Search results

1

„Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną” – toksykologia sądowo-lekarska w Polsce

100%

Jurowski K., Jurowska A., Krzeczkowska M., Piekoszewski W.

Edukacja Biologiczna i Środowiskowa

|

2015

|

issue 2

58-62

PL

W Polsce początki toksykologii miały miejsce w Krakowie, bowiem pierwszy wykład z tej dziedziny wygłosił dr Józef Markowski już w 1824 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim, kilka lat po wydaniu pierwszej rozprawy toksykologicznej przez lekarza króla Ludwika XVIII – Orfilę na Uniwersytecie Paryskim. W pracy opisano najstarszą ze znanych dyscyplin z tej dziedziny – toksykologię sądową (często również nazywaną sądowo-lekarską), która zajmuje się truciznami i zatruciami z punktu widzenia wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania – zwłaszcza w zakresie analizy toksykologiczno-chemicznej o charakterze ekspertyzowym. W niniejszej pracy przedstawiono zarówno zarys historii toksykologii sądowo-lekarskiej w Polsce, jak również możliwości kształcenia w tej dyscyplinie, jakie stwarzają jednostki naukowe. Ponadto przedstawiono również innowacyjny projekt związany z propozycją wprowadzenia przedmiotu „toksykologia” do szkół ponadgimnazjalnych. Niniejszy artykuł stanowi pierwszą w Polsce pracę związaną z dydaktyką toksykologii na Polskich uczelniach.

EN

In Poland, rudiments of the toxicology, took place in Kraków, due to the fact that the first lecture from this sphere was presented by Józef Markowski in 1824 at the Jagiellonian University, several years after the first toxicological dissertation of Ludwik XVIII – Orfil at University of Paris. This work describes forensic toxicology – the oldest discipline among the others. It is connected with the poisons and intoxications from justice and law enforcement point of view, especially in the field of chemical-toxicological analysis. This paper presents the history of forensic toxicology in Poland and the possibilities of education in this discipline posed by research units. Moreover, an innovative project, related to the proposal to introduce the subject “toxicology” to high schools, will be described. This article is the first work connected with the teaching of toxicology at Polish universities.

2

Truciciele na dworze cesarskim! O przypadkach otruć za panowania dynastii julijsko-klaudyjskiej

100%

Lampkowska P.

Studia Europaea Gnesnensia

|

2010

|

issue 1-2

221-234

PL

The article examines the phenomenon of poisoning at the imperial court during the reign of Julio-Claudian dynasty, contrasted with the state of affairs in the Republican period. Drawing on the source texts and the latest scientific hypotheses, the author discusses consecutive cases of Drusus, Germanicus and Claudius on the one hand, and the murderous deeds of emperor Nero on the other. This paper attempts to reopen investigation and establish a diagnosis against the background of that period.

3

Kilka słów o antidotach stosowanych w starożytności

84%

Lampkowska P.

Studia Europaea Gnesnensia

|

2011

|

issue 3

211-226

PL

The most renown cases of using and concocting antidotes in antiquity. Quoting more or less credible recipes for making antitoxins based on translated fragments of antique works. Placing the phenomenon in a broad context of social aspect and mores.

4

Poezja okolicznościowa wobec śmierci prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego

84%

Maksimowicz K.

Prace Polonistyczne

|

2013

|

vol. 68

111-130

EN

The Author looks at Primate Michal Jerzy Poniatowski’s death not only through the prism of funerary poems. She also studies it in connection with the works dedicated to him during his life that show distinctly how different he was seen and judged. Among poems composed after the Primate’s death, the Author chooses the unique apologetic volume with two epitaphs by Jacek Idzi Przybylski and Andrzej Jan Kanty Trzcinski as the subject of more detailed research. Among the works that express a depreciating attitude to Poniatowski, the Author cites the anonymous ones. The poems described in this paper harmonise well with the whole atmosphere that accompanied Poniatowski’s death.

5

Lingua Erazma z Rotterdamu między fizjologią, filozofią i filologią

73%

Dąbkowska-Kujko J.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2017

|

issue 31

129-146

EN

The article entitled “Lingua by Erasmus of Rotterdam – between physiology, philosophy and philology” is devoted to the treatise “Lingua, Sive, De Linguae usu atque abusu Liber utillissimus” which was originally published in 1525, while in an anonymous Old Polish translation it first appeared in 1542. It represents one of the most important voices in then Europe on the role of language in international social communication. In it issues related to the ethics of language, seen from a theological, philosophical and philological perspective, were taken up by the Rotterdammer, using references to medical and natural sciences. The combination of these areas of knowledge has become the subject of in-depth analysis in the article. The term „tongue”, which is equivocal in meaning, is understood in the treatise as the organ for as well as the process of speaking. As a consequence, the „physiology of language” presented in the Lingua, resulting in an extended lesson in anatomy, eventually moves the discourse into the area of reflection on the importance and role of word both in interpersonal association and in the Christian „galaxy” – the humanitas, as a factor for its integration and guarantor of peace.

6

Platon i wino

67%

Jaworska-Wołoszyn M.

Język. Religia. Tożsamość

|

2017

|

issue 1(15)

35-45

EN

Since time immemorial symposiums were held in the Hellenic Republic that, just like drinking wine, fostered memories of past times and discussions on moral topics. Therefore, it is not a surprise that oinos was appreciated by many authors and the motive of wine itself played a significant role in the Greek literature. Naturally, Plato also could not refuse the gift given to the people by Dionysus and talked about wine in several of his dialogues. Plato's considerations of oinos cover indications of etymological nature, typology of symposiums, as well as the effect the drink has on the attitude and activeness of a human being. They also owe a lot to traditional images and Hellenic medical concepts that play an important role in the thinker's discussion on the subject and commonly present oinos as φάρμακον. Does the Dionysus' heavenly gift deserve the Plato's encomium? This study will make an attempt to answer this question.

7

Arsen – trucizna czy lek?

67%

Kulik-Kupka K., Koszowska A., Brończyk-Puzoń A., Nowak J., Gwizdek K., Zubelewicz-Szkodzińska B.

Medycyna Pracy

|

2016

|

vol. 67

|

issue 1

89-96

EN

Arsenic (As) is commonly known as a poison. Only a few people know that As has also been widely used in medicine. In the past years As and its compounds were used as a medicine for the treatment of such diseases as diabetes, psoriasis, syphilis, skin ulcers and joint diseases. Nowadays As is also used especially in the treatment of patients with acute promyelocytic leukemia. The International Agency for Research on Cancer (IARC) has recognized arsenic as an element with carcinogenic effect evidenced by epidemiological studies, but as previously mentioned it is also used in the treatment of neoplastic diseases. This underlines the specificity of the arsenic effects. Arsenic occurs widely in the natural environment, for example, it is present in soil and water, which contributes to its migration to food products. Long exposure to this element may lead to liver damages and also to changes in myocardium. Bearing in mind that such serious health problems can occur, monitoring of the As presence in the environmental media plays a very important role. In addition, the occupational risk of As exposure in the workplace should be identified and checked. Also the standards for As presence in food should be established. This paper presents a review of the 2015 publications based on the Medical database like PubMed and Polish Medical Bibliography. It includes the most important information about arsenic in both forms, poison and medicine. Med Pr 2016;67(1):89–96

PL

Arsen to pierwiastek kojarzony głównie z działaniem toksycznym. Należy jednak podkreślić, że mimo toksyczności jest on stosowany w medycynie. W przeszłości arsen i jego związki wykorzystywano w leczeniu m.in. cukrzycy, łuszczycy, kiły, owrzodzeń skóry i chorób stawów. Obecnie stosowany jest w onkologii, głównie u pacjentów z ostrą białaczką promielocytową. Z jednej strony więc arsen został uznany przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer – IARC) za pierwiastek o udowodnionym epidemiologicznie rakotwórczym działaniu, a z drugiej – jest wykorzystywany w terapii chorób onkologicznych. Na działanie arsenu człowiek jest narażony także w codziennym życiu, ponieważ jest to substancja szeroko rozpowszechniona w przyrodzie. Występuje w glebie i wodzie, co skutkuje przedostawaniem się tego związku do pożywienia. Długotrwała ekspozycja na arsen i jego związki może doprowadzić np. do zmian w mięśniu sercowym lub uszkodzenia wątroby. Z tego powodu ważne jest prowadzenie monitoringu zawartości tej substancji w glebie, wodzie i pożywieniu, a także możliwości narażenia zawodowego. Niezbędne jest także ustalenie norm zawartości tego pierwiastka (zarówno zawartości całkowitej, jak i jego nieorganicznej formy) w pożywieniu. Niniejszy artykuł jest przeglądem publikacji znajdujących się w bazach medycznych PubMed oraz Polskiej Bibliografii Lekarskiej, które ukazały się do 2015 r. oraz dotyczyły arsenu i jego związków. W artykule przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące arsenu – zarówno jako trucizny, jak i leku. Med. Pr. 2016;67(1):89–96

8

Officina medici philosophi schola est. Terapia słowami (casus Erazma z Rotterdamu)

59%

Dąbkowska-Kujko J.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 3: Filologia klasyczna

7-22

PL

Artykuł jest poświęcony związkom retoryki, filozofii i medycyny. Pierwsza jego część dotyczy greckich (zwłaszcza sofistycznych) korzeni zależności zachodzących między tymi dziedzinami, procesów przenikania topiki medycznej do literatury antycznej i zasad wzajemnych oddziaływań. Celem tej krótkiej prezentacji jest ukazanie podłoża i znalezienie uzasadnienia dla faktu częstej obecności terminologii lekarskiej i wątków medycznych w dyskursie retorycznym doby nowożytnej, zwłaszcza w humanistycznej literaturze o tematyce filozoficznej, nastawionej na terapię werbalną i przekonanej o leczniczym wymiarze słowa. Przypadek Erazma z Rotterdamu uznano za szczególnie ciekawy dla tych rozpoznań, stąd twórczość tego właśnie humanisty stała się przedmiotem badań w niniejszej pracy. Zwrócono zatem uwagę na bogatą reprezentację motywów lekarskich w dziełach Rotterdamczyka, na obecność w tekstach autora obrazowania, terminologii i topiki medycznej, na szerokie zainteresowanie dziedziną medycyny, czego wyrazem są odwołania do prac Galena i tłumaczenia jego pism przez Erazma. Najważniejszy i najciekawszy jednak okazał się ten tekst, w którym nomenklatura lekarska stała się estetycznym i ideowym komponentem, wpłynęła na kształt całego dyskursu, jego płaszczyznę argumentacyjną, oddziaływała na perswazyjną tkankę dzieła, a zarazem brała udział w budowaniu jego filozoficznej wymowy. Do tego rodzaju pism należy Lingua – apologetyczne dzieło Erazma o wyraźnie dydaktycznej wymowie, a zarazem silnie przeniknięte epideiktyczną manierą sofistycznej diatryby.

EN

The article is devoted to the relationships of rhetoric, philosophy and medicine. The first part concerns the Greek (especially sophistic) roots of dependencies occurring between these domains, processes of penetration of the medical topics into ancient literature and principles of mutual interactions. The purpose of this presentation is to show the ground and find the justification for the fact that medical terminology and medical threads are frequent in the rhetorical discourse of the early modern age, especially in humanistic philosophical literature, focused on verbal therapy and convinced of the healing dimension of the word. The case of Erasmus of Rotterdam was considered particularly interesting for these diagnoses, hence the work of this humanist has been the subject of research in this work. Therefore, attention was drawn to the rich representation of medical motifs in the works of Erasmus, the presence in the author’s texts of imaging, terminology and medical topics, broad interest in the field of medicine, which is reflected in references to Galen’s work and translation of his writings by Erasmus. The most important and the most interesting, however, turned out to be the text in which the medical nomenclature became an aesthetic and ideological component, influenced the shape of the entire discourse, its argumentative platform, influenced the persuasive fabric of the work and at the same time participated in building its philosophical pronunciation. Lingua – the apologetic work of Erasmus with clearly didactic meaning, and at the same time strongly permeated by the epideictic manners of the sophistic diatribe – belongs to this kind of writings.

Refine search results

2 Studia Europaea Gnesnensia

1 Edukacja Biologiczna i Środowiskowa

1 Język. Religia. Tożsamość

1 Medycyna Pracy

1 Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

1 Prace Polonistyczne

1 Roczniki Humanistyczne

2 Dąbkowska-Kujko J.

2 Lampkowska P.

1 Brończyk-Puzoń A.

1 Gwizdek K.

1 Jaworska-Wołoszyn M.

1 Jurowska A.

1 Jurowski K.

1 Koszowska A.

1 Krzeczkowska M.

1 Kulik-Kupka K.

1 Maksimowicz K.

1 Nowak J.

1 Piekoszewski W.

1 Zubelewicz-Szkodzińska B.

1 2019

2 2017

1 2016

1 2015

1 2013

1 2011

1 2010