Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  okultyzm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Religia a zabobon

100%
Kulbat W.
Łódzkie Studia Teologiczne
|
2011
|
vol. 20
129-144
EN
The tragedy of contemporary times lies not only in the lack of faith in God, but also in the invasion of false spirituality. God, the Creator, is replaced with idols, His substitutes. The feeling of spiritual disorientation prevalent today stems from the loss of awareness of essential identity of God. That is why it is worth examining the long-prevailing spiritual threat of practising superstitions, still widespread today. The present paper aims to examine this phenomenon in the light of the current state of knowledge in the fields of history, religious science, psychology and pastoral theology. According to the etymological definition of the word, superstition means idolatrous worship, or the cult of false gods (Lat. Superstitio, Gr. Deisidaimonia). Among many definitions in circulation, the most pertinent one adopted for the purpose of this paper is that superstition is an irrational and feardriven disposition towards impersonal powers, that verges on religious experience, although, simultaneously, is contrary to religion. Superstition relates to a false faith, i.e. beliefs and practices at variance with Christian religion. The present paper discusses some of superstitious practices and attempts to answer the following questions: What is the difference between religion and superstition? What are the underlying historical sources, contexts and conditions for the persistence of superstitious beliefs and practices? Can a notion of „a superstition” from a religious and theological perspective be retained as sensible and useful? Is there a connection between superstitions and rural folk religiosity? The paper also provides an outline of theological assessment of superstitious mindset and practices and gives some pastoral guidelines for the shaping of mature and critical religious attitude, free from superstitions.
2
Publication available in full text mode
Content available

WYBRANE PRZEJAWY OKULTYZMU W ŚWIADOMOŚCI STUDENTÓW Z PSW W BIAŁEJ PODLASKIEJ. BADANIE PILOTAŻOWE

86%
Derlukiewicz A.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2014
|
vol. 57
|
issue 4
45-53
EN
Occultism is the combination of esoteric doctrines that presuppose the existence of the secret forces in man and in nature. As a distinct stream of thoughts, it arose in the nineteenth century, in the era of the so-called “Fin de siècle” and it was the result of the collapse of the theocratic system and the image change of the world and man. Today, the new type of spiritual sensitivity and openness to transcendence is noticed by the younger generation. The lack of spiritual direction in solving existential crises, fear of independence, temporariness, society pressure lead young people to refer to the occult powers that give them a sense of security. The “occult revival” can be observed nowadays. The analysis shows the need for further research in the aspect, that the mass culture and promoted by the media secret (divination, clairvoyance, horoscopes) knowledge causes the revival of old practices and occult rituals among young people.
PL
Okultyzm – zespół doktryn ezoterycznych, które zakładają istnienie w człowieku i w przyrodzie sił tajemnych. Jako odrębny prąd myślowy powstał w XIX wieku w epoce tzw. „fin de siècle” i był wynikiem upadku systemu teokratycznego, a co za tym idzie zmiany wizerunku świata i człowieka. Współcześnie obserwujemy wśród młodego pokolenia kształtowanie się nowej wrażliwości duchowej i otwarcie na transcendencję. Brak kierownictwa duchowego w rozwiązywaniu egzystencjalnych kryzysów, lęk przed samodzielnością, tymczasowością, presja, skłania młodzież do odwoływania się do tajemnych mocy, które dają im poczucie bezpieczeństwa. Obserwujemy obecnie „okultystyczne odrodzenie”. Analiza wskazuje na konieczność dalszych badań w związku z tym, że propagowana medialnie, promowana w kulturze masowej wiedza tajemna (wróżbiarstwo, jasnowidzenie, horoskopy) powodują odrodzenie starych praktyk i rytuałów okultystycznych wśród młodzieży.
3

„Metodą — nauka, celem — religia”: Idee okultystycznej alternatywy religijnej w ujęciu genetycznym

72%
Stępień M. B.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2017
|
vol. 8
|
issue 4
69-91
PL
Artykuł omawia genezę okultyzmu jako nurtu ezoteryki zachodniej na podstawie najnowszych badań akademickich dotyczących gnozy i ezoterycznych tradycji w kulturze zachodniej. Badania o takim profilu są obecnie prowadzone z punktu widzenia nowego podejścia do tej interdyscyplinarnej dziedziny badań, zarysowanego w ostatniej dekadzie XX wieku. E.A. Tiryakyana socjologiczne rozumienie okultyzmu jako „praktyki tego, co ezoteryczne” jest w niniejszym artykule określone jako przestarzałe. Musi ono zostać zastąpione przez nową definicję, biorącą pod uwagę najnowsze, oparte na źródłach badania historyczne dotyczące ezoteryki zachodniej. Okultyzm był zarówno teorią, jak i praktyką, stanowiąc wyraźną, duchową (i magiczną) alternatywę dla chrześcijaństwa, stworzoną i rozwiniętą pod koniec XIX wieku na Zachodzie jako odpowiedź na mesmeryzm i spirytyzm. Początki okultyzmu wyjaśnione są w kategoriach idei, które go zrodziły (mesmeryzm, swedenborgizm, romantyzm). Następnie przedstawione są główne pojęcia okultyzmu oraz scharakteryzowane są trzy kluczowe postaci (P.B. Randolph, É. Lévi i A. Crowley), tak aby zasadnicza treść doktryn okultystycznych stała się jasna. Okultyzm był przedstawiany jako „system” i „nauka”, które zmierzają do sformułowania spójnego nauczania dotyczącego rozwijania intuicyjnych mocy jego adeptów, a jako swój cel ostateczny ustanowił otwartą szansę na osobiste i swobodne wejście w wyższe, duchowe światy i wymiary, bez hipnotycznych transów i pośrednictwa „mediów”. Okultyści podążali za obietnicą wejścia do wyższych, kosmicznych hierarchii, uważanych przez nich za opiekunów i strażników ludzkości, interweniujących w historię w celu zapewnienia postępu ludzkości i promowania coraz to nowych kandydatów (to znaczy samych okultystów) wzwyż ścieżki mającej prowadzić do osiągnięcia boskiego statusu bytowego – statusu równego temu, który przypisywano członkom owych ekskluzywnych, kosmicznych kręgów.
EN
This paper discusses the origins of occultism as a current of Western esotericism based on recent academic studies on Gnosis and esoteric traditions in Western culture. Such studies are now carried out from the standpoint of a new approach to this interdisciplinary field of research, formulated in the last decade of the 20th century. It is argued that E.A. Tiryakyan’s sociological apprehension of occultism as ‘practice’ of that which is ‘esoteric’ is outdated, and needs to be replaced with a new one, taking into account the most recent, source-based studies on western esotericism: occultism was both theory and practice, and constituted a distinct, spiritual (and magical) alternative to Christianity, conceived and developed in the late 19th century in the West as a response to mesmerism and spiritualism. The origins of occultism are explained in terms of the ideas that gave birth to it (mesmerism, Swedenborgianism, romanticism). Next, the main concepts of occultism are presented, and three of the key figures (P.B. Randolph, É. Lévi, and A. Crowley) are characterized to showcase what the essential content of occultist doctrines was. Styled as a ‘system’ and ‘a science’ occultism sought to formulate a coherent teaching regarding the training of intuitive powers of its adepts, and set as their end-purpose an open chance of entering higher, spiritual worlds and dimensions personally and freely, without hypnotic trances and mediations from the ‘mediums’ of the day. Occultists were also promised the possibility of joining higher cosmic hierarchies, believed by them to be the custodians and guardians of humankind, intervening in the history to ensure human progress and promote ever new candidates (that is, the occultists themselves) to the status of godlike entities, equal members of these cosmic, exclusive circles.
4
Publication available in full text mode
Content available

Surréalisme en 1947 – occultism and the post-war marginalisation of Surrealism

72%
Kuczyńska A.
Art Inquiry. Recherches sur les arts
|
2014
|
vol. XVI (XXV)
87-99
EN
The exhibition Surréalisme en 1947, organised in Paris (Galerie Maeght) by André Breton and Marcel Duchamp was an attempt to consolidate and reorient the Surrealist move-ment in the post-war reality. According to the trend set by Breton in his Rupture inaugurale, Surrealism was going to become tied with occultism more strongly than ever before. The exhibition, whose main topic was “a new myth", was arranged in the form of an initiation path, consisting of the Hall of Superstitions, the Labyrinth of Initiation, etc. One reason for the critical panning of the exhibition was the fact that in that period all forms of esoteric trends were associated with Fascism, and myth was more and more frequently acknowledged as an obstacle in building new, rationally organised society. The aim of this paper is to present how the strategy of Breton, who proclaimed the need for establishing “a new myth" and connecting Surrealism with occultism against the Paris intellectual milieu, contributed to the marginalisation of the Surrealist movement.
PL
Zorganizowana w Paryżu (Galerie Maeght) przez André Bretona i Marcela Duchampa wy-stawa Surréalisme en 1947 była próbą skonsolidowania i reorientacji ruchu surrealistycznego w powojennej rzeczywistości. Zgodnie z kierunkiem, który Breton wyznaczył w Rupture inaugurale, surrealizm miał związać się silniej niż kiedykolwiek przedtem z okultyzmem. Głównym tematem wystawy był “nowy mit”. Zaplanowana została jako rodzaj ścieżki ini-cjacyjnej. Znalazły się tam m.in. Sala Przesądów, Totem Wszystkich Religii, Labirynt Ini-cjacji, etc. Jednym z powodów krytycznego przyjęcia wystawy był fakt, że w tym czasie wszelkiego rodzaju ezoteryczne prądy kojarzyły się z faszyzmem, a mit coraz częściej uzna-wano za przeszkodę w budowie nowego, racjonalnie zorganizowanego społeczeństwa. Celem artykułu jest wskazanie, w jaki sposób strategia Bretona, który głosił potrzebę stworzenia “nowego mitu” i związania surrealizmu z okultyzmem wbrew niechętnie nastawio-nemu do ezoterycznych nurtów środowisku intelektualnemu powojennego Paryża, przyczyniła się do marginalizacji tego kierunku.
5
Publication available in full text mode
Content available

Negatywne oraz pozytywne aspekty w cyklu powieściowym „Harry Potter” J.K. Rowling

72%
Adamczyk E.
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
|
2014
|
issue 21
215-229
PL
W niniejszym artykule omówiony jest problem ewentualnych zagrożeń duchowych wywołanych wśród dzieci i młodzieży na skutek czytania i zainteresowania się serią powieści o Harry’m Potterze J.K. Rowling. Zostają przytoczone argumenty za i przeciw powieści o młodym czarodzieju z Hogwartu. Przeciwnikami omawianego dzieła, których opinie znajdują się w artykule, są demonolog Aleksander Posacki, niemiecka pisarka Gabriele Kuby, włoski egzorcysta Gabriele Amorth i inni. Natomiast autorami wyrażającymi się pozytywnie o sadze o Harry’m Potterze” są m.in. publicysta watykańskiego dziennika „L’Osservatore Romano” Antonio Carriero, włoski filozof Rocco Buttiglione, siostra zakonna Edyta Pielas i inni. Przytoczone argumenty przeciwko omawianemu dziełu Rowling to m.in. wprowadzanie dzieci i młodzieży w świat okultystyczny oraz relatywizowanie dobra i zła. Do pozytywnych aspektów powieści Rowling zostały zaliczone m.in. ukazanie wartości uniwersalnych, takich jak przyjaźń i miłość oraz nawiązanie do symboli chrześcijańskich. Autorka artykułu stoi na stanowisku zdroworozsądkowego podejścia do omawianego tematu oraz aby nie demonizować przesadnie treści tej powieści. W celu uniknięcia ewentualnych rozterek rodziców, wychowawców i katechetów, zatroskanych o duchowe dobro ich podopiecznych, proponuje autorka inne pozycje książkowe, zgodne z chrześcijańską wizją świata.
EN
This article discusses the problem of possible spiritual threats caused in children and teenagers by reading and taking interest in the Harry Potter novel series by J.K. Rowling. There are brought forth arguments for and against the novel about a young wizard of Hogwart. The opponents of the discussed work, whose opinions are included in this article, are the demonologist Aleksander Posacki, the German writer Gabriele Kuby, the Italian exorcist Gabriele Amorth and others. However, the authors expressing positive opinions about Harry Potter are among others the journalist of Vatican journal „L’Osservatore Romano” Antonio Carriero, the Italian philosopher Rocco Buttiglione, the nun Edyta Pielas and others. The mentioned arguments against the work in question include among others introducing children and teenagers into the occult world and relativisation of the good and evil. Among the positive aspects of the novel by Rowling are included among others showing universal values, such as friendship and love, and the references to the Christian symbols. The author of this article represents the common sense approach to the discussed issue and suggests not demonizing this novel too much. To avoid any possible doubts of parents, educators, and catechists, concerned about spiritual welfare of their wards, the author suggests other books, being in accord with the Christian vision of the world.
6
Publication available in full text mode
Content available

Problematyka zagrożeń duchowych w medytacji Wschodu w kontekście inicjacji okultystycznych i synkretyzmu religijnego

72%
Wdowiszewski A.
Studia Gdańskie
|
2016
|
issue 38
279-297
PL
Kontrowersyjne kwestie związane z medytacją Wschodu rozpatrywano na Zachodzie w latach 70. XX wieku. Psycholodzy, psychiatrzy i terapeuci już wtedy dzielili się na zwolenników i przeciwników tej metody ćwiczeń. W obecnym czasie, w środowisku duchowieństwa również zdania są podzielone, co do pozytywnych i negatywnych efektów tej wschodniej metody relaksacyjnej. Duchowni zaangażowani w tzw. chrześcijański zen i w tzw. chrześcijańską jogę twierdzą, że te metody pomagają pogłębić relacje z Bogiem. Kapłani, którzy negatywnie oceniają ten sposób duchowego rozwoju, podkreślają fakt, iż medytacja oraz joga Wschodu posiadają okultystyczne korzenie i dla tego stanowią duchowe zagrożenie dla chrześcijan. Zwracają też uwagę, że włączanie tych technik do modlitw chrześcijańskich może prowadzić wprost do synkretyzmu.
EN
Contentious issues relating to meditation East was considered the West in the 70s of the twentieth century. Psychologists, psychiatrists and therapists even then, were divided into supporters and opponents of this method of exercise. At the present time, in the environment of the clergy they are also divided opinion as to the positive and negative effects of this eastern method of relaxation. The clergy involved in the Christian Zen and the Christian yoga claim that these methods will help to deepen the relationship with God. Priests who negatively evaluate this kind of spiritual development, emphasize the fact that meditation and yoga East, have occult roots and for that they are a spiritual threat to Christians. They also point out that the inclusion of these techniques into Christian prayer can lead directly to syncretism.
7
Publication available in full text mode
Content available

A Lifetime in Error: Helena P. Blavatsky and the Immaculate Conception

61%
Stępień M. B.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2021
|
vol. 12
|
issue 2
31-52
PL
Całe życie w błędzie: Helena P. Blavatsky i Niepokalane Poczęcie W artykule przedstawiono błąd poznawczy Heleny P. Blavatsky, dotyczący treści dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Maryi. Ten błąd polegał na skojarzeniu przez Helenę terminu “niepokalane poczęcie” z treścią jednej z głównych prawd wiary Kościoła, którą jest Wcielenie Pańskie. Dodatkową pomyłką w związku z tym błędem była obserwacja, iż dopiero w połowie XIX w. Kościół podniósł tę prawdę wiary do rangi dogmatu. Pomylenie poczęcia Matki z Wcieleniem Syna oraz skojarzenie tego ostatniego z terminem “niepokalane poczęcie” zrodziło kolejne trudności, gdy nowy werset Litanii Loretańskiej wskazał na Maryję jako “niepokalanie poczętą”. Zdwojony problem poznawczy, z którym w związku z tym musiała zmierzyć się H. P. Blavatsky, doprowadził ją do ogłoszenia dalszych, fantastycznych teorii na temat Niepokalanego Poczęcia, których jednak nikt nie wskazał jako błędnych przez następne 150 lat. Ten błąd poznawczy upowszechnił się głównie w świecie protestanckim i odpowiada za funkcjonowanie we współczesnej kulturze Zachodu pospolicie spotykanych wyrażeń typu “niepokalane poczęcie Chrystusa”, gdzie “niepokalaność” poczęcia oznacza brak stosunku płciowego, prowadzącego do poczęcia dziecka. W wyniku powszechnego używania tego typu wyrażeń autentyczna treść dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP pozostaje dla wielu ludzi całkowicie nieznana. W artykule zagadnienie to zostało przedstawione od strony źródeł, które poświadczają sprawstwo H. P. Blavatsky, jeśli chodzi o rozpowszechnienie tego błędu poznawczego w kulturze Zachodu.
EN
This article presents the cognitive error made by Helena P. Blavatsky concerning the dogma of the Immaculate Conception of Mary. Blavatsky’s error consisted in ascribing the term “Immaculate Conception” to the content of one of the basic tenets of the Christian faith, which is the Incarnation of the Lord. An additional mistake in connection with this error was the observation that it was only in the middle of the 19th century that the Church elevated this truth to the rank of dogma. The confusion of the conception of the Mother with the Incarnation of the Son, and the association of the latter with the term “Immaculate Conception” gave rise to further difficulties, when the new verse of the Litany of Loretto pointed to Mary as “immaculately conceived.” The doubled cognitive problem that H. P. Blavatsky had to face because of this led her to announce further fantastic theories about the Immaculate Conception, which were not challenged by anyone for the next 150 years. Her grave cognitive error is now widespread and responsible for the functioning in contemporary Western culture of popular expressions such as the “Immaculate Conception of Christ,” where the “immaculateness” of the conception means the absence of sexual intercourse leading to the conception of a child. As a result of the widespread use of expressions of this type the authentic content of the dogma of the Immaculate Conception of Mary remains unknown to many people. In the article, this issue is presented based on the sources, which testify to the agency of H. P. Blavatsky as regards the spread of this cognitive error in the Western culture.
8
Publication available in full text mode
Content available

Problemy i zagrożenia współczesnej rodziny na Ukrainie

58%
Derdziak L.
Studia Socialia Cracoviensia
|
2014
|
issue 2(11)
97-111
PL
Prezentowany artykuł jest poświęcony problemom współczesnej rodziny ukraińskiej. Są one wynikiem długotrwałego istnienia ustroju socjalistycznego w tym kraju, który ukształtował w ludziach brak odpowiedzialności i postawę „chodzenia na łatwiznę”. Na życie rodzin również niemały wpływ ma życie religijne. Jego poziom często zależy od przynależności do wyznania i zaangażowania się w życie wspólnoty danego kościoła. Oprócz ewidentnych problemów w społeczeństwie ukraińskim, jakimi są pijaństwo, emigracja zarobkowa, rozwody, praktyki okultystyczne, istnieją także ukryte zagrożenia społeczne, które mają podłoże religijne oraz ideologiczne. Wszystko to wpływa na jednostkę oraz cały naród, doprowadzając przede wszystkim do zniekształcenia relacji wewnątrzrodzinnych. Wszelkiego rodzaju zaburzenia negatywnie odbijają się przede wszystkim na dzieciach i młodzieży, która przekłada otrzymane wzorce na nową, powstającą komórkę społeczną.
EN
This article is devoted to the difficulties encountered by the modern family in Ukraine. These problems are the result of socialist regime in this country, which taught people to be irresponsible and to want easy life. Religious life has also an important impact on the family life. Its level often depends on confession and involvement in the religious life of the church community. Apart from the obvious problems, such as drunkenness, job emigration, divorces, occultism, in the Ukrainian society there are hidden social threats. All these factors have influence on the individuals and the whole nation and destroy relationship in families. All these have negative impact on young people and children who create their new families following those negative patterns.
9
Publication available in full text mode
Content available

Problemy i zagrożenia współczesnej rodziny na Ukrainie

58%
Derdziak L.
Studia Socialia Cracoviensia
|
2014
|
vol. 6
|
issue 2
EN
This article is devoted to the difficulties encountered by the modern family in Ukraine. These problems are the result of socialist regime in this country, which taught people to be irresponsible and to want easy life. Religious life has also an important impact on the family life. Its level often depends on confession and involvement in the religious life of the church community. Apart from the obvious problems, such as drunkenness, job emigration, divorces, occultism, in the Ukrainian society there are hidden social threats. All these factors have influence on the individuals and the whole nation and destroy relationship in families. All these have negative impact on young people and children who create their new families following those negative patterns.
10
Publication available in full text mode
Content available

Motywy okultystyczne w powieści gotyckiej XVIII i XIX wieku

44%
Szargot H.
Tematy i Konteksty
|
2017
|
vol. 12
|
issue 7
438-451
EN
This text’s topic are all the forms of occultism and magic presented in four examples of gothic novel: Matthew Gregory Lewis’ The Monk, Edward G. Bulwer-Lytton’s The Last Days of Pompeii, William Beckford’s Vathek and Alexandre Dumas’ The Wolf Leader. The work presents the part, which magic plays in characters’ lives: how it is considered as art and wisdom, how important are rituals, why do people want to use it, how evil it can be, how it separates magicians from others, and how it can destroy the protagonist’s life.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.