Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: polskość,

Sort By:

Limit search:

Za naszą i waszą wolność. Obraz emigracji w nieopublikowanych pogadankach radiowych Józefa Łobodowskiego

100%

Moreno-Szypowska J. C.

Dydaktyka Polonistyczna

2024

issue Dydaktyka Polonistyczna

134-147

Dzisiaj jesteśmy świadkami tego, jak postać i twórczość Józefa Łobodowskiego ‒ poety, publicysty i tłumacza skazanego na zapomnienie przez komunistyczny rząd PRL ‒ na nowo cieszy się zainteresowaniem w trzech krajach będących jego duchową ojczyzną: Polsce, Ukrainie i Hiszpanii. Specjaliści badają jego twórczość z różnych perspektyw: jako sławiącego polskie kresy poetę międzywojnia związanego z kręgiem lubelskim, artystę zainspirowanego folklorem Ukrainy i Półwyspu Iberyjskiego lub znakomitego tłumacza literatur rosyjskiej, ukraińskiej i hiszpańskiej. Rzadziej jednak pokazuje się polityczne zaangażowanie poety, który będąc na emigracji, nadal walczył o wolną Polskę poprzez fale Radia Madryt. W nieopublikowanych dotąd Pogadankach radiowych pozostawił bardzo ciekawe refleksje na temat emigracji i jej roli w życiu dalekiej ojczyzny, rozumianej nie w kategoriach politycznych czy narodowych, lecz jako wspólnotę wartości, z których za najważniejsze uważał poszanowanie prawa do pokojowego współżycia ludzi pochodzących z różnych miejsc i mających rozmaite przekonania. Niniejszy artykuł wyjawia nieznane dotąd myśli pisarza, któremu osobiste doświadczenie banicji posłużyło do stworzenia pełnego nadziei obrazu emigranta i emigracji. Ta pozytywna wizja prawdziwej polskości ‒ w której zanikają różnice narodowościowe i do której należeć może każdy, niezależnie od swojego pochodzenia ‒ jest głównym przekazem emigracyjnej myśli Łobodowskiego.

Today we are observing how the figure and works of Jozef Lobodowski – a poet, publicist and translator condemned to oblivion by the communist government of the Polish People’s Republic – are attracting renewed interest in the three countries that were his spiritual homeland: Poland, Ukraine and Spain. Specialists examine his work from a variety of perspectives: as a poet celebrating the Polish borderlands of the interwar period associated with the Lublin circle, as an artist inspired by the folklore of Ukraine and the Iberian Peninsula, or as an excellent translator of Russian, Ukrainian and Spanish literature. However, the political commitment of the poet, who, while in exile, continued to fight for a free Poland through the waves of Radio Madrid, is less often shown. In his previously unpublished Radio Talks, he left very interesting reflections on emigration and its role in the life of his distant homeland, understood not in political or national terms, but as a community of values, the most important of which he considered to be respect for the right to peaceful coexistence of people coming from different places and having different beliefs. This article reveals the hitherto unknown thoughts of a writer whose personal experience of banishment served to create a hopeful image of the emigrant and emigration. This positive vision of true Polishness – in which national differences disappear and to which everyone can belong, regardless of their origin – is the main message of Łobodowski’s emigrant thought.

Obraz polskości i Polaków na chicagowskiej scenie polonijnej początków XX wieku (wokół twórczości dramaturgicznej Antoniego Jaxa) – zarys problematyki

80%

Reglińska-Jemioł A.

Dydaktyka Polonistyczna

2023

issue 9 (18)

175-184

Polacy docierający do Stanów Zjednoczonych sukcesywnie reorganizowali zastaną przestrzeń, budując świątynie, tworząc placówki edukacyjne, zakładając różnego rodzaju instytucje, a także teatry – by również za ich pośrednictwem oddziaływać dydaktycznie. Jak podkreśla Emil Orzechowski w monografii poświęconej Teatrowi polonijnemu w Stanach Zjednoczonych (Wrocław 1989, s. 34), „nader intensywnie eksploatowano wątek patriotyczny, co również wypada uznać nie za zabieg mający na celu zwabienie publiczności, lecz raczej za świadomie wprowadzony element wychowania w duchu pamięci o historii polskiej”. Interesująca właśnie z tej perspektywy wydaje się twórczość Antoniego Jaxa (1850–1926), w pewnym sensie zapomnianego dramaturga chicagowskiej sceny amatorskiej, na której potrzeby napisał kilkadziesiąt sztuk. Dzięki jego twórczości możemy spojrzeć na dziedzictwo kulturowe zapisane na kartach polonijnego teatru amatorskiego nie tylko z perspektywy emocjonalnych zapisów starań Polonii o identyfikację z kulturą kraju rodzinnego, czy też refleksyjnego oglądu własnej przeszłości. Jax w swych komediach, zbliżając się do formy farsy, chętnie odnosił się przede wszystkim do aktualnych tematów, spraw bliskich codzienności i doświadczeniom polskich imigrantów.

Poles arriving in the United States successively reorganized the existing space, building temples, creating educational institutions, establishing various types of institutions, as well as theatres – in order to have a didactic impact through them. As Emil Orzechowski emphasizes in his monograph dedicated to The Polish community theater in the United States (Wroclaw 1989, p. 34), “the patriotic theme was exploited very intensively, which should also be considered not as a procedure aimed at luring the audience, but rather as a consciously introduced element of education in the spirit of remembrance of Polish history”. From this perspective, the works of Antoni Jax (1850–1926), a somewhat forgotten playwright of the Chicago amateur scene, for the needs of which he wrote several dozen plays, seem unique. Thanks to his work, we can look at the cultural heritage recorded on the bars of the Polish amateur theatre not only from the perspective of the emotional records of Polonia’s efforts to identify with the culture of their home country, or a reflective view of their own past. Jax in his comedies, approaching the form of a farce, willingly referred to current topics, matters close to everyday life and the experiences of Polish immigrants.

Refine search results

2 Dydaktyka Polonistyczna

1 Moreno-Szypowska J. C.

1 Reglińska-Jemioł A.

2 2024

Search results

Za naszą i waszą wolność. Obraz emigracji w nieopublikowanych pogadankach radiowych Józefa Łobodowskiego

Obraz polskości i Polaków na chicagowskiej scenie polonijnej początków XX wieku (wokół twórczości dramaturgicznej Antoniego Jaxa) – zarys problematyki