Search results

1

Miejsce i pamięć. W poszukiwaniu przesłanek badań biograficznych

100%

Czajkowska A.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2016

|

vol. 19

|

issue 4(76)

23-44

EN

This paper presents an attempt of reflection on the categories of “place” and “memory” and their inherence in biographical research. The starting point of this discussion is the P. Connerton’s work entitled How Modernity Forgets (Connerton 2009) and the concept of “places of memory” by P. Nora (Nora 2009). Recognition of the above categories will be preceded by the look at the meaning of the place as the memory medium. Other terms that are essential for the understanding of this subject, such as memory space, spatial turn and place memory, will be referred to.

PL

Poniższe opracowanie przedstawia próbę namysłu nad kategoriami „miejsca” i „pamięci” oraz ich obecności w badaniach biograficznych. Punkt wyjścia niniejszych rozważań stanowi praca P. Connertona zatytułowana How Modernity Forgets (Connerton 2009) oraz koncepcja „miejsc pamięci” P. Nory (Nora 2009). Rozpoznanie powyższych kategorii poprzedzone zostanie wnikliwszym przyjrzeniem się znaczeniu samego miejsca jako nośnika pamięci. Przywołane zostaną także inne istotne dla zrozumienia tej tematyki terminy, takie jak miejsce pamięci, zwrot przestrzenny (spatial turn) oraz pamięć miejsca (place memory).

2

Pamięć zbiorowa - jej funkcje i mechanizmy przekazu w kontekście badań Barbary Szackiej i Andrzeja Szpocińskiego

100%

Gliwka G.

Rozprawy Społeczne

|

2019

|

vol. 13

|

issue 3

13-27

EN

What is memory? Is it just simple recording of events which are running through our lives, recorded just as on a film tape? Is memory a purely individual possession or can we talk about collective memory as well? Memory of the past is one of the inherent aspects of humanity. It constitutes the basis, by which human finds fixing in the world and, above all, in the environment in which he or she lives. Societies last thanks to the memory of the past passed down through generations. The problem is the fact that remembered past is not homogeneous. The same event is differently perceived by its participant, and differently by outsiders. Moreover, events are described differently from the perspective of the years. This article presents theoretical recognition of collective memory, according to Barbara Szacka and Andrzej Szpociński. The positions of the above mentioned authors regarding to the relationship between collective memory and history have been presented and research prospects applied in studies on collective memory have been discussed. The attention was drawn to the most important functions of memory about the past and its carriers.

PL

Czym jest pamięć? Czy tylko prostą rejestracją zdarzeń, które przebiegają przez nasze życie, zapisując się jak na taśmie filmowej? Czy pamięć jest własnością czysto indywidualną, czy możemy też mówić o pamięci zbiorowej? Pamięć o przeszłości jest jednym z nieodłącznych aspektów człowieczeństwa. Stanowi podstawę, dzięki której człowiek znajduje umocowanie w świecie, a nade wszystko w środowisku, w którym przyszło mu żyć. Społeczeństwa trwają dzięki pamięci o przeszłości przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Problem stanowi jednak fakt, że zapamiętywana przeszłość nie jest jednorodna. To samo wydarzenie inaczej jest postrzegane przez jego uczestnika, inaczej przez osoby postronne. Jeszcze inaczej opisuje się wydarzenia z perspektywy lat. W niniejszym artykule przedstawiono teoretyczne ujęcia pamięci zbiorowej według Barbary Szackiej i Andrzeja Szpocińskiego. Zaprezentowano stanowiska ww. autorów dotyczące relacji między pamięcią zbiorową a historią, omówiono perspektywy badawcze stosowane w badaniach nad pamięcią zbiorową. Zwrócono uwagę na najważniejsze funkcje pamięci o przeszłości oraz jej nośniki.

3

Verbalisierung, Visualisierung und Verortung der Erinnerung im deutschsprachigen Generationenroman

80%

Jelec M.

Transfer. Reception studies

|

2021

|

vol. 6

117-133

PL

W artykule autorka omawia jedną z wiodących tendencji we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej – powieść pokoleniową i pyta o jej szczególne cechy związane z kategorią pamięci. Analizie poddane są sposoby podejścia do tabuizowanych lub wypartych aspektów przeszłości jako podstawy do rekonstrukcji historii rodziny. Omówione zostały trudności i możliwości radzenia sobie z przeszłością. Korpus literacki składa się z sześciu powieści pokoleniowych reprezentujących współczesną literaturę niemiecką: Eine sehr kleine Frau (2007) Petera Henischa, Engel des Vergessens (2011) Maji Haderlap, Das Foto (2016) Elvy Schevemann, Haus der Kindheit (2000) Anny Mitgutsch, Pawels Briefe. Eine Familiengeschichte (1999) Moniki Maron i Kleine Zeiten. Die Geschichte meiner Großmutter (2012) Fritza Dittlbachera. Powieści te prezentują typowe dla gatunku spojrzenie na przeszłość, co oznacza, że wpływ przeszłości na teraźniejszość lub możliwości dostępu do przeszłości są centralnym tematem analizowanych tekstów.

EN

The article first takes a look at one of the distinctive tendencies of contemporary German-language literature, the format of the generational novel, and asks about its special characteristics caused by the problem of memory. Following on from this, possible approaches to forgotten or repressed aspects of the past as a basis for a reconstruction of the family history are examined. Difficulties and possibilities individuals have in dealing with the past are explored. The literary corpus is made up of six generational novels of contemporary German literature: Eine sehr kleine Frau (2007) by Peter Henisch, Engel des Vergessens (2011) by Maja Haderlap, Das Foto (2016) by Elva Schevemann, Haus der Kindheit (2000) by Anna Mitgutsch, Pawels Briefe. Eine Familiengeschichte (1999) by Monika Maron and Kleine Zeiten. Die Geschichte meiner Großmutter (2012) by Fritz Dittlbacher. The novels develop perspectives on the past that are typical of generational novels, whereby the effect of the past on the present and the possibilities of access to the past are central in these literary texts.

DE

Der Beitrag nimmt zunächst eine der markanten Tendenzen der deutschsprachigen Gegenwartsliteratur, das Format des Generationenromans, in den Blick und fragt nach seinen durch die Erinnerungsproblematik bedingten besonderen Prägungen. Daran anknüpfend werden mögliche Zugänge zu tabuisierten bzw. verdrängten Aspekten der Vergangenheit als Grundlage für eine Rekonstruktion der Familiengeschichte untersucht. Es wird erarbeitet, welche Schwierigkeiten und Möglichkeiten die Individuen im Umgang mit der Vergangenheit haben. Das literarische Korpus bilden sechs Generationenromane der deutschsprachigen Gegenwartsliteratur: Eine sehr kleine Frau (2007) von Peter Henisch, Engel des Vergessens (2011) von Maja Haderlap, Das Foto (2016) von Elva Schevemann, Haus der Kindheit (2000) von Anna Mitgutsch, Pawels Briefe. Eine Familiengeschichte (1999) von Monika Maron und Kleine Zeiten. Die Geschichte meiner Großmutter (2012) von Fritz Dittlbacher. Die Romane entwickeln für Generationenromane typische Vergangenheitsperspektiven, womit die Wirkung der Vergangenheit auf die Gegenwart bzw. die Zugangsmöglichkeiten zur Vergangenheit in diesen literarischen Texten zentral sind.

4

„Z dawna jako ludzie pamiętać mogą”. Pamięć o przeszłości i jej nośniki na wsi lubelskiej w drugiej połowie XVI stulecia

80%

Januszek-Sieradzka A.

Roczniki Humanistyczne

|

2013

|

vol. 61

|

issue 2: Historia

119-134

EN

Memory of the past in a society, especially one whose members were largely illiterate, was not only a bridge of its kind between the past and the present, but an important – particularly from the point of view of the perception of the practice of social life – guarantee of the truth and a sanction of the state existing in the present. It was on the range and permanence of this memory, on the efficiency of securing it and caring for it, on the effectiveness of the chronometric means used, and finally on the consciousness of its value for the „here and now”, which may be jointly defined as temporal awareness, that the conditions of the legal and economic existence of the inhabitants of the 16th century countryside depended. With a limited participation of written sources in depositing the memory of the peasant population and the development of its temporal awareness, this population first of all used relative chronology, no doubt better understood than any absolute date, as well as relative chronological means. The role of guardians of memory, sometimes formalized and formulated as a legal custom, was played by the oldest members of the community, defined as „rememberers” in inspection documents. The memory of the inhabitants of a Lublin village as a rule did not exceed twenty years, but with the use of genealogical measures also much more distant past was remembered, usually reaching the generation of the grandfather, that is comprising the span of about 60-70 years in this way.

Refine search results

1 Roczniki Humanistyczne

1 Rozprawy Społeczne

1 Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

1 Transfer. Reception studies

1 Czajkowska A.

1 Gliwka G.

1 Januszek-Sieradzka A.

1 Jelec M.

1 2021

1 2020

1 2016

1 2013

Miejsce i pamięć. W poszukiwaniu przesłanek badań biograficznych

Pamięć zbiorowa - jej funkcje i mechanizmy przekazu w kontekście badań Barbary Szackiej i Andrzeja Szpocińskiego

Verbalisierung, Visualisierung und Verortung der Erinnerung im deutschsprachigen Generationenroman

„Z dawna jako ludzie pamiętać mogą”. Pamięć o przeszłości i jej nośniki na wsi lubelskiej w drugiej połowie XVI stulecia