Search results

1

Przemiany męskości i relacji rodzinnych w polskich telesagach

100%

Arcimowicz K., Zakład Kulturoznawstwa W. P. i. P., krzysiek@uwb.edu.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2014

|

vol. 51

PL

W Polsce telesagi są najpopularniejszymi programami, które skupiają uwagę milionów widzów. Niniejszy artykuł analizuje wybrane seriale telewizyjne emitowane w latach 1990– 2013. Publikacja stanowi omówienie wyników ilościowej analizy zawartości telesag oraz podejścia dyskursywno-historycznego. Celem artykułu jest ukazanie sposobu konstruowania serialowego dyskursu dotyczącego męskości i rodziny oraz zmiany w jego obszarze na przestrzeni czasu. Zostaną przedstawione dwa główne dyskursy na temat męskości – tradycyjny i nowoczesny. Analiza objęła obszary problemowe związane z wykonywaniem obowiązków domowych i opieką nad dzieckiem. Tekst poświęcony jest także nowym wizerunkom mężczyzn: samotnemu ojcu, opiekunowi dziecka, partnerowi kobiety, ojcu homoseksualnemu czy niańkowi.

2

„Uwikłani w płeć” – od wytwarzania i reprodukowania męskości po formy przekraczania płci: Mężczyźni w procesie psychoterapii a normatywne schematy męskości – ciągłość i zmiana

100%

Frąckowiak-Sochańska M.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2017

|

vol. 18(2)

91-114

PL

Niniejszy artykuł sytuuje się w ramach nauk społecznych ze szczególnym uwzględnieniem pogranicza socjologii oraz psychologii. Jego cele sprowadzają się do analizy wzorów funkcjonowania mężczyzn korzystających z psychoterapii oraz próby odpowiedzi na pytanie, na ile problemy zdrowia psychicznego mężczyzn odzwierciedlają określone konstrukcje płci społeczno-kulturowej funkcjonujące we współczesnym społeczeństwie. Podstawą empiryczną tekstu są dane uzyskane poprzez wywiady pogłębione z psychoterapeutami. Materiał badawczy został zanalizowany zgodnie z zasadami metodologii teorii ugruntowanej. Jego analiza pozwoliła wyodrębnić najistotniejsze problemy zdrowia psychicznego mężczyzn należących do zróżnicowanych kategorii wiekowych oraz na tej podstawie wnioskować o kierunkach i mechanizmach zmian schematów męskości we współczesnym społeczeństwie. Na postawie uzyskanych wyników sformułowano przesłanki dla dalszych badań analizowanej problematyki oraz rekomendacje do pracy terapeutycznej z mężczyznami realizującymi określone schematy płci społeczno-kulturowej.

3

Nierówności w stanie zdrowia między kobietami a mężczyznami w kontekście płci biologicznej oraz społeczno-kulturowej

86%

Królikowska S., Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Wydział Nauk Społecznych; Instytut Socjologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2011

|

vol. 39

PL

Uznając płeć jako jeden z istotnych wyznaczników nierówności w stanie zdrowia pomiędzy kobietami a mężczyznami, należy zwrócić uwagę na dwa typy zależności. Pierwszy odpowiadać będzie zróżnicowaniu wynikającemu z przyczyn biologicznych (sex), drugi natomiast – ze społeczno-kulturowych (gender). Obok przyczyn biologicznych wynikających z płci biologicznej, nierówności w stanie zdrowia pomiędzy kobietami a mężczyznami biorą się również z odmiennych wzorów zachowań w ramach pełnionych ról społecznych, odmiennych stylów życia czy zróżnicowanych postaw wobec zdrowia i choroby, które z kolei warunkowane są wieloma różnorodnymi czynnikami społeczno-kulturowymi, wśród których ważną rolę odgrywają stereotypy płci. Odmienne sposoby socjalizowania dziewczynek i chłopców do ról małżeńsko-rodzinnych oraz zawodowych, odmienny rodzaj więzi społecznych charakteryzujący kobiety i mężczyzn, odmienne cechy osobowości uznawane za typowo „kobiece” lub „męskie” – mają bezpośredni wpływ na pozycje obu płci w stratyfikacji społecznej. Wykształcenie, dostęp do pracy, wykonywany zawód czy dochody różnicują dodatkowo w znacznym stopniu postawy wobec zdrowia i choroby. Płeć kulturowa (gender) kształtowana jest już w toku wczesnej socjalizacji i podtrzymywana przez strukturę społeczną, stąd wzory kulturowe w odniesieniu do kobiecości i męskości uwidaczniające się w wielu sferach życia społecznego dotyczą również praktykowania zachowań zdrowotnych zagrażających zdrowiu czy antyzdrowotnych. Mężczyźni i kobiety charakteryzują się odmiennym podejściem do dbania o zdrowie, do profilaktyki zdrowotnej, do zachowań zagrażających zdrowiu czy antyzdrowotnych. Stereotypy związane z płcią w istotny sposób wpływają za zdrowie somatyczne oraz psychiczne kobiet i mężczyzn.

4

Postawy polskich kobiet wobec feminizmu. O samoograniczającej się świadomości feministycznej kobiet

86%

Frąckowiak-Sochańska M., Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Wydział Nauk Społecznych; Instytut Socjologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2011

|

vol. 39

PL

Celem artykułu jest analiza postaw polskich kobiet wobec feminizmu oraz ich interpretacja w kontekście różnorodnych uwarunkowań społeczno-kulturowych o zasięgu globalnym oraz lokalnym (specyficznie polskim). Podstawą empiryczną tekstu są przeprowadzone przez autorkę badania ilościowe – sondaż na kwotowej próbie dorosłych mieszkanek Poznania oraz badania jakościowe – wywiady pogłębione z kobietami reprezentującymi zróżnicowane kategorie społeczne i mającymi w związku z tym odmienne doświadczenia biograficzne. Zgromadzony materiał empiryczny pozwolił określić, które spośród postulatów feministycznych są atrakcyjne dla Polek, a które trudne do przyjęcia (i z jakich powodów). Istotną cechą postaw polskich kobiet wobec feminizmu jest rozdźwięk pomiędzy niechęcią wobec etykiety „feministki” a akceptacją poszczególnych postulatów, które można określić mianem feministycznych. Przyczyn niespójności postaw Polek wobec feminizmu można upatrywać w pozostających we wzajemnej interakcji mechanizmach historycznych, kulturowych i ekonomicznych. W procesie kształtowania postaw kobiet wobec feminizmu, czy w ogólniejszej perspektywie – preferencji wzorów relacji między płciami w społeczeństwie, ważną rolę odgrywa asynchroniczność poszczególnych aspektów modernizacji. Szczególną rolę przypisać należy rozdźwiękowi pomiędzy przemianami zasad funkcjonowania kobiet w sferze publicznej i prywatnej.W efekcie przekazy socjalizacyjne kierowane do kobiet zawierają różnorodne i wzajemnie sprzeczne elementy.

5

“Grzeczne dziewczynki i nieznośne chłopaki”. Agresja a gender – różnice, współzależność i konsekwencje.

86%

Tomczyk J.

Forum Pedagogiczne

|

2014

|

issue 2

PL

Artykuł dotyczy związku między agresją a płcią, ze szczególnym uwzględnieniem różnic płciowych w przejawianiu agresji oraz skłonności do zachowań przemocowych. Od co najmniej kilku lat badacze zajmujący się problematyką płci w społeczeństwie zwracają uwagę, że społeczne funkcjonowanie człowieka (zajmowane pozycje, pełnione role, osiągane statusy) jest zdeterminowane przez przynależność do którejś z płci. Różnice płciowe kształtują odmienne modele zachowań, działań oraz interakcji wśród kobiet i mężczyzn. Konsekwencją tych różnic są odmienne potrzeby, interesy, systemy komunikacji i ekspresji, style rozwiązywania problemów czy konfliktów, sposoby radzenia sobie ze stresem. Kobiecość i męskość stanowią binarne, opozycyjne wobec siebie, konstrukcje społeczno-kulturowe, czego odzwierciedleniem są różnice w ujawnianiu lub rozładowaniu agresji.

EN

The article deals with the relationship between aggression and gender, with particular emphasis on gender differences referring to the way in which aggression is shown and to the propensity for violent behaviour it affects. For at least several years, researchers examining gender in society have indicated that human social functioning (i.e. positions occupied, roles performed, status achieved) is determined by the gender to which one belongs. Gender differences generate different types of behaviour, actions and interactions between men and women. As a consequence of these differences, there are different needs, interests, systems of communication and expression, problem-solving and conflict-solving styles, ways of coping with stress. Femininity and masculinity are sociocultural structures in binary opposition to each other, reflected by differences between the ways aggression is released or unloaded.

6

JOANNA MIZIELIŃSKA, Odmienne czy zwyczajne. Rodziny z wyboru w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2017

86%

Frejlak H. F.

Lud

|

2018

|

vol. 102

PL

W pracy recenzuję książkę Joanny Mizielińskiej "Odmienne czy zwyczajne? Rodziny z wyboru w Polsce". Dowodzę, że perspektywa intersekcjonalna pozwala autorce dostrzec i ukazać wielopoziomowe wykluczenie osób nieheteroseksualnych w naszym kraju, jak również uniknąć egzotyzowania badanej grupy. Wskazuję następnie na ogromną zaletę publikacji, którą jest podawanie w wątpliwość kategogorii przyjętych jako oczywiste zarówno w dyskursie publicznym, jak i w naukach społecznych. W podsumowaniu próbuję odpowiedzieć na pytanie zadane przez Mizielińską w tytule książki. Okazuje się, że odpowiedź wcale nie jest jednoznaczna - norma i odmienność nie stanowią tu wartości przeciwstawnych, tworzą raczej pewne kontinuum, w ramach którego poruszają się rozmówcy i rozmówczynie autorki.

7

Płeć społeczno-kulturowa jako kategoria różnicująca w migracyjnych organizacjach religijnych

86%

Leszczynska K., Urbańska S., Zielińska K.

Lud

|

2018

|

vol. 102

PL

Streszczenie: Celem artykułu jest analiza wzorów działań kobiet i mężczyzn w polskich migracyjnych organizacjach religijnych Kościoła rzymskokatolickiego na przykładzie Polskich Misji Katolickich (PMK) w Anglii, Belgii i Szwecji, rozpatrywanych jako izomorficzne, to znaczy zależne od środowiska społecznego i zmieniające się w jego kontekście. PMK to organizacje, które działają w społeczeństwach migracyjnych, pełniące wobec Polek i Polaków funkcje religijne, społeczne i kulturowe. Wykorzystując podejścia jakościowe, analizę treści indywidualnych i zbiorowych wywiadów pogłębionych z 96 osobami – zarówno świeckimi, konsekrowanymi, jak i ordynowanymi, aktywnymi w strukturach PMK, rekonstruujemy trzy główne wzory płciowe, które (re)produkowane są w praktykach społecznych w organizacjach misyjnych. Wśród nich rozpoznajemy tradycyjne wzory kobiecości i męskości, które są esencjalistyczne i homogeniczne w ramach dychotomicznego podziału . Wyodrębniamy także praktyki emancypujące kobiecość, zwracając szczególną uwagę na rolę otoczenia organizacyjnego kraju przyjmującego migrantów w produkowaniu egalitarnych wzorów płciowych. W końcu, wskazujemy na praktyki podejmowane przez religijnych mężczyzn, które określamy mianem retradycjonalizujących, ukierunkowanych na restytucję hegemonicznej męskości. Summary: The aim of the article is to analyze the patterns of social practices of women and men in the Polish migratory religious organizations of the Roman Catholic Church, i.e. Polish Catholic Missions (PCM) in England, Belgium and Sweden. We consider them as isomorphic, i.e. dependent on the social environment and prone to changes stemming from the context in which they function. PCMs function in migrant societies and fulfil religious, social and cultural functions for Poles. Using qualitative methodology of content analysis of individual and collective in-depth interviews conducted with 96 people – lay, consecrated, and ordained men and women, active in PCM structures – we reconstruct the three main gender patterns (re)produced in social practices within these organizations. Among them, we recognize traditional patterns of femininity and masculinity, which are essentialistic and homogeneous within the dichotomous division. We also distinguish practices of emancipating femininity, paying particular attention to the role of the organizational environment of the host country of migrants in the production of egalitarian gender patterns. Finally, we point to the practices of religious men, which we call retraditionalization, directed at the restitution of hegemonic masculinity.

8

Polityka równości płci – wybrane regulacje prawa międzynarodowego i europejskiego

72%

Podgórska-Rykała J.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2015

|

vol. 15/2

57-74

PL

W państwach demokratycznych świadomość potrzeby zagwarantowania przedstawicielom obu płci równych praw i obowiązków jest silnie zakorzeniona. Zasada ta – o ile nie jest wy- łącznie deklaracją – może mieć praktyczny wymiar: konkretnych przedsięwzięć na rzecz równości, przynoszących określone rezultaty. Skuteczna ochrona praw człowieka wymaga bowiem gwarancji i ochrony przed dyskryminacją. Równość kobiet i mężczyzn de jure i de facto stanowi jeden z priorytetów w działalności ONZ, RE oraz UE. Artykuł jest próbą scharakteryzowania wybranych regulacji prawnych zasady równości płci oraz niedyskryminacji. Autorka skupiła się na aktach prawa międzynarodowego oraz europejskiego, jako że to one stanowią fundament współczesnej polityki równości płci. Pokrótce opisano też strategię gender mainstereaming, która jako nowe podejście horyzontalne stała się bazą dla dalszych regulacji równościowych m.in. w krajach całej Unii Europejskiej.

EN

In democratic countries the awareness of the need to guarantee equal rights and responsibilities for representatives of both sexes is deep-rooted. This principle - as long as it is not only an empty declaration - can have a practical dimension: real projects for the sake of equality achieving specific goals. Effective protection of human rights requires certain guarantees and protection from discrimination. Equality of women and men de jure and de facto is one of the priorities of the United Nations, Council of Europe and the European Union. The article attempts to characterise selected law regulations regarding gender equality and non-discrimination. The author focuses on international and European law legal acts, since they are the foundations of modern equality policies. The paper brie3y describes also the gender mainstereaming strategy, which as a novel approach became a basis for further equality regulations in, among others, the whole European Union.

9

MĘSKOCENTRYCZNY CHARAKTER WSPÓŁCZESNEJ KULTURY POLSKIEJ W PERSPEKTYWIE KONCEPCJI GEERTA HOFSTEDE’A. WYBRANE ASPEKTY PROBLEMATYKI

72%

Arcimowicz K.

Rocznik Lubuski

|

2016

|

vol. 42

|

issue 1

72-88

PL

Podstawowym celem artykułu było przeanalizowanie współczesnej kultury polskiej z wykorzystaniem propozycji teoretycznej Geerta Hofstede’a dotyczącej wymiaru męskość–kobiecość. Analiza objęła wybrane aspekty takich sfer życia społecznego i kultury, jak: religia, polityka, media, rodzina, seksualność, runek pracy, edukacja. Przeprowadzona analiza pozwala na sformułowanie wniosku, iż Polskę można zaliczyć do kategorii kultur męskich. Zmiany społeczno-ekonomiczne i ustrojowe po 1989 tylko w niewielkim stopniu zmieniły męskocentryczny charakter kultury polskiej. Mimo przemian dotyczących większego uczestnictwa kobiet w sferze publicznej i większej niż kilka dekad temu partycypacji mężczyzn w życiu rodzinnym i obowiązkach domowych, w kulturze polskiej nadal istnieją silne stereotypy płci łączące męskość ze sferą publiczną, a kobiecość ze sferą domową. Ponadto w naszym kraju często emancypacja kobiet jest przedstawiana jako zagrożenie porządku społecznego, dominują konserwatywne opinie na temat seksualności, istnieje też silna obawa przed osobami homoseksualnymi.

EN

The basic aim of the article is to analyze modern Polish culture with the use of Geert Hofstede’s theoretical proposition, which refers to the dimension of masculinity-femininity. The analysis covered selected aspects of such areas of social and cultural life, such as religion, politics, media, family, sexuality, job market, education. The executed analysis leads to the conclusion that Poland belongs to the category of masculine cultures. Socioeconomic and political transformation after 1989 changed the male-oriented character of Polish culture only to a limited extent. In spite of changes resulting in a greater participation of women in public life and a greater participation of men in family life and domestic responsibilities than a few decades ago, there are still present in Polish culture strong stereotypes connecting men with the public sphere and women with the domestic sphere. Moreover, in our country the emancipation of women is presented as a threat to social order, conservative opinions on sexuality are dominant, and there also exists strong concern about homosexual persons.

10

Czy feminizm zmienił naukę? [Przekład: Aleksandra Derra i Natalia Kurdubska]

72%

Schiebinger L.

Avant

|

2015

|

vol. 6

|

issue 1

PL

Autorka pokazuje, jakie historycznie zmiany przyniósł feminizm w nauce, zwłaszcza w strukturze instytucji naukowych i sposobie prowadzenia badań, na przykład w medycynie czy prymatologii.

EN

Feminism has brought some remarkable changes to science, especially in the structure of scientific institutions and ways of research, such as medicine or primatology

11

Language and Prejudice: Report from a Sociolinguistic Conference (Örebro, Sweden, 13–15 November 2019)

72%

Sunderland D.

Socjolingwistyka

|

2020

|

issue 34

339-343

EN

This detailed report concerns a conference on language and prejudice, held at the Örebro University in No vember 2019. Summaries of the keynote lectures and talks given by participants from Europe and beyond have been complemented by excerpts from their works to provide a better understanding of some recent accomplishments in the field.

PL

Sprawozdanie dotyczy konferencji o języku i uprzedzeniach, zorganizowanej przez Uniwersytet w Örebro w listopadzie 2019 roku. Streszczenia wykładów przewodnich oraz referatów wygłoszonych przez uczestniczki i uczestników z Europy i świata dopełnione zostały omówieniami ich prac, by lepiej uchwycić charakter najnowszych osiągnięć w subdyscyplinie.

12

Czy feminizm zmienił naukę? [Przekład: Aleksandra Derra i Natalia Kurdubska]

72%

Schiebinger L.

Avant

|

2015

|

vol. 6

|

issue 1

EN

Feminism has brought some remarkable changes to science, especially in the structure of scientific institutions and ways of research, such as medicine or primatology

PL

Autorka pokazuje, jakie historycznie zmiany przyniósł feminizm w nauce, zwłaszcza w strukturze instytucji naukowych i sposobie prowadzenia badań, na przykład w medycynie czy prymatologii.

13

PSYCHOTERAPEUCI O KLIENTKACH I KLIENTACH –PŁEĆ SPOŁECZNO-KULTUROWA JAKO KATEGORIA ANALIZY WZORÓW FUNKCJONOWANIA KOBIET I MĘŻCZYZN W PROCESIE PSYCHOTERAPII

72%

Frąckowiak-Sochańska M.

Rocznik Lubuski

|

2016

|

vol. 42

|

issue 1

193-211

EN

This article locates itself within the field of social studies with a special focus on the overlap between sociology and psychology. It attempts to answer the question to what extent the problems affecting the mental health of women and men reflect certain constructions of gender that function in modern society. The empirical basis of the article is data obtained during in-depth interviews with psychotherapists. This data was analyzed in accordance with the rules of the Grounded Theory Method. The research shows that gender is a category commonly used in summaries and interpretations of experiences of individuals. The analysis of the research material makes it possible to identify the most important problems of mental health of women and men, and to deduce directions and mechanisms of changes in gender schemes realized by women and men.

PL

Niniejszy artykuł sytuuje się w ramach nauk społecznych ze szczególnym uwzględnieniem pogranicza socjologii oraz psychologii. Jego celem jest próba odpowiedzi na pytanie, na ile problemy zdrowia psychicznego kobiet i mężczyzn odzwierciedlają określone konstrukcje płci społeczno-kulturowej funkcjonujące we współczesnym społeczeństwie. Podstawę empiryczną artykułu stanowią dane uzyskane na podstawie wywiadów pogłębionych z psychoterapeutami. Dane te były analizowane zgodnie z zasadami metodologii teorii ugruntowanej. Z przeprowadzonych badań wynika, że płeć społeczno-kulturowa stanowi kategorię powszechnie stosowaną w celu podsumowań oraz interpretacji doświadczeń osób badanych. Analiza materiału badawczego pozwoliła również wyodrębnić najistotniejsze problemy zdrowia psychicznego kobiet i mężczyzn oraz wnioskować o kierunkach i mechanizmach zmian schematów płci społeczno-kulturowej realizowanych przez kobiety i mężczyzn

14

Rytuały w związku – dyskursywne konstruowanie intymności

72%

Grochalska M.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2017

|

vol. 18

331-345

PL

W artykule prezentowane są wybrane wyniki badań przeprowadzonych w ramach projektu „Kobiety w związkach intymnych. Studium empiryczno-krytyczne”. Autorka charakteryzuje praktyki składające się na proces konstruowania intymności w związkach z perspektywy kobiet. Ważnymi składowymi tego procesu są dyskursywnie kształtowane rytuały partnersko-rodzinne. Zostały one przedstawione na podstawie analizy materiału badawczego pochodzącego z pogłębionych wywiadów indywidualnych. Zidentyfikowane rytuały są dwojakiego rodzaju: powszechne, stosowane w wielu związkach, oraz indywidualne, wykreowane na potrzeby tylko jednego związku. Do rytuałów pierwszego typu należą: rytuał poświęcenia dla dzieci, rytuał rodzinnej aktywności, rytuał randkowania, wspólne posiłki, pocałunki na „dzień dobry” i „dobranoc”, obdarowywanie prezentami, „wypłakiwanie się” oraz seks. Natomiast rytuałem drugiego typu jest wieczorne „ocenianie”. Najprawdopodobniej przedstawione rytuały mają swe źródła zarówno w międzypokoleniowym rodzinnym przekazie socjalizacyjnym, jak też w dyskursie publicznym.

EN

The article presents selected results of research conducted within the project „Women in intimate relationships. The empirical and critical study”. The Author characterises practices involved in the process of constructing intimacy in relationships from the women’s perspective. The important components of this process are discursively shaped partnership-family rituals. They are presented as the analysis of research material derived from in-depth individual interviews. The identified rituals are of two types: universal, used in many relationships and individual, created for only one relationship. The rituals of the first type include the ritual of sacrifice for children, the ritual of family activities, the ritual of dating, the sharing of meals, the kisses of “good morning” and “good night”, giving presents, “having a good cry” and sex. On the other hand, the second type of ritual is the evening “assessment”. The presented rituals most likely have their origins both in the intergenerational family relations of socialisation and in the public discourse.

15

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ POLAKÓW. SPOŁECZNO-KULTUROWY WYMIAR PŁCI JAKO KATEGORIA ANALITYCZNA

58%

Paprzycka E., Mianowska E., Izdebski Z.

Rocznik Lubuski

|

2016

|

vol. 42

|

issue 1

105-125

EN

The aim of this research was to identify the factors differentiating gender on the one hand and, on the other hand, to check how they differentiate the level of satisfaction with selected areas of public and private life. The following research questions have been asked: what is the gender of Poles, and by which socio-demographic variables is it differentiated, do sex and gender differentiate the level of satisfaction with the selected areas of public and private life? The hypothesis investigated in the research assumed the existence of differentiation due to sex and gender. Statistical analysis was also intended to identify the possibility of the existence of an interactive effect between sex and gender which would be responsible for differentiating the level of satisfaction. The research was carried out on a representative sample of Poles aged 15-59, using the techniques of direct interview, questionnaire and The Bem Sex-Role Inventory (BSRI). On the basis of the results obtained in the research it has been concluded that the socio-demographic factors which were taken into consideration do differentiate the genders of the cohort. The relation between gender and satisfaction with the chosen areas of life has been confirmed, whereas in the case of sex such a bond has been observed only in assessment of marriage/ permanent relation and in self-assessment of physical attractiveness. The data shows that the most satisfied category, in all analyzed dimensions, are androgynous persons.

PL

Celem badań było z jednej strony rozpoznanie czynników różnicujących płeć społeczno-kulturową, a z drugiej sprawdzenie jak różnicują one oceny zadowolenia z wybranych obszarów życia publicznego oraz prywatnego. Postawiono następujące pytania badawcze: jaka jest płeć społeczno-kulturowa Polaków i jakie zmienne społeczno-demograficzne ją różnicują oraz czy płeć i płeć społeczno-kulturowa różnicują ocenę zadowolenia z wybranych obszarów życia publicznego oraz prywatnego. Weryfikowane w badaniach hipotezy zakładały istnienie zróżnicowań ze względu na płeć biologiczną i płeć społeczno-kulturową. Analizy statystyczne objęły również sprawdzenie czy między płcią biologiczną a społeczno-kulturową istnieje efekt interakcyjny odpowiedzialny za zróżnicowanie poziomu zadowolenia. Badania przeprowadzono na reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 15-59 lat i realizowano z zastosowaniem techniki wywiadu bezpośredniego, ankiety oraz Inwentarza do oceny Płci Psychologicznej (IPP). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że wzięte pod uwagę czynniki społeczno-demograficzne okazały się różnicować płeć społeczno-kulturową badanych. Potwierdzono związek płci społeczno-kulturowej z zadowoleniem z wybranych obszarów życia, podczas gdy w przypadku płci biologicznej związek taki stwierdzono tylko w przypadku oceny małżeństwa/stałego związku i samooceny atrakcyjności fizycznej. Z danych wynika, że najbardziej zadowoloną we wszystkich analizowanych wymiarów kategorią osób są osoby androgyniczne.

16

Jazykový obraz ženy a muža vo folklórnych piesňach

58%

Urbancová L.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2018

|

vol. 65

209-228

PL

Celem artykułu jest zestawienie różnic w prezentacji męskiej i żeńskiej płci w pieśniach ludowych. W założeniu jest to studium relacji języka do społeczeństwa. Korpus badawczy składa się z tysiąca pieśni, które są częścią śpiewnika. Autorka poświęca uwagę prezentacji pewnych cech ze względu na ich związek z męskim i żeńskim subiektem, np. uczuciom, relacjom między kobietą a mężczyzną, rozwiązłości, niewierności, alkoholizmowi, przemocy fizycznej, podróżowaniu, wykształceniu itd. Analiza pokazała, że pieśni folklorystyczne tworzą pewien stereotyp żeńskości i męskości, jednak płcie nie są prezentowane opozycyjnie – przedstawiają swoistą komplementarność.

EN

The aim of the study is to identify diversity in presentations of gender in Slovak folk songs. The starting point is the study of the relation between language and society. The corpus under research consists of 1000 songs included in a songbook. Attention is paid to motifs related to women and men, for example personal feelings, the relationship between women and men, promiscuity, adultery, drinking, physical violence, travelling, education etc. The research has shown that folk songs create certain stereotypes of femininity and masculinity. However, genders are not presented as opposites, but as complementary.

17

Gender and Mental Health in a Society of Reflexive Modernity

58%

Frąckowiak-Sochańska M.

Kultura i Społeczeństwo

|

2014

|

vol. 58

|

issue 1

41-62

EN

One of the main traits of a society of reflexive modernity is the critical analysis of categories that in the past appeared unquestionable. Socio-cultural gender and health or illness/mental disorders are categories of this type. Above all, they are socially constructed, that is, they are dependent on culture and on political, economic, and religious factors. The author undertakes to analyse the relations between the diagnostic criteria used in the international system of classifying mental diseases (DSM-IV and ICD-10) and traditional schemas of masculinity and femininity. Confirmation of the incidence of particular diseases in connection with gender is the author’s entry point for seeking answers to why individuals suffering from certain illnesses/mental disorders display behaviour corresponding to traditional gender roles, even though contemporary gender roles are fluid in many respects, and hypotheses about biological differences as causes of incidence of disease in men and women have not been empirically confirmed

18

Typy kobiecości a cele życiowe młodych bezdzietnych studentek Uniwersytetu Zielonogórskiego

58%

Walentynowicz-Moryl K., Gąsiorek A.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2021

|

vol. 22

367-378

EN

The aim of the research was to establish the relationship between the socio-cultural gender of the surveyed women and their most important life goals that they would like to achieve in the future. Some of the empirical material from the research project ‘The role of fertility assumptions in shaping procreation intentions’ was used for the conducted analyses, which were carried out on a representative sample of full-time students at the University of Zielona Góra. The analysis of the students’ declarations regarding the five most important life goals that they would like to achieve in the future showed statistically significant differences between women in terms of their socio-cultural gender in the case of six out of twelve goals – being with a loved one, achieving professional success, traveling, having a child, having a group of friends and getting married. In addition, it was found that gender significantly differentiates the coexistence of goals traditionally associated with femininity in the declarations of female students, as well as the coexistence of goals traditionally associated with masculinity.

XX

Celem badań było ustalenie związku pomiędzy płcią społeczno-kulturową badanych kobiet a ich najważniejszymi celami życiowymi, które chciały zrealizować w przyszłości. Do przeprowadzonych analiz wykorzystano część materiału empirycznego z projektu naukowego „Rola założeń dotyczących płodności w kształtowaniu się intencji prokreacyjnych”, który został zrealizowany na reprezentatywnej próbie studentek studiów stacjonarnych Uniwersytetu Zielonogórskiego. Analiza deklaracji studentek dotyczących pięciu najważniejszych celów życiowych, które chciałyby zrealizować w przyszłości, wykazała na istotne statystycznie różnice pomiędzy kobietami ze względu na ich płeć społeczno-kulturową w przypadku sześciu z dwunastu celów – bycie z ukochaną osobą, osiągnięcie sukcesu zawodowego, podróżowanie, posiadanie dziecka, posiadanie grona przyjaciół oraz wyjście za mąż. Dodatkowo ustalono, że płeć społeczno-kulturowa różnicuje istotnie statystycznie współwystępowanie w deklaracjach studiujących kobiet zarówno celów przypisanych tradycyjnie do kobiecości, jak i współwystępowanie celów tradycyjnie związanych z męskością.

19

Ideologia gender realnym zagrożeniem dla małżeństwa i rodziny

44%

Pawłowicz J. J.

Teologia i Moralność

|

2012

|

vol. 7

|

issue 1(11)

139-154

EN

‘Gender’ is one of those dangerous and widespread ideologies today which fights against traditional family and maternity. According to this ideology, maternity and bringing up children are nothing else but a form of oppressing women. That is why contraception, abortion on demand and sexual debauchery are necessary conditions leading to women liberation. This ideology assumes that a human being is not born a man or a woman in a cultural sense. It is a given culture that creates labels ‘man’ and ‘woman’, thus determining human beings. The theory of gender views as social myths many feminine and masculine qualities stemming from biological differences. According to gender, polarization of the society between men and women leads up to chauvinism and misogyny. Gender, which has adopted ideas and assumptions of the feminist movement, has separated sexuality from procreation and this as a consequence has led to separating procreation and marriage. If those two spheres are separated, a straight way will be open to acknowledging the ‘rights’ of homosexuals to be married and have children (either through adoption or artificial insemination) and to establishing the so called ‘free relationships’ with no commitments or responsibilities. All these constitute a real threat to marriage and family in a traditional sense of the word

PL

Gender jest jedną z tych niebezpiecznych i szeroko dziś lansowanych ideologii, która walczy z tradycyjną rodziną i macierzyństwem. Macierzyństwo i wychowywanie dzieci są według niej formą ucisku kobiety. Dlatego antykoncepcja, aborcja na żądanie, rozpasanie seksualne są warunkami niezbędnymi do „wyzwolenia” kobiet. Ideologia ta zakłada, że człowiek nie rodzi się ani kobietą, ani mężczyzną w sensie kulturowym. To dana kultura konstruuje określenia „kobieta” i „mężczyzna” i w ten sposób determinuje człowieka. Wiele cech „kobiecych” i „męskich” pochodzących z różnic biologicznych teoria gender uważa za mity społeczne. Polaryzacja społeczności na kobiety i mężczyzn prowadzi według niej do szowinizmu i mizoginii. Gender, która przejęła idee i założenia ruchu feministycznego, oddzieliła seksualność od prokreacji, a to w konsekwencji doprowadziło do oddzielenia prokreacji od małżeństwa. Jeżeli zostają odseparowane te dwie sfery, to staje otworem prosta droga do uznania „praw” osób homoseksualnych do małżeństwa i posiadania dzieci (np. przez adopcję lub sztuczne zapłodnienie) oraz do tworzenia tzw. „wolnych związków” bez żadnych zobowiązań i odpowiedzialności. To wszystko stanowi realne zagrożenie dla tradycyjnie pojmowanego małżeństwa i rodziny.

Refine search results

Przemiany męskości i relacji rodzinnych w polskich telesagach

„Uwikłani w płeć” – od wytwarzania i reprodukowania męskości po formy przekraczania płci: Mężczyźni w procesie psychoterapii a normatywne schematy męskości – ciągłość i zmiana

Nierówności w stanie zdrowia między kobietami a mężczyznami w kontekście płci biologicznej oraz społeczno-kulturowej

Postawy polskich kobiet wobec feminizmu. O samoograniczającej się świadomości feministycznej kobiet

“Grzeczne dziewczynki i nieznośne chłopaki”. Agresja a gender – różnice, współzależność i konsekwencje.

JOANNA MIZIELIŃSKA, Odmienne czy zwyczajne. Rodziny z wyboru w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2017

Płeć społeczno-kulturowa jako kategoria różnicująca w migracyjnych organizacjach religijnych

Polityka równości płci – wybrane regulacje prawa międzynarodowego i europejskiego

MĘSKOCENTRYCZNY CHARAKTER WSPÓŁCZESNEJ KULTURY POLSKIEJ W PERSPEKTYWIE KONCEPCJI GEERTA HOFSTEDE’A. WYBRANE ASPEKTY PROBLEMATYKI

Czy feminizm zmienił naukę? [Przekład: Aleksandra Derra i Natalia Kurdubska]

Language and Prejudice: Report from a Sociolinguistic Conference (Örebro, Sweden, 13–15 November 2019)

Czy feminizm zmienił naukę? [Przekład: Aleksandra Derra i Natalia Kurdubska]

PSYCHOTERAPEUCI O KLIENTKACH I KLIENTACH –PŁEĆ SPOŁECZNO-KULTUROWA JAKO KATEGORIA ANALIZY WZORÓW FUNKCJONOWANIA KOBIET I MĘŻCZYZN W PROCESIE PSYCHOTERAPII

Rytuały w związku – dyskursywne konstruowanie intymności

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ POLAKÓW. SPOŁECZNO-KULTUROWY WYMIAR PŁCI JAKO KATEGORIA ANALITYCZNA

Jazykový obraz ženy a muža vo folklórnych piesňach

Gender and Mental Health in a Society of Reflexive Modernity

Typy kobiecości a cele życiowe młodych bezdzietnych studentek Uniwersytetu Zielonogórskiego

Ideologia gender realnym zagrożeniem dla małżeństwa i rodziny