Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 61

first rewind previous Page / 4 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  nierówności
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
EN
Nadmierne nierówności dochodowe obracają się przeciwko wzrostowi gospodarczemu, ale nadal poszukuje się przyczyn tego zjawiska. Dotychczas jednym z najlepiej zrozumianych kanałów, za pośrednictwem którego takie oddziaływanie się odbywa, jest niedoinwestowanie kapitału ludzkiego wynikające z tak zwanych niedoskonałości rynku kredytowego. Interakcja ta nabiera jednak szczególnego znaczenia w świetle jednolitej teorii wzrostu gospodarczego. Okazuje się bowiem, że wraz ze wzrostem poziomu rozwoju gospodarki, rośnie także negatywny wpływ nierówności.
PL
Artykuł ma za zadanie analizę dyskusji poświęconej nierównościom i wskazaniu jej implikacji w skali mikro- i makrostrukturalnej. Podnosi on zagadnienia nierówności prezentowane w dyskusji teoretycznej w dorobku przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, co związane jest z różnym spojrzeniem na zagadnienie nierówności. W artykule przedstawione zostaną istniejące odniesienia do często pojawiających się koncepcji, np. równości, sprawiedliwości, użyteczności czy stratyfikacji. Kolejno przedstawiono istniejące wybrane wymiary nierówności oraz współczesne ujęcie nierówności w badaniach naukowych. Na koniec wskazane zostały zapowiedziane implikacje dla gospodarstw domowych oraz gospodarki. Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny i stawia sobie za cel wskazanie potencjalnych nowych pól analitycznych związanych z nierównościami, które mogą stanowić przedmiot zainteresowania badaczy.
PL
W opracowaniu podjęto rozważania na temat spójności społecznej w krajach Unii Europejskiej w latach 2006-2015. Badania przeprowadzono na dwóch poziomach. Pierwszy obejmuje przegląd definicji spójności społecznej oraz najważniejszych wskaźników oceniających tę kategorię. Drugi poziom to analiza wybranych indeksów monitorujących spójność społeczną w krajach unijnych. W badaniach zastosowano statystykę opisową i analizę korelacji. W dyskursie teoretycznym spójności społecznej ważne są parametry oceniające jakość życia oraz relacje, w jakie wchodzą ze sobą obywatele, i ich wpływ na całą zbiorowość. Uzyskane w pracy wyniki potwierdziły istnienie wyraźnych różnic w poziomie spójności społecznej między państwami członkowskimi. Największe dysproporcje zaobserwowano w wysokości stopy bezrobocia oraz w poziomie luki placowej. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem i współczynnik Giniego pozostawał średnio na podobnym poziomie dla całej Unii Europejskiej, co nie odzwierciedlało zmian w poszczególnych krajach.
PL
W artykule omówiono dwa przejawy nierówności płci na rynku pracy: lukę płacową i dyskryminacyjne zachowania kobiet szefów (,,królowych pszczół”) wobec innych kobiet. Celem przeprowadzonych badań empirycznych była: • Analiza wpływu kontekstu informacyjnego na deklarowane oczekiwania płacowe kobiet i mężczyzn. W serii czterech badań kontrolowano kontekst informacyjny, na podstawie którego badani formułowali oczekiwania finansowe, oraz sposób ich ujawnienia. Zasób informacyjny o potencjalnym miejscu pracy różnicował poziom deklarowanych oczekiwań płacowych. • Sprawdzenie, czy kobiety szefowe także w sferze działań prorozwojowych inaczej traktują podwładnych różniących się płcią. W badaniu z wykorzystaniem metody scenariuszowej nie ujawniono dyskryminacyjnych zachowań w tej sferze. W podsumowaniu wskazano działania mogące zmniejszyć omówione nierówności na rynku pracy.
PL
W artykule poruszono zagadnienia odnoszące się do istoty i pomiaru nierówności dochodowych w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2015. Praca została wykonana na podstawie analizy i syntezy literatury przedmiotu oraz zebranych danych statystycznych Eurostatu. W części teoretycznej przedstawiono najważniejsze mierniki służące do oceny i pomiaru analizowanych nierówności. Uzyskane wyniki potwierdziły występowanie nierówności dochodowych w Unii Europejskiej. Wysokie wskaźniki odnotowano w najmniej zamożnych państwach: w Bułgarii, Rumuni, państwach bałtyckich (Łotwa, Litwa, Estonia) oraz w krajach południa Europy (Hiszpania, Portugalia, Grecja, Włochy, Cypr). Najmniejsze dysproporcje dochodowe niezależne od ingerencji państwa występowały w Czechach, Słowacji oraz Słowenii. Polska znajduje się w grupie państw, w których nierówności dochodowe są niższe niż przeciętnie w Unii Europejskiej.
6
82%
EN
The aim of the article is to assess the degree of differentiation of digital development in the European Union countries and to determine the factors that differentiate them. The research is based on data from Eurostat databases. The analysis included 20 indicators describing individual aspects of the digital development of countries, i.e. the use of digital technologies by individuals and households, activities of individuals in the field of e-administration, Internet use, ICT usage in enterprises and the information and communication technologies (ICT) sector. The study was conducted for all European Union countries, except for Malta, for which the data was found to be too deficient. In order to comprehensively present the problem of differentiation in the digital development of the studied European Union countries, the methods of linear and non-linear ordering were used. Linear ordering made it possible to indicate the position of individual countries in relation to the  others due to digital development and its individual elements, while non-linear ordering allowed for their grouping into homogeneous groups using the full set of diagnostic variables. The conducted research confirmed the existence of significant disproportions in the digital development of the European Union countries and the still large spatial differentiation in the level of digital development between the southern and northern parts of the community. The analysis of inequalities within individual areas showed that the disproportions in access to the Internet and the necessary equipment are much smaller than the level of inequality related to the use of digital technologies in enterprises or in the public space. This implies efforts to strengthen digital skills.
PL
Celem artykułu jest ocena stopnia zróżnicowania rozwoju cyfrowego krajów Unii Europejskiej, a także określenie czynników je różnicujących. Podstawą prowadzonych badań są dane pochodzące z baz danych Eurostatu. W analizie uwzględniono 20 wskaźników opisujących poszczególne aspekty rozwoju cyfrowego krajów, tj. korzystanie z technologii cyfrowych przez osoby i gospodarstwa domowe, działania osób fizycznych w zakresie administracji elektronicznej za pośrednictwem witryn internetowych, aktywność w Internecie, korzystanie z technologii cyfrowych w przedsiębiorstwach oraz sektor technologii komunikacyjno-informacyjnych. Badanie przeprowadzono dla wszystkich krajów Unii Europejskiej z wyjątkiem Malty, dla której stwierdzono zbyt duże braki danych.W celu całościowego ujęcia problemu zróżnicowania w rozwoju cyfrowym badanych państw Unii Europejskiej wykorzystano metody porządkowania liniowego i nieliniowego. Porządkowanie liniowe umożliwiło wskazanie pozycji poszczególnych państw w odniesieniu do innych ze względu na rozwój cyfrowy i jego poszczególne elementy, natomiast porządkowanie nieliniowe pozwoliło na ich pogrupowanie w jednorodne grupy przy wykorzystaniu pełnego zbioru zmiennych diagnostycznych.Przeprowadzone badania potwierdziły występowanie znacznych dysproporcji w rozwoju cyfrowym krajów Unii Europejskiej i utrzymujące się nadal duże przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju cyfrowego pomiędzy południową i północną częścią Wspólnoty. Analiza nierówności w ramach poszczególnych obszarów wykazała, że dysproporcje w dostępie do Internetu i niezbędnego sprzętu są znacznie mniejsze niż poziom nierówności związany z korzystaniem z technologii cyfrowych w przedsiębiorstwach czy w przestrzeni publicznej. Oznacza to konieczność podejmowania wysiłków w zakresie wzmacniania umiejętności cyfrowych.
PL
Zarówno zbyt duże, jak i zbyt małe nierówności dochodowe obracają się przeciwko wzrostowi gospodarczemu. Bazując na tym ugruntowanym poglądzie w teorii ekonomii, autor podejmuje próbę określenia najkorzystniejszych przedziałów nierówności dla krajów OECD oraz szacuje prowzrostowe wartości współczynnika Giniego dla poszczególnych krajów.
PL
Prezentowany tekst próbuje odpowiedzieć na pytanie o blokady aktywności obywatelskiej kobiet, ich społecznego zaangażowania, ich obecności w sferze publicznej. Odwołuje się do różnych definicji obywatelskości oraz do koncepcji uznania A. Honnetha. Analizowana jest w nim relacja uznania jako warunek obywatelskości kobiet, ich partycypacji i zaangażowania. Jest próbą pokazania, iż deficyt uznania, wpisany w rodzinną socjalizację do ról związanych z płcią, oparty na stereo- typowych regułach i normach kultury jest jedną z takich blokad. Konteksty nierówności i dyskryminacji kobiet analizowane są także w obszarze pracy oraz w oparciu o walkę kobiet o uznanie w polityce.
9
70%
EN
Skala nierówności gospodarczych i społecznych we współczesnym świecie zwiększa się systematycznie. Dotyczy to zarówno nierówności jakie występują pomiędzy krajami i regionami świata, lecz w jeszcze większym stopniu w poszczególnych krajach. Rozmiar tych nierówności może prowadzić do destrukcji całego systemu globalnego. Pełnego wyjaśnienia tego fenomenu nie dają ani teorie linearne, ani teorie cykliczne rozwoju społeczno-gospodarczego. Autor rozważa w związku z tym potrzebę innego podejścia teoretycznego do współczesnych zjawisk rozwojowych, opowiada się za koniecznością wypracowania nowej teorii – teorii nierówności.
PL
W opracowaniu analizom poddaje się strukturę wydatków konsumpcyjnych polskich gospo-darstw domowych funkcjonujących w odmiennych układach przestrzennych. Dokonuje się oceny różnic strukturalnych pomiędzy województwami w kontekście spójności terytorialnej zachowań konsumpcyjnych w latach stopniowego ujawniania się skutków globalnego kryzysu. Przeprowa-dzone badania pozwalają zweryfikować tezę o dominacji tendencji dywergencyjnych w okresie 2008–2011. Wśród głównych uwarunkowań występujących dysparytetów wskazuje się na aspekty dochodowo-zatrudnieniowe. Stąd też podkreśla się ujawnianie się współzależności w układzie: nierówności na rynku pracy – nierówności dochodowe – nierówności konsumpcyjne. Zjawiska narastających dysparytetów stanowią ponadto podstawę wniosków o niepowodzeniu dotychcza-sowej polityki spójności i polaryzacyjnym charakterze procesów rozwojowych.
EN
The analysis of structure of consumption expenditures of Polish households functioning within different spatial areas was conducted in the study. There were estimated structural differences between voivodeships in the context of territorial cohesion of consumption behaviour in a period of gradual disclosure of effects of the global crisis. The research allowed to conclude about divergence processes in a period 2008–2011. Income and employment are pointed out among main determinants of the growing disparities. There are stressed relationships between: inequalities on a labour market – income inequalities – consumption inequalities. The growing disparities are also a base to conclude about unsuccessfull cohesion policy and polarized character of the growth processes.
EN
The paper presents the process of changes in income inequality in Poland in 1990–2014. The author believes that counteracting increasing inequality should be based on social policies focused on those forms of inequality that lead to adoption of passive measures. The paper also identifies instruments which are effective in reducing social inequality as well as improving life quality in all spheres of human existence.
PL
W artykule zaprezentowano proces zmian nierówności dochodowych w Polsce w latach 1990–2014. Dla przezwyciężania procesu narastania nierówności dochodowych wskazano na potrzebę koncentracji polityki społecznej na ograniczaniu nierówności powodujących dostosowania pasywne. W artykule wskazano również na narzędzia przydatne w przezwyciężaniu nierówności społecznych sprzyjające równocześnie podnoszeniu jakości życia we wszystkich sferach bytu ludzkiego.
EN
Poland’s economic growth accelerated strongly after the country became a member of the European Union in 2004. The average 10-year GDP growth rate has since exceeded 4 percent. Rapid economic growth has been accompanied by rising real household incomes. However, not all social groups have benefited equally from this growth. This article attempts to answer the question whether poor people in Poland have benefited more or less than the non-poor from rapid GDP growth and increasing real incomes. In the theoretical part of the article, pro-poor growth is defined. In the next step, various approaches to the analysis of the nature of growth and the basic measures of pro-poor growth are presented. In addition, the main advantages and limitations are discussed, and some modifications are proposed. In the empirical part of the article, the hypothesis is verified of whether economic growth in Poland was pro-poor from 2005 to 2015. The analyses are based on panel data taken from the Social Diagnosis (DS) study. The results of empirical analyses indicate that economic growth in Poland from 2005 to 2015 was generally favourable for the poor.
PL
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. wzrost gospodarczy znacznie przyspieszył a średnie tempo wzrostu PKB w przeciągu 10 lat wyniosło przeszło 4 proc. Szybkiemu wzrostowi gospodarczemu towarzyszył wzrost dochodów realnych gospodarstw domowych. Jednakże nie wszystkie grupy społeczne w równym stopniu skorzystały z tego wzrostu. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie czy ze wzrostu gospodarczego skorzystali w większym stopniu ubodzy czy też nieubodzy. Innymi słowy czy wzrost gospodarczy był sprzyjający ubogim czy też nieubogim. W części teoretycznej opracowania dokonano uporządkowania definicji wzrostu sprzyjającego. W kolejnym kroku zostały przedstawione różne podejścia do analizy charakteru wzrostu oraz podstawowe miary wzrostu sprzyjającego ubogim. Obok prezentacji teoretycznych podstaw konstrukcji tych miar omówiono ich podstawowe zalety i ograniczenia oraz zaproponowano pewne ich modyfikacje. W części empirycznej opracowania dokonano weryfikacji hipotezy czy wzrost gospodarczy w Polsce w latach 2005-2015 był sprzyjający ubogim, stosując wcześniej przedstawione metody oceny charakteru wzrostu. Podstawą przeprowadzonych analiz charakteru wzrostu w Polsce są dane panelowe z badania Diagnoza Społeczna (DS) realizowanego przez Radę Monitoringu Społecznego. Wyniki przeprowadzonych analiz empirycznych wskazują, że generalnie wzrost gospodarczy w Polsce był w latach 2005-2015 wzrostem sprzyjającym ubogim.
EN
The article examines the scope of income disparities in Poland during the country’s transition from central planning to a market economy, in comparison with other European Union economies. The author also discusses the multiple determinants of the level of income inequalities and the economic effects of this diversification. To achieve this goal, the author uses statistics from Poland’s Central Statistical Office (GUS) and the EU statistics office, Eurostat. Krajewska also uses the results of Polish empirical studies on income diversification. Wherever data is available, problems related to Poland are analyzed in comparison with statistical data for other EU economies. The market reforms in Poland have led to an increase in income disparities measured with the Gini coefficient, the poverty rate, and the at-risk-of-poverty rate, the author notes. As the country’s socioeconomic system changed, remuneration, employment and tax policies contributed to the growth of income inequalities. Other factors contributing to the increase in income inequalities included a weakening in the redistributive functions of public spending and corporate social services. Further reasons for the deepening of inequalities can be looked for in the way in which state-owned enterprises have been privatized and in the expansion of the shadow economy and corruption. The article ends with a conclusion that Poland’s membership of the European Union and the current crisis should encourage decision makers to adjust economic and social policies and take prompt action to reduce income inequalities in the country.
PL
Celem artykułu jest: pokazanie skali zróżnicowania dochodów w Polsce w okresie transformacji oraz na tle innych krajów Unii Europejskiej oraz przedstawienie wielorakich uwarunkowań wpływających na poziom zróżnicowania dochodów i ekonomicznych skutków zróżnicowania. Do realizacji tego celu zostały wykorzystane dane statystyczne GUS i Eurostatu oraz wyniki badań empirycznych prowadzonych w Polsce dotyczących zróżnicowania dochodów. W miarę dostępności danych problemy dotyczące Polski analizowane są na tle danych statystycznych dotyczących krajów Unii Europejskiej. Jedną z konsekwencji zmian systemowych w Polsce jest wzrost zróżnicowania dochodów mierzonych współczynnikiem Giniego, stopą ubóstwa oraz stopą zagrożenia ubóstwem.Poza zmianą systemu społeczno-gospodarczego w znacznym stopniu na wzrost zróżnicowania dochodów wpłynęła prowadzona w Polsce polityka gospodarcza w zakresie wynagrodzeń, rynku pracy i podatków. Na wzrost zróżnicowania dochodów wpłynęło też osłabienie redystrybucyjnej funkcji wydatków publicznych i świadczeń socjalnych przedsiębiorstw. Kolejnych przyczyn pogłębienia się nierówności można upatrywać w sposobie przeprowadzania prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz rozszerzaniu się zakresu szarej strefy i korupcji. Artykuł kończy się konkluzją, iż zarówno członkostwo Polski w Unii Europejskiej, jak i obecny kryzys, powinny przyczynić się do skorygowania prowadzonej w Polsce polityki gospodarczej i społecznej oraz skłonić do podejmowania działań zmierzających do zmniejszenia zróżnicowania dochodów w Polsce.
PL
Celem artykułu jest porównanie nierówności dochodowych i ubóstwa w Polsce w różnych typach gospodarstw domowych wyodrębnionych ze względu na liczbę dzieci w rodzinie oraz analiza zmian jakie zaszły w 2016 roku w porównaniu z latami 2014 i 2015. Rok 2016 był szczególny ze względu na realizację programu „Rodzina 500+”, który wpłynął na wzrost dochodów w niektórych typach rodzin. W analizach wykorzystano dane z badania budżetów gospodarstw domowych prowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny. Skoncentrowano się na badaniach nierównomierności rozkładów, analizując także zjawisko ubóstwa w różnych grupach gospodarstw domowych w latach 2014–2016. W tym celu oszacowano współczynniki Giniego i Zengi oraz wskaźniki zróżnicowania skrajnych części rozkładu. Obliczenia wskaźnika zagrożenia ubóstwem, indeksu luki dochodowej oraz kwadratu luki dochodowej pozwoliły wnioskować o zasięgu, głębokości i do-tkliwości ubóstwa. Z przeprowadzonych badań wynika, że w 2016 r. nastąpił spadek nierówności dochodów oraz spadek wskaźników ubóstwa, szczególnie w grupach rodzin wielodzietnych. Był to wynik wzrostu średnich dochodów w tych grupach, zmniejszenia się nierówności wewnątrz grup i spadku dysproporcji pomiędzy grupami gospodarstw domowych.
PL
W artykule podjęto tematykę spójności społecznej, definiując ją oraz analizując w świetle nierówności, i ubóstwa jako czynników zagrażających spójności społecznej UE. Głównym celem artykułu jest analiza zróżnicowania nierówności dochodowych i ubóstwa w UE oraz identyfikacja kierunków zmian w ciągu ostatniej dekady w poszczególnych krajach i w całej UE. Planuje się zastosować metodę analizy porównawczej nierówności w poszczególnych krajach członkowskich przy wykorzystaniu danych Eurostatu (EU-SILC). Wnioski z przeprowadzonej analizy wskazują, jak duże znaczenie ma polityka wyrównywania poziomu i jakości życia w ramach polityki spójności UE.
EN
The article addresses the subject of social cohesion by defining and analyzing it in the light of inequality and poverty as factors threatening the social cohesion of the EU. The main goal of the article is to analyze the diversity of income inequalities and poverty in the EU and to identify trends in change over the last decade in particular countries and throughout the EU. It is planned to apply the method of comparative analysis of inequality in member states using Eurostat data (EU-SILC). Conclusions from the conducted analysis indicate the importance of the policy of leveling of quality of life as part of the EU cohesion policy
EN
Based on Palma’s observation that for empirical distributions within the range of the 4th and 9th deciles there are – with a good approximation – 50% of all goods, a new measure was introduced that is in a strong relationship to the Gini index, thus – supposedly – including all the information that it provides. In this paper this relationship is investigated more deeply for cases of some theoretical distributions as well as the relationship of a lower bound of a slightly differently defined ‘middle class’ on the Gini index.
PL
Nowa miara nierówności, zaproponowana na podstawie spostrzeżeń Palmy, iż dla empirycznych rozkładów dochodów pomiędzy czwartym a dziewiątym decylem zawarte jest – z dobrym przybliżeniem – 50% wszystkich dóbr, okazuje się ściśle związana z indeksem Giniego, niosąc tyle samo co on informacji. W niniejszym artykule zależność ta analizowana jest dla pewnych rozkładów teoretycznych. Badana jest również zależność dolnej granicy „klasy środkowej”, zdefiniowanej nieco odmiennie od analogicznej klasy według Palmy, od współczynnika Giniego.
EN
Health literacy is the ability of an individual to “read health” by accessing information and using it effectively to maintain good health. This is manifested by understanding the content provided in medical information, the ability to use medical services and then respecting the recommendations of professionals. However, there are numerous inequalities here. These inequalities are related both to the type of education (differences between students studying in different types of schools) and space, and not only between regions, but also within regions, i.e. between young people living in cities and those living in rural areas.The aim of the article is to indicate the inequalities regarding the health literacy of adult learning youths in the Mazowieckie voivodeship, taking into account the type of education: general secondary schools, technical and industry schools, as well as the spatial arrangement (urban – rural) and the presentation of the diagnostic (research) survey: “Youth of Mazowsze”. The thesis of the study is the statement that inequalities in health behaviours depend on the type of education and on spatial differences. The study was carried out among young people studying in secondary schools in 2017/2018. The research tool here is the author’s questionnaire designed for the purpose of the research, to be used in an auditorium interview. Based on the study in the field of health literacy, it was assessed how the type of education affects the assessment of one’s own health and the awareness of the possibility of shaping it by one’s own behaviour, where individual selected behaviours were taken into account, and then the differentiation of these behaviours between the city and the countryside.In the light of the “Youth of Mazowsze” study, one can observe among the respondents of the Mazowieckie Voivodship, especially from trade schools, a general, relatively lower assessment of their own health and health behaviours compared to the rest of the surveyed youth. However, there were no differences between the city and the countryside.
PL
Health literacy (literacy) jest to zdolność jednostki do „odczytywania zdrowia” przez uzyskiwanie dostępu do informacji oraz efektywnego wykorzystywania jej w celu utrzymania dobrego stanu zdrowia. Przejawia się to przez: rozumienie treści przekazywanych w informacjach medycznych, umiejętności korzystania z usług medycznych, a następnie respektowanie zaleceń profesjonalistów. Występują tutaj jednak liczne nierówności. Nierówności te związane są zarówno z typem kształcenia (różnice między uczniami uczącymi się w różnych typach szkół), jak i przestrzenią, i to nie tylko między regionami, ale też wewnątrz regionów, czyli między młodzieżą mieszkającą w miastach i mieszkającą na wsiach.Celem artykułu jest wskazanie na nierówności dotyczące health literacy dorosłej, uczącej się młodzieży województwa mazowieckiego, biorąc pod uwagę typ kształcenia: licea ogólnokształcące, technika i szkoły branżowe i układ przestrzenny (miasto – wieś) oraz prezentacja sondażu diagnostycznego (badania) „Młodzież Mazowsza”. Tezą badania jest stwierdzenie, że nierówności w zachowaniach zdrowotnych zależne są od typu kształcenia i od zróżnicowań przestrzennych. Sondaż był realizowany wśród młodzieży uczącej się w szkołach ponadpodstawowych w roku szkolnym 2017/2018. Narzędziem badawczym jest tu skonstruowany na potrzeby badania autorski kwestionariusz ankiety do przeprowadzenia wywiadu audytoryjnego. Na podstawie sondażu z zakresu health literacy oceniano, w jaki sposób typ kształcenia wpływa na ocenę własnego zdrowia oraz na świadomość możliwości jego kształtowania przez własne zachowania, gdzie pod uwagę brano poszczególne wytypowane zachowania, a następnie zróżnicowania tych zachowań między miastem a wsią. W świetle badania „Młodzież Mazowsza” można zaobserwować wśród respondentów województwa mazowieckiego szczególnie ze szkół branżowych ogólną, stosunkowo niższą w stosunku do pozostałej badanej młodzieży ocenę własnego zdrowia i zachowań zdrowotnych. Natomiast brak jest istotnych zróżnicowań między miastem a wsią.
PL
Nierówności dochodowe są z jednej strony czynnikiem wpływającym na dynamikę procesów rozwojowych. Z drugiej jednak strony problem nierówności jest związany z systemem społeczno-gospodarczym, kształtowanym przez państwo ładem instytucjonalnym. W artykule badaniu podlegają zależności pomiędzy nierównościami a system społeczno-gospodarczym. Cele badawcze niniejszego opracowania zostały określone jako identyfikacja oraz próba określenia związku pomiędzy nierównościami a systemem gospodarczym. W artykule przyjęto roboczą hipotezę badawczą mówiącą, że model redystrybucji kształtowany w ramach systemów gospodarczych poszczególnych krajów ma związek z poziomem nierówności. W badaniach tej problematyki, dla potrzeb realizacji celu dokonano przeglądu badań z zakresu związku pomiędzy elementami systemu gospodarczego, poziomem nierówności i procesami rozwoju gospodarczego. Metodą tej analizy jest opis o charakterze jakościowym i statystycznym dokonany przy wykorzystaniu danych statystycznych dotyczących poziomu i dynamiki zmian nierówności i zmiennych charakteryzujących systemy gospodarcze analizowanych krajów. Przeprowadzone w artykule badanie pozwala potwierdzić założoną na wstępie hipotezę, że system gospodarczy związany jest z poziomem nierówności w wybranych krajach. W krajach o wyższej redystrybucji poprzez wydatki i podatki nierówności były niższe. Interesujące wnioski z badań dotyczą wykrycia tendencji zmian w zakresie nierówności. W krajach o tradycji liberalnej w ostatniej dekadzie nastąpił znaczny spadek nierówności. W Szwecji i Danii natomiast nastąpił wzrost nierówności. W rezultacie dystans dzielący te kraje pod względem nierówności zmniejszył się. Poza tym zauważono relatywnie duży spadek nierówności w Polsce oraz duży wzrost nierówności w Niemczech. W efekcie tych zmian poziom nierówności w ostatnim roku analizy był porównywalny.
EN
Income inequality is a phenomenon influencing the dynamics of development processes. On the other hand, the problem of inequality is related to the economic system and the institutional order. The article deals with the relationship between inequalities and the economic system. The research objective of this study has been identified as determining the link between inequalities and the economic system. The article assumes a working hypothesis that the level and effectiveness of redistribution in each economic system of individual country is related to inequality. In the study of this problem, to realize the objective, the study on the relationship between elements of the economic system and the level of inequality was reviewed. The method of this analysis is qualitative and statistical description. Comparative analysis was made using statistical data on the level and dynamics of changes in inequalities and variables characterizing economic systems of analyzed countries. The study conducted in this paper confirms the hypothesis that the economic system influences economic inequalities in selected countries. In countries with higher redistribution, higher spending and taxes, the inequality level was lower. Interesting research conclusions concern the trends in changes in inequalities according to economic systems. In countries with a liberal tradition in the last decade there has been a significant decline in inequality. On contrary, in Sweden and Denmark, there was an increase in inequality. As a result, the distance separating these countries in terms of inequality has decreased. Besides, a relatively large drop in inequalities in Poland and a large increase in inequalityGermany were noted. As a result of these changes, the level of inequality in the final year of analysis was comparable.
EN
An increasing amount of research and available data shows a clear increase in the level of inequality in worldwide terms over the past 30–40 years. In this context, India is a unique case due to the enormous ethnic and linguistic diversity and specific social institutions that have arisen over the centuries. The study is divided into three parts. The first one presents the problem of the inequalities in the contemporary world and their relationship with the processes of economic growth. The second part is devoted to an analysis of the inequalities in India in the years 1951–1989, and the third part is an analysis of this problem since 1990. The article ends with a conclusion, which briefly presents the analyses that were carried out. The study mainly uses historical analyses based on domestic and foreign literature, as well as an analysis of the existing data. According to the analyses studied, the shares of individual percentiles in income and wealth remained relatively constant throughout the 1950s, 1960s and 1970s, with shares in the upper strata decreasing slightly over that time. In fact, there was an actual petrification of traditional structures and inequalities. These circumstances changed in the mid-1980s and accelerated significantly in the early 1990s along with liberal reforms based on the Washington consensus. As a result, the level of inequality has increased significantly over the past 30 years. This means that despite more than 70 years of economic reform, it was ultimately impossible to build a strong, egalitarian society. In the long run, this may lead not so much to the consolidation of the democratic system as to the emergence of a plutocracy in place of democracy, and New Delhi’s superpower ambitions will remain within the sphere of theories and plans.
PL
Coraz większa liczba badań i dostępnych danych wyraźnie wskazuje na wzrost poziomu nierówności na całym świecie w ciągu ostatnich 30–40 lat. W tym kontekście szczególny przypadek stanowią Indie ze względu na ogromne zróżnicowanie etniczne, językowe oraz specyficzne, powstałe w wyniku wiekowej ewolucji, instytucje społeczne. Praca dzieli się na trzy części. W pierwszej przybliżony zostaje problem nierówności we współczesnym świecie i relacji z procesami wzrostu gospodarczego. Druga część jest poświęcona 192 Michał Zaremba analizie nierówności w Indiach w latach 1951–1989, a trzecia analizuje ten problem od roku 1990. Artykuł kończy się zakończeniem, w którym syntetycznie przedstawiono wnioski z przeprowadzonych analiz. W pracy wykorzystywana jest przede wszystkim analiza historyczna bazującą na literaturze krajowej i zagranicznej oraz analiza danych zastanych. Zgodnie z przeprowadzaną analizą, w Indiach udziały poszczególnych percentyli w dochodzie i majątku otrzymywały się na względnie stałym poziomie w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, przy czym udziały dla górnych warstw zmniejszały się w tym czasie nieznacznie. W istocie można zaobserwować faktyczną petryfikację tradycyjnych struktur i nierówności. Stan ten zmienił się w już połowie lat osiemdziesiątych, a znacząco przyspieszył na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku wraz z neoliberalnymi reformami opartymi o konsensus waszyngtoński. W efekcie w ciągu ostatnich 30 lat nastąpił znaczny wzrost poziomu nierówności. Oznaczałoby to, że pomimo ponad 70 lat reform gospodarczych, ostatecznie nie dało się zbudować silnego, egalitarnego społeczeństwa. W długiej perspektywie może to prowadzić nie tyle do utwierdzenia systemu demokratycznego, co powstania plutokracji w miejsce demokracji, a mocarstwowe ambicje New Delhi pozostaną na zawsze w sferze planów.
20
66%
PL
Praca nieodpłatna, wraz z pracą opiekuńczą, jest wykonywana w większości przez kobiety. Teoria ekonomii wyjaśnia taką alokację czasu pomiędzy kobiety i mężczyzn w różny sposób – teorie neoklasyczne wskazują na racjonalny wybór związany ze zróżnicowaną efektywnością kobiet i mężczyzn na rynku pracy oraz w ramach gospodarstwa domowego, podczas gdy teorie heterodoksyjne skupiają się na wpływie norm, wartości społecznych i tradycji, zgodnie z którymi mężczyźni są żywicielami rodziny, a kobiety opiekunkami. Nieodpłatna praca jest trudna, męcząca i wymagająca, jednak nie zawsze jest szanowana i odpowiednio wyceniana. Głównym celem artykułu jest wykazanie znaczenia nieodpłatnej pracy opiekuńczej dla gospodarki.
EN
Unpaid labour, including care labour is mostly performed by women. Economic theories explain differences in allocation of time between women and men in various ways – neoclassical theories point to the rational choice associated with the varying efficiency of women and men both in the labour market and in the household, while heterodox theories point to the influence of norms, social values and traditions, according to which the man is the breadwinner and the woman the caregiver. Unpaid labour is often called home duties or responsibilities, and even though it is very difficult, tiring and demanding, it is not valued and respected. The main objective of this paper is to present the importance of unpaid care work in the economy and propose the reconsideration of economic policies.
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.