Search results

1

FORMY PRZESTĘPCZOŚCI ZORGANIZOWANEJ W POLSCE PRZED 1990 R. I JEJ ZWALCZANIE

100%

Mądrzejowski W.

Przegląd Policyjny

|

2019

|

vol. 135(3)

81-96

PL

Zjawisko przestępczości zorganizowanej w Polsce nie jest, wbrew często wyrażanym poglądom, charakterystyczne tylko dla sytuacji zaistniałej po 1990 r. Sięgając do źródeł historycznych, można wskazać na dobrze zorganizowane grupy przestępców dokonujących przestępstw kryminalnych już w Polsce średniowiecznej. Związki przestępcze charakteryzujące się określoną hierarchią i strukturą zagrażały przede wszystkim bezpieczeństwu podróżnych, dokonywały napadów na wsie, były utrapieniem mieszkańców miast. W okresie zaborów zorganizowane struktury przestępcze występowały przede wszystkim w zaborze rosyjskim oraz austriackim. W kronikach sądowych występują sprawcy tworzący zarówno grupy bandyckie, jak i silne struktury kieszonkowców, ale też zajmujący się różnego rodzaju oszustwami i wyłudzeniami w gospodarce. Problem przestępczości zorganizowanej nasilił się w 1918 r. po odzyskaniu niepodległości. Niespójność systemu prawa i słabe instytucje ochrony porządku stwarzały duże możliwości w dokonywaniu zarówno przestępstw kryminalnych, jaki i gospodarczych. Od lat 20. XX w. wielkie nakłady na rozwój obszarów nowoczesnej gospodarki (Gdynia, Centralny Okręg Przemysłowy ) stały się pokusą dla dobrze zorganizowanych grup wykorzystujących to dla własnych korzyści. W strukturach instytucji ochrony prawa nie utworzono do 1939 r. żadnej wyspecjalizowanej jednostki do walki z grupami przestępczymi. Zajmowały się tym przede wszystkim centralne i terenowe komórki służby śledczej. Po drugiej wojnie światowej na kształtowanie się środowiska przestępczego wpłynęły w pierwszym okresie przede wszystkim ogromne przemieszczenia mieszkańców wysiedlonych z dawnych polskich kresów wschodnich, ogólne rozprężenie spowodowane działaniami wojennymi oraz słabość organów ścigania. Stąd początkowo najmocniejsze grupy przestępcze miały charakter kryminalny. Oderwanie gospodarki polskiej od otwartych rynków i brak równowagi gospodarczej spowodowały powstawanie różnorodnych grup zajmujących się przestępczością gospodarczą, począwszy od przemytu, nielegalnego obrotu dewizami, po wielkie grupy przestępcze na styku pomiędzy gospodarką uspołecznioną a prywatną. W milicji, która odpowiadała za zwalczanie przestępczości kryminalnej, aż do 1990 r. nie wydzielono żadnych jednostek wyspecjalizowanych w walce z przestępczością zorganizowaną. W ramach swoich właściwości zajmował się tym pion kryminalny do walki z przestępczością gospodarczą oraz śledczy.

2

Metody i zakres gromadzenia danych do statystyki policyjnej w II Rzeczypospolitej (1919–1934)

84%

Kozdrowski S.

Studia nad Bezpieczeństwem

|

2017

|

issue 2

77–88

PL

W Polsce międzywojennej główny ciężar walki z przestępczością spoczywał na barkach policji kryminalnej, która stanowiła jeden z pionów służbowych w strukturze Policji Państwowej, wyspecjalizowany do wykrywania i zwalczania przestępstw. Własną statystykę kryminalną w PP zaczęto tworzyć już w 1919 r., a następnie rozwijać w kolejnych koncepcjach. Autor niniejszego artykułu podjął próbę dokonania ogólnej charakterystyki systemów statystyki policyjnej, które funkcjonowały w latach: 1919–1934. Opisuje genezę tworzenia statystyki policyjnej dotyczącej przestępczości, strukturę i dynamikę ujawnionych przestępstw (i wykroczeń) w badanym okresie oraz metody gromadzenia danych statystycznych i zasady działania rozwiniętego systemu z 1922 r., w którym rejestrowano przestępstwa i inne zdarzenia przez 13 lat.

EN

Despite the many flaws in the organization and activities of the national police, this does not change the fact that interwar Poland managed to organize an efficient police apparatus, which gave the public a sense of security and effectively combated social crime. The main burden of tasks relating to the detection and prosecution of criminal offences rested on the shoulders of the investigative services, which was established as a specialized division to fight crime. The first attempts to develop and implement police force crime statistics took place in 1919-1920. The basic sets were the daily reports of police officers from different units, initially with six districts (1919). Then statistical lists were improved and data was collected from all districts. A breakthrough in the organization of statistics came in 1922, which departed from "daily reports". Instead a detailed statistical sheet was used that did not change much for 13 years – to 1934, and subsequent changes occurred in 1935.

3

Organizacja i działalność policji kryminalnej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Wybrane aspekty

84%

Żurek K.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2022

|

vol. 15

|

issue 28

145-160

EN

The interwar period was a difficult one for the Polish state authorities. In parallel with the reconstruction of the Polish state and national identity, the foundations of Polish law were being laid. In a short interval, many significant organisational changes were taking place, which also included the State Police. During this period, the administrative apparatus in Poland was considerably streamlined, and efforts were also made to build its own model of internal organisation of the state. Between 1919 and 1939, the structures of the State Police were reorganised several times. Social, religious and nationality problems or cultural differences in the newly established statehood were among the indirect causes of crime. Accordingly, among other things, a criminal police force was established to combat it. The purpose of this article is to discuss its organisation and activities in the interwar period and to give the most important legal changes that took place for this formation. The author formulated the following research hypothesis: the reorganisation of the structures of the State Police was fundamental in terms of the organisation and activities of the criminal police. In the analysis, the dogmatic-legal method was used and, due to the time scope, also the historical-legal method.

PL

Okres dwudziestolecia międzywojennego był trudny dla polskich władz państwowych. Równolegle z odbudową państwa polskiego i tożsamości narodowej tworzono fundamenty polskiego prawa. W krótkich odstępach czasu dokonywano wielu istotnych zmian organizacyjnych, które objęły również Policję Państwową. W tym okresie znacznie usprawniono aparat administracyjny w Polsce, dążono także do budowy własnego modelu organizacji wewnętrznej państwa. W latach 1919-1939 kilkakrotnie przeprowadzano reorganizację struktur Policji Państwowej. Problemy społeczne, wyznaniowe, narodowościowe czy różnice kulturowe w nowo powstałej państwowości stały się pośrednimi przyczynami przestępczości. Do walki z nią powołano między innymi policję kryminalną. Celem niniejszego artykułu jest omówienie jej organizacji i działalności w okresie dwudziestolecia międzywojennego i podanie najważniejszych zmian prawnych, których dokonano dla tej formacji. Autor sformułował następującą hipotezę badawczą: reorganizacja struktur Policji Państwowej miała zasadnicze znaczenie w zakresie organizacji i działalności policji kryminalnej. W analizie posłużono się metodą dogmatyczno-prawną, a ze względu na zakres czasowy również metodą historyczno-prawną. Policja Państwowa, policja kryminalna, przestępczość, II Rzeczpospolita Polska.

4

Organisation and activities of the criminal police in the interwar period. Selected aspects

84%

Żurek K.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2023

|

vol. 15

|

issue 28

369-385

PL

Okres dwudziestolecia międzywojennego był trudny dla polskich władz państwowych. Równolegle z odbudową państwa polskiego i tożsamości narodowej tworzono fundamenty polskiego prawa. W krótkich odstępach czasu dokonywano wielu istotnych zmian organizacyjnych, które objęły również Policję Państwową. W tym okresie znacznie usprawniono aparat administracyjny w Polsce, dążono także do budowy własnego modelu organizacji wewnętrznej państwa. W latach 1919–1939 kilkakrotnie przeprowadzano reorganizację struktur Policji Państwowej. Problemy społeczne, wyznaniowe, narodowościowe czy różnice kulturowe w nowo powstałej państwowości stały się pośrednimi przyczynami przestępczości. Do walki z nią powołano między innymi policję kryminalną. Celem niniejszego artykułu jest omówienie jej organizacji i działalności w okresie dwudziestolecia międzywojennego i podanie najważniejszych zmian prawnych, których dokonano dla tej formacji. Autor sformułował następującą hipotezę badawczą: reorganizacja struktur Policji Państwowej miała zasadnicze znaczenie w zakresie organizacji i działalności policji kryminalnej. W analizie posłużono się metodą dogmatyczno-prawną, a ze względu na zakres czasowy – również metodą historyczno-prawną.

EN

The interwar period was a difficult one for the Polish state authorities. In parallel with the reconstruction of the Polish state and national identity, the foundations of Polish law were being laid. In a short interval, many significant organisational changes were taking place, which also included the State Police. During this period, the administrative apparatus in Poland was considerably streamlined, and efforts were also made to build its own model of internal organisation of the state. Between 1919 and 1939, the structures of the State Police were reorganised several times. Social, religious and nationality problems or cultural differences in the newly established statehood were among the indirect causes of crime. Accordingly, among other things, a criminal police force was established to combat it. The purpose of this article is to discuss its organisation and activities in the interwar period and to give the most important legal changes that took place for this formation. The author formulated the following research hypothesis: the reorganisation of the structures of the State Police was fundamental in terms of the organisation and activities of the criminal police. In the analysis, the dogmatic-legal method was used and, due to the time scope, also the historical-legal method.

Refine search results

2 Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

1 Przegląd Policyjny

1 Studia nad Bezpieczeństwem

2 Żurek K.

1 Kozdrowski S.

1 Mądrzejowski W.

2 2023

1 2020

1 2017

FORMY PRZESTĘPCZOŚCI ZORGANIZOWANEJ W POLSCE PRZED 1990 R. I JEJ ZWALCZANIE

Metody i zakres gromadzenia danych do statystyki policyjnej w II Rzeczypospolitej (1919–1934)

Organizacja i działalność policji kryminalnej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Wybrane aspekty

Organisation and activities of the criminal police in the interwar period. Selected aspects