Search results

1

Ksiądz pułkownik Józef Panaś jako niezłomny działacz ludowy w walce z obozem sanacji w latach 1926–1939

100%

Stawarz P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 100

117-143

EN

The purpose of this article is to show the chaplain’s activity in the fight against sanitation. Opposition to the hero of this article against the government after the May coup was reflected mainly in his articles published in the interwar press. It should also be noted that the chaplain was a strong opponent of the 1926 May coup and the event was strongly condemned. In addition, the chaplain was an ardent and uncompromising patriot. The overriding goal for the chaplain was the good of the state based on democratic and sovereign principles. He was also an advocate of the emancipation of the Polish village and its inhabitants. Many valuable articles written by this chaplain were an impulse a clue to the then opposition. This opposition adopted an unwavering attitude to the ruling country. This article is characterized by an ideological and programmatic contribution to the development of the popular movement in the Second Polish Republic. In summary, the chaplain expressed his views on many political, social and national issues. However, over the years the chaplain’s attitude has evolved and his views have become more pragmatic at the time. This attitude was then mainly due threat of an outbreak of world armed conflict.

PL

Celem artykułu jest ukazanie aktywności księdza kapelana Józefa Panasia w walce z obozem sanacji. Stosunek kapelana do rządów pomajowych znajdował odzwierciedlenie przede wszystkim w jego artykułach publikowanych na łamach prasy ludowej okresu międzywojennego. Ksiądz kapelan był żarliwym i bezkompromisowym patriotą oraz zdecydowanym przeciwnikiem zamachu majowego z 1926 r. Wydarzenie to w sposób zdecydowany i jednoznaczny potępił. Nadrzędnym celem działalności ks. J. Panasia było dobro państwa, opartego na zasadach demokratycznych i suwerennych. Był też orędownikiem emancypacji wsi polskiej i jej mieszkańców. Wiele cennych i wartościowych tekstów pióra kapelana było także impulsem i wskazówką do niezłomnej postawy niektórych członków ówczesnej opozycji z rządzącymi. W artykule scharakteryzowano ideowo-programowy wkład J. Panasia w rozwój ruchu ludowego w okresie II Rzeczypospolitej. Ksiądz kapelan dawał wyraz swoim poglądom na wiele zagadnień politycznych, ustrojowych i narodowościowych. Jednakże z biegiem lat jego postawa wobec sanacji ewoluowała i jego ocena ówczesnej rzeczywistości stawała się bardziej liberalna i pragmatyczna. Wynikało to w dużej mierze ze zbliżającego się niebezpieczeństwa i realnej groźby wybuchu światowego konfliktu zbrojnego.

2

Obchody dnia świętej Barbary w Zagłębiu Dąbrowskim według przekazów literackich z końca XIX wieku

89%

Okoń J.

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

|

2022

|

vol. 10

|

issue 10

70-110

PL

W ostatniej dekadzie XIX wieku formy obchodów dnia św. Barbary były już w Zagłębiu Dąbrowskim rozwinięte i ustalone. W tamtym czasie w Dąbrowie i Sosnowcu działali znani ówcześni pisarze, w których dziełach można znaleźć liczne wątki etnologiczne z życia miejscowych górników. Materiałem badawczym pozostają tu literackie przekazy zawarte w trzech pozycjach, które ukazały się niemal równocześnie: Zofii Bukowieckiej „Historia o Janku górniku”, Artura Gruszeckiego „Krety” oraz opowiadanie Andrzeja Niemojewskiego „Święto podziemia”. Przedmiotem badania są zawarte w tym materiale opisy zwyczajów pielęgnowanych w dniu św. Barbary przez zagłębiowskich górników. Autor porównuje opisy i wyszczególnia elementy wspólne, m.in.: ogniska na wzgórzach, strzelanie z materiałów pirotechnicznych, świętowanie w podziemnych komorach, podziemne wystrzały dynamitu, przemarsz pod domem dyrektora i złożenie życzeń, ale zwłaszcza uroczystości religijne w podziemnych kaplicach św. Barbary.

EN

In the last decade of the 19th century, the forms of celebrating St. Barbara’s Day were already developed and established in the Dąbrowa Basin. At that time, well-known writers of the time were active in Dąbrowa and Sosnowiec. In their works one can find numerous ethnological threads from the life of local miners. The research material here are the literary texts contained in three publications that were issued almost simultaneously: Zofia Bukowiecka’s "Historia o Janku górniku" (Eng. Story About Janek – the Miner), Artur Gruszecki’s "Krety" (Eng. Moles) and Andrzej Niemojewski’s short story: "Święto podziemia" (Eng. The Feast of the Underground). The subject of the study are the descriptions of customs cultivated on St. Barbara Day by miners from the Dąbrowa Basin. The author compares the descriptions and lists common elements, including: bonfires on the hills, firing pyrotechnics, celebrations in underground chambers, underground dynamite shots, a march in front of the mine director’s house to give him good wishes, but especially religious celebrations in the mine underground chapels of St. Barbara.

3

Obchody świąt państwowych w Rudzie Pabianickiej w okresie międzywojennym (1923–1939)

89%

Stawiszyńska A. K.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2021

|

vol. 24

131-144

EN

Ruda Pabianicka functioned as a town only for 16 years, namely in the years 1923–1939. During this relatively short period, the city authorities and its inhabitants tried to develop their own traditions, including the celebration of national holidays. These celebrations included both religious ceremonies, both in the Catholic and Evangelical churches, as well as cultural celebrations, i.e. performances, film screenings, concerts, and sports events. The aforementioned activities were also aimed at building the city’s identity and arousing local patriotism.

PL

Ruda Pabianicka jako miasto funkcjonowała jedynie przez 16 lat, a mianowicie w latach 1923–1939. Przez ten stosunkowo krótki okres władze miasta oraz jego mieszkańcy starali się wypracować własne tradycje, wśród których wymienić warto obchody świąt narodowych. Na obchody te składały się uroczystości religijne zarówno w kościele katolickim, jak i ewangelickim, a ponadto uroczystości kulturalne, czyli przedstawienia, projekcje filmów czy koncerty, a także imprezy sportowe. Wspomniane działania miały też na celu budowanie tożsamości miasta i wzbudzanie lokalnego patriotyzmu.

4

Milenium w administracji gorzowskiej

89%

Wejman G.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2013

|

issue 20

279-300

PL

W ordynariacie gorzowskim uroczystości milenijne miały miejsce 5 i 6 listopada 1966 r. Rozpoczęły się one wieczorem 5 listopada 1966 r. równocześnie w: Szczecinie, Gorzowie Wlkp., Międzyrzeczu i 21 większych parafiach diecezji: Barlinek, Dębno, Dobiegniew, Drezdenko, Kostrzyn, Myślibórz, Piła (parafia św. Antoniego i Świętej Rodziny), Pyrzyce, Słubice, Stargard Szcz. (parafia NMP i św. Jana), Strzelce Krajeńskie, Sulechów, Świebodzin, Wałcz (parafia św. Mikołaja i św. Antoniego), Winnica, Wschowa, Zielona Góra (parafia św. Jadwigi i Najświętszego Zbawiciela). Życzeniem księdza prymasa Polski S. Wyszyńskiego było, aby na szlaku obchodów Tysiąclecia Chrześcijaństwa w Polsce, obok stolic biskupich czy innych predysponowanych do tego miejscowości, znalazły się także 2 parafie ordynariatu gorzowskiego: Kamień Pomorski i Kołobrzeg. Ksiądz prymas odwiedził Kamień Po-morski 1 lipca 1967 r., a Kołobrzeg 2 lipca tegoż roku. Najlepszym ich podsumowaniem są słowa listu bp. Wilhelma Pluta do diecezjan: „Wszyscy Biskupi Goście jednomyślnie ocenili: Gorzowski obchód Milenium był z tych 22 obchodów chyba jednym z najpiękniejszych. A postawa Wasza kazała im orzec: kapłani i wierni diecezji gorzowskiej przekonali nas, że oni tu są u siebie, nie od 21 lat, ale od 1000 lat (…). Księdza prymasa szczególnie ujęła serdeczność, jakiej doznał w domu biskupim, i w spotkaniu się z kapłanami i tłumami wiernych”.

EN

Millennium celebrations in the ordinariate Gorzow took place on 5 and 6 November 1966. It began in the evening November 5, 1966, the same time in Szczecin, Gorzow Wielkopolski, Międzyrzecze and 21 more parishes in the diocese: Barlinek, Debno, Dobiegniew, Drezdenko, Kostrzyń, Mysliborz, Pila (parish of St. Anthony and the Holy Family), Pyrzyce, Slubice, Stargard Szczecinski (parish of St. Mary and St. John), Strzelce Krajeńskie, Sulechów, Swiebodzin, Walcz (parish of St. Nicholas and St. Anthony), Winnica, Wschowa, Zielona Gora (parish of St. Hedwig and the Holy Savior). The desire of Polish Primate S. Wyszynski was that the trail commemoration of the millennium of Christianity in Poland, in addition to bishoprics and other predisposed to this places, there were also two parishes ordinariate of Gorzow: Kamien Pomorski and Kolobrzeg. Primate visited Kamien Pomorski 1 July 1967, and Kolobrzeg July 2 of that year. The best of the summary are the words of the Bishop Wilhelm Pluta to the diocesans: „All the bishops of visitors unanimously appreciated: Gorzow was a celebration of the Millennium of the 22 celebrations perhaps one of the most beautiful. And Your attitude made them decide: the priests and faithful of the Diocese of Gorzow convinced us that they are here at home, not in 21 years, but since 1000 years (...). Primate particularly recognized the warmth with which he was in the bishop's house, and a meeting with the priests and the crowds of the faithful”.

5

Kard. Wyszyński i abp Wojtyła w „grze” milenijnej władz Polski „ludowej”

89%

Łatka R.

Dzieje Najnowsze

|

2021

|

vol. 53

|

issue 1

177-196

EN

The purpose of the following analysis is to present the actions undertaken by the Polish People’s Republic authorities during the preparations and celebrations of the millennium anniversary against two important hierarchs of the Catholic Church in Poland: Cardinal Stefan Wyszyński and Archbishop Karol Wojtyła. The author describes the role of two bishops during the ‘Great Novena’ and the year of the main millennium celebrations and compares them in the light of party and state documentations.

PL

Celem poniższej analizy jest omówienie działań władz PRL w czasie przygotowań i obchodów milenijnych wobec dwóch ważnych hierarchów polskiego Kościoła: kard. Stefana Wyszyńskiego i abp. Karola Wojtyły. Opisano rolę obydwu biskupów w czasie Wielkiej Nowenny i głównych uroczystości milenijnych oraz dokonano ich porównania w świetle dokumentacji partyjno-państwowej.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

1 Dzieje Najnowsze

1 Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

1 Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

1 Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

1 Okoń J.

1 Stawarz P.

1 Stawiszyńska A. K.

1 Wejman G.

1 Łatka R.

1 2022

2 2021

1 2018

1 2013

Ksiądz pułkownik Józef Panaś jako niezłomny działacz ludowy w walce z obozem sanacji w latach 1926–1939

Obchody dnia świętej Barbary w Zagłębiu Dąbrowskim według przekazów literackich z końca XIX wieku

Obchody świąt państwowych w Rudzie Pabianickiej w okresie międzywojennym (1923–1939)

Milenium w administracji gorzowskiej

Kard. Wyszyński i abp Wojtyła w „grze” milenijnej władz Polski „ludowej”