Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl
System messages
  • Session was invalidated!

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  oko
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Zbuntowane oko

100%
Giżycki M.
Kwartalnik Filmowy
|
2020
|
issue 111 Zmysły i afekty
258-266
PL
Oko fascynuje artystów, pisarzy i filmowców od dawna. Najczęściej jednak i w literaturze, i w kinie pojawia się w szokującym kontekście – jest wyłupiane, oślepiane itp.  Autor zastanawia się nad tym fenomenem, ale skupia się na dwóch filmach, które nie epatują okrucieństwem: Filmie Samuela Becketta i Alana Schneidera z 1965 r. i Klatce Sidneya Petersona z 1947 r. Oba filmy trwają dwadzieścia kilka minut i są nieme, ale łączy je też to, że można je interpretować, jako opowieści o rozdwojeniu jaźni.
EN
The eye fascinates artists, writers, and filmmakers for ages. Usually it appears in the violent context, is plucked out, blinded, etc. The author is deliberating on this phenomenon, but he is focusing on two films which are not a celebration of cruelty: Film by Samuel Beckett and Alan Schneider (1965) and The Cage by Sidney Peterson (1947). Both films are of similar length – twenty-something minutes – and are mute. But they have also this in common that they can be interpreted as stories about split personalities.
2

Ćwiczenia optyczne i duchowe. Oko i umysł w utworach lirycznych Krasińskiego i Słowackiego

84%
Borowczyk J.
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej
|
2014
|
issue 20
66-88
EN
In this paper I undertake the analysis and interpretation of the poems and other statements of two romantic poets – Zygmunt Krasiński and Juliusz Słowacki. I lean primarily on the several lyrics of the first of them, created in the late 30s and early 40s of the nineteenth century, as well as on the statement from literary criticism – "Kilka słów o Juliuszu Słowackim". In the case of the second of the authors I am mostly interested in his mystical poetry, written in the years 1842-1849, but I also recall his poems: "Godzina myśli" and "Beniowski". Selected works of both authors are considered as examples of the poetic statement, in which a huge role is played by widely understood visuality (or more broadly – sensuality) and optics. An important context of my inquiries is placed in the essay by Maurice Merleau-Ponty devoted to the relationship of the eye and the mind in painting. Visuality in Krasiński’s poems is a useful tool to express feelings, past and expected experiences, and extraterrestrial, eternal fulfillments. Metaoptic poet reflections provide material for the construction of images, which are equally effects of looking and results of creative efforts. Słowacki’s epiphanic-mystical experience of the years 1842-1844, recognized by the poet as revelations, brought about the need to look beyond the boundaries of the physical world. Spiritualist radicalism of his late works contribute to the intensification and metaphorical transformations of the sense of sight. The eye and the mind can be found here in the mutual entanglement, acting at the same time as one of the main vehicles of poetry and the poet epistemological effort. My conclusion is the finding that the visual-optical themes in the poetry of both authors are effects of extremely careful acts of seeing, and also bring in-depth analysis of the work of the sense of sight (both bodily and internal).
3
Publication available in full text mode
Content available

The avant-garde in the archive: Towards Proust’s spectrology (in dialogue with Philippe Sollers’s Oeil de Proust: Les dessins de Marcel Proust)

67%
Thiel-Jańczuk K.
Forum Poetyki
|
2023
|
issue 33-34
EN
This article analyzes an essay by the contemporary French writer Philippe Sollers in which Sollers analyzes Marcel Proust’s drawings found in the French writer’s private letters and manuscripts. I draw on Sollers’s notion of “inner experience,” which he, in turn, borrowed from Georges Bataille, and discuss the idealistic interpretations of Proust’s eye/gaze as found in the metaphor of the book as an “optic instrument.” Then, referring to the Derridean category of “the specter,” I analyze the significance of Proust’s drawings for the understanding of his legacy in contemporary literature.
PL
Artykuł poświęcony jest analizie eseju francuskiego współczesnego pisarza, Philippe’a Sollersa, stanowiącego komentarz do rysunków Marcela Prousta pochodzących z jego prywatnej korespondencji oraz z manuskryptów. Wychodząc od zapożyczonej przez Sollersa od Georges’a Bataille’a idei „doświadczenia wewnętrznego”, poddana zostaje dyskusji idealistyczna interpretacja proustowskiego spojrzenia wyrażająca się w metaforze książki-narzędzia optycznego. Następnie, w odwołaniu do derridiańskiej kategorii „widma”, autorka analizuje znaczenie rysunków dla kształtowania się pamięci o pisarzu we współczesnej literaturze.
4

The eye looks back: Seeing and being seen from William Bartram to H.P. Lovecraft

67%
Wilczyński M.
Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching
|
2018
|
issue 15/4
157-172
EN
The paper focuses on the sense of sight and seeing in the selected texts of American literature from the late 18th century to the 1930s, i.e. from William Bartram to H. P. Lovecraft. Adopting a perspective of changing “scopic regimes” – conventions of visual perception presented in a number of literary and non-literary works, the author analyzed a passage from Bartram’s Travels to reveal a combination of the discourse of science with that of the British aesthetics of gardening. In Margaret Fuller’s Summer on the Lakes (1843) the main factor is the work of imagination dissatisfied with the actual view of Niagara Falls, while in Ralph Waldo Emerson’s Nature substantial subjectivity is reduced to pure seeing. In Henry David Thoreau’s essay “Ktaadn” the subject confronts nature that is no longer transparent and turns out meaningless. In American literature of horror from Charles Brockden Brown through Edgar Allan Poe and H. P. Lovecraft, the narrator’s eye encounters the inhuman gaze of a predator, a dehumanized victim of murder, or a sinister creature from the outer space. To conclude, the human gaze was gradually losing its ability to frame or penetrate nature, bound to confront the annihilating evil eye from which there was usually no escape.
PL
Tematem artykułu jest zmysł wzroku i widzenie w wybranych tekstach literatury amerykańskiej od drugiej połowy wieku XVIII do lat trzydziestych wieku XX, czyli od W. Bartrama do H. P. Lovecrafta. Przyjmując perspektywę zmiennych „dyskursów skopicznych”, czyli konwencji postrzegania świata utrwalonych w różnego rodzaju utworach o charakterze literackim bądź paraliterackim, autor poddał analizie fragment Travels Bartrama, by odsłonić w nim połączenie dyskursu naukowego z dyskursem zapożyczonym z angielskiej estetyki ogrodów. W Summer on the Lakes M. Fuller z roku 1843 na plan pierwszy wychodzi praca wyobraźni rozczarowanej rzeczywistym widokiem wodospadu Niagara, podczas gdy u R. W. Emersona (Natura) czytelnik ma do czynienia z samozaprzeczeniem substancjalnego podmiotu zredukowanego do czystego widzenia. Z kolei u H. D. Thoreau (Ktaadn) podmiot zderza się z naturą nieprzeniknioną, która odmawia ujawnienia jakiegokolwiek sensu. W prozie gotyckiej od Ch. Brockdena Browna, poprzez E. A. Poego aż do Lovecrafta oko podmiotu (narratora) napotyka niekiedy na spojrzenie nieludzkie: drapieżnego zwierzęcia, odczłowieczonej ofiary mordu, złowrogiej istoty pozaziemskiej. W literaturze amerykańskiej spojrzenie stopniowo traci swoją siłę ujmowania i przenikania natury, z drugiej zaś strony napotyka w świecie oko złe, spojrzenie unicestwiające, przed którym najczęściej nie ma ucieczki.
5
Publication available in full text mode
Content available

Myślenie widzenia

60%
Olek J.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2021
|
vol. 12
|
issue 3
7-33
EN
Conscious reception of works of art has always required adequate knowledge on the part of the viewer. With time, the need for specialized competences of the viewer has grown more and more essential. This process was particularly intensified in the first decades of the 20th century, when visual narratives, formulated through sophisticated languages, became extremely complicated. One of the most responsible factors in this respect as abstraction, because the forms it created carried completely new meanings. Thus the time of literal referentiality has come to an end. Art has ceased to be a simple mirror reflecting the surrounding reality in a comprehensible way.
PL
Świadomy odbiór dzieł sztuki zawsze wymagał ze strony widza odpowiedniego przygotowania. Z czasem potrzeba wyspecjalizowanej kompetencji odbiorcy stała się wręcz niezbywalna, co szczególnie nasiliło się w pierwszych dekadach XX wieku, kiedy to niezwykle skomplikowały się narracje wizualne, formułowane za pośrednictwem wyrafinowanych języków. Przyczyniła się do tego w znacznym stopniu abstrakcja, która niosła powstającymi w jej obrębie formami zupełnie nowe sensy. Skończył się czas dosłownej referencyjności. Sztuka przestała być prostym zwierciadłem, odbijającym zrozumiale dookolną rzeczywistość.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.