Search results

1

W stronę słowotwórstwa operacyjnego

100%

Żurowski S.

Slavia Meridionalis

|

2013

|

vol. 13

EN

Towards an operational word formationIn this article the selected theoretical and practical problems associated with placing the word formation in the model of operational grammar (by Andrzej Bogusławski) are discussed. The aim of the paper is to prepare the ground for a possible description of morpheme units of language in this model. The proposed way to enter word formation in the model is to divide it into operational and etymological word formation.

2

Schemat składniowy jako idiom – prolegomena do frazeologii operacyjnej

72%

Podlecki M.

Linguistica Copernicana

|

2022

|

vol. 18

179-199

EN

The aim of this article is to provide a preliminary characterisation of operational phraseology, the shape of which emerges from Andrzej Bogusławski’s operational grammar. The reflections in the first subsection of the article, based on the American neopragmatist philosophy, concern the ontological status of idioms. The next two parts of the text are devoted to the terms: sentence pattern and present phraseologism. The second of these terms denotes the textual realisation of a phraseological compound, i.e. an element of the langue sphere. In the last part of the article, the author defines (from a proportionalist point of view) the proper research object of the discussed paradigm of theoretical phraseology – it is a linguistic entity (phraseologism, more precisely: phraseologism-generating matrix) manifesting irregularity on the sentence pattern level and/or on the suprasegmental level.

PL

Celem artykułu jest wstępna charakterystyka frazeologii operacyjnej, której kształt wyłania się z gramatyki operacyjnej Andrzeja Bogusławskiego. Rozważania w pierwszym podrozdziale szkicu – osadzone na gruncie amerykańskiej filozofii neopragmatystycznej – dotyczą statusu ontologicznego idiomów. Dwie następne partie tekstu są poświęcone, kolejno, terminom: schemat syntaktyczny oraz frazeologizm aktualny. Drugie ze wskazanych wyrażeń oznacza realizację tekstową związku frazeologicznego, tzn. elementu sfery langue. W ostatniej części artykułu autor określa (z proporcjonalistycznego punktu widzenia) właściwy przedmiot badań omawianego paradygmatu frazeologii teoretycznej – jest to byt językowy (frazeologizm, dokładniej: matryca frazeotwórcza) objawiający nieregularność już na poziomie schematu syntaktycznego i/lub na płaszczyźnie suprasegmentalnej.

3

Gramatyka operacyjna vs gramatyka konstrukcji (na przykładzie quasi-tautologii i powtórzeń)

72%

Dobaczewski A.

Linguistica Copernicana

|

2022

|

vol. 18

163-178

EN

In this article, the two linguistic approaches are confronted: the first is Construction Grammar, which has been intensively developed in recent years, mainly in cognitive linguistics, and is represented by numerous researchers of Polish, European, and world linguistics; the second is the less known, author’s methodological proposal by Andrzej Bogusławski (the so-called Operational Grammar, presented in the article Bogusławski 1978). On the example of the description of selected types of repetitive constructions (of Polish and several other languages), significant differences in the effects of applying both research approaches are shown. The main thesis is the claim that, in contrast to the fashionable and willingly practiced CG, the Polish linguist’s methodological proposal (OG), based on the fundamental idea of proportionality in language, does give tools to effectively distinguish amongst repetitive constructs: 1) the real operational units of a given language; 2) predictable and generally comprehensible constructs with tautologically filled items (intended essentially for different elements); and 3) repetitions resulting from more general, perhaps supra-linguistic rules of speech activity. Despite the diversity of the many currents of CG, it seems that it does not provide the tools to properly separate these three essentially different types of textual phenomena (and at least this is not indicated by the practice of research on repetitions influenced by CG).

PL

W niniejszym artykule przedmiotem konfrontacji są dwa lingwistyczne podejścia badawcze: tzw. Construction Grammar rozwijana intensywnie w ostatnich latach głównie w językoznawstwie kognitywnym i reprezentowana przez licznych badaczy lingwistyki polskiej, europejskiej, a także światowej oraz mniej znana, autorska propozycja metodologiczna Andrzeja Bogusławskiego (tzw. Operational Grammar, po raz pierwszy wyłożona w artykule z 1978 roku). Na przykładzie opisu wybranych typów konstrukcji powtórzeniowych polszczyzny i kilku innych języków pokazano istotne różnice w efektach zastosowania obu podejść badawczych. Główną tezą jest diagnoza, że w przeciwieństwie do modnej i chętnie uprawianej gramatyki konstrukcji propozycja metodologiczna polskiego lingwisty oparta na zasadniczej idei proporcjonalności w języku daje narzędzia umożliwiające efektywne rozróżnianie w obrębie konstrukcji powtórzeniowych 1) rzeczywistych jednostek operacyjnych danego języka; 2) przewidywalnych i zrozumiałych na ogólnych zasadach konstrukcji z tautologicznie wypełnianymi pozycjami przewidzianymi zasadniczo dla elementów różnych oraz 3) powtórzeń będących wynikiem ogólniejszych, być może ponadjęzykowych reguł działania mownego. Pomimo rozmaitości wielu nurtów gramatyki konstrukcji, wydaje się, że nie dostarcza ona narzędzi pozwalających na właściwe oddzielenie tych trzech różnych co do istoty typów zjawisk tekstowych (a w każdym razie nie wskazuje na to pozostająca pod wpływem CG praktyka badań nad powtórzeniami).

Refine search results

2 Linguistica Copernicana

1 Slavia Meridionalis

1 Dobaczewski A.

1 Podlecki M.

1 Żurowski S.

2 2022

1 2013

W stronę słowotwórstwa operacyjnego

Schemat składniowy jako idiom – prolegomena do frazeologii operacyjnej

Gramatyka operacyjna vs gramatyka konstrukcji (na przykładzie quasi-tautologii i powtórzeń)