Search results

1

Instytucja obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej w jednostkach samorządu terytorialnego stopnia regionalnego

100%

Podgórska-Rykała J. M.

Studia Prawnicze KUL

|

2021

|

issue 2

169-185

EN

Local citizens’ legislative initiative is the right of a group of inhabitants to initiate the process of creating local law by the councils of a commune, district, or voivodeship. It is one of the participatory instruments allowing citizens to participate in the exercise of power, although it does not have directly binding effects on the lawmaking bodies and does not oblige them to adopt the solutions proposed by residents. The ratio legis of the initiative is the inclusion of citizens (collectively) in the catalogue of entities having the right to initiate the legislative procedure at the local (commune, district) or regional (voivodeship) level, and thus their formal legitimisation in the process. The article discusses the institutional, legal, and procedural conditions for the function of this mechanism, with particular emphasis on the practice of the use of local citizen’s legislative initiative in local government units at the voivodeship level. The author undertakes a review analysis of the initiatives taken so far – in the Podkarpackie, Świętokrzyskie, Śląskie, and Małopolskie Voivodeships, characterising their course and legislative effects.

PL

Będąca przedmiotem rozważań podjętych w artykule obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jest uprawnieniem grupy mieszkańców do zainicjowania procesu tworzenia prawa miejscowego przez organy stanowiące gminy, powiatu lub województwa. Jest ona jednym z instrumentów partycypacyjnych, umożliwiających udział obywateli w sprawowaniu władzy, choć nie wywiera bezpośrednio skutków wiążących dla organów stanowiących prawo i nie obliguje ich do uchwalenia proponowanych przez mieszkańców rozstrzygnięć. Ratio legis inicjatywy stanowi włączenie mieszkańców (zbiorowo) do katalogu podmiotów posiadających uprawnienie do wszczęcia procedury legislacyjnej na szczeblu lokalnym (gminnym, powiatowym) lub regionalnym (wojewódzkim), a więc ich formalna legitymizacja w tym procesie. W artykule przybliżono instytucjonalne, prawne oraz proceduralne uwarunkowania funkcjonowania tego mechanizmu, ze szczególnym uwzględnieniem praktyki wykorzystania obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej w jednostkach samorządu terytorialnego szczebla wojewódzkiego. Zaprezentowano przeglądową analizę podjętych dotychczas inicjatyw w województwach: podkarpackim, świętokrzyskim, śląskim i małopolskim, charakteryzując ich przebieg i efekty legislacyjne.

2

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w regulacjach prawnych miast na prawach powiatu

84%

Sieklucki D.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2020

|

issue 4(82)

60-75

PL

Ustawa z 11 stycznia 2018 roku o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. 2018 poz. 130) zobligowała wszystkie jednostki samorządu terytorialnego do wprowadzenia obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej oraz uregulowania w uchwale organu stanowiącego podstawowych procedur związanych z przygotowywaniem i składaniem wniosków. W artykule przedmiotem analizy są działania implementacyjne podjęte w miastach na prawach powiatu. Wskazano w nim, że przed wejściem w życie ustawy 55 miast z 66 wprowadziło już tę instytucję i w ich przypadku ustawa doprowadziła do ujednolicenia procedur. Ponadto stwierdzono, że część miast nie dokonała implementacji przed rozpoczęciem VIII kadencji samorządu, a w kilku wystąpiły problemy z implementacją, skutkujące brakiem możliwości wykonania inicjatywy uchwałodawczej przez obywateli. Artykuł przedstawia stan prawny na dzień 31 grudnia 2019 roku.

EN

The Act of 11 January 2018 amending certain acts in order to increase participation of citizens in the process of selecting, functioning and controlling certain public bodies (Journal of Laws 2018, item 130) obliged all local government units to establish a citizens’ resolution initiative and to regulate the basic procedures related to the preparation and submission of applications by a resolution of their law-making body. The article analyses the implementation activities undertaken in cities with county rights. It indicates that before the entry into force of the Act, 55 cities out of 66 had already implemented such an arrangement, and, in their case, the Act helped unify the procedures. The article also points out that some cities did not implement these regulations before the beginning of the 8th term of office of local governments, and in several cases there were problems with the implementation, which prevented citizens from exercising their resolution initiative. The article presents the legal status as of 31 December 2019.

3

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w Polsce w świetle prawa – wybrane zagadnienia

84%

Rachwał M.

Przegląd Politologiczny

|

2016

|

issue 1

21-34

EN

The civic legislative initiative can be defined as the right of the citizens of local communities to submit a draft of a law. This instrument of direct democracy is envisaged neither by the Constitution of Poland, nor by the laws that regulate the operations of municipalities, districts and provinces. The procedure of civic legislative initiative, however, is provided for in the statutes of local government units, which has resulted in negative assessments by some administrative courts. The analysis conducted here indicates that the civic legislative initiative is allowed within the framework of current legislation. This standpoint was expressed in the 2013 decision of the Supreme Administrative Court, among other things. It seems that the best solution would be to provide for the civic legislative initiative in an act of law (as proposed in the presidential draft of a law on cooperation in local governments to facilitate local and regional development). Adopting this solution would eliminate any legal concerns on the one hand, and create an opportunity to make civic legislative initiatives more popular on the other. It should be borne in mind that active civic participation in political life is of the utmost significance for the proper functioning of a democratic state. Therefore, a de lege ferenda postulate can be brought forward to ensure that legal regulations allow citizens to implement civic legislative initiatives to the greatest extent possible.

PL

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza może być zdefiniowana jako uprawnienie mieszkańców wspólnot samorządowych do przedłożenia projektu uchwały. Wskazana forma demokracji bezpośredniej nie została wprost przewidziana przez Konstytucję RP, jak również ustawy regulującefunkcjonowanie gmin, powiatów i województw. Przedmiotowa procedura jest przyjmowana w statutach jednostek samorządu terytorialnego, co spotkało się z negatywną opinią niektórych sądów administracyjnych. Przeprowadzona analiza wskazuje jednak, iż obywatelska inicjatywa uchwałodawcza może być ustanowiona w ramach aktualnie obowiązującego porządku prawnego. W tym zakresie warto odnotować, iż takie stanowisko zostało wyrażone m.in. w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2013 roku. Wydaje się, iż najlepszym rozwiązaniem byłoby ustawowe umocowanie inicjatywy uchwałodawczej mieszkańców (taka propozycja znalazła się w prezydenckim projekcie ustawy o współdziałaniu w samorządzieterytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego). Przyjmując wskazane rozwiązanie, doszłoby nie tylko do rozwiania wątpliwości prawnych, lecz wystąpiłaby również szansa na upowszechnienie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej. Należy pamiętać o tym, iż aktywny udział obywateli w życiu politycznym jest niezwykle istotny dla prawidłowego funkcjonowania państwa demokratycznego. W związku w tym można sformułować postulat de lege ferenda, aby przyjmowane podstawy prawne w możliwie największym stopniu umożliwiały mieszkańcom korzystanie z inicjatywy uchwałodawczej.

4

Citizens’ Resolution Initiative of the Inhabitants of Local Government Units in Poland

84%

Kielin-Maziarz J., Skotnicki K.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2022

|

vol. 31

|

issue 5

155-168

PL

Jedną z konsekwencji przemian ustrojowych w Polsce po 1989 r. było przyznanie obywatelom prawa do inicjowania aktów prawnych. Zaktywizowało to udział społeczeństwa w życiu publicznym i przyczyniło się do budowy społeczeństwa obywatelskiego. W 1994 r. ustanowiono obywatelską inicjatywę konstytucyjną, a w 1997 r. – obywatelską inicjatywę ustawodawczą. Celem opracowania było przedstawienie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej mieszkańców jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Pierwotnie funkcjonowała ona bez podstawy ustawowej i została wprowadzona przez same jednostki samorządu terytorialnego. Budziło to wątpliwości co do jej zasadności, co znalazło odzwierciedlenie również w orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych. Praktyka sprzyjała jej powszechnemu ustanowieniu, a także stawała się coraz bardziej popularna, zwłaszcza w gminach. W 2018 r. wszystkie ustawy samorządowe zostały znowelizowane tak, aby dać mieszkańcom wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w Polsce możliwość zgłoszenia inicjatywy obywatelskiej i tylko od ich aktywności zależy, czy z tego prawa skorzystają.

EN

One of the consequences of the political changes in Poland after 1989 was granting citizens the right to initiate legal acts. It has activated society’s participation in public life and contributed to building a civil society. In 1994, a citizens’ constitutional initiative was established, and, in 1997, a citizens’ legislative initiative was undertaken. The aim of the study was to present the citizens’ initiative of resolution of the inhabitants of local government units in Poland. Originally, it functioned without a statutory basis and was established by the local government units themselves. This raised doubts as to its legitimacy, which was also reflected in the judgments of voivodeship administrative courts. The practice was in favor of its universal establishment, and it also became increasingly popular, especially in communes. In 2018, all local government laws were amended to grant the residents of all local government units in Poland the option of submitting a citizens’ initiative, and it is only up to their activity whether they will exercise this right.

Refine search results

1 Przegląd Politologiczny

1 Studia Iuridica Lublinensia

1 Studia Prawnicze KUL

1 Studia Regionalne i Lokalne

1 Kielin-Maziarz J.

1 Podgórska-Rykała J. M.

1 Rachwał M.

1 Sieklucki D.

1 Skotnicki K.

1 2022

1 2021

1 2020

1 2016

Instytucja obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej w jednostkach samorządu terytorialnego stopnia regionalnego

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w regulacjach prawnych miast na prawach powiatu

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w Polsce w świetle prawa – wybrane zagadnienia

Citizens’ Resolution Initiative of the Inhabitants of Local Government Units in Poland