Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  podatek od wartości dodanej
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Podatek od wartości dodanej jest jednym z najistotniejszych źródeł dochodów publicznych. W państwach członkowskich Unii Europejskiej jego wydajność fiskalną obniżają znacząco oszustwa podatkowe. Kluczowym instrumentem przeciwdziałania tym oszustwom, niezależnie od państwa, są kontrole wywiązywania się z obowiązków podatkowych. Ich skuteczność zależy przede wszystkim od metod selekcji podatników do kontroli. W Polsce od 2005 r. selekcja ta jest dokonywana m.in. z wykorzystaniem krajowych i wojewódzkich obszarów ryzyka zewnętrznego. Celem artykułu jest ocena zastosowania tej metody selekcji podatników w przypadku podatku od wartości dodanej. W jego treści odniesiono się także do aktualnych problemów związanych z poborem tego podatku, w tym w szczególności oszustw podatkowych.
PL
Celem artykułu jest wyznaczenie długo- i krótkookresowych elastyczności wpływów podatkowych względem ich bazy podatkowej oraz sprawdzenie występowania asymetrii w tempie dostosowań a także krótkookresowych odchyleniach od stanu równowagi. Badanie obejmuje dwie najważniejsze kategorie podatków w Polsce – podatek od wartości dodanej oraz składki na ubezpieczenia społeczne – w latach 1999–2013. Otrzymane wyniki wskazują, że elastyczności długookresowe dla obydwu kategorii podatków są bliskie jedności. Ponadto elastyczności krótkookresowe oszacowane na podstawie asymetrycznego modelu korekty błędem oraz regresji rolowanej wskazują na większą wahliwość wpływów z podatku VAT. Zatem wzrost obciążenia podatkami konsumpcyjnymi prowadzi do większej podatności finansów publicznych na wahania związane z cyklem gospodarczym.
EN
This paper provides estimates of tax revenues with respect to their individual tax bases, focusing on differences between long- and short‑run elasticities and allowing for asymmetries in the speed of adjustment as well as in short‑run volatility. Estimates are presented for two major tax categories in Poland: value added tax, and employer and employee social contributions for the 1999–2013 period. Our results indicate that long‑run elasticities are close to unity. An analysis of short‑run elasticities based on considering their asymmetric responses to economic fluctuations, complemented by a rolling regression exercise, suggests that VAT revenues are subject to greater volatility. Therefore, a shift in taxation from labor income to consumption increases the sensitivity of public finances to the business cycle.
EN
The paper concerns general thoughts on fiscal efficiency and legal regulations of VAT on the occasion of the 30th anniversary of this tax in Poland.
PL
Artykuł dotyczy ogólnej refleksji nad wydajnością fiskalną i normatywną konstrukcją VAT w świetle rocznicy 30-lecia funkcjonowania tego podatku w Polsce.
EN
The Goods and Services Tax is the most fiscally effective public levy. Furthermore, being an indirect tax, it is also a levy whose collection involves the phenomenon of “tax anaesthesia” – it should not be surprising that at the time of the financial crisis public authorities are becoming particularly interested in this tax . In addition, the inflation of tax regulations and the problems concerning their application in practice once again highlight the taxation law-making process– a problem which has often been mentioned in Polish legal doctrine. The aim of this article is to analyse the changes to the Act on the Goods and Services Tax introduced between September 2008 (the collapse of Lehman Brothers) and May 2013. Due to the limited scope of the article only the amendments to the Act have been presented, and it does not discuss executor regulations. The first part presents the amendments that aim to adjust the content of Polish law to the provisions of European Union law. The second part draws the reader’s attention to the consequences of normative changes surrounding VAT. As the third category of amendments, the author of the article highlighted the laws which, according to their drafters, were supposed to contribute the fulfilment of various economic, social, and political aims or were supposed “improve” the currently-binding provisions in the original act or aimed to make those provisions more precise.
RU
Налог на товары и услуги является наиболее эффективным с финансовой точки зрения общественным сбором. Как косвенный налог он есть также сбором, с изЪятием которого вяжется явление "налогового обезболивания". Не удивительно, что в период финансового кризиса он становится предметом особого интереса со стороны государства. Инфляция налоговых законов и связанные с ними проблемы в области налоговой практики в очередной раз привлекают внимание к вопросу создания налогового законодательства. Цель этой статьи заключается в анализе изменений, которые были введены в Закон о налоге на товары и услуги в период с сентября 2008 года, т.е. с момента распада банка Lehman Brothers, по май 2013 года. В связи с ограниченным объемом в статье представлены только поправки к закону о налогах на товары и услуги, игнорируя правила внедрения. В первой части представлены поправки, позваляющие адаптировать содержание внутреннего государственного законодательства с положениями законодательства Европейского Союза. Во второй части обращено внимание на последствия изменений нормативов правовой базы в сфере налога на добавленную стоимость (НДС). В третью категорию поправок выделено те законы, которые в оцене авторов проекта внесли свой вклад в реализацию различных экономических, социальных и политических целей, или же служили для разъяснения и «улучшения» существующих положений принятых в первоначальном законе.
EN
The article looks at why financial intermediation services are exempt from value added tax (VAT) and discusses the implications of this situation. Financial intermediation services are exempt from value added tax although they are a significant part of the economy, the author says. There are several reasons why this exemption is justified, according to Bernal. Experts differ on whether or not financial intermediation services generate value added. If they do, the question is how this value should be calculated, the author observes. A number of factors influence the interest rate, which is the main category in financial intermediation services, but not all these factors contribute to value added. Alongside difficulties in determining taxable income, there is a problem with defining what exactly should be subject to taxation. The article highlights the implications of the exemption for both intermediaries and their customers. The exemption for intermediaries may influence the proportion of factors of production used, and whether intermediation services are provided on an in-house basis or are outsourced. The exemption may also have an impact on cooperation between companies active in the sector, and on the choice of customer groups (corporations vs. individuals). Moreover, the exemption may influence the choice of the venue from which goods are delivered, and the location of the head office and organizational structure of the service provider. The exemption of financial intermediation services from VAT also influences intermediaries’ customers, for example with regard to the choice of the structure of capital, the choice of risk management tools, and the choice of the consumption model, as well as the international competitiveness of businesspeople taking advantage of financial intermediation services. The article discusses examples of how financial intermediation services are approached in different countries worldwide.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie przyczyn i konsekwencji zwolnienia usług pośrednictwa finansowego z podatku od wartości dodanej. Pośrednicy finansowi pozostają zwolnieni pomimo tego, że ich działalność stanowi bardzo znaczącą część gospodarki narodowej. Można wskazać szereg argumentów uzasadniających wspomniane zwolnienie. Istnieją wątpliwości, czy usługi pośrednictwa finansowego tworzą wartość dodaną, a jeśli przyjąć, że tworzą, to pozostaje problem ustalenia (pomiaru) wartości dodanej. Na wysokość stopy procentowej, która jest główną kategorią w usługach pośrednictwa finansowego, wpływa wiele czynników, spośród których nie wszystkie tworzą wartość dodaną. Obok trudności związanych z ustaleniem podstawy opodatkowania, istnieje jeszcze problem zdefiniowania podmiotu czynnego. W artykule wskazane zostały również konsekwencje obowiązującego zwolnienia z podatku i to zarówno dla podmiotów świadczących te usługi jak i podmiotów korzystających z tych usług. Zwolnienie usług pośrednictwa finansowego może wpływać na decyzje podmiotów świadczących te usługi w zakresie: proporcji wykorzystania czynników produkcji, sposobu wykonywania czynności pomocniczych w przedsiębiorstwie lub poza nim, współpracy podmiotów działających w branży, wyboru charakteru podmiotu świadczącego usługi pośrednictwa finansowego (specjalizacja vs. uniwersalizacja), wyboru miejsca, z którego dostarczane są towary, wyboru miejsca siedziby i struktury organizacyjnej usługodawcy. Zwolnienie usług pośrednictwa finansowego wpływa również na klientów pośredników na przykład w zakresie: wyboru struktury kapitału, wyboru narzędzi zarządzania ryzykiem, możliwości konkurowania za granicą przez przedsiębiorców korzystających z usług pośrednictwa finansowego, międzyokresowego wyboru skali konsumpcji, subsydiowania przez przedsiębiorców kredytów zaciąganych przez gospodarstwa domowe.
PL
Podstawowym prawem wynikającym z dyrektywy Rady 2006/112/WE jest prawo do odliczenia podatku naliczonego, które to prawo może zostać — wyjątkowo tylko — ograniczone przez państwa członkowskie. Zarówno polskie, jak i unijne przepisy nie definiują pojęć „należyta staranność” oraz „dobra wiara”. Pojęcia te są tak zwanymi klauzulami generalnymi i zdefiniowane zostały na potrzeby prawa do odliczenia podatku VAT jedynie w orzecznictwie TSUE. Zapewniają one — przy dokonywaniu konkretnej oceny stanu faktycznego — tak zwany luz interpretacyjny, który pozwala uwzględnić kryteria pozaprawne mające znaczenie w funkcjonowaniu obrotu gospodarczego. Wydaje się, że nie jest możliwe precyzyjne i zarazem niebudzące kontrowersji w procesie stosowania prawa zdefiniowanie pojęć „należyta staranność” czy „dobra wiara”. Należy postulować rozumienie należytej staranności jako zwykłej kupieckiej, zwyczajowo przyjętej staranności, która związana jest z przekonaniem, że towar czy też usługa nie jest dokonana/wykonana przez osobę zamierzającą „obejść” przepisy prawa podatkowego. Podatnik powinien dochować minimum staranności i dobrej wiary przy sprawdzaniu kontrahenta, a nie za organy podatkowe poszukiwać nieuczciwych przedsiębiorców.
EN
The primary right arising from the Council Directive 2006/112/EC is a right to deduct input tax which may be limited by member states only in exceptional situations. Neither national nor European Union legislation define the concepts of “due diligence” and “good faith”. These concepts are so-called general clauses and they have been defined for the purpose of the right to deduct VAT only in the case law of the CJEU. While making a specific assessment of facts, they ensure a socalled interpretation margin that makes it possible to take non-legal criteria significant for business operations into account. Defining the concepts of due diligence or good faith in a precise manner without evoking controversy seems to be impossible in the process of application of the law. Due diligence should be suggested to be understood as regular merchant’s, commonly adopted diligence that is related to, inter alia, the conviction that goods are not provided or a service is not performed by a person intending to “bypass” tax law provisions. A taxable person should exercise minimum diligence and good faith while checking a counterparty rather than look for unfair entrepreneurs doing the job of tax law enforcement.
EN
In the article, the authors examined when an amount received by a taxable person that has the character of grant, subsidy or similar surcharge VAT will be included in taxable amount in tax on goods and services. For this purpose, the terms of grant, subsidy and surcharge on the grounds of Article 29a (1) of the VAT Act were first characterised. Next, the notion of “direct affect on the price” was analysed in the jurisprudence of the Court of Justice of the European Union and Polish administrative courts in order to determine the criteria to assess whether a particular grant, subsidy or surcharge received by taxable person has a direct affect on the price of goods or services supplied by a taxable person.
PL
W artykule autorzy zbadali, kiedy otrzymana przez podatnika kwota będąca dotacją, subwencją bądź dopłatą o podobnym charakterze jest wliczana do podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług. W tym celu najpierw scharakteryzowali pojęcia dotacji, subwencji i dopłaty na gruncie art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług1. W dalszej kolejności przeanalizowali, jak w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz polskich sądów administracyjnych rozumiane jest pojęcie „bezpośredniego wpływu na cenę”, by określić kryteria, według których należy oceniać, czy taki wpływ wywiera dana dotacja, subwencja lub dopłata otrzymana przez podatnika na cenę dostarczanych przez niego towarów lub usług.
EN
The article focuses on selected aspects of goods and services tax in the economic and financial dimension, with particular emphasis laid on the tax determinants behind corporate decisions. Hence, the article includes the issue of neutrality of the tax system in general and the value added tax in particular, the consequences of differentiating taxation rules and VAT exemptions and the idea of tax shift as well as its impact on corporate finance. The most important directions of changes in the value added tax from the corporate perspective have been selected and discussed. The article is both theoretical and practical, it applies the method of literature studies and analysis of legal acts.
PL
Problematyka artykułu skupia się na wybranych aspektach dotyczących ekonomicznego i finansowego oblicza podatku od towarów i usług, ze szczególnym uwzględnieniem podatkowych uwarunkowań decyzji przedsiębiorstw. Stąd w artykule przedstawiono m.in.: 1) zagadnienie neutralności (systemu podatkowego oraz samego podatku od wartości dodanej); 2) konsekwencje różnicowania zasad opodatkowania oraz zwolnień w VAT1; 3) istotę przerzucalności podatku oraz jego wpływ na finanse przedsiębiorstw. Wyselekcjonowano i przybliżono również najważniejsze kierunki zmian w podatku od towarów i usług z perspektywy przedsiębiorstw. Artykuł ma charakter teoretyczno-praktyczny, zastosowano w nim metodę studiów literaturowych oraz analizy aktów prawnych.
EN
In Poland, from the introduction of VAT until the end of 2008, the provisions governing this tax did not apply to gambling and betting activities, which was incompatible with EU law and unfavourable from the perspective of the state’s financial interest. Since 1 January 2009, gambling activities have been subject to VAT exemption. The content of the article discusses the evolution of national regulations on VAT exemption of gambling activities and the controversies related to the application of this preference. The analysis leads to the conclusion that the construction of the tax exemption for gambling activities adopted in Directive 2006/112/EC does not meet the requirements of the contemporary e-gambling market. Since the experience of countries with the so-called modern VAT shows that taxation of gambling services is technically possible, the proposal to abandon this exemption seems justified. However, the introduction of such regulations requires a change in the perception of the gambling phenomenon itself, as well as the adoption of certain assumptions as to what constitutes added value in gambling activities and how this value should be determined.
PL
W Polsce, od momentu wprowadzenia podatku od towarów i usług do końca 2008 r., przepisy normujące tę daninę nie miały zastosowania do działalności w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych, co było niezgodne z prawem unijnym i niekorzystne z perspektywy interesu finansowego państwa. Od dnia 1 stycznia 2009 r. działalność hazardowa podlega zwolnieniu z VAT1. W artykule omówiono ewolucję krajowych regulacji dotyczących zwolnienia z VAT działalności hazardowej oraz kontrowersje związane ze stosowaniem tej preferencji. Przeprowadzona analiza prowadzi do konkluzji, że przyjęta w dyrektywie Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej2 konstrukcja zwolnienia podatkowego dotyczącego działalności hazardowej nie odpowiada wymogom współczesnego rynku e-hazardu. Ponieważ z doświadczeń państw, w których funkcjonuje tzw. nowoczesny VAT, wynika, że opodatkowanie usług hazardowych jest technicznie możliwe, uzasadniony wydaje się postulat rezygnacji z tego zwolnienia. Wprowadzenie takich regulacji wymaga jednak zmiany w sposobie postrzegania samego zjawiska hazardu, jak również przyjęcia pewnych założeń dotyczących tego, co stanowi wartość dodaną w działalności hazardowej i jak należy ową wartość ustalać.
EN
Value added tax (VAT), in Poland a tax on goods and services, in its assumption is characterized by the neutrality of this tax for active VAT taxpayers and does not affect, or rather should not affect, the price of a good (good or service) for these taxpayers. The entity bearing the economic burden of this tax is the final consumer. Therefore, the principle of tax neutrality results primarily from the existing right to deduct input tax on the purchase of goods and services, and not from tax exemptions. However, the existence of this principle also forces the definition of certain conditions that must be met in order to retain the right to deduct tax. The first and basic condition in this regard is to act as a taxpayer. This is emphasized both at EU and national level. On the other hand, due to the structure of VAT, the taxpayer is not entitled to deduct VAT in respect of non-taxable transactions or transactions exempt from VAT. Restrictions on the right to deduct input VAT should constitute an exception and should be interpreted narrowly. Deprivation of the taxpayer’s right to deduct VAT occurs in the case of purchase of goods or services not related to the taxpayer’s taxable activity, purchase from an entity that does not have the status of an active VAT payer, or special types of transactions such as the purchase and use of passenger cars, catering and accommodation services. The jurisprudence of the CJEU, interpreting the provisions of the VAT Directive, clearly confirmed that the right to deduct input VAT is not available to the taxpayer in the case of the so-called a sham transaction (empty invoice), when the supplier of goods or services is a taxpayer of the so-called non-existent, or in the case of an apparent act. However, the actions of tax authorities may have signs of abuse (unjustified deprivation of taxpayers’ right to deduct input VAT), which usually boils down to shifting the burden of verification of all contractors in the supply chain to each participant in this chain. An example of such actions is a situation when an entity without the status of an active VAT payer appears in the supply chain or when this entity has failed to pay the VAT due (a tax offense has been committed in the field of non-payment of VAT), the tax authorities are of the opinion that all entities in the supply chain supplies are not entitled to deduct input VAT. Proper actions of tax administration authorities in the field of counteracting fraud in the field of VAT settlements should not transfer the burden of verifying the status of given entities and their scope of activity to all other participants of the turnover. This is inconsistent with both the VAT Directive and the established case law of the CJEU. Such actions constitute a violation of the foundation of the principle of VAT neutrality for taxpayers.
PL
Podatek od wartości dodanej (VAT1), w Polsce podatek od towarów i usług, w założeniu charakteryzuje się neutralnością dla podatników VAT czynnych i nie wpływa, a raczej nie powinien wpływać, na cenę dobra (towaru lub usługi) dla tych podatników. Podmiotem ponoszącym ekonomiczny ciężar tego podatku jest konsument ostateczny. Zasada neutralności podatku wynika zatem przede wszystkim z istniejącego prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabywaniu towarów i usług, a nie ze zwolnień podatkowych. Istnienie tej zasady wymusza jednak również określenie pewnych warunków, które muszą zostać spełnione, aby zachować prawo do odliczenia podatku. Pierwszym i podstawowym wymogiem w tym zakresie jest działanie w charakterze podatnika. Jest to podkreślane na szczeblu zarówno unijnym, jak i krajowym. Jednocześnie, z uwagi na konstrukcję VAT, podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia VAT w zakresie transakcji nieopodatkowanych lub transakcji zwolnionych z tego podatku. Ograniczenie prawa do odliczenia VAT naliczonego powinno stanowić wyjątek oraz być interpretowane zawężająco. Podatnik jest pozbawiony prawa do odliczenia VAT w przypadku zakupu towaru lub usługi niezwiązanych z prowadzoną przez niego działalnością opodatkowaną, zakupu od podmiotu niemającego statusu podatnika VAT czynnego lub też szczególnego rodzaju transakcji, takich jak zakup i użytkowanie samochodów osobowych, zakup usług gastronomicznych i noclegowych. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) interpretował w swoim orzecznictwie postanowienia dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej2 i jednoznacznie potwierdził, że prawo do odliczenia VAT naliczonego nie przysługuje podatnikowi w przypadku tzw. transakcji pozornej (pustej faktury), gdy dostawca towaru lub usługi jest podatnikiem tzw. nieistniejącym, lub w przypadku czynności pozornej. Jednakże działania organów skarbowych mogą mieć znamiona nadużycia (bezpodstawnego odebrania podatnikom prawa do odliczenia VAT naliczonego), które z reguły sprowadza się do przerzucenia ciężaru weryfikacji wszystkich kontrahentów w łańcuchu dostaw na każdego uczestnika w tym łańcuchu. Przykładem takich działań jest sytuacja, gdy w łańcuchu dostaw wystąpi podmiot niemający statusu podatnika VAT czynnego lub gdy któryś podmiot nie odprowadził VAT należnego (zostało popełnione przestępstwo skarbowe polegające na nieodprowadzeniu VAT), a organy podatkowe stoją na stanowisku, że w związku z tym wszystkie podmioty w łańcuchu dostaw nie mają prawa do odliczenia VAT naliczonego. Słuszne działania organów administracji skarbowej w sferze przeciwdziałania nadużyciom w rozliczaniu VAT nie powinny się sprowadzać do przerzucania ciężaru weryfikacji statusu danych podmiotów i zakresu ich działalności na wszystkich innych uczestników obrotu. Jest to niezgodne zarówno z dyrektywą 2006/112/WE, jak i utrwaloną linią orzeczniczą TSUE. Takie działania stanowią naruszenie fundamentu zasady neutralności VAT dla podatników.
EN
This article presents the history and current legal status of the „temporary” increase in the rates of VAT in Poland (including the basic rate of 23%). The article discusses various legislative solutions, starting from 2011, by means of which the period of validity of the increased tax rates was successively extended. Moreover, the presented solutions are analysed in terms of their compliance with the standards of good legislation, in particular with respect to the ordinance of the Prime Minister of 20 June 2002 on the ‚Principles of Legislative Techniques’. In addition, in this article, in each case, based on the content of legislative materials, the circumstances are presented which – according to the legislator’s assumption – were supposed to justify the continuation of the ‚temporary’ increase in the rates of VAT. Finally, whilst discussing the current legal status of the considered issue, this article subjects it to a critical analysis and presents a better legislative solution, which, on one hand, would ensure adequate revenues for the state budget and, on the other hand, would not raise doubts about the legislator’s intentions in shaping the state fiscal policy.
PL
W niniejszym artykule zaprezentowano historię obowiązywania w Polsce „tymczasowej” podwyżki stawek podatku od towarów i usług (w tym stawki podstawowej w wysokości 23% ) oraz aktualny stan prawny. Omówiono, począwszy od 2011 r., poszczególne rozwiązania legislacyjne, za pomocą których sukcesywnie przedłużano okres obowiązywania podwyższonych stawek podatku. Ponadto prezentowane rozwiązania są poddawane analizie pod kątem ich zgodności ze standardami dobrej legislacji, w szczególności z uwzględnieniem rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”1. Oprócz tego w niniejszym artykule każdorazowo, na podstawie treści materiałów legislacyjnych, przedstawiono okoliczności, które – w założeniu ustawodawcy – miały uzasadniać dalsze obowiązywanie „tymczasowej” podwyżki stawek podatku od towarów i usług. Na koniec omówiono aktualny stan prawny dotyczący analizowanego zagadnienia i poddano go analizie krytycznej oraz przedstawiono lepsze rozwiązanie legislacyjne, które z jednej strony zapewniłoby odpowiednie wpływy do budżetu państwa, z drugiej zaś nie budziłoby wątpliwości co do intencji ustawodawcy w zakresie kształtowania polityki fiskalnej państwa.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.