Search results

1

Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw człowieka. Przyczynek do dyskusji

100%

Łabno A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 4 (12)

39-60

PL

Istotę konstytucjonalizmu przełomu XX i XXI w. stanowi uregulowanie praw i wolności a w szczególności środków ich dochodzenia. W ostatnich latach pogłębia się w Polsce krytyka przyjętego uregulowania skargi konstytucyjnej. W takim kształcie, jaki obowiązuje na podstawie art. 79 konstytucji, środek ten nie może spełniać swojej podstawowej funkcji, jaką stanowi ochrona praw człowieka. Pożądanym rozwiązaniem byłaby reforma rozszerzająca zakres przedmiotowy ochrony objętej skargą na akty stosowania prawa. Podobnie negatywne skutki dla ochrony praw człowieka w postępowaniu zainicjowanym skargą powoduje zastosowanie art. 190 ust. 3 konstytucji i dlatego pozytywnie należy ocenić wprowadzenie „przywileju korzyści”. Wyraźne zakwestionowanie istoty skargi, czyli jej funkcji ochronnej dla praw człowieka, stanowi odrzucenie przez Sąd Najwyższy możliwości zastosowania art. 190 ust. 4 konstytucji w przypadku wydania przez Trybunał Konstytucyjny tzw. wyroku interpretacyjnego. W obowiązującym stanie prawnym i wobec stanowiska SN reforma skargi konstytucyjnej wydaje się tym bardziej niezbędna. Tym sposobem stanie się także zadość wizji współczesnego konstytucjonalizmu.

EN

At the turn of the 19th and 20th centuries, regulating rights and freedoms, and in particular the means of their ensuring, was the essence of constitutionalism. Recently, in Poland there is a rising wave of critique of the way constitutional complaint is regulated by law. In its current shape, as provided in the Article 79 of the Polish Constitution, it cannot fulfil its basic function, which is the protection of human rights. A reform that would widen the subjective scope of the protection that grants rights for lodging a complaint against law enforcement acts is required. Similarly unfavourable for the protection of human rights in the proceeding initiated by a complaint is the use of Article 190, section 3 of the Constitution and this is the reason why the “privilege of benefits” should be positively assessed. The essence of the complaint, as a means of human rights protection, is negated by the Supreme Court of the Republic of Poland, which ruled of the possibility of applying Article 190, section 4 of the Constitution in the case when the Polish Constitutional Tribunal passes a so-called interpretative judgement. In the current state of law and considering the position of the Supreme Court, a reform of the constitutional complaint seems the more necessary. Thus, it shall comply with the vision of the contemporary constitutionalism.

2

HUMAN RIGHTS IN UNCONTROLLED TERRITORIES: UKRAINIAN REALITIES

80%

Gurzhii A.

Polityka i Społeczeństwo

|

2019

|

issue 1(17)

83-93 (11)

PL

Artykuł omawia zagadnienia praworządności i ochrony praw człowieka na tymczasowo okupowanych terytoriach Ukrainy. Na podstawie analizy sytuacji prawnej na Krymie i terytoriach niekontrolowanych przez Ukrainę na Wschodzie określono aktualne problemy ochrony praw człowieka. Zaproponowano zestaw konkretnych środków mających na celu ich rozwiązanie w kontekście współczesnego stanowienia i wykonania prawa. Przyjmuje się, że istnieje potrzeba uznania ochrony praw i wolności człowieka na tymczasowo okupowanych terytoriach jako kierunku strategicznego polityki państwa w ustawodawstwie krajowym, dokumentach strategicznych, a także w programach rozwoju państwa.

3

Kilka uwag krytycznych na temat wydanych przez Prezesa UOKiK w dniu 9 grudnia 2019 r. wyjaśnień przepisów prawa pn. „Wyjaśnienia dla przedsiębiorców – Przeszukania UOKiK”

80%

Mlostoń-Olszewska A.

|

2020

|

vol. 9

|

issue 5

8-21

PL

W artykule oceniono wydane przez Prezesa UOKiK w dniu 9 grudnia 2019 r. wyjaśnienia przepisów prawa pn. „Wyjaśnienia dla przedsiębiorców – Przeszukania UOKiK”. Wyjaśnienia te są aktem o charakterze soft law, który z założenia stanowić ma dla przedsiębiorców źródło informacji o tym, w jaki sposób Prezes UOKiK interpretuje przepisy prawa. W artykule zwrócono uwagę na to, że wydane Wyjaśnienia nie omawiają wielu spornych zagadnień, które powstają w związku z prowadzeniem przez Prezesa UOKiK przeszukań, co może negatywnie wpływać na postrzeganie ich jako „kompendium wiedzy dla przedsiębiorców”, a ponadto może rodzić konsekwencje dla ochrony praw przedsiębiorców w postępowaniu. W związku z tym wskazano kluczowe problemy prawne, o które Wyjaśnienia powinny zostać uzupełnione.

4

The EU enlargement from the human rights perspective. EU Efficiency of the protection of fundamental rights: the role the EU Fundamental Rights Agency

70%

Bednarczyk B.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2014

|

issue 1

55-66

PL

Politykę UE w zakresie praw człowieka można podzielić na skierowaną do wewnątrz i tę skierowaną na zewnątrz. Tę pierwszą realizuje w swoich działaniach Agencja Praw Podstawowych, można tu także zaliczyć rezolucje Parlamentu Europejskiego oraz w pewnym zakresie akty prawne. Ta druga urzeczywistnia działania Parlamentu Europejskiego, przede wszystkim Komisji Spraw Zagranicznych i jej Podkomisji Praw Człowieka, a także przez Radę UE i Komisję Europejską. Celem niniejszej publikacji było ukazanie roli i znaczenia Agencji Praw Podstawowych w kształtowaniu systemu ochrony praw człowieka. Z kontekstu powyższych rozważań należy uwypuklić to, że mimo braku wyposażenia FRA w aparat administracyjno-prawny oddziałujący władczo zarówno na organy wspólnotowe, jak i organy krajów członkowskich, istnieje realna potrzeba jej współistnienia w strukturze instytucjonalnej na poziomie wspólnotowym. Dzięki swojej apolityczności zapewnia bowiem dostęp do należytej, ustandaryzowanej obiektywnej informacji z zakresu praw i wolności obywatelskich zarówno na poziomie poszczególnych krajów członkowskich, jak i na poziomie struktury paneuropejskiej.

5

Zarys ewolucji aksjologicznej procesu integracji europejskiej

61%

Tomczyk M.

Przegląd Policyjny

|

2016

|

vol. 4(124)

80-98

PL

Unia Europejska (dalej jako UE) posiada ugruntowany system norm aksjologicznych określających standardy tożsamości europejskiej. Traktaty przyznają wspólnym wartościom rolę wiodącą i nadrzędną nad zasadami prawa UE. Państwa członkowskie, jak również kraje aspirujące do członkostwa w Unii, muszą — niejako z definicji — spełniać wynikające z nich kryteria i dbać o ich przestrzeganie. Ewentualne naruszenie przez państwo członkowskie wartości, na których opiera się Unia, może skutkować sankcjami w postaci zawieszenia uprawnień traktatowych, z zawieszeniem prawa głosu w Radzie włącznie. W tym kontekście pryncypialność przestrzegania norm aksjologicznych stanowi gwarancję homogeniczności UE, stanowiącej — pozbawioną granic wewnętrznych — przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Czynnikiem mającym zasadniczy wpływ na wykrystalizowanie się i ewolucję systemu aksjologicznego był proces postępującej integracji europejskiej, która w początkowym okresie skupiała się głównie na kwestiach ekonomicznych, zaś z biegiem lat — wraz z powstawaniem kolejnych wspólnot i jednolitego rynku — przekształcała się w integrację polityczną. Artykuł przedstawia zarys tego procesu z uwzględnieniem najistotniejszych momentów na przestrzeni kilkudziesięciu lat integracji europejskiej — począwszy od momentu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali aż do wejścia w życie Traktatu z Lizbony.

6

Relacje między Zasadami Techniki Prawodawczej a Zasadami Poprawnej Legislacji w procesie stanowienia prawa

61%

Stępniak K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 1 (35)

209-224

PL

Znaczenie zasad techniki prawodawczej (ZTP) oraz zasad prawidłowej legislacji (ZPL) jest kluczowe dla procesu stanowienia prawa. Są one gwarancją poszanowania praw chronionych przez ustawodawcę, a także ochrony praw człowieka. Zasady prawidłowej legislacji wywodzone są przez Trybunał Konstytucyjny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (czyli z zasady demokratycznego państwa prawnego). Zasady techniki prawodawczej stanowią zaś załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej. W opracowaniu dokonano charakterystyki obu dziedzin uwzględniając ich specyfikę oraz rys historyczny. Wykazano także, że dzięki łącznemu stosowaniu ZTP i ZPL oraz ich ścisłym relacjom prawodawca może stanowić akty prawne, które będą gwarantować ochronę praw człowieka oraz będą chronić interes państwa. Wskazano zależności między ZTP i ZPL i korzyści płynące z łącznego stosowania tych dziedzin.

EN

Meaning of the principles of legislative techniques (PLT) and the principles of proper legislation (PPL) should be regarded as a key to the process of lawmaking. These rules are often a guarantee for the protection of human rights. The principles of good legislation are inferred by the Constitutional Court of Art. 2 of the Polish Constitution (the democratic rule of law). The principles of legislative techniques are included in the Annex to the Regulation of the Prime Minister Council of Ministers dated on 20 June 2002 on the principles of legislative technique. The paper presents a characteristics of both disciplines taking into account their specificity and historical background. It was also shown that by joint application of PPL and PLT and their inseparable correlation legislator may establish acts that will guarantee the protection of human rights and will protect the interests of the State. The Author also identified benefits which derive form joint application of both sets of legislative rules and principles.

7

Udział samorządu terytorialnego w ochronie praw człowieka

61%

Mamiński M., Rudnik M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

383-393

EN

Local government units perform a number of tasks which, in consequence, have an impact on the quality of life of the local community. Importantly, the tasks that are carried out by the local government very often remain closely related to each other, because the correct implementation of one task may be related to the implementation of other own tasks. This is also the case when local self-governments fulfill their positive and negative obligations in the field of human rights protection.

PL

Jednostki samorządu terytorialnego realizują szereg zadań, które w konsekwencji mają wpływ na jakość życia społeczności lokalnej. Co istotne, zadania które realizuje samorząd bardzo często pozostają ze sobą w ścisłym związku, bowiem prawidłowa realizacja jednego zadania może być powiązana z realizacją innych zadań własnych. Taka sytuacja ma też miejsce w realizowaniu przez samorządy terytorialnego obowiązków pozytywnych i negatywnych w zakresie ochrony praw człowieka.

8

Wyrok ETPC jako precedens wiążący quasi de iure a efektywność porządku Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (perspektywa teoretycznoprawna)

57%

Liżewski B.

Studia Prawnicze

|

2017

|

issue 2 (210)

7-29

PL

In the system of the European Convention on Human Rights (ECHR or the Convention), the basic formula for creating standards for the protection of human rights is to define their understanding of and possible modifications or changes as a result of a law-making interpretation of the provisions of the Convention. The substantive rules of the Convention since its inception, not only have not changed (they were amended or derogated), but in addition are very general. This causes, that the way their understanding sets the European Court of Human Rights (ECHR or tribunal) forming in a legislative standards for the protection of human rights. That raises the interesting question of theoretical, since in public international law on the one hand the judgment of an international court is recognized as an auxiliary source of international law (art. 38 sec. 1 point d Statute of the International Court of Justice), while not applicable rule of stare decisis, meaning legally bound judgment precedent of other courts in similar cases. If, however, a violation of well-established case law of the ECHR by the national authorities is the reason for the judgment of the committee of three judges without a hearing (art. 28 paragraph. 1 point b ECHR). Judgments of the Court (the monopoly of interpretation of the ECHR) must be respected and enforced in order of national law (Art. 46 paragraph. 1 and 2 of the ECHR). This raises the natural question of the scope of their precedensowości for the tribunal and law enforcement organs in the national legal system. It is with this problem both theoretical and practical. The obvious fact is that the decision of the ECHR does not create a precedent in the sense of how suitable term in common law. However, its decisions affect application of the law on domestic, not only in reality, but partly also legal, so that it can be concluded that the judgment has the power of the normative and, to some extent binding. But what is the scope of the precedent character of this sentence? The answer to this question is the subject of considerations to be taken in the paper.

9

Układ o stowarzyszeniu Ukraina – UE jako wyraz wsparcia ze strony Unii dla ochrony praw człowieka w kontekście wojny na Ukrainie

51%

Kolisnyk I.

Studia Prawnicze KUL

|

2015

|

issue 2 (62)

141-152

PL

Podpisanie Układu o stowarzyszeniu, które nastąpiło w dwóch etapach – 21 marca i 27 czerwca 2014 r. i możliwość jego tymczasowego stosowania, jak również symboliczna ratyfikacja Układu stowarzyszeniowego w tym samym dniu przez Radę Najwyższą Ukrainy i zatwierdzenie przez Parlament Europejski były niezmiernie ważnymi wyrazami wsparcia wyboru europejskiej przyszłości społeczeństwa ukraińskiego ze strony UE i jej państw członkowskich. Układ stowarzyszeniowy jest bardzo obszernym, kompleksowym i jednocześnie szczegółowym aktem prawnym, który zawiera w sobie postanowienia, które mogą stać się narzędziem dla budowania Ukrainy jako państwa prawa i przeprowadzenia reform ustrojowych na Ukrainie, co niewątpliwie będzie miało wpływ na przestrzeganie zasad poszanowania praw człowieka na Ukrainie, i na polepszenie poziomu życia obywateli Ukrainy. Bardzo ważne znaczenie w omawianym zakresie ma również część operacyjna Układu o stowarzyszeniu oraz liczne decyzje, akty końcowe, konkluzje ze spotkań, przyjęte przez Radę Europejską.

EN

The signing of the Association agreement which took place in two stages, on March 21 and on June 27, 2014, the possibility of its provisional application, and its ratification by the Verkhovna Rada of Ukraine and its approval by the European Parliament taking place in a symbolic manner on the same day were very important signs of support for Ukrainian society's European future from the side of the EU and its Member States. The Association Agreement is extensive, comprehensive and detailed legal document at the same time. It provisions may become a tool for establishing the rule of law and carrying out political reforms in Ukraine. This will undoubtedly have an impact on the respect for human rights in Ukraine and it will improve the standard of living for the citizens of Ukraine. The operational part of the Association Agreement is very important in this respect, as well as a number of decisions, final acts, and conclusions of the European Council.

RU

Подписание Договорa об ассоциации, которыe состоялась в два этапа - 21 марта и 27 июня 2014 г. и возможность его временного применения, а также символическaя ратификация Договорa об ассоциации в тот же день Верховной Радой Украины и утверждениe Европейском Парламентoм было чрезвычайно важными словами поддержки европейского будущего Украины от ЕС и его государств-членов. Договор об ассоциации являeтся очень обширным, комплексным и в то же время детальным законодательным актoм, в котором содержатся положения, которые могут стать инструментом для создания Украины как правового государства и осуществления политических реформ в Украине, которые, несомненно, будут иметь влияние на принципы уважения прав человека в Украине и улучшaть уровень жизни украинских граждан. Очень важной является оперативнaя часть Договорa об ассоциации и ряд решений, заключительных актoв Европейского Совета.

10

Zasada przestrzegania przez Polskę prawa międzynarodowego i jej znaczenie dla ochrony praw i wolności jednostki

51%

Dzieżyc M.

Studenckie Zeszyty Naukowe

|

2019

|

vol. 22

|

issue 42

EN

The international community strives for ever more comprehensive protection of human rights and freedoms by adopting treaties, which are subject to ever more detailed provisions and the possibility of lodging a complaint against the state by the individual. At the same time, the Polish Constitution of 1997 in art. 9 establishes the systemic principle of Poland's compliance with international law and, for the first time, defines the place of international law in the system of sources of law. The aim of the article is to analyze the indicated issues in terms of their impact on the protection of individual rights and freedoms.

PL

Społeczność międzynarodowa dąży do coraz pełniejszej ochrony praw i wolności człowieka, uchwalając traktaty, których przedmiotem są coraz bardziej szczegółowe postanowienia oraz możliwość składania skargi na państwo przez jednostkę. Jednocześnie polska Konstytucja z 1997 roku w art. 9 ustanawia zasadę ustrojową przestrzegania przez Polskę prawa międzynarodowego oraz, po raz pierwszy, określa miejsce prawa międzynarodowego w systemie źródeł prawa. Celem artykułu jest analiza wskazanych zagadnień pod kątem ich wpływu na ochronę praw i wolności jednostki.

11

International Monitoring of the Human Rights Situation in Belarus through the Universal Periodic Review: Lights and Shadows of the UN Human Rights Council Mechanism

51%

Rezmer J.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2018

|

vol. 60

124-141

PL

Powszechny przegląd okresowy (UPR) Rady Praw Człowieka ONZ to międzynarodowy mechanizm utworzony w ramach uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka, za którego pomocą prowadzona jest systematyczna kontrola wykonywania przez wszystkie państwa członkowskie Organizacji szerokiego zakresu ciążących na nich zobowiązań z dziedziny praw człowieka oraz międzynarodowych standardów humanitarnych. Ponieważ Białoruś nie uczestniczy w regionalnym systemie ochrony praw człowieka działającym pod egidą Rady Europy, możliwość zastosowania UPR dla oceny sytuacji praw człowieka w tym kraju nabiera szczególnego znaczenia. Dotychczas Białoruś została poddana przeglądowi dwukrotnie – w latach 2010 i 2015. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie zasad UPR, przedstawienie jego przebiegu w odniesieniu do Białorusi i rezultatów, w tym wskazanie głównych problemów praw człowieka zidentyfikowanych podczas przeglądu, oraz analizę zaleceń otrzymanych przez Białoruś od państw uczestniczących w przeglądzie, a także stanowiska białoruskich władz wobec wspomnianych rekomendacji. W artykule podjęta została ponadto próba oceny UPR jako mechanizmu kontrolnego z perspektywy doświadczeń uzyskanych w związku z przeprowadzonymi już przeglądami Białorusi.

EN

The Universal Periodic Review (UPR) of the United Nations Human Rights Council is an international monitoring mechanism established within the frames of the universal human rights protection system, which involves systematic assessment of the performance of all member states of the UN with respect to a broad range of their human rights obligations and international humanitarian law standards. Since Belarus does not participate in the regional human rights protection system operating under the auspices of the Council of Europe, the application of the UPR in relation to that country gains particular importance. So far Belarus has been under review twice – in 2010 and 2015. The aim of the paper is to describe the rules of the mechanism and the process of the UPR concerning Belarus, to present the results of the review, including main human rights issues identified and the recommendations received by Belarus in the course of the UPR, as well as to explain the position of Belarusian authorities on such recommendations. The paper also attempts to discuss the drawbacks and the advantages of the UPR, using the perspective of the review undergone by Belarus.

12

Human Rights and Investment Arbitration – Fields of Interaction

51%

Michalska-Guzik M.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2022

|

issue 3

61-76

PL

Głównym naukowym celem artykułu jest zidentyfikowanie oraz przeanalizowanie problemów prawnych powstających na styku praw człowieka oraz międzynarodowego arbitrażu inwestycyjnego. Choć wydaje się, że te dwie dziedziny prawa publicznego międzynarodowego pozostają całkowicie odrębne i nie posiadają żadnych elementów wspólnych, w pewnych przypadkach dochodzi między nimi do interakcji, co implikuje szereg problemów prawnych. Tytułem przykładu można wskazać sytuację inwestora, który narusza prawa człowieka mieszkańców państwa przyjmującego inwestycję. W innym scenariuszu to państwo przyjmujące może nie być w stanie skutecznie wypełnić swoich obowiązków w zakresie praw człowieka, z uwagi na wypełnianie zobowiązań wynikających z traktatów inwestycyjnych, bądź też przeciwnie – może złamać zobowiązania, jakie posiada względem inwestora zagranicznego, a następnie w toku postępowania arbitrażowego bronić się, wskazując, iż działania takie były podyktowane koniecznością ochrony praw człowieka w tym państwie. Obie strony konfliktów rozstrzyganych w arbitrażu inwestycyjnym – zarówno inwestorzy, jak i państwa przyjmujące – sporadycznie zatem podnoszą w toku postępowania arbitrażowego argumenty odnoszące się do praw człowieka. Interakcja praw człowieka i arbitrażu inwestycyjnego ma bardzo złożony i trudny do jednoznacznego zdefiniowania charakter i choć została ona już jakiś czas temu dostrzeżona przez przedstawicieli nauki, to jednak w dalszym ciągu sytuacje, w których może dochodzić do tej interakcji, nie zostały kompleksowo scharakteryzowane. Autorka, po zaprezentowaniu podstawowych zagadnień dotyczących natury interakcji zachodzącej pomiędzy arbitrażem inwestycyjnym a prawami człowieka, analizuje najbardziej typowe scenariusze, w jakich może dochodzić do podnoszenia argumentów dotyczących praw człowieka w toku postępowania arbitrażowego. W konkluzji stwierdza, że istnieją pewne punkty styczne pomiędzy omawianymi porządkami prawnymi, w pewnych sytuacjach pojawiają się ponadto między nimi trudne do rozstrzygnięcia konflikty. Identyfikacja tych konfliktów ułatwi zrozumienie złożonej relacji zachodzącej pomiędzy prawami człowieka a arbitrażem inwestycyjnym, a w dalszej konsekwencji – na zapewnienie optymalnego stopnia ochrony praw człowieka na różnych etapach postępowania arbitrażowego.

EN

The main scientific purpose of this article is to identify and analyse legal issues that arise between human rights and investment arbitration. At first glance, these two branches of public international law remain completely unrelated and do not have any significant features in common. However, it appears that despite this distinction, there is an interaction between investment arbitration and human rights, which implies a number of significant legal problems. These problems can possibly include the violation of human rights of citizens of the state hosting an investment by a foreign investor. On the other hand, a state can be unable to fulfil its legal obligations regarding human rights due to the necessity to protect foreign investment as agreed in investment treaties or, to the contrary, it may violate its contractual obligations towards an investor and afterwards defend itself throughout arbitration proceedings by stating that this violation has been necessary in order to protect human rights. It turns out that all parties to the dispute, both investors and host States – occasionally turn to human rights in order to reinforce their respective positions. The interaction between human rights and investment arbitration is of a very complex nature and although it is more and more often emphasized that it may occur, the situations in which this occurrence is likely to happen are not entirely clear yet. The author, after presenting some general remarks on the interaction between human rights and investment arbitration, discusses the most common scenarios in which human rights issues may appear in the course of investment arbitration proceedings. Finally, she concludes that there do exist some fields of interaction between human rights and investment arbitration as well as situations in which the conflict between them may appear. Identifying these conflicts would help to understand the complex relationship between the two legal regimes in question. It will also lay the foundation for further research on how to ensure the ultimate scope of human rights protection throughout the different stages of investment arbitration proceedings.

13

Ochrona praw człowieka w Unii Europejskiej

41%

Tomczyk E.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2019

|

issue 4

157-171

EN

One of the basic principles on which the European Union bases is respect for human rights and the dignity of the human person. This is an extremely extensive subject, nevertheless still extremely important from the point of view of the ruling elite as well as the entire society. This article present a system of human rights protection in the EU. First of all, treaty guarantees aimed at ensuring the protection of fundamental rights will be discussed, as well as the EU Charter of Fundamental Rights and functioning of the EU Fundamental Rights Agency with its registered office in Vienna. Based on them, an analysis of the level of EU involvement in the protection of these rights will be made, their promotion not only on the territory of the Member States, and facts will be verified, which should be understood as the real actions taken by the EU to achieve its objectives.

PL

Jedną z podstawowych zasad na których opiera się Unia Europejska jest poszanowanie praw człowieka i godności osoby ludzkiej. Jest to temat niezwykle obszerny, niemniej jednak wciąż niebywale istotny zarówno z punktu widzenia elit rządzących, jak i całego społeczeństwa. Niniejszy artykuł przedstawia system ochrony praw człowieka, który zapewnia organizacja międzynarodowa jaką jest UE. Omówione zostały przede wszystkim gwarancje traktatowe, które mają zapewnić ochronę praw podstawowych, a także Karta Praw Podstawowych UE i funkcjonowanie Agencji Praw Podstawowych UE z siedzibą w Wiedniu. Na ich podstawie została dokonana analiza stopnia zaangażowania UE w ochronę i promowanie tych praw nie tylko na terytorium państw członkowskich. Przede wszystkim zweryfikowany został stan faktyczny, przez co należy rozumieć stan realnych działań podjętych przez UE dla realizacji swoich założeń.

14

Helping to Make Fundamental Rights a Reality for Everyone in the EU: From the Treaty of Rome to the Fundamental Rights Agency

41%

Bednarczyk B.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2017

|

issue 4

53-73

EN

Simultaneously with the entry into force of the EU Lisbon Treaty on December 1, 2009, many of the alleged weaknesses of the mechanisms of protection of fundamental rights are in the process of being addressed: the Charter of the Fundamental Rights of the European Union has acquired binding force; the European Union is due to accede to the European Convention of Human Rights and the Fundamental Rights Agency was established as a European Union body in charge of monitoring the correct implementation of fundamental Rights throughout the Union. When the Charter of Fundamental Rights of the EU became legally binding in 2009, the Fundamental Rights Agency was the first EU body with competence stretching across the whole Charter. FRA was tasked to provide the EU institutions and Members States with “assistance and expertise”, particularly through the collection of “objective, reliable on comparable information on the development of the situation of fundamental rights”. This paper will focus on a single aspect – what impact the EU enlargement had on human rights through its special agencies. For this purpose, we will take a close look at the EU Fundamental Rights Agency. We will address the issue concerning the role being played by the European Union Fundamental Rights Agency as an advisory body, issuing opinions on various aspects of fundamental rights within the Union on EU’s and Member States’ requests. The 10th anniversary of the European Union Agency for Fundamental Rights coinciding with the 60th anniversary of the Treaties of Rome seems to be a good moment to look back at what the Agency has done with an objective and critical eye, and identify areas where it should do more and better respond to the challenges, it faces.

PL

Unia Europejska zapewnia ochronę praw podstawowych, uznając ją za jedną z ogólnych zasad prawa wspólnotowego. Choć pierwotnie traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie nie zawierały wyraźnych odniesień do praw człowieka, to jednak ich poszanowanie jest wartością wspólną dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Wraz z wejściem w życie traktatu lizbońskiego nastąpiło wzmocnienie ochrony praw podstawowych w UE. Odwołując się do postanowień art. 6 TUE, stworzył on dwie płaszczyzny ochrony praw jednostki: unijną i międzynarodową. Pierwsza ma charakter wewnętrzny i opiera się na dwóch metodach ochrony w oparciu o Kartę Praw Podstawowych, druga ma szerszy charakter i dotyczy ochrony praw podstawowych w oparciu o dotychczasowy schemat, czyli o zasadę ogólną prawa unijnego. Na mocy traktatu Karta Praw Podstawowych uzyskała wiążący charakter. Tym samym może stanowić samoistną podstawę ochrony praw podstawowych w zakresie, w jakim ich naruszenie pozostaje w sferze stosowania prawa unijnego. Przedmiotem niniejszych rozważań jest próba ukazania roli i znaczenia Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Fundamental Rights Agency, FRA), jednej z trzydziestu czterech agencji unijnych. FRA jest organem podlegającym reżimowi prawa unijnego, jednakże różnym od instytucji takich jak Rada, Parlament Europejski czy Komisja, a odrębność ta uwidacznia się szczególnie w posiadaniu przez nią osobowości prawnej. Podobnie jak inne zdecentralizowane organy wspólnotowe, ustanawiane na mocy aktów prawa pochodnego, FRA powołano pierwotnie w celu wykonywania konkretnych zadań w ramach dawnego I fi laru Unii Europejskiej. W trakcie swojej dziesięcioletniej działalności Agencja Praw Podstawowych była i jest traktowana przez państwa członkowskie oraz społeczność międzynarodową jako instytucja wkomponowana w mechanizm europejski, chroniąca i upowszechniająca wiedzę o prawach podstawowych, wspólnej wartości uznawanej i akceptowanej obecnie przez społeczność tworzącą Unię Europejską.

Refine search results

Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw człowieka. Przyczynek do dyskusji

HUMAN RIGHTS IN UNCONTROLLED TERRITORIES: UKRAINIAN REALITIES

Kilka uwag krytycznych na temat wydanych przez Prezesa UOKiK w dniu 9 grudnia 2019 r. wyjaśnień przepisów prawa pn. „Wyjaśnienia dla przedsiębiorców – Przeszukania UOKiK”

The EU enlargement from the human rights perspective. EU Efficiency of the protection of fundamental rights: the role the EU Fundamental Rights Agency

Zarys ewolucji aksjologicznej procesu integracji europejskiej

Relacje między Zasadami Techniki Prawodawczej a Zasadami Poprawnej Legislacji w procesie stanowienia prawa

Udział samorządu terytorialnego w ochronie praw człowieka

Wyrok ETPC jako precedens wiążący quasi de iure a efektywność porządku Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (perspektywa teoretycznoprawna)

Układ o stowarzyszeniu Ukraina – UE jako wyraz wsparcia ze strony Unii dla ochrony praw człowieka w kontekście wojny na Ukrainie

Zasada przestrzegania przez Polskę prawa międzynarodowego i jej znaczenie dla ochrony praw i wolności jednostki

International Monitoring of the Human Rights Situation in Belarus through the Universal Periodic Review: Lights and Shadows of the UN Human Rights Council Mechanism

Human Rights and Investment Arbitration – Fields of Interaction

Ochrona praw człowieka w Unii Europejskiej

Helping to Make Fundamental Rights a Reality for Everyone in the EU: From the Treaty of Rome to the Fundamental Rights Agency