Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  obywatelstwo Unii Europejskiej
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Celebration of the 20th anniversary of the EU citizenship in 2013 was a good occasion for reflection on this institution. Has anything changed during this period in the status of European citizens and their role in the EU’s political system? Do they have opportunities to participate in the European decision-making process and to influence the European law and the direction of the EU’s development? Is the EU citizenship only a symbolic project that brings no added value? Can it be called “citizenship”? The article is devoted to answering these questions. The institution of the EU citizenship was analysed in two aspects: 1) citizenship as formal status connected with some rights and 2) civilness as mechanisms that guarantee participation in decisions on the future of a political community. The conclusion is that after 20 years the importance of the EU citizenship has been significantly increased, but only on declarative level – in the wording of treaties and institutional acts. However, this change has not caused the factual increase of citizen participation in the shaping of the European Union politics. It is the effect of a discrepancy on the EU level between citizenship as formal status and civilness as real empowerment of individual in the political system. Dwudziestolecie obywatelstwa Unii Europejskiej, obchodzone w 2013 roku, skłania do refleksji nad tą instytucją. Czy przez ten okres zmienił się status i znaczenie obywateli w systemie politycznym Unii, czy mają oni możliwość uczestniczenia w procesie decydowania na poziomie unijnym, czy istnieją mechanizmy gwarantujące ich zaangażowanie i wpływanie na prawo unijne oraz kierunek, w którym Unia się rozwija? Czy obywatelstwo unijne jest projektem wyłącznie symbolicznym, za którym nie kryje się żadna wartość dodana? Czy spełnia ono warunki określania go mianem obywatelstwa? Odpowiedziom na te pytania poświęcony jest artykuł. Instytucja obywatelstwa UE została przeanalizowana w dwóch aspektach: obywatelstwa jako formalnego statusu łączącego się z określonym zakresem praw oraz obywatelskości, czyli mechanizmów gwarantujących udział obywateli w decydowaniu o losach wspólnoty politycznej. Wyniki analizy prowadzą do wniosku, że w ciągu dwudziestu lat funkcjonowania obywatelstwa unijnego jego znaczenie istotnie się zwiększyło na płaszczyźnie deklaratywnej – w tekście traktatów i aktów instytucjonalnych, nie wpłynęło to jednak na faktyczne zwiększenie udziału obywateli w kształtowaniu działań i polityki unijnej. Jest to wynikiem rozdźwięku, jaki powstał w Unii między obywatelstwem jako formalnym statusem a obywatelskością, jako rzeczywistym upodmiotowieniem jednostek w systemie politycznym.
PL
Dwudziestolecie obywatelstwa Unii Europejskiej, obchodzone w 2013 roku, skłania do refleksji nad tą instytucją. Czy przez ten okres zmienił się status i znaczenie obywateli w systemie politycznym Unii, czy mają oni możliwość uczestniczenia w procesie decydowania na poziomie unijnym, czy istnieją mechanizmy gwarantujące ich zaangażowanie i wpływanie na prawo unijne oraz kierunek, w którym Unia się rozwija? Czy obywatelstwo unijne jest projektem wyłącznie symbolicznym, za którym nie kryje się żadna wartość dodana? Czy spełnia ono warunki określania go mianem obywatelstwa? Odpowiedziom na te pytania poświęcony jest artykuł. Instytucja obywatelstwa UE została przeanalizowana w dwóch aspektach: obywatelstwa jako formalnego statusu łączącego się z określonym zakresem praw oraz obywatelskości, czyli mechanizmów gwarantujących udział obywateli w decydowaniu o losach wspólnoty politycznej. Wyniki analizy prowadzą do wniosku, że w ciągu dwudziestu lat funkcjonowania obywatelstwa unijnego jego znaczenie istotnie się zwiększyło na płaszczyźnie deklaratywnej – w tekście traktatów i aktów instytucjonalnych, nie wpłynęło to jednak na faktyczne zwiększenie udziału obywateli w kształtowaniu działań i polityki unijnej. Jest to wynikiem rozdźwięku, jaki powstał w Unii między obywatelstwem jako formalnym statusem a obywatelskością, jako rzeczywistym upodmiotowieniem jednostek w systemie politycznym.
EN
Celebration of the 20th anniversary of EU citizenship in 2013 was a good occasion for reflection on this institution. Has anything changed during this period in the status of European citizens and their role in the EU’s political system? Do they have opportunities to participate in the European decision-making process and to influence the European law and the direction of the EU’s development? Is the EU citizenship only a symbolic project that brings no added value? Can it be called “citizenship”? The article is devoted to answering these questions. The institution of the EU citizenship was analysed in two aspects: 1) citizenship as formal status connected with some rights and 2) civilness as mechanisms that guarantee participation in decisions on the future of a political community. The conclusion is that after 20 years the importance of the EU citizenship has been significantly increased, but only on declarative level – in the wording of treaties and institutional acts. However, this change has not caused the factual increase of citizen participation in the shaping of the European Union politics. It is the effect of a discrepancy on the EU level between citizenship as formal status and civilness as real empowerment of individual in the political system.
EN
In 1992, with the adoption of the Maastricht Treaty, a new institution, namely EU citizenship, was created. The treaty introduced a qualitative change in the sphere of political and legal position of citizens of the Member States, who gained in these spheres a number of new powers. One of them is the right to diplomatic and consular protection. The analysis of these two rights leads to a conclusion about the great discrepancy that exists between treaty guarantees and the effective exercise of this right. The Member States did not agree with third countries on this subject, which is a requirement of international law. Secondary law also allows only a partial exercise of the treaty’s right to care in the territory of third countries. It has been reduced only to consular assistance and is still narrowly understood. The treaty law of EU citizens remains therefore at a very early stage of development.
PL
W 1992 r., wraz z przyjęciem Traktatu z Maastricht, powstała nowa instytucja, jaką jest obywatelstwo Unii Europejskiej. Traktat wprowadził jakościową zmianę w sferze pozycji politycznej i prawnej obywateli państw członkowskich, którzy zyskali w tych sferach szereg nowych uprawnień. Jednym z nich jest prawo do opieki dyplomatycznej i konsularnej. Jego analiza prowadzi do wniosku o dużym rozdźwięku, jaki istnieje pomiędzy gwarancjami traktatowymi a efektywnym wykonywaniem tego prawa. Państwa członkowskie nie porozumiały się bowiem z państwami trzecimi w tym przedmiocie, co jest wymogiem prawa międzynarodowego. Także prawo wtórne umożliwia jedynie częściowe wykonywanie traktatowego prawa do opieki na terytorium państw trzecich, ponieważ zostało ono sprowadzone tylko do pomocy konsularnej, i to jeszcze wąsko ujętej. Prawo obywateli Unii Europejskiej znajduje się zatem jeszcze na bardzo wczesnym etapie swojego rozwoju.
EN
The EU freedom of movement of persons is identified with the essence of the European Union in both intuitive and legal terms. This freedom is a fundamental right of EU citizens in the objective scope Freedom of movement of EU citizens is in fact limited by the provisions of primary law and adopted within the framework of primary law – secondary legislation. Each EU member state has the ability to effectively limit the freedom on the grounds of public policy and security. This limitation has an increasing approval of European societies.
PL
Unijna swoboda przemieszczania się osób utożsamiana jest z istotą Unii Europejskiej zarówno w ujęciu intuicyjnym jak i prawnym. Swoboda ta pozostaje wobec tego podstawowym prawem obywatela unijnego w zakresie przedmiotowym. Nie ma ona jednak charakteru idealistycznego czy absolutnego. Swoboda przemieszczania się obywateli unijnych pozostaje bowiem ograniczona przepisami unijnych aktów prawa pierwotnego oraz przyjętymi w ramach ich zastosowania postanowieniami aktów prawa wtórnego. Każde z państw członkowskich może przy tym skutecznie ograniczyć wymienioną swobodę uzasadniając to względami porządku oraz bezpieczeństwa publicznego, na co, w chwili obecnej, jest coraz większe przyzwolenie pośród europejskich społeczeństw.
PL
The aim of the article is to analyse legal regulations on the conditions for pursuing the European Citizens’ Initiative. First, the requirements for pursuing the initiative and collecting the necessary statements of support and submitting an initiative to the Commission are presented. Afterwards, the scope of responsibilities (and discretion) of the Commission in relation to the pursued initiatives is discussed. In addition, the article proposes a thesis that the European Citizens’ Initiative is an important instrument to support democratisation in the European Union, but the possibilities of real impact of European Union’s citizens on the European Commission in the area of submitting a legislative proposal seem insufficient. Finally, some modifications of the European Citizens’ Initiative are recommended, which could increase its effectiveness significantly. Celem artykułu jest analiza regulacji prawnych w odniesieniu do warunków przedłożenia europejskiej inicjatywy obywatelskiej. Z jednej strony, rozważaniom poddano wymogi prawne w zakresie zgłoszenia inicjatywy, zbierania niezbędnych deklaracji poparcia oraz przedłożenia inicjatywy Komisji. Z drugiej zaś – zakres obowiązków (i uznaniowości) Komisji w odniesieniu do przedłożonych inicjatyw. W artykule postawiono tezę, że europejska inicjatywa obywatelska jest ważnym instrumentem wspierania demokratyzacji w Unii Europejskiej, jednak możliwości realnego wpływu obywateli Unii Europejskiej na Komisję Europejską w obszarze przedłożenia wniosku legislacyjnego wydają się niewystarczające. Dla zwiększenia efektywności europejskiej inicjatywy obywatelskiej jej obecne ramy prawne wymagają istotnych modyfikacji.
PL
Celem artykułu jest analiza regulacji prawnych w odniesieniu do warunków przedłożenia europejskiej inicjatywy obywatelskiej. Z jednej strony rozważaniom poddano wymogi prawne w zakresie zgłoszenia inicjatywy, zbierania niezbędnych deklaracji poparcia oraz przedłożenia inicjatywy Komisji. Z drugiej zaś – zakres obowiązków (i uznaniowości) Komisji w odniesieniu do przedłożonych inicjatyw. W artykule postawiono tezę, że europejska inicjatywa obywatelska jest ważnym instrumentem wspierania demokratyzacji w Unii Europejskiej, jednak możliwości realnego wpływu obywateli Unii Europejskiej na Komisję Europejską w obszarze przedłożenia wniosku legislacyjnego wydają się niewystarczające. Dla zwiększenia efektywności europejskiej inicjatywy obywatelskiej jej obecne ramy prawne wymagają istotnych modyfikacji.
EN
The aim of the article is to analyse legal regulations on the conditions for pursuing the European Citizens' Initiative. First, the requirements for pursuing the initiative and collecting the necessary statements of support and submitting an initiative to the Commission are presented. Afterwards, the scope of responsibilities (and discretion) of the Commission in relation to the pursued initiatives is discussed. In addition, the article proposes a thesis that the European Citizens' Initiative is an important instrument to support democratisation in the European Union, but the possibilities of real impact of European Union’s citizens on the European Commission in the area of submitting a legislative proposal seem insufficient. Finally, some modifications of the European Citizens’ Initiative are recommended, which could increase its effectiveness significantly.
PL
Niniejszy tekst poświęcony jest ochronie praw podstawowych obywateli Unii Europejskiej. Pierwsza część definiuje i charakteryzuje obywatelstwo Unii Europejskiej. Część druga wprowadza do tematyki ochrony praw jednostki w Unii Europejskiej. Kolejna, trzecia, traktuje o rozwoju prawnej ochrony praw podstawowych w Unii Europejskiej. Część czwarta charakteryzuje Kartę Praw Podstawowych jako podstawowe źródło praw jednostki w Unii Europejskiej. Część piąta, zarazem ostatnia, określa mechanizmy dochodzenia praw jednostki według prawa Unii Europejskiej. Całość kończą wnioski i wykaz wykorzystanych źródeł. Pracę oparto na literaturze przedmiotu, orzecznictwie oraz aktach prawnych Unii Europejskiej.
EN
The text is dedicated to legal protection of fundamental rights of the citizens of the European Union. The first part defines and characterize citizenship of the European Union. Second part introduces individual right and its protection in the European Union. Next, third one, is about development of protection of fundamental rights in the European Union. Fourth part characterize Charter of Fundamental Rights as basic source of individual rights in the European Union. Fifth part, which is the last one, describes mechanisms of enforcement of individual rights under European Union law. The paper finishes with conclusions and list of references and sources.
PL
Artykuł prezentuje uwarunkowania i wykorzystanie instrumentu demokracji przedstawicielskiej w Unii Europejskiej, jakim jest europejska inicjatywa obywatel-ska. Punktem wyjścia przeprowadzonych rozważań jest przedstawienie prawnych wymogów odnośnie przedłożenia inicjatywy, jednak zasadnicza część odnosi się do zaprezentowania praktyki w tym zakresie i próby oceny czynników, które bezpośrednio wpływają na efektywność wykorzystania tego instrumentu prawnego. W tym kontekście postawiono tezę, że obecne regulacje prawne nie dają obywatelom możliwości realnego oddziaływania na Komisję Europejską w zakresie przedłożenia wniosku legislacyjnego, a mobilizacja i aktywność obywateli Unii Europejskiej nie są efektywnie wykorzystywane.
EN
The article presents the conditions and use of the representative democracy instrument in the European Union, which is the European Citizens' Initiative. The starting point of the considerations is the presentation of legal requirements regarding the submission of the initiative, but the main part refers to the presentation of the practice in this respect and attempts to assess factors that directly affect the effectiveness of using this legal instrument. In this context, a thesis was put forward that the current legal regulations do not give citizens the possibility of real impact on the European Commission in submitting a legislative proposal, and the mobilization and activity of European Union citizens are not effectively used.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.