Search results

1

Ozdoby stroju wykonane z paciorków w kulturze wielbarskiej

100%

Żyto K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

|

2018

|

issue 33

75-92

EN

The main purpose of the article is to present various forms of costume decoration in Wielbark culture. The analysis was based on well-known burials with an intact arrangement of monuments in the burial cavern. On this basis, decorations made of beads were highlighted. In addition to the necklaces that adorned the area of the neck and chest, vertical compositions are particularly noteworthy, in which the beads were discovered in a line from the level of the neck to the waist level. In addition, beads were used to trim robes in the form of applications. Another type are beads decorating belt and sachets or purses.

PL

-

2

Kolia w kulturze wielbarskiej. Studia nad jednym elementem stroju kobiecego

100%

Żyto K.

Pomorania Antiqua

|

2018

|

vol. Tom XXVII

s. 47-70

EN

The article focuses on presenting the research potential of the strands of beads discovered in the graves of the Wielbark culture. In the literature, apart from M. Mączyńska and U. Lund Hansen, until this time no one has undertaken research on the necklace treated as one element. A characteristic burial rite containing both inhumation and cremation of the Wielbark community allows for registration in the well-preserved and untouched graves of the original arrangement of the necklace. The analysis of the material was carried out chronologically on the Lubowidz and Cecele phases. Based on well-recognized necklaces, several leading types have been identified. The first of them included necklaces composed of various types of beads, which do not form a coherent whole, e.g. in the form of segments or location of tchem to the raw material. The second type is represented by symmetrical necklaces. These include configurations composed of one type of beads or structures in which the right part of the necklace is similar to the left part. To gain this effect, it was necessary to choose beads of the same type and place them symmetrically in relation to each other. The third type of necklace represents the strands in which the central part (middle) has been filled with the largest bead or pendant made of metal. Also, based on materials from the Wielbark culture burial grounds, attention has been paid to configurations in which beads have found a different application. Among these systems, vertical compositions are particularly noteworthy, in which the beads were found in a line from the level of the neck to the waist level. This location of artefacts evidently indicates other use of beads as a consequence of another type of decoration. The division of the necklace presented in this work is currently still an open division. However, already at this level of work on the stripes of beads, we can conclude that the necklines indicate the diversity of the composition of the necklace and the way how they were worn. Further studies on the necklaces in the Wielbark culture will be focused on a comparison of the period sections of the bead sets in terms of age and sex of the deceased.

PL

Artykuł koncentruje się na przedstawieniu potencjału badawczego pasm paciorków odkrywanych w grobach kultury wielbarskiej. W literaturze przedmiotu oprócz M. Mączyńskiej i U. Lund Hansen jeszcze nikt nie podjął badań nad koliami traktowanych jako jeden element. Charakterystyczny birytualny obrządek pogrzebowy społeczności wielbarskiej pozwala na rejestrowanie w dobrze zachowanych i nienaruszonych grobach pierwotnego układu kolii. Analiza materiału została przeprowadzona pod kątem chronologicznym na fazy lubowidzką i cecelską. Na podstawie dobrze rozpoznanych kolii udało się wyróżnić kilka wiodących typów. Do pierwszego z nich zostały zaliczone kolie złożone z różnych typów paciorków, które nie tworzą spójnej całości np. w postaci segmentów lub rozmieszczenia ich względem surowca. Drugi typ reprezentują kolie symetryczne. Należą do nich kompozycje złożone z jednego typu paciorków lub układy, w których prawa część kolii jest podobna do części lewej. Aby uzyskać taki efekt należało dobierać paciorki tego samego typu i umieszczać je symetrycznie względem siebie. Trzeci rodzaj kolii reprezentują pasma w których centralna część (środkowa) została wypełniona największym paciorkiem lub wisiorkiem wykonanym z metalu. Dodatkowo na podstawie materiałów pochodzących z cmentarzysk kultury wielbarskiej została zwrócona uwaga na zespoły, w których paciorki znalazły inne zastosowanie. Wśród tych układów na szczególną uwagę zasługują kompozycje pionowe, w których paciorki zostały odkryte w jednej linii od poziomu szyi do poziomu pasa. Takie położenie zabytków ewidentnie wskazuje na inne zastosowanie paciorków w następstwie na inny rodzaj ozdoby. Przedstawiony w niniejszej pracy podział kolii jest w chwili obecnej podziałem jeszcze otwartym. Jednakże już na tym poziomie prac nad pasmami paciorków możemy stwierdzić, że kolie wskazują na różnorodność składu kolii oraz sposobu ich noszenia. Dalsze badania na koliami w kulturze wielbarskiej będą skupione na porównaniu w poszczególnych odcinkach czasowych zestawów paciorków pod względem wieku i płci osób pochowanych.

3

Średniowieczne krążki ołowiane ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy w świetle badań traseologicznych. Możliwości wykorzystania badań mikroskopowych do analiz funkcjonalnych zabytków metalowych

71%

Wielgus-Wawrzyniak B.

Studia Lednickie

|

2023

|

issue XXII

97-189

EN

In the course of research conducted at early medieval sites, the so-called lead discs with holes were discovered. Determining the function of these objects poses many difficulties. Some recognize them as scales weights, others as weights. The microscopictraseological analyses of 20 lead discs and 2 clay spinners from the collection of the Museum of the First Piasts at Lednica, presented in this article, allowed us to identify a number of traces created during their use. Juxtaposing this information with other metric features in the analysed collection of discs, four functional categories were separated: spinners, weights, beads and holders.

PL

W trakcie badań prowadzonych na stanowiskach wczesnośredniowiecznych odkrywane są tzw. krążki ołowiane z otworami. Określenie funkcji tych przedmiotów sprawia wiele trudności. Jedni uznają je za odważniki, inni za ciężarki. Zaprezentowane w artykule mikroskopowe analizy traseologiczne 20 krążków ołowianych i 2 przęślików glinianych pochodzących ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy pozwoliły zidentyfikować szereg śladów powstałych w trakcie ich użytkowania. Zestawiając te informacje z innymi cechami metrycznymi w analizowanym zbiorze krążków wydzielono cztery kategorie funkcyjne: przęśliki, ciężarki, paciorki i oprawki.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

1 Pomorania Antiqua

1 Studia Lednickie

2 Żyto K.

1 Wielgus-Wawrzyniak B.

1 2023

2 2018

Ozdoby stroju wykonane z paciorków w kulturze wielbarskiej

Kolia w kulturze wielbarskiej. Studia nad jednym elementem stroju kobiecego

Średniowieczne krążki ołowiane ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy w świetle badań traseologicznych. Możliwości wykorzystania badań mikroskopowych do analiz funkcjonalnych zabytków metalowych