Search results

1

Ekonomiczne i społeczne efekty zewnętrzne działalności muzeów zamkowych oraz pałacowych w Polsce

100%

Obłąkowska K. A.

Ochrona Zabytków

|

2021

|

issue 2

165-185

PL

Niniejszy artykuł opisuje pozytywne efekty zewnętrzne działalności mu¬zeów zamkowych i pałacowych w Polsce dla działalności prywatnych podmiotów gospodarczych oraz lokalnych społeczności. Opisano efekty gospodarcze lokalizacji, widoku i wizerunku oraz efekty społeczne w po¬staci części tożsamości miejsca, rozwoju intelektualnego i integracji lokalnych mieszkańców. Artykuł powstał na podstawie badań własnych autorki, zrealizowanych w ramach grantu udzielonego przez Narodowe Centrum Nauki (nr grantu: UMO-2016/21/N/HS4/02879),. Podczas tych badań obserwacji poddano przestrzenie gospodarczo-społeczne wokół dwudziestu muzeów.

EN

This article describes the positive externalities (external effects) of castle and palace museums in Poland for the activities of private busi¬nesses and local communities. The economic effects of location, view and image are described, as well as the social effects in the form of part relevant to the identity of the place, intellectual development and integration of local residents. This article is based on the author’s own research, carried out under a grant from the National Science Centre (grant number: UMO-2016/21/N/HS4/02879). During the research, the economic and social spaces around twenty museums were observed.

2

Datowanie wielkopolskich siedzib ziemiańskich na podstawie potencjału informacyjnego pruskich ksiąg podatku budynkowego (Gebäudesteuerrollen, Gebäudebücher)

80%

Mikulski D.

Ochrona Zabytków

|

2021

|

issue 2

217-247

PL

Siedziby ziemiańskie odegrały istotną rolę w ukształtowaniu krajobrazu architektonicznego Wielkopolski. Datowanie ich budowy, przebudowy bądź rozbudowy jest stosunkowo trudne. Nierzadko zapisy dotyczące historii obiektu opierają się na sformułowaniach typu: druga połowa XIX wieku, początek XX wieku, lata 20. XX wieku. Interesujący w tym względzie, choć słabo rozpoznany przez badaczy, jest zbiór ksiąg podatku budynkowego (niem. Gebäudesteuerrollen, Gebäudebücher), wchodzący w skład zasobu pruskich materiałów katastralnych. Dokumentacja ta powstała w 1865 roku i zachowała ciągłość przez blisko 80 kolejnych lat. W artykule omówiono znaczenie podatku budynkowego oraz charakterystykę archiwalną zebranej dokumentacji. Celem badań było ustalenie przydatności ksiąg podatku budynkowego do datowania siedzib ziemiańskich. Zagadnienie to rozpoznano dwojako. Identyfikując konstrukcję i metodykę prowadzenia ksiąg, stwierdzono ich wysoki potencjał informacyjny w zakresie możliwości określania czasu i sposobu kształtowania bryły siedzib. Wyniki badań z zebranego materiału źródłowego skonfrontowano zaś z powszechnie przyjętymi datami powstania wielkopolskich siedzib ziemiańskich. W większości przypadków przeprowadzona weryfikacja uzupełniła, doprecyzowała, a niekiedy podważyła dotychczasowy stan wiedzy. Badania przeprowadzono na dokumentacji dotyczącej 68 obszarów dworskich, skupionych na jednym obszarze w centralnej Wielkopolsce.

EN

Landowners’ estates played an important role in shaping the architectural landscape of the Greater Poland (Wielkopolska) region. Dating their construction, reconstruction, or extension is relatively difficult. Often records concerning the history of the estate are based on phrases such as: the second half of the 19th century, the early 20th century, the 1920s. The collection of building tax books (Gebäudesteuerrollen, Gebäudebücher in German), which is a part of Prussian cadastral materials, is interesting in this respect, although poorly recognised by researchers. These records were created in 1865 and maintained their continuity for nearly 80 consecutive years. This paper discusses the significance of the building tax and the archival characteristics of the documentation collected. The purpose of this research was to determine the usefulness of building tax books for dating landowners’ estates. This issue was recognised in two ways. By identifying the con¬struction and methodology of the books, it was found that they had a high informational potential to determine the time and manner of shaping the bodies of residences. The results of research from the collected source material were confronted with the commonly accepted dates of creation of the Greater Poland landowners’ estates. In most cases, the conducted verification complemented, clarified and sometimes challenged the existing state of knowledge. The research was carried out on documentation concerning 68 manor areas, concentrated in one area in the central Greater Poland region.

3

Rezydencja Dzięki. Krajobraz dyskretny

80%

Marcinek R.

Ochrona Zabytków

|

2020

|

issue 2

65-94

PL

Pałac Dzięki w Wiązownicy-Kolonii należy do tych dzieł architektury, na które zwykle nie zwraca się szczególniejszej uwagi. Ukryty w dolinie rzeki Kacanki, XIX-wieczny pałacyk jest podniszczony i tak wpasowany w krajobraz, że łatwo go przeoczyć. Zatarło się również jego dawne, parkowo- ogrodowe otoczenie, które zrealizowano, kiedy postanowił tu osiąść carski urzędnik Wasilij W. Pogodin. Donatariuszy Mikołaja I historiografia ocenia surowo, ale dla Wiązownicy przybycie nowego właściciela było cywilizacyjnym przełomem. Historia jego córki i zięcia to glosa do tzw. opolaczenia – zjawiska wsiąkania rdzennych Rosjan w polskie otoczenie. W artykule podjęto próbę identyfikacji historycznych granic założenia.

EN

The Dzięki Palace in Wiązownica-Kolonia is one of those works of architecture which are not usually given any special attention. Hidden in the valley of the Kacanka River, the 19th century palace is now tattered and so well fitted into the landscape that it is easy to overlook it. Its former park and garden environment has also been blurred – this complex was established when a tsarist official Wasilij W. Pogodin decided to settle here. The donatories of Nicholas I have been severely evaluated by historiography, but in the case of Wiązownica the arrival of the new owner was a civilization breakthrough. The story of his daughter and son-in-law is an example of “Polonization” – a phenomenon of the infiltration of indigenous Russians into the Polish environment. The article attempts to determine the historical boundaries of the complex.

Refine search results

3 Ochrona Zabytków

1 Marcinek R.

1 Mikulski D.

1 Obłąkowska K. A.

2 2021

1 2020

Ekonomiczne i społeczne efekty zewnętrzne działalności muzeów zamkowych oraz pałacowych w Polsce

Datowanie wielkopolskich siedzib ziemiańskich na podstawie potencjału informacyjnego pruskich ksiąg podatku budynkowego (Gebäudesteuerrollen, Gebäudebücher)

Rezydencja Dzięki. Krajobraz dyskretny