Search results

1

[materiały] Nauczyciele w Sejmie Śląskim

100%

Marcoń W.

Rozprawy z Dziejów Oświaty

|

2015

|

vol. 52

131-148

EN

The problem of Polish political elites in Silesia in the interwar period was not been widely taken up. It seems, therefore, that selected from the interwar history of the Silesian province on the example of teachers who sit in the autonomous Silesian Parliament could be interesting topics at several points having its local characteristics. Who were the teachers who sit in the autonomous parliament. What were their internal dependencies, which decided about their fixation to changes in their composition, as far as their political position in the Parliament of Silesia was an inter-weave systems or nationality. Silesia was endowed with wide autonomy. Formal basis for these differences was the act of a constitutional rank organic statute. On the basis of work Silesian Parliament which worked 11 teachers. Teachers in the local parliament were the state in a highly responsible for the fate of the country in the interwar period. Teachers participated in various school issues. Involved in educational issues in the autonomous parliament.

2

Izabela Lewandowska-Malec, Sejm Walny Koronny Rzeczypospolitej Obojga narodów i jego dorobek ustawodawczy (1587–1632), Kraków 2009, ss. 640

100%

Kulecki M.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2010

|

vol. 17

|

issue 17

225-231

3

ROLA I POZYCJA USTROJOWA IZB WYŻSZYCH WE WSPÓŁCZESNYCH DEMOKRACJACH. CASUS BRYTYJSKIEJ IZBY LORDÓW

88%

Sroka T.

Horyzonty Polityki

|

2012

|

vol. 3

|

issue 5

161-186

PL

Artykuł podejmuje próbę określenia miejsca i znaczenia izb wyższych we współczesnych systemach parlamentarnych państw demokratycznych. Punktem wyjścia podjętych rozważań jest fundamentalna w demokracji parlamentarnej zasada głosząca, że o pozycji ustrojowej organu przedstawicielskiego decyduje stopień jego wyborczej legitymacji. Stąd też wiele miejsca poświęcono procedurom wyłaniania obecnych izb wyższych oraz temu, jak te procedury korelują z posiadanymi przez poszczególne izby wyższe kompetencjami. Artykuł dzieli się na dwie części. W pierwszej dokonano porównania dwóch odmiennych modeli dwuizbowości parlamentu – bikameralizmu asymetrycznego (typowego dla Europy i państw tzw. systemu westminsterskiego) oraz bikameralizmu symetrycznego (charakterystycznego dla USA, państw Ameryki Łacińskiej i Australii). Druga część w całości dotyczy istotnej problematyki funkcjonowania bikameralizmu w Wielkiej Brytanii. Przedstawiono w niej najważniejsze etapy ewolucji i mechanizmy działania obecnych brytyjskich instytucji parlamentarnych, uznając, że są to zagadnienia zasługujące na szerszą, odrębną analizę. Po pierwsze dlatego, że parlamentaryzm brytyjski odegrał ważną rolę w kształtowaniu instytucji przedstawicielskich w licznych dawnych koloniach brytyjskich. Po drugie ze względu na wyjątkowo anachroniczny tryb powoływania i skład brytyjskiej Izby Lordów, w której wciąż z urzędu zasiadają osoby piastujące funkcje religijne i posiadające dziedziczne tytuły szlacheckie. Artykuł wieńczą rozważania o proponowanych w ostatnich latach reformach Izby Lordów.

4

Concepts of Separation of Powers in a Comparative Approach – Similarities and Dissimilarities

88%

Csink L.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 6 (46)

313-325

EN

Separation of powers is one of the most basic principles democratic states are based on. Still, there is No. common standpoint what exactly separation of powers means. The present essay examines the ideas of Rousseau, Marxist scholars and some modern theorists concerning separation of powers and checks and balances mechanisms that exist in the legal system. The author analyses as well how the different powers balance each other in practice.

PL

Podział władzy jest jedną z podstawowych zasad, na których oparte są państwa demokratyczne. Nie odnajdziemy jednak wspólnego stanowiska co do rozumienia i zakresu podziału władzy. Niniejszy esej analizuje idee Rousseau, marksistowskich uczonych i niektórych współczesnych teoretyków dotyczące podziału władzy oraz mechanizmów kontroli i równowagi, które istnieją w systemie prawnym. Autor analizuje również, w jaki sposób poszczególne władze równoważą się w praktyce.

5

Уладзімір Падалінскі, Прадстаўніцтва Вяліка-го Княства Літоўскага на Люблінскім сойме 1569 года. Удзел у працы першага вальнага сойма Рэчы Паспалітай, Мінск 2017

88%

Zawadzki J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2018

|

issue 25

355-357

EN

Reviews

PL

recenzja

6

Państwo, demokracja i walka klas. Uwagi na temat udziału socjalistów w debacie konstytucyjnej w sejmie II kadencji (1928–1930)

88%

Piskała K.

Historia i Polityka

|

2015

|

issue 13(20)

107-128

EN

The following article discusses Polish Socialists’ participation in the constitutional debate conducted in the Sejm (1928–1930). In the first part, main motives of the criticism formulated by Socialists against constitutional project presented by the Nonpartisan Bloc for Cooperation with the Government (BBWR) are reconstructed. The role played by the constitutional debate in Socialists’ tactic is also presented in this section. Subsequently, on the basis of Socialists’ statements on constitutional issues, I discuss their class-oriented interpretation of parliamentary democracy. I argue that their perception of the modern state and democracy was coherent with the theory of social change and class struggle established in the Polish socialist thought of that time. I notice roots of this theory in specific “optimist historiosophy”, distinctive for the European socialist movement in the 1920s. The beginning of the 1930s started a decline of this optimism and initiated an ideological crisis in the Polish socialist movement.

7

Уладзімір Падалінскі, Прадстаўніцтва Вяліка-го Княства Літоўскага на Люблінскім сойме 1569 года. Удзел у працы першага вальнага сойма Рэчы Паспалітай, Мінск 2017

88%

Zawadzki J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2018

|

vol. 25

355-357

PL

recenzja

EN

Reviews

8

Wszystko już było, czyli dziedzictwo polskiego parlamentaryzmu XX wieku

75%

Patyra S.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 4 (62)

75-94

EN

The Article is an attempt to evaluate the experiences of Polish parliamentarism in the twentieth century. The author analyzes Polish constitutional regulations and parliamentary practice, with a particular focus on the solutions adopted in the years 1919–1935, as well the impact of these regulations on the evolution of Polish parliamentarism after the Second World War, also taking into account the current political experiences. The analysis leads the author to the conclusion, that the contemporary defects of the system of parliamentary government are to a large extent the result of the historical experiences of Polish parliamentarism.

PL

Artykuł stanowi próbę oceny doświadczeń polskiego parlamentaryzmu w dwudziestym wieku. Autor analizuje polskie regulacje konstytucyjne oraz praktykę parlamentarną, szczególnie koncentrując się na rozwiązaniach przyjętych w latach 1919–1935, a także wpływ tych regulacji na ewolucję polskiego parlamentaryzmu po II wojnie światowej, uwzględniając również aktualne doświadczenia ustrojowe. Analiza prowadzi autora do konkluzji, iż współczesne mankamenty systemu rządów parlamentarnych w znacznej mierze bazują na historycznych doświadczeniach polskiego parlamentaryzmu.

9

Akty o mocy ustawy w polskim porządku konstytucyjnym. Tradycja a współczesność

75%

Patyra S.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2014

|

issue 2 (18)

251-273

PL

Problematyka miejsca i roli aktów o mocy ustawy w porządku ustrojowym ma istotne znaczenie w nauce prawa konstytucyjnego, zarówno w kontekście konstrukcji systemu źródeł prawa, jak i systemu rządów. Kwestia wydawania prze organy egzekutywy aktów prawa powszechnie obowiązującego o mocy równej ustawie ściśle związana jest bowiem z zasadą podziału władzy, a konkretnie z formułą racjonalizacji prawotwórstwa w systemie rządów parlamentarnych. Świadczy o tym fakt, iż największy rozwój prawodawstwa tego typu nastąpił w pierwszej połowie XX wieku, stanowiąc odpowiedź na głęboki kryzys funkcjonalny parlamentaryzmu w Europie. Akty o mocy ustawy mają również swoje stałe miejsce w polskiej tradycji ustrojowej. Wprowadzone po raz pierwszy na mocy tzw. noweli sierpniowej z 1926 r. w różnych formach i z różnym natężeniem funkcjonowały nieprzerwanie w polskim systemie źródeł prawa aż do roku 1989. Przyjmowała je również Mała Konstytucja z 1992 r., w wersji rozporządzeń z mocą ustawy, wydawanych przez Radę Ministrów na podstawie upoważnienia sejmowego. Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r. zmniejszyła rolę i znaczenie rozporządzeń z mocą ustawy, redukując możliwość ich wydawania przez prezydenta RP wyłącznie do okoliczności nadzwyczajnych, związanych z wprowadzeniem stanu wojennego oraz brakiem możliwości działania Sejmu. Z uwagi na dostrzegalną coraz mocniej potrzebę racjonalizacji polskiego prawotwórstwa zasadnym jest rozważenie możliwości poszerzenia zakresu stosowania rozporządzeń z mocą ustawy w polskim porządku konstytucyjnym poprzez przyznanie rządowi kompetencji do ich wydawania na podstawie upoważnienia sejmowego, tyle że w formule skorygowanej w stosunku do rozwiązań, jakie przyjmowała Mała Konstytucja z 1992 r.

EN

The issue of the place and role of the acts under the Act in order political system is important in the study of constitutional law, both in terms of the structure of the system of sources of law and system of government. The question of the issue by the acts of the executive authorities of universally binding law of the power of the law is in fact closely linked to the principle of separation of powers, namely the formula rationalization of law-making in a system of parliamentary government. Evidence of this act, that the greatest development of this type of legislation came in the first half of the twentieth century, acting in response to a profound crisis of parliamentarism functional in Europe. Acts under the Act are also a permanent place in the Polish political tradition. Introduced for the first time under the so-called novel in August of 1926, in various forms and with varying intensity continuously operate in the Polish system of sources of law until 1989. She received them the Small Constitution of 1992, as amended regulations with the force of law, issued by the Council of Ministers on the basis of parliamentary authority. The Constitution of 2 April 1997 reduced the role and importance of regulations with the force of law, reducing the possibility of their issuance by the President only for exceptional circumstances relating to the imposition of martial law and the inability to act of the Sejm. Because of the perceived need to rationalize more and more Polish law-making, it is appropriate to consider the possibility of widening the scope of application of the Regulations with the force of law in the Polish constitutional order, by granting the government the power to issue them under parliamentary authority, so that the formula adjusted relative to solutions that She received Small Constitution of 1992.

10

Ziemskie urzędy sądowe w życiu politycznym województwa sandomierskiego w latach 1777–1783

71%

Filipczak W.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2016

|

vol. 15

|

issue 2

191-214

EN

At the beginning of the article the author draws attention to the legal aspects connected with the election of candidates who would hold judicial offices, and the changes taking place in this process from the 16th till the 18th c. In the years 1777–1783 there were three district judicial offices, six offices that bore the name starostwo grodowe, and only one office of succamerarius in Sandomierz Voivodeship. In the period under discussion seven sejmiks that gathered in Opatow and one that gathered in Radom chose candidates for the judicial offices of Sandomierz and Radom. In 1783 the sejmiks in Stężyca (for Stężyca district) were probably held three times, but their resolutions are not known. The article discusses preparations for particular sejmiks, their course and decisions that were made. In the years 1777–1778 decisions of two sejmiks that took place in Opatów were questionable from the legal point of view. It was connected with the fact that the judicial office held by a districts’ judge of Sandomierz was regarded as vacated. After the first partition of Poland its holder’s estates found themselves outside the boundary of the voivodeship which was now smaller. Besides, he acted as a judge in the territory occupied by Austria. In 1782 a project approved by the king came into being; it stated that three offices of succamerarius should be established instead of one. The turbulent sejm of 1782 made it impossible to pass the bill on that matter. The following year the king gave up his proposal, which may have been caused by the attitude of the majority of the envoys from Sandomierz Voivodeship during the recent sejm. In compliance with the king’s recommendation candidates for the position of succamerarius of the whole voivodeship were elected in Opatów in 1783.

PL

W początkowej części artykułu przypomniane zostały obowiązujące w Rzeczypospolitej zasady elekcyjności kandydatów na urzędy sądowe, z uwzględnieniem zmian, jakie w tym zakresie zachodziły. W badanym okresie w województwie sandomierskim istniały trzy sądy ziemskie, sześć starostw grodowych, ale tylko jeden urząd podkomorzego. W latach 1777–1783 zebrało się siedem sejmików w Opatowie i jeden w Radomiu, które wybrały kandydatów na sandomierskie i radomski urzędy sądowe. W 1783 r. prawdopodobnie trzy razy obradowały sejmiki w Stężycy (dla powiatu stężyckiego), jednak ich uchwały nie są znane. W artykule omówione zostały przygotowania do poszczególnych sejmików, ich przebieg oraz podjęte decyzje. W latach 1777–1778 w Opatowie dokonano elekcji, dyskusyjnych z prawnego punktu widzenia, które wynikały z uznania za wakujący urzędu sędziego ziemskiego sandomierskiego. Po I rozbiorze jego dotychczasowy posiadacz nie miał już dóbr w pomniejszonych granicach województwa, a ponadto pełnił obowiązki sędziowskie na terenach zajętych przez Austrię. W 1782 r. powstał projekt, zaakceptowany przez króla Stanisława Augusta, powołania trzech urzędów podkomorzego na miejsce jednego, dotychczas istniejącego. Na burzliwym sejmie w 1782 r. nie było możliwości przyjęcia ustawy w tej sprawie. W następnym roku król wycofał się z propozycji, zapewne ze względu na postawę polityczną większości posłów sandomierskich na ostatnim sejmie. Zgodnie z zaleceniem królewskim dokonano więc w Opatowie (w 1783 r.) elekcji kandydatów na urząd podkomorzego całego województwa.

11

Sejmiks in the Land of Liw 1780–1786

71%

Filipczak W.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2018

|

vol. 17

|

issue 3

123-155

PL

Artykuł dotyczy sejmików ziemi liwskiej wchodzącej w skład województwa mazowieckiego. W latach 1780–1786 szlachta na obradach w Liwie wybierała posłów na sejm, a także rozstrzygała problemy o charakterze samorządowym. W tekście przedstawione zostały przygotowania do sejmików, ich przebieg oraz podjęte uchwały. Ziemia liwska była zdominowana przez stronnictwo regalistyczne, w którym czołowe role odgrywały rodziny Cieszkowskich i Cieciszowskich. Najaktywniejszym parlamentarzystą był sędzia ziemski liwski Ignacy Cieciszowski, który w latach 1780–1786 trzykrotnie był wybierany posłem na sejm. Na jego pozycję wpłynęło wsparcie brata Adama, w okresie 1780–1783 kierującego Gabinetem Stanisława Augusta. Związki liderów miejscowej szlachty ze stronnictwem regalistycznym nie miały dużego wpływu na treść instrukcji poselskich, natomiast znajdowały wyraz w działalności reprezentantów ziemi liwskiej w parlamencie.

EN

The article concerns sejmiks in the land of Liw, which was located in the voivodship of Mazovia. In the years 1780–1786 the noblemen who took part in the debates in Liw elected their envoys and resolved issues connected with self-government. The article discusses preparations for the sejmiks, their course and resolutions adopted there. The land of Liw was dominated by the royalist party, whose main representatives belonged to the Cieszkowski and Cieciszowski families. The iudex terrestris of Liw, Ignacy Cieciszowski, who had been elected an envoy to the Sejm for three times in the years 1780–1786, was the most active parliamentary member. His status was influenced by the support of his brother, Adam, who was in charge of Stanisław August’s private chancellery in the years 1780–1783. The connections between leaders of the local nobility and the royalist party did not have a major impact on the content of instructions for envoys, but they could be seen in the activity of the representatives of Liw in the parliament.

12

Sejmiki ziemi liwskiej 1780–1786

71%

Filipczak W.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2018

|

vol. 17

|

issue 2

123-153

EN

The article concerns sejmiks in the land of Liw, which was located in the voivodship of Mazovia. In the years 1780–1786 the noblemen who took part in the debates in Liw elected their envoys and resolved issues connected with self-government. The article discusses preparations for the sejmiks, their course and resolutions adopted there. The land of Liw was dominated by the royalist party, whose main representatives belonged to the Cieszkowski and Cieciszowski families. The iudex terrestris of Liw, Ignacy Cieciszowski, who had been elected an envoy to the Sejm for three times in the years 1780–1786, was the most active parliamentary member. His status was influenced by the support of his brother, Adam, who was in charge of Stanisław August’s private chancellery in the years 1780–1783. The connections between leaders of the local nobility and the royalist party did not have a major impact on the content of instructions for envoys, but they could be seen in the activity of the representatives of Liw in the parliament.

PL

Artykuł dotyczy sejmików ziemi liwskiej wchodzącej w skład województwa mazowieckiego. W latach 1780–1786 szlachta na obradach w Liwie wybierała posłów na sejm, a także rozstrzygała problemy o charakterze samorządowym. W tekście przedstawione zostały przygotowania do sejmików, ich przebieg oraz podjęte uchwały. Ziemia liwska była zdominowana przez stronnictwo regalistyczne, w którym czołowe role odgrywały rodziny Cieszkowskich i Cieciszowskich. Najaktywniejszym parlamentarzystą był sędzia ziemski liwski Ignacy Cieciszowski, który w latach 1780–1786 trzykrotnie był wybierany posłem na sejm. Na jego pozycję wpłynęło wsparcie brata Adama, w okresie 1780–1783 kierującego Gabinetem Stanisława Augusta. Związki liderów miejscowej szlachty ze stronnictwem regalistycznym nie miały dużego wpływu na treść instrukcji poselskich, natomiast znajdowały wyraz w działalności reprezentantów ziemi liwskiej w parlamencie.

13

Instrukcja sejmiku lubelskiego dana posłom na sejm walny warszawski 1570 r.

63%

Jaworski R.

Res Historica

|

2020

|

issue 50

EN

A critical edition of the oldest Lublin sejmik instruction for the Warszawa Sejm delegates in 1570. The edition is based on a copy of a 16th-century manuscript made in 1943 by Stanisław Bodniak. It was stored in the Krasiński Library at that time and destroyed during World War II. The catalogue of matters mentioned in the instruction by the regional council of Lublin is wide: issues of border disputes with the Grand Duchy of Lithuania, financial problems (taxes, coin and treasury reform), systemic problems (organisation of the state during the interregnum, the issue of securing the property of the royal offspring) and foreign policy. Much space has been devoted in the instruction to the legal situation of the supporters of the Reformation. The nobility of Lublin was clearly in favour of depriving Church courts of jurisdiction over laity. The instruction of the regional council of Lublin is an important source of information about the moods and opinions of the nobility in the early 1570s.

PL

Edycja krytyczna najstarszej instrukcji sejmiku lubelskiego dla posłów na sejm walny warszawski w 1570 r. Podstawą edycji jest kopia sporządzona w 1943 r. przez Stanisława Bodiaka, na podstawie szesnastowiecznego rękopisu przechowywanego wówczas w Bibliotece Krasińskich w Warszawie, a zniszczonego podczas II wojny światowej. Katalog spraw poruszonych w instrukcji przez sejmik jest szeroki: kwestie sporów granicznych z Wielkim Księstwie Litewskim, problemy finansowe (podatki, reforma monety i skarbu), ustrojowe (organizacja państwa podczas bezkrólewia, sprawa zabezpieczenia majątkowego królewskiego potomstwa) oraz polityka zagraniczna. Szczególnie wiele miejsca poświęcono w instrukcji sytuacji prawnej zwolenników Reformacji. Szlachta lubelska wyraźnie opowiadała się m.in. za odebraniem sądom kościelnym jurysdykcji nad świeckimi. Instrukcja sejmiku lubelskiego jest ważnym źródłem do poznania nastrojów i opinii szlacheckich na początku lat siedemdziesiątych XVI w.

14

“Legislative Veto” of Senate – The Controversial Element of the Legislative Procedure Under the Rules of the Constitution of Republic of Poland of 1921

63%

Litwin T.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2019

|

issue 6 (52)

39-51

EN

The Polish Constitution from 1921 established the bicameral model of the parliament composed of Sejm and Senate. The Article 35 para. 2 of the Constitution clearly sanc- tioned the right of the Senate to reject the whole draft of the bill adopted by the Sejm. However, neither this rule nor any other rule of the Constitution precised the conse- quences of such practice. This loophole in the constitutional rules caused controver- sies among constitutional law experts from that time and remains controversial even at present. The main aim of the article written within the constitutional-legal perspective is to present the position of the most prominent legal experts and the position of the au- thor on the analyzed issue.

PL

Polska Konstytucja z 1921 r. przewidywała dwuizbowy model parlamentu składające- go się z Sejmu i Senatu. Artykuł 35 ust. 2 Konstytucji wyraźnie ustanowił prawo Senatu do odrzucenia całego projektu ustawy uchwalonego przez Sejm. Jednakże, ani ten ani żaden inny przepis Konstytucji nie precyzował konsekwencji takiego działania. Ta luka prawna w przepisach Konstytucji wywołała kontrowersje wśród ówczesnych konstytuc- jonalistów i pozostaje przedmiotem kontrowersji nawet obecnie. Głównym celem ar- tykułu pisanego z perspektywy prawno-ustrojowej jest prezentacja stanowisk najważnie- jszych prawników oraz autora odnośnie do analizowanego zagadnienia.

15

Od archetypu do wielowymiarowości. Refleksje na temat genezy, rozwoju i współczesnej percepcji demokracji

63%

Kamińska E.

Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne

|

2014

|

vol. 10

207-235

PL

„Demokracja” stanowi współcześnie jedną z centralnych kategorii nauki o polityce. Starogrecki archetyp, kojarzony z równością obywateli, rządami prawa i zbiorowym podejmowaniem decyzji, przez wieki uzupełniały nowe konotacje. Demokracja zyskała więc wiele nowych znaczeń i wymiarów. Współcześnie postrzegana jest jako lepszy od innych system wartości, oparty na układzie wspierających go instytucji polityczno-prawnych, które wspólnie wywołują określoną praktykę społeczno-polityczną (efekty demokratyczne). Choć współczesna demokracja ma niewiele wspólnego z greckim archetypem, który pozostaje raczej w zainteresowaniu historii doktryn polityczno-prawnych niż politologii, sięganie do prz eszłości – etymologii, genezy i ewolucji starożytnej demokracji – wydaje się mieć sens poznawczy. Demokracja stała się fenomenem XX wieku jako trwała zasada pejzażu politycznego. Pęd do demokracji przemeblował u schyłku XX wieku polityczny porządek w Europie i na świecie, czego najdobitniejszym wyrazem był rozpad totalitarnego ZSRR i demontaż bloku państw, jego satelitów. Wkład do rozwoju demokracji w dzisiejszym wymiarze wniosło wielu myślicieli. W ślad za ich ideami następował rozwój demokratycznych instytucji – parlamentaryzmu, powszechnego prawa wyborczego, partii politycznych. Pokazanie najistotniejszych momentów w rozwoju demokratycznych idei i wdrażania ich do praktyki politycznej było celem artykułu. Starano się w nim pokazać, że dla demokracji jako katalogu wartości politycznych oraz sposobu politycznej organizacji społeczeństw nie udało się dotychczas stworzyć atrakcyjniejszej alternatywy.

EN

„Democracy” is nowadays one of the central categories of political science. Ancient Greek archetype associated with the equality of citizens, the rule of law and collective decision-making, was constantly enriched with new connotations throughout the ages. Therefore democracy has gained so many meanings and dimensions. At present it is perceived to be better than any other system of values based on a network of political and legal institutions that support it – which altogether cause specific political and social practice (democratic effects). Although modern democracy has little to do with the Greek archetype, which is rather in interest of the historians, reaching into the past – the etymology, the origin and evolution of ancient democracy seems to have a cognitive justification. Democracy has become a phenomenon of the twentieth century as a permanent principle of the political landscape. In the late twentieth century the urge to democracy reorganized political order in Europe and the world. Collapse of the totalitarian Soviet Union and the dismantling of its satellites’ bloc was the most distinct manifestation of that trend. Contemporary democracy is the fruit of thought of many thinkers. In the wake of their ideas development of democratic institutions ensued: parliamentarism, universal suffrage, political parties. Revelation of the most important moments in the development of democratic ideas and ways of their implementation into practical politics was the goal of this article. The thesis is that any attempts to come up with something more attractive than democracy understood as a catalog of political values and the political organization of society have failed.

16

Ograniczenie roli parlamentu w Rosji po objęciu władzy przez Władimira Putina

63%

Kołodziejski K.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2022

|

issue 2

161-183

EN

This article discusses the reforms of the electoral law and the law on political parties that were carried out in Russia during the first two terms of Vladimir Putin (2000–2008). These reforms were fundamental to shaping the present political system in Russia. This system is based on the state regulation of the activities of political parties and the institutionalisation of social life. The characteristic features of this system are the domination of the party of power in the party system and the marginalisation of the opposition. It leads to the limitation of the mechanisms of social control of state power. Another consequence is the loss of importance by the parliament to the executive, in particular the president. Playing the role of a political base for the Kremlin’s activities became the main factor in allowing the party to actively participate in the country’s political life. One of the consequences of this factor is the political marginalisation of the State Duma, which instead of being a place where different social interests clash, has become a voting machine for successive bills proposed by the ruling camp. All of this was ensured while maintaining the external attributes of a democratic state, such as a multiparty system and elections.

PL

Niniejszy artykuł omawia reformy prawa wyborczego oraz prawa o partiach politycznych przeprowadzone w Rosji podczas pierwszych dwóch kadencji Władimira Putina (2000–2008). Reformy te miały kluczowe znaczenie dla ukształtowania obecnego systemu politycznego w Rosji, który jest oparty na państwowej reglamentacji działalności partii politycznych oraz instytucjonalizacji życia społecznego. Charakterystycznymi cechami tego systemu są dominacja partii władzy w systemie partyjnym i marginalizacja opozycji. Prowadzi to do ograniczenia mechanizmów społecznej kontroli władzy i utraty znaczenia przez parlament na rzecz władzy wykonawczej, a w szczególności prezydenta. Spełnianie roli politycznego zaplecza dla działań Kremla stało się głównym czynnikiem przesądzającym o dopuszczeniu partii do czynnego udziału w życiu politycznym kraju. Jedną z konsekwencji tego stanu rzeczy jest polityczna marginalizacja Dumy Państwowej, która zamiast być miejscem ścierania się odmiennych interesów społecznych, stała się „maszynką” do głosowania kolejnych projektów ustaw podsuwanych przez obóz rządzący. Wszystko to zostało zapewnione przy zachowaniu zewnętrznych atrybutów demokratycznego państwa, takich jak system wielopartyjny i wybory.

17

Aktywność parlamentarna senatorów II Rzeczypospolitej na przykładzie obecności Narodowej Demokracji w Senacie II kadencji (1928–1930)

63%

Meller A.

Świat Idei i Polityki

|

2020

|

issue 19

58-78

PL

Artykuł przybliża mało zgłębiony przez badaczy temat aktywności parlamentarnej polityków Narodowej Demokracji na przykładzie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej II kadencji trwającej w latach 1928–1930. Wybory parlamentarne w 1928 r., w porównaniu do tych z 1922 r. zakończyły się dla obozu narodowego porażką, gdyż reprezentacja senacka skurczyła się do zaledwie dziewięciu polityków endeckich. W artykule dokonano próby przedstawienia struktury socjologicznej endeckich senatorów, a następnie ukazano udział narodowych demokratów w pracach w poszczególnych gremiach Senatu, tym samym przedstawiając ich realny wpływ na kształtowanie i przebieg prac izby wyższej, a także dokonano analizy myśli politycznej na podstawie wypowiedzi oraz aktywności senackiej endeków. Główne zagadnienia, które przykuwały uwagę senatorów-endeków to kwestie dotyczące: administracji państwowej, praworządności, rozwoju samorządu terytorialnego, edukacji oraz polityki zagranicznej.

EN

The following article provides an outline of a lesser known historical phenomenon related to the actions of Polish parliamentary politicians of the National Democracy (ND) formation in the years 1928-1930. In stark contrast to the elections of 1922, the elections of 1928 resulted in the defeat of the Nationalist camp, which ended up having only nine ND politicians. First, the article sketches a sociological map of ND senators. Secondly, it delves into the activities of senators in particular Senate boards, therefore explaining the real impact these people had on the workings of the higher chamber. Finally, an analysis of various statements is conducted with the aim of summarising the political views of these senators as well as the main issues they focused on, including state administration, justice, local governance, education and foreign policy.

18

Posłanki na Sejm PRL II kadencji (1957–1961). Cechy socjopolityczne i aktywność poselska

63%

CHROBACZYŃSKA-PLUCIŃSKA E.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2019

|

issue 2(7)

59-76

PL

Autorka koncentruje się na analizie cech socjopolitycznych i kierunkach aktywności parlamentarnej posłanek zasiadających w Sejmie PRL II kadencji (1957–1961). Z jednej strony celem badań jest charakterystyka posłanek z uwzględnieniem takich kryteriów, jak wiek, wykształcenie, zawód, orientacja polityczna, a także przynależność do klubów i kół poselskich. Z drugiej zaś przeanalizowano obszary aktywności w wybranych komisjach parlamentarnych, składane interpelacje oraz zagadnienia poruszane w przemówieniach sejmowych. Autorka chciałaby częściowo wypełnić lukę w najnowszych badaniach nad historią kobiet w okresie PRL. W sferze metodologii odwołano się do krytycznej analizy treści. Podstawę źródłową stanowią biuletyny prasowe, sprawozdania stenograficzne z posiedzeń sejmu oraz dokumenty zgromadzone w archiwach.

EN

The author focuses on analysing socio-political characteristics and trends in the parliamentary activity of female MPs serving in the Polish People’s Republic Sejm of the second mandate (1957–1961). On the one hand, her research aims at characterising those MPs taking into account such criteria as age, education, profession, political orientation as well as membership in political groups and circles. The other aspect of the research concerns the areas of their activity in selected parliamentary committees, the parliamentary questions they submitted and the subjects raised by them in parliamentary speeches. The author seeks, if only partially, to fill the gap in most recent studies of women’s history in the period of the Polish People’s Republic (PPR). In terms of methodology, critical content analysis is used. The source base is press bulletins, stenographic transcripts of Sejm sittings and archive documents.

19

Instrukcje królewskie na sejmiki przedsejmowe doby panowania Michała I i Jana III

63%

Dąbrowski P. W.

Historia Slavorum Occidentis

|

2023

|

issue 2(37)

35-69

EN

The article is about the source analysis of royal services for pre-sejm assemblies with the help of multidimensional analyzes, statistical and comparative research. Therefore, it shows the documents from the reign of Michał I and Jan III in depth.

20

Pamiętniki Macieja Rataja jako źródło poznania II Rzeczpospolitej. Historia rękopisu i jego wydania

63%

Ratyński M.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2022

|

vol. 16

|

issue 3

375-392

EN

Maciej Rataj “Memoirs 1918–1927” is one of the main sources of learning about the political history of interwar Poland. This article presents the biography of Rataj, the history of the publication, the nature and content of the diaries, including the new, supplemented and revised edition of the Polish History Museum from 2021, prepared by the author of the paper. Rataj’s notes do not have a uniform form, and the various years resemble both a diary and a diary. Due to its character, “Diaries” is a very reliable source which gives you a chance to look behind the scenes of the work of the parliament, which is deprived of a permanent majority, and subsequent, frequently changing offices. The “Diary” allows us to learn about the mechanisms of exercising power in that epoch as heroic as it is chaotic. It is a testimony to Rataj’s sense of observation and his often backbreaking efforts to strengthen the young state.

Refine search results

[materiały] Nauczyciele w Sejmie Śląskim

Izabela Lewandowska-Malec, Sejm Walny Koronny Rzeczypospolitej Obojga narodów i jego dorobek ustawodawczy (1587–1632), Kraków 2009, ss. 640

ROLA I POZYCJA USTROJOWA IZB WYŻSZYCH WE WSPÓŁCZESNYCH DEMOKRACJACH. CASUS BRYTYJSKIEJ IZBY LORDÓW

Concepts of Separation of Powers in a Comparative Approach – Similarities and Dissimilarities

Уладзімір Падалінскі, Прадстаўніцтва Вяліка-го Княства Літоўскага на Люблінскім сойме 1569 года. Удзел у працы першага вальнага сойма Рэчы Паспалітай, Мінск 2017

Państwo, demokracja i walka klas. Uwagi na temat udziału socjalistów w debacie konstytucyjnej w sejmie II kadencji (1928–1930)

Уладзімір Падалінскі, Прадстаўніцтва Вяліка-го Княства Літоўскага на Люблінскім сойме 1569 года. Удзел у працы першага вальнага сойма Рэчы Паспалітай, Мінск 2017

Wszystko już było, czyli dziedzictwo polskiego parlamentaryzmu XX wieku

Akty o mocy ustawy w polskim porządku konstytucyjnym. Tradycja a współczesność

Ziemskie urzędy sądowe w życiu politycznym województwa sandomierskiego w latach 1777–1783

Sejmiks in the Land of Liw 1780–1786

Sejmiki ziemi liwskiej 1780–1786

Instrukcja sejmiku lubelskiego dana posłom na sejm walny warszawski 1570 r.

“Legislative Veto” of Senate – The Controversial Element of the Legislative Procedure Under the Rules of the Constitution of Republic of Poland of 1921

Od archetypu do wielowymiarowości. Refleksje na temat genezy, rozwoju i współczesnej percepcji demokracji

Ograniczenie roli parlamentu w Rosji po objęciu władzy przez Władimira Putina

Aktywność parlamentarna senatorów II Rzeczypospolitej na przykładzie obecności Narodowej Demokracji w Senacie II kadencji (1928–1930)

Posłanki na Sejm PRL II kadencji (1957–1961). Cechy socjopolityczne i aktywność poselska

Instrukcje królewskie na sejmiki przedsejmowe doby panowania Michała I i Jana III

Pamiętniki Macieja Rataja jako źródło poznania II Rzeczpospolitej. Historia rękopisu i jego wydania