Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 25

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  onomastyka literacka
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Bitwa pod Brenną czy pod Starymi Pupami? O nazwach bitew i wojen w polskich powieściach fantasy

100%
Gorczowska N.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
|
2015
|
vol. 15
203-212
PL
Battle of Brenna or battle of old Bottocks? War and battle names in Polish fantasy novels Proper names are a very important element of language in every literary work, especially in fantasy novels. They compose a map of reality unknown to the reader but they also tell the story of imagined world. Chrononyms are an example of proper names which appear in fantasy novels. They are names of historical events. Names of wars and battles are often used in books written by Andrzej Sapkowski, Ewa Białołęcka, Anna Brzezińska, Feliks W. Kres and Krzysztof Piskorski. This publication analyses how writers create chrononyms, how similar to real chrononyms names of wars and battles in fantasy books are, and what functions they perform in novels. Key words: literary onomastics; proper name; chrononyms; names of wars; names of battles;
2

Nazwy biblijne w Trylogii husyckiej Andrzeja Sapkowskiego

86%
Gorczowska N.
Prace Językoznawcze
|
2015
|
issue 17/2
21-35
EN
This paper analyzes biblical names in Trylogia husycka (Narrenturm, Boży bojownicy and Lux perpetua) written by Andrzej Sapkowski. Anthroponyms, theonyms, names of monsters and demons, ethnonyms, toponyms, chrononyms and names of stars are derived from the New Testament and the Old Testament and appear primarily in dialogues and sermons. Biblical names used by the heroes prove their erudition and their extensive knowledge of the Holy Bible. Biblical names in Trylogia husycka are endowed with many functions. They serve as allusions or intertextual references; they also enrich the novels with didactic values. Such names indicate when the action of the novels takes place; they characterize people and places by their metaphorical meanings, too. They also perform the emotive function and the humorous function. Biblical names are a very important part of the onomastic layer of Trylogia husycka.
3
Publication available in full text mode
Content available

Świat onimiczny sagi o wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego w przekładzie na język włoski

86%
Gałkowski A.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
|
2017
|
vol. 17
210-219
PL
The onymic world in the Andrzej Sapkowski’s saga of the Witcher, translated into Italian Abstract The paper presents the results of the analysis of the names in Italian translation of AndrzejSapkowski’s fantasy saga series about The Witcher, and the video game inspired by it. The author of the article distinguishes tendencies in the applied translation mechanismsappropriate for the literary and video game space. He discusses the representative rangesof names associated with characters, places, and other objects individually identified in TheWitcher’s story. He also details the motivation for the translation and unsuccessful choicesthat affect some of the translations of The Witcher’s onymy into Italian. Keywords: Andrzej Sapkowski, fantasy, The Witcher, onymy, literary onomastics, translation
4
Publication available in full text mode
Content available

„Nie starczy ust do wymówienia przelotnych imion twoich, wodo” - nazwy własne w twórczości Wisławy Szymborskiej

86%
Graf M.
Onomastica
|
2021
|
vol. 65
|
issue 2
103-118
EN
There are many studies concerning Wisława Szymborska’s works, especially in the field of literary studies. Researchers (including S. Balbus, E. Balcerzan, A. Legeżyńska) have discussed in detail the features and the most important themes of her poetry. They also paid attention to stylistic devices and language games used by the poet. However, they were little interested in the onymic layer of her poems. Meanwhile, Szymborska’s poetry is a rich source of proper names, which appear independently or constitute elements of metaphors and comparisons. Among these onyms, there are both anthroponyms and place names, hydronyms and ideonyms. The poet’s oeuvre also includes works devoid of proper names, which is also an important signal of textual functions (e.g. concealment, evanescence, uncertainty). The conducted analyses (e.g. of the poem “Portrait of a woman”) show how the analysis of proper names enriches the interpretative conclusions.
PL
Utwory Wisławy Szymborskiej doczekały się wielu opracowań, zwłaszcza literaturoznawczych. Badacze (np. S. Balbus, E. Balcerzan, A. Legeżyńska) szczegółowo omówili najważniejsze tematy tej poezji oraz cechy jej poetyki. Zwracali też uwagę na  zabiegi stylistyczne  oraz stosowane przez poetkę gry językowe. Jednak w niewielkim stopniu interesowała ich warstwa onimiczna wierszy. Tymczasem poezja Szymborskiej jest źródłem bogatego zbioru nazw własnych, występujących samodzielnie lub stanowiących człony metafor i porównań. Są to zarówno antroponimy, jak i nazwy miejscowe, hydronimy oraz ideonimy. W dorobku poetki są też utwory pozbawione nazw własnych, co także jest sygnałem funkcji tekstowych (np. przemilczenia, przemijania, niepewności). Przeprowadzone analizy (np. wiersza „Portret kobiecy”) pokazują, jak objęcie obserwacją nazw własnych wpływa na wzbogacenie interpretacyjnych wniosków.
5

Nazwy własne w Trylogii księżycowej Jerzego Żuławskiego wobec słownika i systemu nazewnictwa potocznego

86%
Czemplik K.
Prace Językoznawcze
|
2014
|
issue 16/2
11-20
EN
In the article the author analyzed proper names of Trylogia księżycowa by Jerzy Żuławski. The onomastics collection of proper names was divided into two general categories: authentic and unauthentic names. The analysis describes the most and least productive groups and presents stylistic variation of proper names.
6
Publication available in full text mode
Content available

The Titles of Stories in the “Na Skalnym Podhalu” Collection by Kazimierz Tetmajer – Syntactic and Semanti

81%
Sicińska K.
Onomastica
|
2019
|
vol. 63
181-207
EN
The Titles of Stories in the “Na Skalnym Podhalu” Collection by Kazimierz Tetmajer – Syntactic and Semantic Structure, Stylistic and Textual Conditions, Functions The theme of the description and analysis are the titles of stories in the collection „Na Skalnym Podhalu” by Kazimierz Tetmajer, as well as the title of the whole book itself. The aim of this description is to indicate the formal (syntactic) and semantic differentiation of titles, to present their stylistic and textual conditions and determine the function which they have in the structure of individual stories and in the whole collection. As far as the form is concerned, one can distinguish between double (3) and simple (36) titles. A considerable number of simple titles are in the form of a sentence (10), one title represents announcements (nominal sentences), the remaining ones (25) are the titles in the form of notification. The most common and the most characteristic titles for that collection are the titles-sentences with a structure of Jak umarł Jakub Zych and determining announcements with a structure of O Wojtku cudaku. In terms of semantics, the titles of stories represent the basic type which is informative and descriptive one because they provide information on the content of stories: most often about main characters or plot themes, less frequently about the place of the action, theme or type of the text. One of the titles has an interpretative value. The titles occurring in “Na Skalnym Podhalu” strongly correlate with the style of texts in the collection, where the dominant principle is folklore. This principle is visible in the stylisation of the Podhale dialect and in the stylisation of a tale as the form of oral folk tale. Thus, the presence of dialect forms and dialect lexis as well as many proper names which were authentic lexically and often also denotatively, being connected with geographical and cultural space of the Podhale region and Tatra mountains. Furthermore, the pattern “O + miejscownik” (About + locative) referring to metatextual and pragmatic frame of oral folk tales also occurs very often. The titles of stories in the collection “Na Skalnym Podhalu” not only perform the typical delimitative, distinctive and identifying functions but also descriptive and - as in the case of the title of the whole book - integrative ones.
7
Publication available in full text mode
Content available

A Name in a Buttonhole - Onymy in Poetic Texts (Based on the Example of Bruno Jasieński’s Poetry)

81%
Graf M., Graf P.
Onomastica
|
2018
|
vol. 62
15-31
EN
A Name in a Buttonhole - Onymy in Poetic Texts (Based on the Example of Bruno Jasieński’s Poetry)This article addresses the issue of the interpretation of proper names in poetry. The state of research on the functions of proper names in literature is well described, but it is possible to note the lack of a fixed interpretation strategy in poetry which means that, despite little interest in poetry, its researchers often try to propose their own methods of analysis. The authors of the article, who tackle onyms in the poetry of Bruno Jasieński, present their own methodological approach to the matter, based on B. Waldenfels’ concept of the “phenomenology of the alien”.
8
Publication available in full text mode
Content available

Mechanizmy kreacji onimów w literaturze dla dzieci (na przykładzie wybranych utworów)

81%
Dawidziak-Kładoczna M.
Onomastica
|
2015
|
vol. 59
341-354
EN
The article presents strategies to attract attention to names relating to the literary characters in selected children’s books. Proper names are often part of the plot. The proper names present characters and describe them. This means that they have semantic value. Names are often the result of language games, including various derivation processes. One of the most interesting formative mechanisms are all kinds of word-formation inspired by two principles. A complete understanding of the intention is almost always contextual. Animal characters are named after anthroponyms. This is a result of a tendency, fairly typical of children’s literature, to transmit all the characters’ traits and behaviors in a way which is relatable to man.
9
Publication available in full text mode
Content available

Strategie nazewnicze wspomagające rozwój kreatywności odbiorców dziecięcych (na przykładzie opowiadań z cyklu „Humorki” Agnieszki Zimnowodzkiej)

72%
Łuc I.
Onomastica
|
2022
|
vol. 66
249-264
EN
The article describes the role, significance and functioning of proper names in the literary communication of Agnieszka Zimnowodzka seen as components of naming strategies enhancing the development of the creativity of young readers. The description of the functioning of proper names in regard to their harmony with the text was based on three interpretative levels – the pragmatic, stylistic and psychological. A detailed examination of the proper names revealed that they activate various functions in the text – the allusive, axiological, creative, cognitive, didactic, emotional, expressivestylistic, informative, ludic and referential. Two superior strategies were distinguished among the naming strategies used in the short stories by the discussed writer: 1) the strategy of the semantic association of names from various onymic categories, and 2) the contextual naming strategy that brings about particular communication situations. An analysis of the proper names taken from short stories for children written by Zimnowodzka showed many innovative solutions in the field of using the categorial properties of proper names in the literary sphere. These naming formations not only make the reading easier and more attractive to young recipients but also enhance their creativity in many developmental dimensions.
PL
W artykule opisano rolę, znaczenie i funkcjonowanie nazw własnych w komunikacji literackiej Agnieszki Zimnowodzkiej jako składowych strategii onimicznych wspomagających rozwój kreatywności małych odbiorców.  Opis sposobów funkcjonowania nazw własnych pod kątem ich współbrzmienia z tekstem oparto na trzech poziomach interpretacyjnych – pragmatycznym, stylistycznym i psychologicznym. Szczegółowy ogląd nazw własnych wykazał, że uruchamiają one w tekście rozliczne funkcje – referencjalną, informacyjną, kreatywną, ekspresywno-stylistyczną, aksjologiczną, emocjonalną, poznawczą, aluzyjną, dydaktyczną i ludyczną. Wśród strategii onimicznych zastosowanych w opowiadaniach współczesnej pisarki wytypowano dwie nadrzędne: 1) Strategia semantycznej asocjacji nazw z różnych kategorii onimicznych i 2) Kontekstualna strategia nazewnicza przywołująca określone sytuacje komunikacyjne. Analiza nazw własnych wyekscerpowanych z tekstów opowiadań dla dzieci A. Zimnowodzkiej wykazała wiele nowatorskich rozwiązań w zakresie wykorzystania właściwości kategorialnych onimów w przestrzeni literackiej. Owe twory nazewnicze nie tylko ułatwiają i uatrakcyjniają małemu adresatowi odbiór lektury, ale i wspomagają jego kreatywność na wielu płaszczyznach rozwoju.  
10

Nazwy własne w literaturze młodzieżowej Małgorzaty Musierowicz jako tekstowy komponent wartościowania

72%
Łuc I.
Prace Językoznawcze
|
2018
|
vol. XX/3
103–121
EN
The description of proper names as textual components of evaluation shows the ways of expressing values in a literary text by the use of these linguistic units. To present the issue the material from the three newest teenage novels by Małgorzata Musierowicz (Feblik, McDusia, Wnuczka do orzechów) was used. The evaluating function of names in literary communications was discussed on two analytical grounds: 1) interpretation of onyms as coloquial ways of conceptualization of reality and 2) the evaluating beliefs included in the ontogenetic language of values of the novels’ author. The described type of evaluation visible in the characters’ utterances (dialogues, monologues), the author’s comments and the stage directions is shown in the semantics of usage and the word formation constructions.
11

Funkcje antroponimów w oryginale i przekładzie literatury dziecięcej

72%
Nowak M.
Prace Językoznawcze
|
2018
|
issue XX/2
127-140
PL
Artykuł jest poświęcony zagadnieniu funkcji pełnionych przez antroponimy w dziele literackim i jego tłumaczeniu. Rozważania autorskie dotyczą przede wszystkim zmian, jakie zachodzą w funkcjach pełnionych przez nazwy osobowe w wyniku przekładu. Materiał badawczy został wyekscerpowany z dwóch powieści dla dzieci: Little Wolf’s Book of Badness (Księga straszliwej niegrzeczności – napisał Wilczuś z wielkiej złości) Iana Whybrowa w przekładzie Ernesta Brylla oraz Horrid Henry’s Stinkbomb (Koszmarny Karolek. Arcycuchnąca bomba22) Franceski Simon w tłumaczeniu Marii Makuch. Zaproponowana klasyfikacja uwzględnia podział na funkcje zachowane,czyli takie, które nie uległy zmianom w procesie przekładu, utracone, czyli niezachowane w tłumaczeniu i naddane, czyli widoczne w onimach w tekście tłumaczonym, a niewystępujące w dziele oryginalnym.
XX
The article’s main aim is to present and discuss a typology of functions of proper names in a literary work and its translation. The analysis raises the issues of the changes that occur in the functions performed by human proper names as a result of translation. The names were excerpted from two children’s novels: Little Wolf’s Book of Badness by Ian Whybrow and Horrid Henry’s Stinkbomb by Francesca Simon and their translations. The proposed classification of functions distinguishes between ones that haven’t changed in translation, ones which have been lost in translation and ones which have been added in translation, detected in the anthroponyms in the translation and and absent from the original text.
12

Analiza porównawcza funkcji nazw własnych postaci w powieści Terry’ego Pratchetta Men At Arms i jej polskim tłumaczeniu Zbrojni

72%
Gibka M.
Prace Językoznawcze
|
2018
|
issue XX/3
48-68
PL
Artykuł poświęcony jest funkcjom nazw własnych postaci w drugiej części Cyklu o Straży Terry’ego Pratchetta oraz w jej polskim przekładzie. Głównym celem jest zbadanie co w polskim tłumaczeniu dzieje się z funkcjami pojawiającymi się w oryginale, czy zostają zachowane, utracone, zmienione czy naddane. Ponadto zidentyfikowane zostają przyczyny tych zmian. Analiza jest oparta na zaproponowanej w 2017 roku teorii dwóch aktów, która dzieli funkcje nazw własnych bohaterów na stałe i chwilowe.
EN
The article is devoted to a comparative analysis of the functions served by proper names of the characters in the second part of the City Watch Cycle by Terry Pratchett and in the Polish translation of this novel. Its main aim is to examine what happens with the functions served in the original and in the translation. Are they preserved, lost, changed or added? Moreover, the reasons for the changes are identified. The analysis is based on the theory of two acts (proposed in 2017), which divides the functions into two groups: permanent and temporary.
13
Publication available in full text mode
Content available

Nazwy własne w powieści Ewy Nowackiej "Małgosia contra Małgosia"

72%
Raszewska-Klimas A.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2016
|
vol. LXIII
129-142
PL
Powieść Ewy Nowackiej Małgosia contra Małgosia jest przykładem powieści powojennej. Został w niej zastosowany dwoisty charakter przestrzeni czasowej, powodujący dwoistość świata przedstawionego. Użyte w powieści nazwy podporządkowane są głównemu zamierzeniu artystycznemu, tj. przedstawieniu miejsca i czasu akcji jako jednej, spójnej rzeczywistości. Warstwa semantyczna i konotacyjna nazw własnych, a także wszelkie nawiązania intersemiotyczne, dają możliwość wielopłaszczyznowej interpretacji literackich onimów oraz sprawiają, że świat przedstawiony w powieści jest bardzo bogaty, głęboko osadzony w tle historycznym i kulturowym. Nazwy użyte są w licznych funkcjach stylistycznych. Funkcjonują w kulturowo-komunikacyjnym obszarze użycia języka. Ewa Nowacka, stosując odpowiednie nazwy własne, stworzyła harmonijną literacką całość.
EN
The novel by Ewa Nowacka, Małgosia versus Małgosia, is an example of a post-war novel. There has been used the dual nature of time space causing the duality of the world presented. The names used in the novel are subordinate to the main artistic intention, ie. the presentation of the place and time of action as a single, coherent reality. The semantic and connotative layers of the proper nouns as well as all the intersemiotic references give the possibility of multifaceted interpretation of literary onyms and make the world depicted in the novel very rich and deeply rooted in the historical and cultural background. The names are used in a number of stylistic features. They function in a cultural-communicative area of the language use. Ewa Nowacka, using appropriate proper nouns, creates a harmonious literary whole.
14

Onomastic discrepancies between The Hobbit or There and Back Again and its film adaptation

72%
Gibka M.
Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching
|
2017
|
issue 14/1
29-46
EN
Seventy-five years after the novel The Hobbit was published, the first part of its film adaptation, The Hobbit: An Unexpected Journey, ap-peared in cinemas. The film trilogy (the second and third parts enti-tled The Hobbit: The Desolation of Smaug, and The Hobbit: The Battle of the Five Armies respectively) differs from the novel in a number of as-pects, one of which is its onomastic stratum. The main aim of this article is to analyse the functions served by the characters’ proper names in the novel and in the film trilogy and to compare these func-tions. The examination is based on the naming act in the novel, on the basis of which eight relations a name can enter into and thirteen roles it can serve have been identified.
PL
Siedemdziesiąt pięć lat po publikacji powieści Hobbit, czyli tam i z powrotem na ekranach kin pojawiła się pierwsza część jej filmowej adaptacji zatytułowana Hobbit: Niezwykła podróż. Filmowa trylogia (druga i trzecia część zatytułowane Hobbit: Pustkowie Smauga oraz Hobbit: Bitwa Pięciu Armii) różni się od powieści na wielu płaszczy-znach, w tym w warstwie onomastycznej. Głównym celem tego artyku-łu jest studium funkcji nazw własnych postaci w powieści oraz w trylogii filmowej oraz ich analiza porównawcza. Badanie zostało oparte na akcie nazewniczym w powieści, w oparciu o który wyróżnionych zostało osiem relacji w jakie wejść może nazwa własna oraz trzy-naście funkcji jakie może w tych relacjach pełnić.
15
Publication available in full text mode
Content available

Onomastykon wybranych poznańskich powieści kryminalnych (urbanonimy i antroponimy)

72%
Nowak M.
Język. Religia. Tożsamość
|
2018
|
issue 1(17)2018
51-62
PL
Celem artykułu jest pokazanie przestrzeni Poznania we współczesnym kryminale ze szczególnym uwzględnieniem warstwy onimicznej (urbanonimów oraz antroponimów) oraz tego, jak nazwy wpływają na obraz miasta i jego mieszkańców wyłaniający się z kart powieści. W artykule analizie poddano pięć kryminałów czworga różnych autorów. Kryminalny Poznań przypomina rzeczywiste miasto, ale nie jest jego odwzorowaniem, a zastosowane nazwy zazwyczaj spełniają inne funkcje niż tylko lokalizacja w przestrzeni. Autorzy przedstawiają miasto jako przestrzeń tętniącą życiem, będącą czasami niezależnym bohaterem (jak u Ryszarda Ćwirleja), a czasami przede wszystkim tłem wydarzeń (w powieściach pozostałych autorów). Literacki Poznań wyróżnia także szereg nazw charakterystycznych, powtarzających się w powieściach, które wyróżniają miasto na tle innych metropolii.
EN
The aim of the article is to present Poznań's space in contemporary crime, with particular emphasis on the literary onomastics (urbanonyms and proper names) and show how names can influence the image of the city and its inhabitants. I have analyzed five detective stories which were written by four different authors. Literary city and the real one bear a lot of resemblance, but they are not the same. Urbanonyms and proper names used in novels usually perform different functions than just the location in space. The authors portray the city as a bustling, sometimes city is as important as the literary heroes (in Ryszard Ćwirlej's books), and sometimes it is just the background of the events (in the novels written by other authors). Literary Poznań also distinguishes a number of characteristic names, repeated in novels, which distinguish the city against the others.
16
Publication available in full text mode
Content available

Jak nazywano żony Mieszka I? Z antroponimii literackiej

72%
Tyrpa A.
Onomastica
|
2021
|
vol. 65
|
issue 2
119-135
EN
The article consists of two parts. In the first one, “Names of Pagan Wives of Mieszko I”, the author presented the names which the authors of four novels and one interview gave to the wives of the first historical ruler of Poland. In two of the novels, they mention seven names (according to the information provided by Gallus Anonymus, who wrote that Mieszko I “enjoyed seven wives”). In one of the novels one name is mentioned, and in the other one - two names. All those Old-Polish anthroponyms can either be found in dictionaries, or created in line with the convention of the time. It has to be admitted that the authors of the texts in question were faithful to the realistic trend while introducing proper names into historical novels. The interview with an American historian is different, as he created seven grotesque and ludicrous names. The other part of the article is “The Name of the First Christian Wife of Mieszko I”. Eight historical novels were taken into account. Their authors used three forms of the Czech princess’ name: Dubrawka, Dobrawka and Dobrawa. This diversity resulted from the debates concerning the proper pronunciation of her name in Polish. Linguists prefer the form Dąbrówka (derived from the stem that means ‛dark’), which did not appear in any of the novels. It seems that the authors of the novels follow the idea of historians who prefer the form Dobrawa (connected with the adjective dobry ‛good’). The novels of the following authors were taken into account: J.I. Kraszewski, K. Bunsch, A. Gołubiew, F. Fenikowski, K. Dobkiewiczowa, and E. Cherezińska, as well as the interview with P.E. Steele, an American historian living in Poland.
PL
Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej z nich Imiona pogańskich żon Mieszka I zaprezentowano imiona, które autorzy czterech powieści i jednego wywiadu nadali żonom pierwszego historycznego władcy Polski. W dwóch powieściach jest to siedem imion (zgodnie z informacją z kroniki Galla Anonima, że Mieszko I „siedmiu żon zażywał”). W jednej – jedno imię, a w kolejnej – dwa. Wszystkie te staropolskie antroponimy są notowane w słownikach, albo utworzone zgodnie z konwencją epoki. Trzeba uznać, że autorzy analizowanych utworów pozostali wierni zasadom nurtu realistycznego, obowiązującego przy wprowadzaniu nazw własnych do powieści historycznych. Inny charakter ma wywiad z amerykańskim historykiem, który utworzył siedem imion o charakterze groteskowo-ludycznym. Druga część artykułu to Imię pierwszej chrześcijańskiej żony Mieszka I. Wzięto pod uwagę osiem powieści historycznych, których autorzy zastosowali trzy formy imienia czeskiej księżniczki: Dubrawka, Dobrawka i Dobrawa. Ta rozmaitość wypływa ze sporów na temat właściwego brzmienia jej imienia przeniesionego na grunt polszczyzny. Językoznawcy są zwolennikami formy Dąbrówka (wywodzonej od rdzenia o znaczeniu ‘ciemny’), która nie pojawiła się w żadnej powieści. Wydaje się, że pisarze idą raczej za historykami, zwolennikami formy Dobrawa (wiązanej z przymiotnikiem dobry). W artykule wzięto pod uwagę powieści następujących pisarzy: J. I. Kraszewskiego, K. Bunscha, A. Gołubiewa, F. Fenikowskiego, K. Dobkiewiczowej i E. Cherezińskiej oraz wywiad z mieszkającym w Polsce amerykańskim historykiem P. E. Steelem.
17

Upmany i Anrikleje, Czuje i Nieczuje, czyli o wpływie nazw własnych na interpretację wybranych tomów poezji Jana Kasprowicza

72%
Kiszka-Pytel B.
Prace Językoznawcze
|
2020
|
issue XXII/2
67–78
PL
Artykuł dotyczy nazw własnych w poezji Jana Kasprowicza, wyekscerpowanych z wybranych tomów jego poezji – Krzaku dzikiej róży, Księgi ubogich, Hymnów i wydanego pośmiertnie zbioru Mój świat. W analizach pominięte zostały ludowe antroponimy i górskie toponimy. Szczególną uwagę poświęcono natomiast dotychczas marginalizowanym relacjom zachodzącym pomiędzy onimami odnoszącymi się do sfery religijnej i do nazw produktów przemysłowych, a także ich wpływowi na interpretację spuścizny Kasprowicza.
EN
This article is related to the notion of proper names in the poetry of Jan Kasprowicz, selected from his volumes of poetry – Krzak dzikiej róży, Księga ubogich, Hymny and Mój świat, a collection of poems which was published posthumously. The article does not encompass folk anthroponyms and toponyms related to the Polish mountains. Particular attention has been paid to the connections, so far marginalized, between the onyms related to the religious and commercial spheres as well as their influence on the interpretation of Kasprowicz’s works.
18
Publication available in full text mode
Content available

Onomastyczne tropy dekadentyzmu. Nazwy własne w Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza

72%
Rejter A.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2016
|
vol. 50
91-103
EN
Proper names should be recognized as a significant factor of a literary character and in broader perspective of bringing closer the novel problems. The main novel character, Leon Płoszowski, percepts and sense the world through the self-analysis and analysis of the reality surrounding him. Proper names above all emphasize two features: erudition and cosmopolitism of the novel character. His formation and contact through the years with high culture do not help him to put the world – both: one inside and one outside him – in order, but all of this remains a stigma in a form of association everything with art, literature, philosophy etc. It is confirmed in the novel by numerous proper names. The fact that proper names in basic for Leon Płoszowski characteristics places in the novel apply mostly to the past, causes that they form sort of „onomastic museum”.
PL
-
19

Nazwy własne w literaturze a pamięć kulturowa

72%
Rejter A.
Język Polski
|
2017
|
vol. 97
|
issue 3
48-55
PL
Artykuł dotyczy relacji między nazwami własnymi w literaturze i pamięcią kulturową. Ten typ relacji może być postrzegany zarówno w mikro-, jak i makroskali, co oznacza, że propria mogą być rozważane jako znaki kultury lokalnej, na przykład polskiej, lub większej formacji kulturowej, takiej jak europejska. Pamięć kulturowa jest rozumiana jako specyficzny zbiór form symbolicznych obecnych w różnych przestrzeniach. Literaturę można rozważać jako jedną z nich. Przykłady przywołane w tekście pochodzą z różnych epok literackich, konwencji i trendów estetycznych (barok, socrealizm, literatura współczesna). Przeprowadzone obserwacje dowiodły, że nazwy własne w literaturze stanowią znak pamięci kulturowej tak w formie konwencjonalnej, jak i oryginalnej (odkrywczej). Analizy potwierdziły także zasadność podobnych badań, zwłaszcza gdy nazwę własną poddać obserwacji w jej tekstowym, gatunkowym i dyskursowym kontekście. Ponadto warto podkreślić, że opracowanie potwierdza niezależność onomastyki literackiej jako dyscypliny badań humanistycznych.
EN
The article concerns the relations between proper names in Polish literary texts and cultural memory. This kind of relations could be viewed at the micro- or macroscale, which means that proper names could be considered the signs of a local culture, e.g. Polish or general culture formation like the European one. The cultural memory is understood as a special collection of symbolic forms present in many different dimensions. One should consider literature as one of them. The examples used in the analysis process were excerpted from different literary epochs, aesthetic conventions and artistic trends, for instance Baroque, socialist realism or modern literature. During the research the analysis showed that proper names in literature constitute a cultural memory in their both – conventional and original – types. The analysis confirmed the validity of this kind of research, especially when one observes and interprets proper names in their text, genre and discourse. Furthermore, the paper is a proof of independence of literary onomastics as a human studies discipline.
20
Publication available in full text mode
Content available

Antroponimy nieoficjalne w powieściach Sergiusza Piaseckiego

72%
Kubusiak E.
Język Polski
|
2024
|
vol. 104
|
issue 2
87-99
PL
rtykuł dotyczy funkcjonowania nieoficjalnych antroponimów w trylogii złodziejskiej Sergiusza Piaseckiego. Autorka wyekscerpowała z powieści 49 antroponimów i podzieliła je na kategorie motywacyjne i słowotwórcze. Analiza wykazała, że antroponimy nieoficjalne pełnią różne funkcje w trylogii złodziejskiej, m.in.: identyfikacyjno-dyferencjacyjną, pragmatyczną, socjologiczną, werystyczną.
EN
The article deals with the functioning of unofficial anthroponyms in Sergiusz Piasecki’s criminal trilogy. The author collected 49 anthroponyms. The analysis included assigning the anthroponyms into categories on the basis of their motivation and word formation. The present paper demonstrated that unofficial anthroponyms perform several functions in the prose of Sergiusz Piasecki, including: identification and differentiation of characters, pragmatic and social functions.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.