Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  paper money
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

The Idea of Central Banking in the Final Years of the First Polish Republic

100%
Łopuszyński K.
Roczniki Nauk Prawnych
|
2018
|
vol. 28
|
issue 3 English Online Version
89-100
EN
The need to establish a national bank in the Polish Republic was addressed in 1763 by Fr Stanisław Konarski in his O skutecznym rad sposobie. The need to secure the issue of Polish money increased as a result of the crisis caused by the flooding of the Polish market with Polish coins counterfeited in Prussia. The discussion was joined by proponents of mercantilism, who saw the possibility of keeping good Polish money in circulation by using dead capital in “deposit coffers.” However, only the Sejm could establish a central bank. The first drafts saw the light during the sessions of the Four-Year Sejm (1788–1792). Among them, the proposal of the famous Warsaw banker Jędrzej Kapostas deserves our attention, who in 1789 published a work entitled O banku narodowym w Polszcze and Planta ułożenia projektu Banku Narodowego in the next year. Paper money in Poland appeared in circulation during the Kościuszko Uprising. To this end, the Treasury Notes Administration was established, which issued so-called “assignments.” They survived until the fall of the uprising. The Third Partition of Poland put an end to the discussion of the establishment of a central bank.
2

Idea bankowości centralnej w ostatnich latach I Rzeczypospolitej

72%
Łopuszyński K.
Roczniki Nauk Prawnych
|
2018
|
vol. 28
|
issue 3
101-112
PL
O potrzebie powołania w Rzeczypospolitej banku narodowego pisał w 1763 r. ks. Stanisław Konarski w dziele O skutecznym rad sposobie. Konieczność zabezpieczenia emisji polskiego pieniądza przybrała na sile w wyniku kryzysu spowodowanego zalaniem krajowego rynku przez polskie monety fałszowane masowo w Prusach. Do dyskusji włączyli się merkantyliści, którzy dostrzegali możliwość utrzymania dobrego polskiego pieniądza w obiegu poprzez wykorzystanie martwych kapitałów w „leżących w skrzyniach depozytów”. Jednak tylko Sejm mógł powołać bank centralny. Pierwsze projekty ujrzały światło dzienne podczas obrad Sejmu Czteroletniego (1788-1792). Spośród nich na szczególną uwagę zwraca projekt znanego warszawskiego bankiera Jędrzeja Kapostasa, który w 1789 r. wydał dzieło O banku narodowym w Polszcze ustanowić się mającym, w roku zaś następnym Planta ułożenia projektu Banku Narodowego. Pieniądze papierowe w Polsce pojawiły się w obiegu w czasie insurekcji kościuszkowskiej. W tym celu utworzono Dyrekcję Biletów Skarbowych, która emitowała tzw. asygnaty. Przetrwały one do upadku powstania. Wraz z III rozbiorem Polski zanikła również dyskusja na temat utworzenia banku centralnego.
EN
On the need to establish a national bank in the Republic, in 1763, Fr. Stanislaw Konarski in his work On Effective Radical Method. The necessity of hedging the issue of Polish money has grown in strength as a result of the crisis caused by the flooding of the domestic market by Polish coins counterfeited in Prussia. The mercantilists joined the discussion, who saw the possibility of maintaining good Polish currency in circulation by using dead capital in “deposit boxes”. However, only the Sejm could appoint a central bank. The first projects saw daylight during the Four Year Sejm (1788-1792). Of particular note is the project of the well-known Warsaw banker Jędrzej Kapostas, who in 1789 published a work entitled About the National Bank in Poland to establish itself, in the following year Planta’s National Bank project. Paper money in Poland appeared in circulation during the Kościuszko insurrection. For this purpose, the Taxi Ticketing Directorate was established. vouchers. They survived until the uprising collapsed. With the third partition of Poland, the discussion on the establishment of the central bank also disappeared.
3
Publication available in full text mode
Content available

Problemy z rozumieniem współczesnego pieniądza

58%
Gruszecki T.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
|
2015
|
vol. 6
|
issue 317
EN
The aim of the article is to review the existent theories of money and money definitions that result from them. What is still provided in the textbooks is, first of all, a classical definition of money which emphasasizes three basic functions that is serves which are: its transactional function, money as the measure of value and the thesaurus function of money. Secondly, money originates in the barter system. The classical definition was fully-justified until money could covered in precious metals, at least partly. Or this reason money cannot be currently expected to pay all three functions mentioned above. Hence the following hypothesis: First of all, the classical 3-functional money definition has been invalid for a longer while now. It is still existent in textbooks, It has become inert. Secondly, modern Anglo-Saxon literature makes a comeback to the perception of money as the product introduced by the State which is the main factor in the creation of the monetary system and regulation of monetary markets. It is included in the Modern Monetary Theory (MMT). Hence the second hypothesis. If we decide to support the idea of paper money dominance the definition of money has to include only two functions: money as a mean of transaction and as the measure of value. The thesaurus function is skipped as it is still desired, however not guaranteed (to a different degree and at different times). Simultaneously, a number of current historical analyses support the thesis that the traditional theory on the origin of money which is believed to come from the barter system cannot be supported any more. The concept of the barter is strongly criticized both in the Modern Monetary Theory and recently shaped theory stating that money is a contract (D. Graeber). The review of MMT points to discrepancies between a traditional classical 3-functional perception of money and the definition of money as a debt and it originating in the State. The last two approaches sometimes coincide and the form of paper money-Fiat Money can be explained only on their basis. The classical definition of money which is still present in textbooks would make sense if there was a comeback to money being covered in gold and if it was concluded that the fact it lacks cover is historically temporary. However it would be in total disagreement with the mainstream economic thoughts since Keynes times. At the same time serious accusations were formed against barter as the first stage of the origin of money.
PL
Trudno o bardziej podstawową kategorię w ekonomii niż pieniądz. Jak to często bywa z pojęciami kluczowymi trudno o ich precyzyjną definicję; przyjmuje się je jako oczywiste, np. sformułowanie w podręczniku Samuelsona i Nordhausa (1995): „pieniądz to w końcu wszystko, czym możemy płacić…”. Definicja pieniądza, jeszcze 40 lat temu oczywista, stała się niewygodna dla sektora finansowego po ostatecznej dominacji pieniądza papierowego bez pokrycia (Fiat Money). Kryzys finansowy i arbitralna polityka władz monetarnych spowodowały powrót do dyskusji na temat: czym jest współczesny pieniądz? Dyskusja taka toczy się w krajach anglosaskich, pokazując zasadnicze różnice poglądów. Środowiska w Europie wydają się pochłonięte dyskusją nad obroną i przetrwaniem euro. W Polsce fakt, że w toczącej się dyskusji zostało zakwestionowane dotychczasowe rozumienie pieniądza, nie został dotąd odnotowany; jak zwykle doganiamy świat, uważając że przyszłość pieniądza koncentruje się na euro. Poniższy artykuł sygnalizuje, na przykładowo dobranej literaturze, zasadnicze spory odnośnie istoty pieniądza.
4
Publication available in full text mode
Content available

Pozyskiwanie złota od ludności cywilnej w okresie I wojny światowej w świetle dokumentów Naczelnego Prezydenta Prowincji Pomorskiej w Szczecinie

58%
Pawłowski M.
Materiały Zachodniopomorskie
|
2020
|
vol. 16
313-327
EN
The article discusses procedures adopted by German authorities for persuading citizens to exchange gold coins for paper money. The information from the former archives of the Province of Pomerania Chief President was used in the study.
5
Publication available in full text mode
Content available

Pieniądz zastępczy Szczecina podczas Wielkiej Inflacji (1922–1923) w świetle dokumentów prezydium rejencji szczecińskiej przechowywanych w Archiwum Państwowym w Szczecinie

44%
Pawłowski M.
Materiały Zachodniopomorskie
|
2022
|
vol. 18
185-201
EN
The article presents the issue of money substitutes in Szczecin (Province of Pomerania) during the Hyperinflation in 1922–1923. It examines related legal problems and shows the position of the state authorities regarding the issue of money substitutes. In the paper, the archives of the presidium department of the Stettin Region stored in the State Archive were used.
6
Publication available in full text mode
Content available

O pewnych właściwościach pieniądza

44%
Rybarski A.
Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko
|
2018
|
issue 1/2018 (2)
102-112
EN
This article portrays the process of transformation of money since its invention in 650 BC in Lidia up to modern times. Most of this time there dominated a principle that „bad money drives out good one”. It is believed that this principle was first noted by Aristophanes in his play „The Frogs”, which dates from around the end of 5th century BC. In the centuries that followed the law that the more valuable commodity money would disappear from circulation was stated by Nicole Oresme, Nicolaus Copernicus and Sir Thomas Gresham respectively. The law was named Gresham's law by Henry Macleod and Charles Gide used the same name to describe the displacement of metal coin money by paper money. Nowadays, however, a view is offered that in countries with high inflation the opposite phenomenon to Gresham's law occurs, i.e., „good” money drives out „bad” money from circulation. Examples of this tendency are dollarization, an introduction of the Euro and euroisation. All in all, money is a unique phenomenon. Nowadays, in part, it has a physical form, and in part it has lost its physical existence for the sake of an electronic record. Thus, it can be said that fine substance money is rid of by cheap substance money in order to eventually become an electronic record, a nebulous idea. Yet it is still prone to deterioration, and the form of deterioration has dematerialized. This deterioration is manifested through inflation, followed by depreciation and a loss of purchasing power. Furthermore, at the beginning of the 21st century three developments have been witnessed. Dolarisation, replacement of national currency in a number of countries by an „invented” monetary unit called the Euro, and euroisation. As a result of these events, the sovereignty of countries affected by these changes is limited to some extent.
PL
W artykule opisano zmiany, jakie przeszedł pieniądz, poczynając od wynalezienia go w roku 650 p.n.e. w Lidii do czasów współczesnych. Przez większość tego czasu występowało zjawisko wypierania pieniądza lepszego przez pieniądz gorszy. Przyjmuje się, że jako pierwszy opisał je w roku 450 p.n.e. w komedii Żaby Arystofanes. W kolejnych wiekach zwrócili uwagę na to zjawisko M. Oresme, M. Kopernik i T. Gresham. H.D. Macleod nazwał je prawem Greshama, a K. Gide nazwą tą objął również wypieranie pieniądza kruszcowego przez pieniądz papierowy. Współcześnie można się z kolei spotkać się z poglądem, że w krajach o wysokiej inflacji działa odwrotność prawa Greshama, czyli że pieniądz lepszy wypiera z obiegu pieniądz gorszy. Przykładem tego jest dolaryzacja, wprowadzenie euro i euroizacja. W sumie pieniądz jest wyjątkowym zjawiskiem. Współcześnie w części ma postać materialną, a w części utracił swój byt fizyczny, będąc zapisem elektronicznym. Można zatem powiedzieć, że pieniądz z droższego materiału jest wypierany przez pieniądz z materiału tańszego, aby w końcu stać się zapisem, jakimś ideałem. Nadal jest jednak narażony na psucie, a forma psucia uległa dematerializacji. Psuciem tym jest inflacja, a w ślad za tym deprecjacja i utrata siły nabywczej. Ponadto na początku wieku XXI wystąpiły trzy zdarzenia dolaryzacja, zastąpienie pieniądza krajowego w szeregu państw przez „wymyśloną” jednostkę pieniężna nazwaną euro oraz euroizacja. Rezultatem tych zdarzeń jest ograniczenie w pewnym stopniu suwerenności państw objętych tymi zmianami.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.