Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  państwo prawne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Czy istnieją polskie tradycje państwa prawa? Prolegomena do badań

100%
Wiszowaty M. M.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2021
|
issue 3 (61)
31-46
PL
Tekst stanowi podsumowanie seminarium naukowego poświęconego problemowi pol-skiego dorobku dotyczącego koncepcji państwa prawnego oraz wstęp do pogłębionych badań na ten temat. Wstępna odpowiedź na pytanie badawcze czy istnieje polski dorobek w opisanej dziedzinie jest pozytywna. Jest to dorobek wielowiekowy i stosunkowo bo-gaty. Odpowiedź na pytanie o istnienie polskiej tradycji państwa prawnego, rozumianej jako ciągłość – jest negatywna. Pomimo podejmowania coraz liczniejszych (i do pewne-go stopnia zrozumiałych) prób dowodzenia tej ciągłości i istnienia przynajmniej częścio-wej kontynuacji ustrojowej pomiędzy I, II i III Rzecząpospolitą, ciągłość ta jest jedynie iluzoryczna i w rzeczywistości została kilkukrotnie zerwana. O krótkotrwałej ciągłości można mówić jedynie w ramach kolejnych epok w historii Polski.
EN
The paper is a summary of a scientific seminar devoted to the problem of the Polish acquis concerning the concept of the Rule of Law and an introduction to in-depth re-search on this subject. The initial answer to the research question whether there is Pol-ish achievements in the described field is positive. It is a centuries-old and relatively rich achievement. The answer to the question about the existence of the Polish tradi-tion of the Rule of law, understood as continuity, is negative. Despite making more and more (partially understandable) attempts to prove this continuity and the existence of at least a partial continuation of the political system between the so called First, Sec-ond and Third Polish Republics, this continuity is only illusory and in fact has been broken several times. One can speak of a short-term continuity only within successive epochs in Polish history.
2
Publication available in full text mode
Content available

Wyzwania dla państwa prawa - frustracje, oczekiwania, rzeczywistość

75%
Safjan M.
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
|
2010
|
issue 2(12)
5-30
PL
Celem tego wykładu jest próba częściowej odpowiedzi na pytanie, dlaczego w 20 lat po rewolucji 1989 r. jesteśmy społeczeństwem sfrustrowanym, niewierzącym w swoje szanse i pesymistycznie postrzegającym najbliższą przyszłość. (fragment tekstu)
3
Publication available in full text mode
Content available

Wkład Rady Europy w kształtowanie i upowszechnianie standardów państwa prawnego

75%
Pyrzyńska A.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2018
|
issue 4 (44)
167-183
PL
Przedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie wkładu Rady Europy w kształtowanie i upowszechnianie standardów państwa prawnego. Zasada praworządności, ściśle powiązana z zasadą państwa prawnego, stanowi bowiem jedną z trzech podstawowych wartości, na których oparta jest działalność Rady. Dbałość Rady o utrzymywanie przez państwa członkowskie właściwych standardów w tym zakresie przejawia się w dwóch głównych płaszczyznach. Po pierwsze, Rada podejmuje działania mające na celu zdefiniowanie i stworzenie jednolitego, uniwersalnego sposobu rozumienia zasady państwa prawnego przez poszczególne państwa. Po drugie zaś system prawny Rady przewiduje szereg konkretnych mechanizmów mających na celu egzekwowanie realizacji przez państwa członkowskie omawianej zasady. Jednak jak pokazuje praktyka, nie każde z nich cechuje się wystarczającą efektywnością.
EN
The subject of the article is the issue of the Council of Europe’s impact on shaping and popularizing of the standards of a principle of the rule of law. The rule of law is one of the three basic values on which the Council’s activities is based. The Council’s care of maintaining the rule of law standards by the member states is manifested in two main areas. First of all, the Council undertakes activities aimed at defining and creating a uniform, universal way of understanding the principle of the rule of law by individual states. Secondly, the Council’s legal system states a few specific mechanisms to enforce the implementation by the member states of the principle. However, as practice shows, not all of them are sufficiently effective.
4
Content available remote

Problem samodzielności organu administracyjnego w świetle idei państwa prawnego

63%
Błaś A.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2018
|
vol. 114
71-75
EN
In the science of administrative law and the science of administration, the problem of independence of administration was examined against the background of the idea of a state of law. In the classical science of administrative law, the view was taken that the main form of independence of the administrative organ is the so-called sphere of administrative discretion. However, it is not the only form of independence of the administration, because the norms of administrative substantive law, systemic law and procedural law allow for various administrative powers to act independently.
5
Publication available in full text mode
Content available

O pomostach między prawem a współczesnymi nurtami zarządzania publicznego

63%
Sześciło D.
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
|
2012
|
issue 4(22)
5-17
PL
Postbiurokratyczne modele zarządzania publicznego, takie jak nowe zarządzanie publiczne czy governance, prze−budowały nie tylko teoretyczny, lecz także praktyczny krajobraz administracji publicznej, i to w skali globalnej. Oba główne nurty reform wywodzą się spoza prawniczego spojrzenia na administrację, które dominowało w świecie Weberowskiej biurokracji. Nauka prawa, wyraźnie przytłumiona ekspansją ekonomicznego, menedżerskiego czy socjologicznego spojrzenia na administrację publiczną, staje przed koniecznością wypracowania spójnej odpowiedzi na postulaty pozaprawniczych nurtów zarządzania publicznego. W artykule zarysowano teoretyczną koncepcję włączenia nauki prawa w główny nurt debaty na temat reformy administracji publicznej. Opiera się ona na założeniu, że nauka prawa, a także prawo i proces jego stosowania mają spełniać dwie zasadnicze funkcje: 1) ochronną − chronić wartości i prawa konstytucyjne w procesie reformowania administracji; oraz 2) instrumentalną − zapewnić niezbędne oprzyrządowanie prawne dla skutecznej realizacji postulatów współczesnych nurtów zarządzania publicznego.
EN
Post bureaucratic concepts of public management, such as new public management and governance reshaped not only theoretical but also practical landscape of public administration, at a global scale. These two mainstreams of reforms originated from non−legal view on the administration, which was the key feature of Weberian bureaucracy. Legal approach to administration, in the light of the expansion of economic, managerial and sociological theories of public administration reform, faces the necessity to develop a coherent response to the recommendation of nonlegal models of public management. The article outlines the theoretical concept of incorporating the law perspective in the mainstream debate on the reform of public administration. It is based on the assumption that the theory of law and the legislation have to fulfill two basic functions: 1) protective − protect the constitutional values and rights in the process of reforming the administration and 2) instrumental − to provide the necessary equipment for the effective implementation of the public management reforms.
6
Publication available in full text mode
Content available

The Question of Civil Rights in the Views of Robert von Mohl

63%
Lesiński P.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2021
|
vol. 30
|
issue 1
EN
The main object of the presented article is to prove that, according to Robert von Mohl’s views on the idea of civil rights, he should be classified as the exponent of moderate early German liberalism. The first section of the study drafts a background for its next two parts. It presents the socio-political circumstances of the German states from the beginning of the 19th century to the developments of the Springtime of the Peoples. The analysis of the German scholar views on the citizenship’s idea in the context of the Rechtsstaat and basic rights notion is undertaken in the second part of the article. In the third part, it is proved, that von Mohl was a thinker who chose the path of the “golden mean”. Regarding the citizen’s position in state, on the one hand, he proposed a substantial catalogue of civil rights. On the other hand, he didn’t support the idea of universal political rights.
PL
Główny cel niniejszego artykułu polega na dowiedzeniu tezy stanowiącej, że rozumienie idei praw obywatelskich w poglądach Roberta von Mohla klasyfikuje go jako przedstawiciela umiarkowanego niemieckiego wczesnego liberalizmu. Pierwsza część opracowania obejmuje omówienie uwarunkowań społeczno-politycznych ziem niemieckich od początków XIX w. do wydarzeń Wiosny Ludów. Stanowi ona tło dla następnych dwóch części. Skupiono się w nich na analizie poglądów niemieckiego uczonego na pojęcie obywatela w kontekście idei Rechtsstaat oraz na prawa zasadnicze (w których zawierały się prawa obywatelskie i polityczne). W artykule dowiedziono, że von Mohl był myślicielem wybierającym drogę „złotego środka” w odniesieniu do pozycji obywateli w państwie. Z jednej strony, zgodnie z dominującym w ówczesnym niemieckim liberalizmie poglądem, przewidywał on szeroki katalog praw obywatelskich w państwie, z drugiej zaś obca mu była idea powszechnych praw politycznych, ich wykonywanie ograniczone było bowiem u von Mohla cenzusem.
7
Publication available in full text mode
Content available

O racjonalności państwa prawnego w myśli Roberta von Mohla

63%
Lesiński P.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
|
2019
|
vol. 66
|
issue 1
EN
The idea of the state of law (Rechtsstaat) derives from the sphere of German science. Its sources can be found at the turn of the 18th century, in the works of scholars like Immanuel Kant or Johann Wilhelm Petersen (publishing under pseudonym Johann Wilhelm Placidus). This article refers to the origins of the legal state idea in German thought. The major task was to analyze the early conception of Rechtsstaat idea in the thought of Robert von Mohl, German, early-liberal scholar, and politician. The article shall prove that the state of law concept in von Mohl’s thought was the rational one. This rationality was expressed not only by the “holiness of law” rule but also by assigning the state of law to fulfill the special task. This task was to support the citizens in overcoming obstacles that may occur in the realization of their “life goals”. The rationality of this concept proves the fact that this support should have a subsidiary nature. State should act only in the last resort when the forces and abilities of individuals and their free associations are insifficient.
PL
Idea państwa prawnego (Rechtsstaat) wywodzi się z kręgu nauki niemieckiej. Jej źródła sięgają do przełomu XVIII i XIX w. i do twórczości takich uczonych, jak Immanuel Kant czy Johann Wilhelm Petersen (tworzący pod pseudonimem Johann Wilhelm Placidus). Niniejszy artykuł odnosi się do początków idei państwa prawnego w myśli niemieckiej i jest próbą analizy postrzegania idei Rechtsstaat w myśli profesora i polityka niemieckiego wczesnego liberalizmu – Roberta von Mohla. Głównym celem było wykazanie, iż państwo prawne w jego rozumieniu było państwem racjonalnym. Racjonalność ta miała się wyrażać nie tylko w oparciu państwa prawnego na zasadzie „świętości prawa”, ale również na nadaniu mu zadania specjalnego rodzaju. Było nim wspieranie obywateli w pokonywaniu przeszkód stojących im na drodze w realizacji tzw. celów życiowych. O racjonalności tego konceptu świadczy fakt, iż państwo miało pomagać obywatelom w sposób subsydiarny. Powinno ono w ostateczności działać wtedy, gdy nie starcza sił obywatelom lub ich organizacjom.
8
Publication available in full text mode
Content available

Od administracji publicznej do public governance

51%
Izdebski H.
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
|
2007
|
issue 1(1)
7-20
PL
Przedmiotem studium jest ewolucja myśli administracyjnej od prawniczego ujęcia właściwego Rechsstaat oraz od kolejnych ujęć związanych z teorią organizacji (choć pierwsze z nich, Study of Administration Woodrowa Wilsona, programowo należało do sfery nauk politycznych) do obecnych koncepcji public governance, mających za punkt odniesienia społeczeństwo obywatelskie i interesariuszy administracji publicznej. Kolejne podejścia do problematyki administracji publicznej nie zrywały całkowicie z wcześniejszymi koncepcjami i realizacjami, lecz tworzyły nakładające się na siebie „warstwy”, składające się na współczesną wizję administracji publicznej.
EN
The study presents the sense of evolution of thinking on public administration – from a legal approach caracteristic of the Rechtsstaat and furher approaches linked with theory of organisation (though the first of them, Woodrow Wilson’s Study of Administration was declared to belong to political science) to present ideas of public governance, oriented on civil society and public administration stakeholders. The subsequent approaches of public administration have not been breaking fully with the previous ones and their implementations, but they have been a kind of „layers”, laid one after another one, and producing the present vision of public administration.
9
Publication available in full text mode
Content available

Prawo intertemporalne w państwie prawnym

38%
Mikołajewicz J.
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
|
2015
|
vol. 77
|
issue 4
11-27
EN
This paper aims at presenting the rudimental relationships between so-called intertemporal law and the principle of the state ruled by law. This principle is considered to be embedded in the ontological structure of the law as defined by the constitutionally declared recognition of human dignity as the source of individual rights and freedoms, and therefore the rights and freedoms that may not be arbitrarily disposed of, since the absence of arbitrariness (in the sense that no man can ever be a means of the law but always its goal) is an inherent feature of the law founded on the bonds with human dignity. After examination of the philosophical, normative, cognitive and historical context of intertemporal law, the issues of intertemporal law itself have been briefly summarised. The question of intertemporal law remains strictly connected with the principle of the state ruled by law considered as acumulatively understood principle of principles designed to implement an accepted concept of the state ruled by law. The principle of the state ruled by law protects the following three fundamental values associated with intertemporal issues: human freedom, legal certainty, and clarity and transparency of the law (which may also be considered to be a manifestation of legal certainty) protected, inter alia, under the principles of legislative correctness. It is precisely the principle of the state ruled by law that is the fundamental determinant of the legal correctness of legislative decisions concerning any intertemporal regulation, while its primary function is to protect individuals against illegitimate activities of public authorities.
PL
W niniejszym opracowaniu przedstawiono podstawowe związki między tzw. prawem intertemporalnym a zasadą państwa prawnego. Zasadę tę osadzono w strukturze ontycznej prawa wyznaczanej deklarowanym konstytucyjnie uznaniem godności ludzkiej za źródło praw i wolności jednostki. Praw zatem niedysponowanych, albowiem jednym z aspektów prawa fundowanego na związkach z godnością ludzką jest jego niearbitralność (w sensie, że człowiek nie może być środkiem prawa, zawsze jest jego celem). Po rozpoznaniu kontekstu filozoficznego, normatywnego, kognitywnego i historycznego problematyki intertemporalnej skrótowo została przedstawiona ona sama. Problematyka prawa intertemporalnego pozostaje w ścisłych związkach z zasadą państwa prawnego, traktowaną jako koniunktywnie pojęta zasada zasad służących realizacji przyjętej koncepcji państwa prawnego. Zasada państwa prawnego chroni trzy podstawowe wartości łączące się z zagadnieniami intertemporalnymi. Pierwszą jest wolność ludzka; drugą ‒ pewność prawa, trzecią ‒ jasność i przejrzystość prawa (co skądinąd można traktować jako przejaw pewności prawa), której ochronie służą m.in. zasady poprawności legislacyjnej. To właśnie zasada państwa prawnego jest podstawowym wyznacznikiem prawnej poprawności decyzji prawodawczej co do stanowienia regulacji intertemporalnych, podstawową jej funkcją jest zaś ochrona jednostki przed nielegitymowanymi działaniami organów władzy publicznej.
10
Publication available in full text mode
Content available

Tworzenie aktów normatywnych jako instrument polityki publicznej. Technika budowy tekstu

38%
Oniszczuk J.
Studia z Polityki Publicznej
|
2014
|
vol. 1
|
issue 3(3)
25-49
EN
There is no law making without law writing. Creating an act of law means organizing (coding) a rule into a strictly designed form. That form and the knowledge of coding allows a reader to extract rules from statues. The knowledge necessary for law writing includes but is not limited to the following elements of acts of law: statues, directives, editing, text structure, rules for amending and unifying etc. Development of legislative techniques and quality control in law writing are necessary to provide high quality law that citizens can trust.
PL
W zakresie problematyki tworzenia prawa znajduje się m.in. sprawa techniki budowy tekstu aktu normatywnego, np. ustawy. Konstruowanie tekstu aktu normatywnego oznacza w tym wypadku zorganizowanie czy zakodowanie treści pewnej reguły w konwencjonalnie zaprojektowaną formę pisemną. Tworzenie aktów normatywnych zbliżone jest do pisania dzieła literackiego o szczególnym charakterze, tj. takiego, które ma wpływać na postępowanie ludzi. Wspomniana konwencjonalność budowy aktu i znajomość sposobu kodowania umożliwia następnie – ilekroć to będzie konieczne – wydobycie z tej struktury przepisów zawartej w nich normy. Wiedza legislacyjna, o której tu mowa, dotyczy elementów tekstu aktu normatywnego, a zwłaszcza przepisów o różnym charakterze, dyrektyw konstruowania aktu normatywnego, redagowania jego przepisów, systematyki (struktury) tekstu, a także zasad zmieniania, ujednolicania i tzw. uelastyczniania tekstu aktu normatywnego. Rozwój techniki legislacyjnej i stała dbałość o utrzymanie wysokiego jej poziomu w praktyce prawotwórczej ma ogromne znaczenie dla pewności prawa i zaufania obywateli do państwa.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.