Search results

1

Horyzonty odczarowania i czynniki rozczarowania współczesną medycyną

100%

Mielczarek R.

Władza sądzenia

|

2019

|

issue 16

141-157

PL

Nowoczesny świat stał się domeną procesu racjonalizacji życia. Medycynie przypadła w nim rola instrumentu racjonalizacji ochrony zdrowia. Proces ten stymulował postęp cywilizacyjny. Jednocześnie cechowała go ambiwalencja w sferze kultury. Podnoszeniu poziomu dobrostanu i zdrowia towarzyszył proces medykalizacji życia. Medycyna weszła na drogę odczarowania i stała się przedmiotem społecznej krytyki. Jednak źródła krytyki wykraczają poza ambiwalencję ubocznych skutków postępu w postaci medykalizacji. Co znamienne, krytyka naświetla społeczną i kulturową istotę problemów, które dotykają współczesną praktykę medyczną. Medycyna może być ujmowana jako przedmiot odczarowania, o ile prezentuje funkcjonalne podobieństwa do sfery kultury, np. takiej jak religia. Artykuł stanowi przyczynek do opisu problemu upowszechniającej się krytyki współczesnej medycyny w jej nowoczesnym, naukowym formacie.

2

Odczarowanie świata a pytanie o przyszłość religii. Sekularyzacja jako problem filozoficzny

72%

Piekarski R. M.

Pieniądze i Więź

|

2015

|

vol. 18

|

issue 4(69)

7-34

PL

Człowiek współczesny nieomal utracił autentyczne doświadczenie sacrum. Na tym polega współcześnie sekularyzacja, w jej wymiarze duchowym. Stanowi to rezultat wielu złożonych procesów, gdyż sekularyzacja w szerszym znaczeniu – jako „odczarowanie świata” – posiada swe początki już w Starym Testamencie. Sekularyzacja to zjawisko zmniejszania się wpływów religii na życie społeczne, to pewien proces w kulturze, w którym wartości religijne, religijna świadomość oraz instytucje religijne, są wypierane zarówno z życia społecznego, jak i indywidualnego, jest więc ona procesem uwalniania się spod kontroli religii i spod wpływu treści religijnych. Autor stawia pytanie o status i miejsce współczesnych kościołów (przede wszystkim) chrześcijańskich w obrębie nowoczesnego społeczeństwa. Analizuje zróżnicowane procesy sekularyzacji i de-sekularyzacji w Europie, USA oraz innych częściach świata. Rozważa także kwestię przyszłości religii światowych oraz wiary chrześcijańskiej, przede wszystkim w Europie i Polsce. Autor dochodzi do następujących wniosków: religie odtwarzają się i trwają pomimo procesów sekularyzacji; religie światowe raczej umacniają swoje wpływy szczególnie poza Europą; chrześcijaństwo, rywalizując z innymi formami religijności czy duchowości, podlega wpływom, przemianom, przybiera formy mniej zinstytucjonalizowane i bardziej zindywidualizowane. Pragnienie absolutu, poszukiwanie najwyższego punktu odniesienia wciąż jest żywe. W dzisiejszym świecie wierzenia religijne nadal są dziedziczone dzięki tradycji, lecz żywa wiara coraz częściej jest pochodną refleksyjnych wyborów. Odnoszenie się do sacrum i do Boga zajmuje ważne miejsce w ludzkiej egzystencji. Opustoszałe niekiedy miejsce „po Bogu” wypełnia bałwochwalstwo i idolatria. Doświadczenie sacrum towarzyszące dotychczas ludzkiemu życiu słabnie pod naporem sekularyzacji, lecz niekiedy także przeobraża się i odradza. Ogłaszany od pewnego czasu zmierzch religii i kres metafizyki nie są definitywne. Ci, którzy sądzili, że w tym względzie do nich należy ostatnie słowo, powinni jeszcze poczekać na werdykt.

EN

Modern man has almost lost his authentic experience of sacrum. This is the modern secularization, in its spiritual dimension. It is a result of many complex processes, because secularization in a broader sense – as "disenchantment of the world" – has its origins in the Old Testament. Secularization is a phenomenon of declining influence of religion on social life, it is a process in culture in which religious values, religious consciousness and religious institutions are displaced both socially and individually. Therefore, it is the process of releasing from the control of religion and the impact of religious content. The article raises questions on the status and place of contemporary churches (mainly) Christian within modern society. It analyzes different processes of secularization and de-secularization in Europe, the USA and other parts of the world. It also considers the future of the world religions and the Christian faith, especially in Europe and Poland. The author comes to the following conclusions: religions recreate and continue in spite of the processes of secularization; world religions rather reinforce their influence, especially outside Europe; Christianity, competing with other forms of religiosity or spirituality, is being transformed, modified, and takes less institutionalized and more individualized forms. The desire for the absolute, seeking the highest point of reference is still alive. In today's world, religious beliefs are still being inherited through tradition, but living the faith is increasingly being derived from thoughtful choices. Referring to the sacred and to God occupies an important place in human existence. Sometimes desolate “place of God" is filled by idolatry. The experience of sacrum in human life is weakening under the pressure of secularization, but sometimes also transforms and regenerates. The end of religion and metaphysics, that is announced for some time now, is not final. Those who thought that the last word, in this respect, belonged to them, should still wait for the verdict.

3

Między magią a racjonalnością

72%

Kijko M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2022

|

vol. 117

|

issue 1

168-174

EN

The review of: Kmita, Jerzy. Magiczne źródło kultury [The Magical Source of Culture]. W: Jerzy Kmita. Dzieła wybrane, red. nauk. Dorota Angutek, Andrzej P. Kowalski. T. XVII. Poznań: Fundacja Instytut im. Jerzego Kmity, 2021.

4

Pojęcie racjonalności i racjonalizacja prawa w pracach Maxa Webera

58%

Kuryłowicz K.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2021

|

issue 3(28)

82-94

EN

The magnitude of Max Weber’s work is overwhelming. However, with it, comes its great insight into the social reality. Reinhard Bendix has called Weber the magical name of the modern social sciences. Agreeing with this claim, The Author of this article takes on one of the fundamental problems of the social sciences – the problematic concept of rationality. This concept remains a key element of the works of Max Weber. Therefore, the purpose of this work is to analyze the intricacies of its definition by the famous German scholar. First comes the analysis of the multiplicity of contexts in which Weber makes the use of the term rationality and the rationalization. Then, after the realization of the impossibility of a precise definition of the rationalization without taking the context into account, the transition to the rationalization of law follows. The look at the division of rationalization of law into various planes on which it can manifest its rationality or irrationality (be it the material or formal aspect) is concluded with the summary, where The Author poses questions about certain issues that require further research.

PL

Skala rozważań Maxa Webera bywa przytłaczająca. Rezultat stanowi jednak źródło znakomitej perspektywy badawczej na rzeczywistość społeczną. Reinhard Bendix nazwał Webera magicznym nazwiskiem współczesnych nauk społecznych. Zgadzając się z tym twierdzeniem, Autor niniejszego artykułu podejmuje się rozważań w zakresie jednego z fundamentalnych problemów nauk społecznych – problematycznej koncepcji racjonalności, stanowiącej kluczowy element prac Maxa Webera. Celem niniejszej pracy będzie analiza zawiłości leżących u podstaw jej definicji. Po pierwsze, zbadana zostanie mnogość kontekstów, w których autor Gospodarki i społeczeństwa posługuje się pojęciem racjonalność i racjonalizacja. Po stwierdzeniu, że właściwie niemożliwe jest precyzyjne zdefiniowanie pojęcia racjonalizacji, bez umieszczenia jej w określonym kontekście, nastąpi przejście do problematyki racjonalizacji prawa. Spojrzenie na typologię racjonalizacji prawa, zgodnie z różnymi płaszczyznami na których system prawa może manifestować swoją racjonalność bądź irracjonalność – w materialnym, czy też formalnym aspekcie. Powyższe zostanie skonkludowane podsumowaniem, w którym Autor zarysowuje wątki winne zbadania w następnej kolejności.

Refine search results

1 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

1 Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

1 Pieniądze i Więź

1 Władza sądzenia

1 Kijko M.

1 Kuryłowicz K.

1 Mielczarek R.

1 Piekarski R. M.

1 2022

1 2021

1 2019

1 2016

Horyzonty odczarowania i czynniki rozczarowania współczesną medycyną

Odczarowanie świata a pytanie o przyszłość religii. Sekularyzacja jako problem filozoficzny

Między magią a racjonalnością

Pojęcie racjonalności i racjonalizacja prawa w pracach Maxa Webera