Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  peryfraza
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Literature’s grammatical dynamic – a research perspective

100%
Skibski K.
Forum Poetyki
|
2022
|
issue 30
EN
The paper outlines a research perspective in reference to literary grammar. A philological analysis of literary texts allows an insight into several peculiar manifestations of grammatical dynamic assuming that texts have linguistic potentiality determined by various factors. These factors include syntagmaticity, specificity of situational language use in reference to repeatable textual elements, categorization mechanisms or – in a slightly different conceptualization – textual fluidity. Examples discussed in this paper are an introduction to basic elements significant in grammar-oriented analyses. Ambiguity and redundancy are identified as two most significant issues.
PL
Artykuł stanowi próbę nakreślenia perspektywy badawczej w odniesieniu do gramatyki literatury. Filologiczny sposób analizy tekstów literackich skłania autora do przyjrzenia się kilku swoistym przejawom dynamiki gramatycznej przy założeniu, że tekstom przynależna jest językowa potencjalność determinowana przez różne czynniki. Wśród nich wymienia się przestrzenność struktury wiersza (syntagmatyczność), specyfikę sytuacyjnego użycia języka z odniesieniem do powtarzalnych elementów tekstotwórczych, mechanizmy kategoryzacji czy – w nieco innym ujęciu – płynność tekstu. Omówione przykłady tekstów literackich stanowią wprowadzenie podstawowych elementów istotnych w podejmowaniu prób analitycznych skoncentrowanych na zjawiskach gramatycznych. Wśród problemów najistotniejszych wskazuje się niejednokształtność i redundancję.
2
Publication available in full text mode
Content available

„Temporalizacja” Boga. O czym mówią peryfrazy „roku Pańskiego” na stronach tytułowych starych druków

100%
Janus K. J.
Verbum Vitae
|
2020
|
vol. 38
|
issue 1
EN
In this paper examples of periphrasis of the words “Anno Domini” are presented. The phrases were selected from the title pages of old prints that were published in the 16th and 17th centuries and indexed in Bibliografia Staropolska of Karol Estreicher. The expressions analyzed in the article are particularly distinguished by the inventiveness of their authors and considered especially interesting due to their aesthetics and contexts. A part of this article is devoted to an analysis of chronograms. The scientific reflection referenced in this paper can be treated as prolegomena to further researches, since this phenomenon has thus far been the subject of little study and thus needs to be further analyzed from the theological, literary, and linguistic perspectives. Philological considerations presented in the article are based on intertextual references and reflect the biblical, patristic, and sensu largo cultural contexts.
PL
W artykule zostały zaprezentowane i zinterpretowane peryfrazy wyrażenia „Anno Domini” umieszczone na stronach tytułowych XVII- i XVIII-wiecznych druków indeksowanych w Bibliografii Staropolskiej Karola Estreichera. Do interpretacji zostały wybrane zarówno peryfrazy odznaczające się walorami literackimi, jak i interesujące z uwagi na konteksty, aluzje, konotacje. Wśród prezentowanych wyrażeń znalazły się także chronogramy. Podjętą w szkicu naukową refleksję na temat tego fenomenu wydawniczego można potraktować jako prolegomena do kolejnych badań, ponieważ temat wydaje się wart zainteresowania. Krytyczne spojrzenie z perspektywy teologicznej, literaturoznawczej, lingwistycznej na nieopracowany dotychczas materiał może przyczynić się do poszerzenia wiedzy na temat kultury religijnej dawnych Polaków.
3
Publication available in full text mode
Content available

Peryfraza progresywna i strategie tekstowe

100%
Jakielaszek J.
Vox Patrum
|
2004
|
vol. 46
461-468
EN
One of the most striking features of Lucifer's style is his frequent usage of a periphrastic structure. The paper proposes that there is a clear semantic distinction between this construction and synthetic verbal forms. Stylistic and interpretive consequences of Lucifer's usage follow from a comparison with other authors and transtextual gestures which determine a proper contextualization of such structures.
4

Strategie nominacyjne i narracyjne jako świadectwo zachowań etycznych w dyskursie związanym z organizowaniem edukacji osób z niepełnosprawnościami

100%
Szagun D.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 6: Językoznawstwo
157-172
PL
Artykuł podejmuje próbę opisu elementów językowych, w ich aspekcie etycznym, obecnych w dyskursie publicznym na temat indywidualnej edukacji uczniów niepełnosprawnych. W obrębie analizowanego dyskursu interesują nas przede wszystkim strategie nominacyjne osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów oraz strategie narracyjne związane z osobami z niepełnosprawnościami, rozpięte dwubiegunowo pomiędzy leksemami włączenie – wykluczenie odnoszące się do uczestników dyskursu: Ministerstwa Edukacji Narodowej, szkoły i reprezentującego ją dyrektora oraz nauczycieli, atakże rodziców i dzieci. Elementy nominacyjne w postaci konstrukcji z przymiotnikami atrybutywnymi określające dzieci i młodzież zniepełnosprawnościami pełnią funkcję peryfraz o funkcji eufemizacyjnej, są pod względem znaczeniowym próbą ucieczki przed stygmatyzacją społeczną. Z kolei strategie narracyjne wyraźnie jawią się jako narzędzie sterowania odpowiedzialnością za proces edukacyjny.
EN
This article attempts to describe linguistic elements, in their ethical aspect, present in the public discourse on individual education of students with disabilities. Within the analyzed discourse, we are primarily interested in the nomination strategies of people with disabilities and their care-takers and narrative strategies related to people with disabilities, bipolarly stretched between lexes inclusion – exclusion and referring to the participants of the discourse: the Ministry of National Education, the school and the principal and teachers representing it, as well as parents and children. Nomination elements with attributes defining children and youth with disabilities play the role of periphasis with a euphemistic function, they are, in terms of meaning, an attempt to escape social stigmatization. In turn, predictive and narrative strategies clearly appear as a tool to control responsibility for the educational process.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wokół definicji poetyckich Norwida

80%
Niewczas Ł.
Studia Norwidiana
|
2011
|
vol. 29
258-268
EN
The author discusses Tomasz Korpysz's book Definicje poetyckie Norwida (Norwid's poetical definitions). He first of all pays attention to a great cognitive value of the work that is the result of both reliable theoretical elaboration of the category of “poetical definition”, and a convincing analysis of this phenomenon in selected areas of Norwid's poetry.
6
Publication available in full text mode
Content available

„Jeśli rzeczy mają potoczyć się dalej…” – potencjalność i entropia we wczesnej prozie Magdaleny Tulli

80%
Kaniewska B., Skibski K.
Forum Poetyki
|
2021
|
issue 26
32-47
EN
The article concerns the specificity of the language in early prose works by Magdalena Tulli. The phenomena of literary grammar (a specific manner of operating abundance in the narrative, a particular type of arranging syntax and a creative use of colloquialism) allow one to consider this prose as an entropic story. Predominantly thanks to a characteristic dispersion of narrative energy, as well as chaotic moments, contrasting with readers’ expectations. Thanks to quoted examples and references to selected linguistic research concepts, yet another perspective on interpreting textual features in the works of the author of “Skaza”, which will in turn allow asking new questions about the exceptionality of stories included in this original poetic prose.
PL
Artykuł dotyczy specyfiki języka wczesnych utworów prozatorskich Magdaleny Tulli. Zjawiska z obszaru gramatyki literackiej – specyficznego operowania nadmiarem w narracji, osobliwym typem składni aranżującej, a także twórczym wykorzystaniem potoczności – pozwalają przyjrzeć się tej prozie jako opowieści entropicznej. Przede wszystkim ze względu na charakterystyczne rozproszenie energii narracyjnej, jak również kontrastujące z czytelniczymi oczekiwaniami nieuporządkowanie. Dzięki przytoczonym przykładom i odniesieniom do wybranych koncepcji badawczych z obszaru językoznawstwa uruchomić można kolejną perspektywę namysłu nad cechami tekstów autorki „Skazy”, a dzięki temu – zadać nowe pytania o wyjątkowość opowieści zawartych w tej oryginalnie poetyckiej prozie.
7

Kategoria ozdobności w retoryce jezuickiej: Maciej Kazimierz Sarbiewski, Zygmunt Lauksmin, Jan Kwiatkiewicz

71%
Ryczek W.
Pamiętnik Literacki
|
2022
|
vol. 113
|
issue 2
115-133
PL
Artykuł stanowi omówienie kategorii ozdobności retorycznej (ornatus) w podręcznikach wymowy autorstwa trzech jezuitów z XVII wieku: Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Zygmunta Lauksmina i Jana Kwiatkiewicza. Antyczni nauczyciele retoryki najczęściej łączyli ją z rozmaitymi przekształceniami językowymi, znanymi pod nazwą tropów czy figur słów i myśli. Jej głównym wyznacznikiem stała się szeroko rozumiana figuratywność. Porównanie sposobów opisania tej kategorii w podręcznikach trzech autorów czerpiących inspiracje z dzieł Cycerona i Kwintyliana pozwala ukazać zmiany w myśleniu o ozdobności i przeobrażenia, jakim podlegał cyceronianizm we wczesnonowożytnej teorii i praktyce retorycznej. Otwarciu na nowe inspiracje stylistyczne towarzyszyła troska o błyskotliwość wypowiedzi. Wśród najczęściej stosowanych schematów wysłowienia znalazły się wówczas alegoria, metafora, peryfraza i antonomazja.
EN
The paper attempts at describing the category of rhetorical ornamentation (ornatus) in the textbooks of eloquence by three 17th c. Jesuits: Maciej Kazimierz Sarbiewski (1595–1640), Zygmunt Lauksmin (1596–1670), and Jan Kwiatkiewicz (1629–1703). Ancient rhetoric teachers linked it with many linguistic forms known under the names of various tropes and figures. Broadly understood figuration became its main determinant. A comparison of the modes of describing this category in the three textbooks, the authors of which were inspired by Aristotle, Cicero, and Quintilian, allows to expound the changes in thinking about ornamentation and transformations that Ciceronianism unterwent in early-modern theory and oratorical practice. Opening to new stylistic inspiration was accompanied by concern for brilliance of expression. The most commonly used rhetorical devices were allegory, metaphor, antithesis, periphrasis, and antonomasia.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.