Search results

1

Gołębnik przejrzał na oczy. Ludowy spisek w siedemnastowiecznej Italii

100%

Ginzburg C.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

vol. 19

|

issue 1

217-229

EN

The hero of this essay by Calro Ginzburg is XVII-th century clown and distiller Costantino Saccardino, who also was active in the field of medical art. Accused together with his companions of secretly defiling city saint painting with excrements, Saccardino preached that religion – particularly its approach towards hell – was pure fiction and that first people were not created by God but were born out of mud. Ginzburg draws attention to the affinity between Saccardino’s heretical views (marked by the awareness of crisis and the anticipation of political, religious and cultural revolution) and the diagnoses made by Galileo, Bacon, Campanella, Rosicrusarians or even Descartes. At the same time Sccardino’s sensibility is that of a professional comedian – not a great intellectual – and this is what makes his case exceptional. The case of Saccardino, who – as is demontrated by Ginzburg – had a good knowledge of libertine literature while rejecting libertine elitism, shows that in this period the relations between the high culture and the culture of the subordinated classes could include an exchange that went through a detour, mediated in various, sometimes opposing codes.

PL

Bohaterem eseju Carlo Ginzburga jest siedemnastowieczny błazen i gorzelnik Costantino Saccardino, parający się również sztuką medyczną. Oskarżony wspólnie z towarzyszami o potajemne skalanie odchodami miejskich świętych obrazów, Saccardino głosił, że religia – przede wszystkim zaś pojęcie piekła – stanowi czystą fikcję, a pierwsi ludzie nie zostali stworzeni przez Boga, lecz zrodzili się z błota. Ginzburg zwraca uwagę na pokrewieństwo łączące heretyckie poglądy Saccardina – naznaczone świadomością kryzysu oraz oczekiwaniem politycznej, religijnej i kulturowej rewolucji – z rozpoznaniami Galileusza, Bacona, Campanelli, Różokrzyżowców, nawet Kartezjusza. Zarazem jednak wrażliwość Saccardina jest wrażliwością zawodowego komedianta – nie wielkiego intelektualisty – i to właśnie czyni ten przypadek niezwykłym. Sprawa Saccardina, obeznanego, jak wykazuje Ginzburg, z literaturą libertyńską, zarazem zaś bezwzględnie odrzucającego elitaryzm libertynów, pokazuje, że w tym okresie związki między kulturą wysoką i kulturą klas podporządkowanych mogły obejmować okrężną wymianę, zapośredniczoną przez różne, niekiedy przeciwstawne kody.

2

Długie trwanie czy ulatnianie się plebejskich dóbr wspólnych? W stronę (a)socjologii historycznej

89%

Moll Ł.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 4

67-90

EN

The aim of the article is twofold. First of all, it provides a commentary on the growing interest in people’s history in Polish academic circles and public debate. The author questions why Polish authors omit the role played by the commons in their research, despite this phenomenon being crucial for historians of the plebeian classes in other countries. Secondly, by reflecting on this particular omission by Polish scholars, he strives to make a more general point concerning conceptualizations of the commons, and specifically the plebeian commons. The article demonstrates that the commons constructed and reproduced by subaltern groups are characterized by their fleeting nature. This is because plebeian subjectivities - in their struggles to defend the commons against enclosures - use a strategy of evading representatives of the state and capital. Their commons thereby become to a large degree imperceptible, including to scholars studying the archives kept by the dominant classes. But the fact that plebeian commons elude the archives does not necessarily mean that they do not exist, or that they cannot survive. In his conclusion, the author sketches out the paradigm of “historical asociology” as a possible solution in studying illegible and latent forms of the commons. This proposal is inspired by those scholars of the plebeian classes who focused on the role of the commons in reproducing autonomous and masterless ways of living.

PL

Cel artykułu jest dwojaki. Po pierwsze, stanowi on komentarz do trwającego obecnie wzrostu zainteresowania historią ludową w polskim świecie akademickim i debacie publicznej. Stawiam pytanie: dlaczego polscy autorzy pomijają w swoich badaniach rolę dóbr wspólnego, biorąc pod uwagę, że to zjawisko ma kluczowe znaczenie dla zagranicznych historyków klas ludowych? Po drugie, zastanawiając się nad tym konkretnym przeoczeniem polskich autorów, staram się poruszyć bardziej ogólną kwestię dotyczącą konceptualizacji dóbr wspólnych, a dokładniej: plebejskich dóbr wspólnych. Pokazuję, że dobra wspólne konstruowane i reprodukowane przez grupy podporządkowane charakteryzują się ulotnością. Dzieje się tak dlatego, że plebejskie podmiotowości – w walce o obronę dobra wspólnego przed grodzeniami – posługują się strategią ucieczki przed przedstawicielami państwa i kapitału. W ten sposób dobra wspólne stają się – w znacznym stopniu – niedostrzegalne także dla badaczy korzystających z archiwów klas dominujących. Ale to, że plebejskie dobra wspólne wymykają się z archiwów, niekoniecznie oznacza, by nie istniały i by nie mogły przetrwać. W konkluzji zarysowuję paradygmat „asocjologii historycznej” jako możliwego podejścia w badaniu nieczytelnych i ulotnych form dobra wspólnego. Moja propozycja jest inspirowana przez prace tych badaczy klas plebejskich, którzy skupiają się na roli dobra wspólnego w zakresie zawiązywania autonomicznych i bezpańskich sposobów życia.

3

Do spółdzielni produkcyjnej i z powrotem. Przemiany własności w powojennych narracjach pamiętnikarskich

71%

Zborowska A.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 2

71-98

EN

The article analyses representations of the experience of changes in ownership in the diaries of Poles ideologically involved in creating production cooperatives in Poland after WWII. The author uses unpublished archival materials from the competition for “New Peasants Diaries” [Nowe pamiętniki chłopów, 1955–1956] and diaries published in the volumes Young Rural Generation of the Polish People’s Republic [„Młode pokolenie wsi Polski Ludowej”, 1963–1967]. The first part of the article focuses on the experiences and hopes associated with the process of creating socialist ownership and tries to answer the question of how cooperative members understood the challenges of the future in the context of socialism. Following this, the article analyses the diaries of rural youth. These narratives describe the process of liquidating the cooperatives and how the idea of production cooperatives existedafter 1956.

PL

Artykuł dotyczy analizy reprezentacji doświadczenia przemian własnościowych w pamiętnikach osób zaangażowanych ideowo w tworzenie spółdzielni produkcyjnych w Polsce po drugiej wojnie światowej. Autorka korzysta z większości nieopublikowanych materiałów archiwalnych z konkursu na „Nowe pamiętniki chłopów” (nadsyłanych w latach 1955-1956) oraz wypowiedzi opublikowanych w tomach „Młode pokolenie wsi Polski Ludowej” (1963-1977). Pierwsza część artykułu skupia się na doświadczeniach i nadziejach związanych z procesem tworzenia własności socjalistycznej, starając się odpowiedzieć na pytanie jak członkowie spółdzielni rozumieli wymagania przyszłości w kontekście socjalizmu. W kolejnych częściach artykułu analizowane są narracje młodego pokolenia, które opisuje proces likwidacji tej własności, a także sposoby istnienia idei spółdzielni po 1956 roku.

4

„Zna dobrze i nie zapomina duszy robotnika”. Akta osobowe działaczy politycznych i historia ludowa

71%

Bertram Ł.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 2

213-233

EN

The subject of this article comprises the experiences of representatives of the Polish peasant strata who, in the first post-war years, became politically active as party activists or state officials. The main thesis of the paper is that the pre-war Polish communist movement and post-war structures of power constitute a space of simultaneous overlapping and tensions between people’s history and political history. The personal files of working-class and peasant activists may be regarded as source material for the above. In this article, the author indicates the benefits that historians and sociologists can draw from an in-depth and empathetic analysis of this source base, revealing patterns of political socialisation, the dynamics of biographical transformations and their perception, the status uncertainty of “former labourers” and “former peasants”, the horizons of their aspirations and their claims to agency and its political limitations.

PL

Tematem tego artykułu są doświadczenia przedstawicieli i przedstawicielek polskich warstw ludowych, którzy w pierwszych latach powojennych weszli w pole czynnego zaangażowania politycznego jako działacze partyjni czy funkcjonariusze państwowi. Główną tezą tekstu jest stwierdzenie, że przedwojenny polski ruch komunistyczny i powojenne struktury władzy stanowią przestrzeń jednocześnie zachodzenia na siebie oraz napięć pomiędzy między historią ludową oraz historią polityczną,. W wymiarze źródłowym taką rolę spełniać mogą zaś akta osobowe działaczy i działaczek pochodzenia robotniczego i chłopskiego. W tekście sygnalizuję korzyści jakie historycy i socjologowie wynieść mogą z pogłębionej i empatycznej analizy tej bazy źródłowej, ukazującej wzorce socjalizacji politycznej, dynamikę biograficznych transformacji oraz ich postrzegania, statusową niepewność „byłych robotników” i „byłych chłopów”, horyzonty ich aspiracji oraz roszczenia do sprawczości i jej polityczne ograniczenia.

Refine search results

3 Kultura i Społeczeństwo

1 Praktyka Teoretyczna

1 Bertram Ł.

1 Ginzburg C.

1 Moll Ł.

1 Zborowska A.

3 2022

1 2016

Gołębnik przejrzał na oczy. Ludowy spisek w siedemnastowiecznej Italii

Długie trwanie czy ulatnianie się plebejskich dóbr wspólnych? W stronę (a)socjologii historycznej

Do spółdzielni produkcyjnej i z powrotem. Przemiany własności w powojennych narracjach pamiętnikarskich

„Zna dobrze i nie zapomina duszy robotnika”. Akta osobowe działaczy politycznych i historia ludowa