Search results

1

Ibsenov pharmakon: Sokrat i Stockmann

100%

Tomljenović A.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2019

|

issue 17

269-283

EN

Although An Enemy of the People has always been one of Ibsen’s most popular plays, ibsenology often dismisses it as a revolutionary pamphlet and the critique of the tyranny of the compact majority and the mediocrity of parliamentary democracy. Instead of focusing on the conflict that arises between the Conservatives and the Liberals, minority and majority, I want to draw attention to Ibsen’s poetic revolt. Building on Derrida’s study of the pharmakon in the Phaedrus, I argue that Ibsen continues to investigate the conflict between the speaker and the listener, between the actor and the audience, between speech and writing.

2

Le jeu dans le roman Hors d’Atteinte ? d’Emmanuel Carrère : une réponse à l’angoisse existentielle ?

71%

Baës P.

Quêtes littéraires

|

2023

|

issue 13

162-172

EN

At the casino, Frédérique abandons herself to the roulette wheel, which gives her a protective “out of reach” place. A moment of oblivion, gambling gives her intense vertigo and appears to be a form of abandonment, an act of revolt against the diktats of society. It is also defined as an ordalic practice, meaning that the character relies on chance. As a kind of pharmakon, the game provides a feeling of omnipotence, curbing the heroine’s anguish but also proving to be mortifying. Frédérique, the specular double of an author in the grip of ontological anguish, quickly slips into gambling madness. Is the game really beneficial? Does it have a cathartic effect on the character? Or, on the contrary, is it pure fantasy, an illusion incapable of fulfilling the heroine’s fantasies, except for a brief interlude outside reality?

FR

Au casino, Frédérique s’abandonne à la roulette qui lui confère un lieu protecteur « hors d’atteinte ». Moment d’oubli, le jeu lui procure un vertige intense et apparaît comme une forme d’abandon, un acte de révolte contre les diktats de la société. Il se définit aussi comme une pratique ordalique signifiant que le personnage s’en remet au hasard. Sorte de pharmakon, le jeu procure un sentiment de toute puissance en jugulant l’angoisse de l’héroïne, mais en se révélant également mortifère. Frédérique, double spéculaire d’un auteur en proie à une angoisse ontologique, bascule rapidement dans la folie des joueurs. Le jeu s’avère-t-il vraiment salutaire pour la jeune femme plongée dans l’oubli de soi ? A-t-il un effet cathartique sur le personnage ? Ne se révèle-t-il pas, au contraire, une pure chimère, une illusion incapable de combler les fantasmes de l’héroïne, si ce n’est le temps d’une parenthèse hors du réel ?

3

Historiograficzne leki na katastrofy narodowe. O pracach nad kodeksem dyplomatycznym Śląska przed i po roku 1945

63%

Pestrykov O.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2022

|

vol. 52

371-386

EN

This paper is an attempt to answer the question: can the process of historical source construction be a way of responding to national catastrophe? The primary meaning of the word catastrophe is the unexpected but logical conclusion of a play. Although the word "catastrophe" has changed its meaning, it still retains its connotation. It is not a meaningless ending. History cannot be the cure for catastrophe in the classical sense. Its effects are well described by the idea of Pharmakon, which we can find in Plato. Pharmakon is both a medicine and a poison. A person suffering a catastrophe is not cured, but rather is inebriated by history. It is what gives one the strength to survive the trauma of catastrophe. Historians are no exception. The second half of the article is a concrete example (case‑study) of how, under the guise of objective studies of historical documents, historians create realities that help them to relive (but not cure) the trauma of catastrophe. Often the historical source is perceived as an immutable, natural basis for the construction of a historical narrative. A historical source has no nationality, but it can obtain it. The most popular and simple way is the publication of new (or first) historical sources edition as "nationals" This article examines a specific example of the race between Polish and German historians (after 1945) on the issue of publishing historical sources concerning mediaeval Silesian history. Since the very same documents had to be published, the primacy in publication of new editions had to determine its "nationality".

4

Pharmakon and the Scene of Writing

63%

Kłos-Czerwińska P. M.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2019

|

vol. 4

|

issue 2

36-54

PL

Artykuł dotyczy problematyki języka jako farmakonu w sensie nadanym mu przez Platona i wprowadzonym przez niego do filozofii i dalej językoznawstwa. Ten rodzaj rozumienia języka odkrywa nie tylko jego pozytywny i twórczy charakter, ale również jego destrukcyjne cechy. Artykuł prezentuje zmiany w rozumieniu tego, co tradycyjnie było uważane za język. Śledzimy jego zmiany poczynając od Platona, poprzez derridiańskie wyjaśnienie języka, aż do jego ujęcia przez klasyków zajmujących się procesami tłumaczenia. W ten sposób w artykule śledzimy ewolucję zjawiska, które ukształtowało nasze współczesne myślenie o podmiocie.

EN

An article deals with the problematic of language as a kind of pharmakon in the sense that was introduced into linguistics and philosophy by Plato. This kind of understanding of language reveals not only its positive and creative character, but also its destructive traits. Article presents the changes in the understanding of what traditionally was found to be a language. Starting with Platonian vision of language, through its Derridian explanation, to contemporary specialists dealing with theory of translation process – we follow the evolution of the phenomena that shaped our contemporary thinking about the human being. Keywords: pharmakon, language, meaning, translation Streszczenie Artykuł dotyczy problematyki języka jako farmakonu w sensie nadanym mu przez Platona. Ten rodzaj rozumienia języka odkrywa nie tylko jego pozytywny i twórczy charakter, ale również jego destrukcyjne cechy. Artykuł prezentuje zmiany w rozumieniu tego, jak język był postrzegany w tradycji językoznawczej i filozoficznej. Śledzimy jego zmiany poczynając od Platona, poprzez Derridiańskie wyjaśnienie języka, aż do jego ujęcia przez klasyków zajmujących się procesami tłumaczenia. W ten sposób w artykule śledzimy ewolucję zjawiska, które ukształtowało nasze myślenie o podmiocie.

5

Od akwawity do Amatora – wódka w polskiej kulturze. Rekonesans badawczy

63%

Graf M., Cieliczko M.

Język. Religia. Tożsamość

|

2016

|

issue 1(13)

5-26

EN

The article is about vodka that is studied from a philological perspective (cultural, literary, linguistic). The methodology used in the text is a combination of the microhistory and the object-turn. Authors present important issues connected to the culture of producing and consuming this alcoholic beverage (in the past and nowadays) and the forms of its presence in polish literature (i.e. in memoirs, poetry, novels). Significant part of the article is the linguistic research: from the names of specific kinds of vodka and colloquial variants of lexeme vodka to characteristic for the latest Polish language numerous proper names.

6

Warkocz. Transgresje Leśmiana

54%

Wojda D.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2018

|

issue 7

49-81

EN

The interpretations included in the paper refer to the motif of the plait which appeared in different genre forms of Bolesław Leśmian’s writing. Part one offers an introduction to its most important symbolic meanings: extraordinary value which corresponds to verse, poetic art and, at the same time, transgression and fusion of the appearance with the truth. These threads are developed in the following sub-chapter which justifies the assumption that through depicting the plait Leśmian ironically shows the paradoxality of existence as a tangle of fantasy and reality. The poet’s thought is explained in this part by the concept of Jacques Derrida’s pharmakon. The subsequent part of the article presents Leśmian’s transgressive creatures: women with plaits and plaits alone illustrating that poetry symbolized by them represents a value which is a transformation, “song with no words”, violation of boundaries and fusion of contradictions. Juxtaposing these motifs with gnostic ideas continued in the following isolated fragment overlaps with showing connections between Leśmian’s works with the formula of romantic irony, particularly as understood by Friedrich Schlegel. The parabasis, auto-ironic traces and the concept of “wordless melody” are analyzed in final interpretations which lead to the conclusion that the plait in Leśmian’s works is a figure of the unthinkable mystery of existence, and at the same time it symbolizes poetry, irony and fantasy.

PL

Zawarte w tym artykule interpretacje dotyczą motywu warkocza, który pojawia się w różnych formach gatunkowych pisarstwa Bolesława Leśmiana. Część pierwsza wprowadza w jego najważniejsze znaczenia symboliczne: wyjątkowej wartości – odpowiadającej mowie wiązanej, sztuce poetyckiej – a jednocześnie transgresji i zespolenia pozoru z prawdą. Wątki te rozwijane są w kolejnym podrozdziale, uzasadniającym twierdzenie, że za pośrednictwem przedstawień warkocza Leśmian ironicznie ukazuje paradoksalność bytu, jako splotu fantazji z realnością. Myśl poety zostaje w tej partii objaśniona koncepcją farmakonu Jacques’a Derridy. Następna część artykułu prezentuje Leśmianowskie istoty transgresywne – kobiety z warkoczami i same warkocze, obrazujące, że symbolizowana przez nie poezja stanowi wartość, która jest przemianą, „pieśnią bez słów”, naruszaniem granic i połączeniem sprzeczności. Zestawienie tych wątków z ideami gnostyckimi, kontynuowane w dalszym wyodrębnionym fragmencie, nakłada się na ukazanie powiązań twórczości Leśmiana z formułą ironii romantycznej, szczególnie w ujęciu Friedricha Schlegla. Parabazie, autoironicznym tropom i wyobrażeniu „bezsłownej melodii” poświęcone są końcowe interpretacje, zmierzające do wniosku, że warkocz jest w dziełach Leśmiana figurą niewyrażalnej tajemnicy bytu, a zarazem symbolizuje poezję, ironię i fantazję.

Refine search results

1 Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

1 Historyka Studia Metodologiczne

1 Język. Religia. Tożsamość

1 Poznańskie Studia Slawistyczne

1 Półrocznik Językoznawczy Tertium

1 Quêtes littéraires

1 Baës P.

1 Cieliczko M.

1 Graf M.

1 Kłos-Czerwińska P. M.

1 Pestrykov O.

1 Tomljenović A.

1 Wojda D.

1 2023

1 2022

2 2019