Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  podvodas
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article discusses one of the many transport services provided by serfs for the benefit of the ruler and his officials on the lands of the former Polish state. Podvoda (the podwód) consisted in supplying horses, which were used mainly by the king with his wife. They were also used persons to whom one of them ordered to supply podvoda horses (e.g. royal messengers), while the obligation to provide this kind of obligation was often changed into a kind of rent (known podwodne or podwodnie) paid in exchange for the obligation to carry out and provide podvodas. The analysis conducted by the Author concerns the issues related to legal regulations in the field of the podvoda duty in the light of the provisions of 16th and 17th century universals and constitutions contained in the collection of the oldest laws of the Polish state.
PL
Przedmiot niniejszych rozważań stanowi jedna z wielu posług o charakterze transportowym świadczonych przez ludność poddaną na rzecz panującego i jego urzędników na ziemiach dawnego państwa polskiego. Podwoda (podwód) polegała na dostarczeniu koni, z których korzystał przede wszystkim król ze swoją małżonką oraz osoby, którym jedno z nich poleciło dostarczyć konie podwodne (np. posłańcy królewscy), przy czym obowiązek świadczenia tego rodzaju powinności był często zamieniany na rodzaj czynszu (podwodne, podwodnie) składanego w zamian za powinność odbywania i dostarczania podwód. Analiza przeprowadzona przez Autora dotyczy zagadnień związanych z regulacjami prawnymi w zakresie obowiązku podwodowego w świetle postanowień XVI i XVII-wiecznych uniwersałów i konstytucji zawartych w zbiorze najdawniejszych praw państwa polskiego.
PL
Przedmiot niniejszej analizy związany pozostaje z posługami o charakterze transportowym, których obowiązek dostarczania spoczywał na lokalnej jednostce administracji w Królestwie Polskim (1815-1918), jaką była organizacja gminna, zarówno wiejska, jak i miejska. Cezura badań obejmuje dwa okresy w dziejach Królestwa, a mianowicie okres tzw. konstytucyjny, od kongresu wiedeńskiego do powstania listopadowego, a następnie okres ograniczania odrębności ustrojowych po upadku powstania, aż do zakończenia bytu Królestwa wskutek I wojny światowej. Autor niniejszych rozważań zwraca uwagę na istotę i charakter samorządu gminnego i spoczywających na nim ciężarów (powinności) publicznych, kładąc szczególnie akcent analizy na niezwykle uciążliwe ciężary gminne, które świadczone były przez ludność na rzecz wojska i urzędników państwowych.
EN
The article analyses the duty to provide transport services which lay with local administration units in the Kingdom of Poland (1815-1918) – rural and municipal commune. The research covers two periods in the history of the Kingdom, namely the so-called constitutional period, from the Congress of Vienna to the November Uprising, and then the period of limited political separateness after the fall of the Uprising, until the end of the Kingdom as a result of World War I. The author draws attention to the essence and nature of commune self-government and public burdens 96 (obligations) which lay on it, putting particular emphasis on the extremely onerous commune burdens that were borne by the population for the benefit of the army and public officials.
EN
The aim of this article is to analyse the issues related to public duties to pro­vide transport services and traffic facilities in old Polish law. As it is commonly known, from the Middle Ages onwards the population was obliged to perform various duties for the benefit of the ruler within the system of public law, and for the benefit of the feudal lord within private law. The transport and traffic obligations under consideration were, along with levies, the heaviest burden that the serfs had to bear. Within the private legal system such duties were usually included in the applicable standard of weekly work, and they were often required outside the standard. Only public transport and traffic services, i.e. those required under ducal law, constitute the subject matter of the analysis. The author presents individual categories of those duties, referring to the relevant literature and citing the provisions of selected normative acts of law which govern those public duties.
PL
Celem niniejszych rozważań jest analiza zagadnień związanych z publicznymi posługami transportowymi i komunikacyjnymi w dawnym prawie polskim. Jak wiadomo ludność począwszy od czasów średniowiecza była zobowiązana do świadczenia różnego rodzaju powinności na rzecz władcy w ramach systemu prawa publicznego, jak i w stosunku do pana feudalnego w ramach systemu prawa prywatnego. Powinności transportowe i komunikacyjne będące przedmiotem niniejszych rozważań, obok danin, stanowiły najbardziej dokuczliwe ciężary jakie zmuszona była świadczyć ludność poddana. W ramach systemu prawa prywatnego posługi tego rodzaju wliczano zazwyczaj do obowiązującej normy robocizn tygodniowych, przy czym często były wymagane poza nią. Przedmiot analizy stanowią wyłącznie posługi transportowe i komunikacyjne o charakterze publicznym, czyli wymagane w ramach powinności prawa książęcego. Autor prezentuje poszczególne kategorie tych posług odwołując się do literatury przedmiotu oraz przywołując postanowienia wybranych aktów normatywnych traktujących o tych publicznych powinnościach.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.