Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  osuwiska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Celem pracy jest wskazanie możliwości i znaczenia analizy rzeźby i procesów geomorfologicznych w ocenie przydatności terenu do konkretnych sposobów zagospodarowania. Skupiono się głównie na dwóch typach form i procesów: stokowych i fluwialnych, dominujących na obszarach analizowanych gmin, położonych na Pogórzu Karpackim. Zagadnienia poruszane w artykule służą popularyzacji geomorfologii jako nauki stosowanej oraz zwróceniu uwagi na możliwość i konieczność wykorzystania analizy ukształtowania powierzchni Ziemi i procesów rzeźbotwórczych w planowaniu przestrzennym.
EN
The purpose of this study was to indicate the possibilities and significance of the analysis of the geomorphological shapes and processes when estimating the usability of land for specific methods of development. The authors concentrated mainly on two types of forms and processes: slope and fluvial, which dominate on the areas of the municipalities selected for research, situated on the Carpathian Foothills. The issues discussed in this paper are intended to promote geomorphology as an applied science and turn the readers' attention to the possibilities and necessity of using the land shape and land shaping process analysis in spatial planning.
EN
Bielanka and Bystrzanka catchment are almost entirely located on the territory of municipality Gorlice. Characteristics for this region are the advantageous conditions for landslides. The benefiting geological composition - sandstone - shales, many tectonic faults, lots of rain and the large inclining of slopes lead to 25,7 percent of this area being prone to landslides and is differential in alized catchments: in Bielanka catchment - 17,79%, in Bystrzanka catchment - 34, 39%. 17,6 km percent of 52,2 km of elements of the technical infrastructure, to whom have included: domestic, district, communal and local toughen roads and electric lines, are being threatened by landslide activities., which makes up about 33,8 of whole length. The coming out of gas pipes caused by landslides occurs up to five times in last few years. Inclined power and telephone lines may result in interruption as a consequence.
PL
Zlewnia Bielanki i Bystrzanki zlokalizowane są prawie w całości na terenie gminy Gorlice. Obszar ten charakteryzuje się bardzo korzystnymi warunkami dla rozwoju procesów osuwiskowych. Sprzyjająca budowa geologiczna - łupkowo-piaskowcowa, liczne uskoki tektoniczne, wysokie opady oraz duże nachylenie stoków powodują, iż udział osuwisk w powierzchni tego terenu wynosi ok. 25,7% i zróżnicowany jest w badanych zlewniach: w zlewni Bielanki - 17,79%, w zlewni Bystrzanki - 34,39%.Spośród ok. 52,2 km elementów infrastruktury przesyłowej, do których zaliczono: drogi krajowe, powiatowe, gminne, lokalne utwardzane oraz linie elektryczne, aż 17,6 km zagrożona jest ruchami osuwiskowymi, co stanowi ok. 33,8% ich całkowitej długości. Liczba odsłonięć rur gazowych na skutek ruchu osuwiskowego wyniosła ok. 5 w ciągu ostatnich lat. Słupy energetyczne i telekomunikacyjne często ulegają odchylaniu, co w konsekwencji może doprowadzić do przerwania linii przesyłowych.
PL
Przez długi czas zalesione stoki sudeckie uważane były za stabilne środowisko geomorfologiczne z zakonserwowanymi formami i utworami pokrywowymi odziedziczonymi po plejstoceńskim środowisku peryglacjalnym. Badania, w szczególności te z ostatniej dekady, częściowo zmieniły ten pogląd. Stoki piętra leśnego kształtowane są przez współwystępujące procesy denudacyjne (ruchy masowe, spłukiwanie, spływ śródpokrywowy, pełzanie gruntu) i biogeomorfologiczne (przewracanie drzew i wyrywanie brył korzeniowych). Część z nich działa stale, inne mają charakter epizodyczny i są wywoływane wyjątkowymi zdarzeniami meteorologicznymi – nawalnymi opadami i huraganowym wiatrem. Różna jest także skala przestrzenna ich występowania. Pełzanie, spływ śródpokrywowy i saltacja wykrotowa obejmują duże połacie stoków, podczas gdy odpadanie i spływy gruzowe mają lokalny charakter. Nowymi elementami rzeźby są przede wszystkim pary form: jama – kopiec, będące efektem przewracania drzew i degradacji brył korzeniowych. Ponadto powstały nowe generacje utworów pokrywowych, a struktura osadów plejstoceńskich jest przekształcana na drodze bio- i pedoturbacji. Dużą rolę odgrywa czynnik antropogeniczny, zwłaszcza erozja liniowa na obnażonych powierzchniach dróg leśnych i szlaków zrywkowych.
EN
Forested hillslopes in the Sudetes have been long considered as a stable geomorphic environment, typified by landforms and cover deposits inherited from the periglacial environment. The results of recent research show that such an extreme view is no longer tenable. Slopes under forest are continuously shaped by coexisting denudational (mass movements, surface wash, throughflow, soil creep) and biogeomorphological processes (treethrow and detachment of root plates). Some processes operate on a permanent basis, others are episodic and are triggered by extreme weather events such as heavy rains and strong wind. They also differ in terms of the spatial scale of occurrence. Creep, throughflow and treethrow affect large parts of hillslopes whereas particle fall and debris flow have highly localized nature. New landforms due to Holocene processes are mainly pit-and-mound associations, resultant from tree fall and decay of root plates. New generations of cover deposits have come into being, whereas the structure of Pleistocene deposits is subject to alteration due to bio- and pedoturbations. An important role is played by human interference, with linear erosion on bare surfaces of roads and logging tracks being particularly significant.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.