Search results

1

Uczyć poetyk - dawnych i nowych!

100%

Wysłouch S.

Tematy i Konteksty

|

2013

|

vol. 8

|

issue 3

45-48

EN

Poetics is of systemic nature and is dually dependent: on methodology (as it stems from methodological assumptions), and on literature (as it serves the purpose of analysing a literary work). Hence, when these two disciplines undergo transformations, poetics does too. Apart from the structural poetics which has now come in for a lot of criticism, one may also distinguish generative poetics (narratology) and cognitive poetics. Each of them has different aims and suggests their own and dissimilar research tools. Generative poetics postulates studying the mechanism of formation of the plot structures, whereas cognitive poetics aims at studying the perception of literature. The author of the article proposes “teaching poetics of both former and present times”, and check their usefulness in analysing literary works. She also postulates introducing cultural poetics which will serve the purpose of analysing texts which use various modes of expression.

PL

Poetyka ma charakter systemowy i jest podwójne uzależniona – od metodologii (bo wyrasta z założeń metodologicznych) i od literatury (bo służy analizie dzieła literackiego). A więc razem z nimi musi się zmieniać. Jako przykłady odmiennych poetyk służą – obok obecnie atakowanej poetyki strukturalnej – poetyka generatywna (narratologia) i poetyka kognitywna, które stawiają sobie inne cele i proponują własne instrumentarium. Generatywna postuluje badanie mechanizmu tworzenia struktur fabularnych; kognitywna – procesu percepcji literatury. Autorka proponuje „uczyć poetyk – dawnych i nowych” i sprawdzać ich użyteczność w analizie dzieł literackich. Postuluje opracowanie poetyki kulturowej, predestynowanej do analizy tekstów wielotworzywowych.

2

Когнитивные аспекты и эмоции в художественном

80%

Tażdziemir O.

humanistica 21

|

2018

|

vol. 2

169-188

PL

Badanie procesów postrzegania i poznania świata przez pryzmat człowieka jest kluczową ideą współczesnego paradygmatu naukowego. Czołową pozycję w ramach paradygmatu antropocentrycznego zajmuje podejście kognitywne, skierowane na wyjaśnianie sposobów poznania świata, procesów myślenia, przechowywania informacji i jej opracowania, utworzenia struktur wiedzy i ich reprezentacji w świadomości człowieka i formach językowych. Rola języka w poznawczych procesach człowieka jest badana zarówno w zakresie językoznawstwa, jak i literaturoznawstwa. Badania tekstów artystycznych w aspekcie kognitywnym obejmuje poetyka kognitywna, która powstała w ciągu ostatnich dziesięcioleci. Odniesienie literatury do rodzajów sztuki i rozumienie utworów artystycznych jako współdziałanie tekstu i odbiorcy jest jednym ze sposobów twórczego poznania świata. Prowadzi on do wydzielania znaczącej pozycji obrazowych środków języka, wśród których metafora jako kognitywny mechanizm kształtowania konceptów znajduje się w centrum uwagi. Artykuł prezentuje wyniki badania kognitywnych aspektów metaforyzacji, związanych z procesem postrzegania i konceptualizacji emocji człowieka, na materiale tekstu artystycznego. Poddano analizie pojęciowe nasycenie konceptu miłość w powieści Sofii Andruchowicz, sposoby jego reprezentacji leksykalnej, a także właściwości indywidualistyczno-autorskiego obrazu świata i unikalnych właściwości specyfiki narodowej. Celem badania jest wyjaśnienie mechanizmów kognitywnych za pomocą semantyki znaków językowych, wpływających na wyznaczenie w odniesieniu do człowieka jego roli w społeczeństwie, podjęcie decyzji we własnych działaniach. Artykuł pokazuje jak działania człowieka zależą od jego interpretacji emocji i wydarzeń.

EN

Study of cognitive processes and human perspective in world perception is the key idea of the modern scientific paradigm. Leading position within anthropocentric paradigm belongs to cognitive approach that focuses on the ways of world perception, processes of thinking, information storage and processing, formation of knowledge structures and their representation in areas of human perception and linguistic units. The language role in human perception processes is being researched in the area of linguistics as well as in the area of literature. Studies of literary texts in cognitive aspect are encompassed by cognitive poetics, which has been formed in recent decades. Reference to literature as to an art and understanding of literary text in terms of an interrelation of a text and a reader represents one of the ways for creative perception of the world, leads to emphasizing on significant position of figurative devices of language, among which metaphor as a cognitive mechanism for creation of concepts is in the center of attention. The article is addressed to cognitive aspects of metaphorization related to perception and conceptualization of human emotions based on material of literary text. The research focused on informational content of the concept of love, described in the novel Felix Austria by Sopia An-drukhovych, its lexical representation, the specific features related to the author’s individual comprehension of the world as well as unique national features attracting interest from this perspective. The aim of the research is to explore cognitive mechanisms through semantic of linguistic signs, which influence the definition of human role in a society, decision making process, and, consequently, actions. The article shows how the actions of a person depend on his/her interpretation of emotions and events.

3

Charlie i fabryka czekolady Roalda Dahla jako szkolna lektura. Rozumienie – doświadczenie – metafora – emocje

61%

Michułka D.

Polonistyka. Innowacje

|

2016

|

issue 4

137-154

EN

The novel’s artistic dominant and the starting point for this discussion is Dahl’s vivid (visual narration, visual effects), attractive and multisensory narration. It influences the reception of the text, structures senses and emotions, and refers to everyday experiences (experiential gestalt) and child’s imagination. In this article I refer to the theory of interactional reading (aesthetic and efferent). I emphasize that emotional reactions have an important interpersonal and intrapersonal function with the context of ethics and it depict individual world of each reader (this opinion was also aptly noticed by students from primary school – 10-12 years old) Visualization of effects and affections, and metaphorization of images enhanced with real experience, may influence emotional involvement of readers and their construction of new notions and meanings of the work. Combining certain aspects of strengthens and the interaction between words, images, and emotions, in this case facilitates comprehension, development of imagination, and formulation of moral reflections about the world.

PL

Dominantą artystyczną utworu Roalda Dahla Charlie i fabryka czekolady (przywołanego jako szkolna lektura) i punktem wyjścia dla rozważań podjętych w tekście staje się przyciągająca czytelnika i oddziałująca na rozumienie tekstu, konstruowanie sensów i emocje, wyrazistość i plastyczność literackich obrazów (narracja wizualna i efekty wizualne) oraz polisensoryczność narracji Dahla. W opracowaniu zasobów empirycznych (części praktycznej) artykułu korzystałam z komentarzy do materiałów lekcyjnych (prac uczniów) szkoły podstawowej. Przeanalizowany materiał pozwala na sformułowanie następującego wniosku: wizualizacja efektów i afektów oraz metaforyzacja obrazów wzmacnianych doświadczeniem rzeczywistym może wpływać na emocjonalne zaangażowanie czytelnika/ucznia, wywierać wpływ na konstruowanie przez niego nowych znaczeń i sensów utworu oraz wzmacnia siłę interakcji, jaka zachodzi między słowem, obrazem i emocjami, co przekłada się w tym przypadku na wspomaganie rozumienia, kształtowanie wyobraźni i formułowanie etycznej refleksji nad światem.

Refine search results

1 Polonistyka. Innowacje

1 Tematy i Konteksty

1 humanistica 21

1 Michułka D.

1 Tażdziemir O.

1 Wysłouch S.

1 2018

1 2016

1 2013

Uczyć poetyk - dawnych i nowych!

Когнитивные аспекты и эмоции в художественном

Charlie i fabryka czekolady Roalda Dahla jako szkolna lektura. Rozumienie – doświadczenie – metafora – emocje