Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: państwo Zakonu Krzyżackiego w Prusach

Sort By:

Limit search:

Gesellschaft und Landesherr im Ordensland Preußen zu Beginn des 15. Jahrhunderts

100%

Czaja R.

Zapiski Historyczne

2010

vol. 75

issue 4

19-31

Jednym z pierwszych bezpośrednich skutków bitwy pod Grunwaldem (15 VII 1410 r.) była zmiana relacji między zakonem krzyżackim i jego poddanymi. W ciągu kilku tygodni po klęsce militarnej armii zakonu krzyżackiego na stronę króla polskiego przeszła większość miast, duża część rycerstwa oraz biskupi pruscy. Prezentowany artykuł, którego zakres chronologiczny obejmuje rządy wielkich mistrzów Konrada von Jungingen i Ulricha von Junginen (1393–1410) jest przyczynkiem do odpowiedzi na pytanie, o przyczyny tak radykalnej zmiany postawy mieszczaństwa i rycerstwa pruskiego wobec władcy terytorialnego. Czy wpływ na nią miały tylko ogrom klęski militarnej i brak wiary w odbudowę władzy terytorialnej zakonu krzyżackiego, czy też postawa części społeczeństwa pruskiego wobec zakonu krzyżackiego po bitwie pod Grunwaldem wynikała z wcześniejszych konfliktów i opozycyjnej postawy stanów pruskich. W pierwszej części artykułu, autor analizuje udział delegatów rad wielkich miast pruskich i rycerstwa w zjazdach stanowych oraz treść skarg przedstawianych przez stany pruskie zakonowi krzyżackiemu. Do 1410 r. odbyło się w państwie zakonnym przynajmniej 211 zjazdów miast i rycerstwa, a od końca XIV w. przedstawiciele stanów przeciętnie siedem, osiem razy w roku spotykali się z wielkim mistrzem. W niewielkim stopniu w życiu stanowym uczestniczyli przedstawiciele rycerstwa, których udział potwierdzony jest jedynie w siedmiu zjazdach. Autor wskazuje, że wielki mistrz Konrad von Jungingen konsekwentnie odrzucał zgłaszane przez przedstawicieli miast propozycje ograniczenia przywilejów urzędników zakonu krzyżackiego w działalności. Z pozytywną reakcją wielkiego mistrza spotykały się tyle te postulaty miast, które nie zagrażały interesom władcy kraju. Zdecydowanie większą gotowość do uwzględniania skarg stanów pruskich wykazywał wielki mistrz Ulrich von Jungingen, którego wydała także korzystne dla wielkich miast zarządzenie dotyczące polityki monetarnej. W okresie jego rządów doszło też do pierwszego wspólnego wystąpienia przedstawicieli wielkich miasta i rycerstwa, głównie przedstawicieli rycerstwa ziemi chełmińskiej na zjeździe 6 V 1408 r. Podjęte wówczas wspólne działania nie przerodziły się jednak w trwałą współpracę stanów pruskich, gdy w następnych latach nie znajdujemy informacji o udziale rycerstwa w zjazdach stanowych. Zdaniem autora wpływ na taki stan rzeczy miał słaby stopień rozwoju grup kierowniczych rycerstwa w skali całego kraju. Zjawisko to pojawia się jedynie w skali lokalnej w ziemi chełmińskiej. Zakon krzyżacki zdołał jednak utrzymać, korzystając głównie z narzędzi ekonomicznych znaczący wpływ na kształtowanie się grupy kierowniczej rycerstwa chełmińskiego. W okresie poprzedzającym wybuch wojny zakonu krzyżackiego z Polską i Litwą (1409) w relacjach między aktywnymi politycznie grupami społeczeństwa a zakonem krzyżackim elementy współpracy zdecydowanie przeważały nad konfliktami i sporami. Nie ma więc podstaw do stwierdzenia, iż postawa dużych miast i rycerstwa po bitwie pod Grunwaldem była konsekwencją wcześniejszych stosunków tych grup z władcą kraju.

Johann Marschalk von Frohburg. Der erste Großgebietiger im preußischen Ordenszweig aus der heutigen Schweiz und die Brüder aus Elsass-Burgund

63%

Gotówko P.

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

2021

vol. 314

issue 4

549-569

Johann Marschalk von Frohburg (1320/1330-1391) pochodził z Liestal w odległych południowo-zachodnich rubieżach Rzeszy, z nic nie znaczącej rodziny, która sprawowała pieczę nad stajnią grafów z Frohburga. Krzyżacy z jego regionu nie odgrywali w Prusach dotychczas żadnej roli. Bardzo skromnie zachowane źródła pisane, przypuszczalne daty urodzin oraz późniejszy przebieg karier pozwalają sądzić, iż brat Johann zebrał wokół siebie braci o podobnym alemańskim dialekcie, w szczególności Wernera von Tettingen oraz Konrada i Rudolfa von Kyburg. Równocześnie rozpoczął on zacieśniać więzy z drużyną Franków, również wywodzącą się z południowego zachodu Rzeszy. Współpraca ta opłaciła się, gdyż w 1387 r. brat Johann stał się Wielkim Szatnym. W maju 1390 został usunięty ze swej godności. Krzyżacy z Alzacji-Burgudnii odzyskali niebawem tenże urząd, obsadzając go młodszym bratem Wernerem. Johann Marschalk von Frohburg, który zmarł rok później, utrował w Zakonie drogę innym alemańskojęzycznym braciom.

Johann Marschalk von Frohburg (1320/1330-1391) came from Liestal in the far south-western fringes of the Reich, from an insignificant family who was looking after the stable of the Counts of Frohburg. The Teutonic Knights from his region hadn't played any role in Prussia so far. Very few written sources, the supposed dates of birth and the later carriercourses suggest that brother Johann gathered around him brethren of similar Alemannic dialect, in particular Werner von Tettingen and Konrad and Rudolf von Kyburg. At the same time, he began to forge an alliance with another crew from the south-west of the Reich, the Frankish. This cooperation paid off, because in 1387 brother Johann became the Great Trappearius. In May 1390 he was removed from his dignity. His countrymen from Alsace-Burgundy soon regained this office and gave it to the younger Werner. Johann Marschalk von Frohburg, who died in the following year, smoothed the way for other Aleman-speaking brethren in the Teutonic Order.

Refine search results

1 Komunikaty Mazursko-Warmińskie

1 Zapiski Historyczne

1 Czaja R.

1 Gotówko P.

1 2022

1 2010

Search results

Gesellschaft und Landesherr im Ordensland Preußen zu Beginn des 15. Jahrhunderts

Johann Marschalk von Frohburg. Der erste Großgebietiger im preußischen Ordenszweig aus der heutigen Schweiz und die Brüder aus Elsass-Burgund