Search results

1

Pierwszy Sondergericht na ziemiach polskich. Z działalności Sądu Specjalnego w Częstochowie (Sondergericht Tschenstochau) (1939-1945)

100%

Graczyk K.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2022

|

vol. 74

|

issue 2

179-219

EN

The article concerns the activity of the Special Court in Częstochowa (Sondergericht Tschenstochau) between 1939 and 1945, i.e. one of the German special courts operating in the territory of the General Government. Tackling this topic is justified by a lack of even fragmentary findings in this area. Accordingly, the aim of the research was to make basic findings: what types of cases were dealt with by the Sondergericht; what was the nationality of the majority of the defendants; what sentences were handed out to them; was the death penalty pronounced, and if so, when; who led the work of the Sondergericht, what judges were its members and what prosecutors participated in the hearings at the Sondergericht, where did the lawyers involved in the work of the Sondergericht come from, were its judicial decisions challenged by extraordinary legal measures. Archival materials, literature, and media articles constitute the sources which served as the basis for the deliberations. On this basis, original and hitherto unknown findings concerning the Special Court in Częstochowa were made.

PL

Artykuł dotyczy działalności Sądu Specjalnego w Częstochowie (Sondergericht Tschenstochau) w latach 1939–1945, tj. jednego z niemieckich sądów specjalnych funkcjonujących na obszarze Generalnego Gubernatorstwa. Podjęcie tego tematu jest uzasadnione brakiem nawet fragmentarycznych ustaleń w tym obszarze. W związku z tym celem badań było poczynienie podstawowych ustaleń: jakiego rodzaju sprawy były rozpatrywane przez Sondergericht, oskarżeni jakiej narodowości przeważali, na jakie kary byli skazywani, czy i w jakich sprawach orzekano karę śmierci, kto kierował pracami Sondergerichtu, jacy sędziowie byli jego członkami i jacy prokuratorzy brali udział w rozprawach przed Sondergerichtem, skąd pochodzili prawnicy zaangażowani w prace Sondergerichtu, czy jego orzeczenia były wzruszane na drodze nadzwyczajnych środków prawnych. Podstawę źródłową rozważań stanowią archiwalia, literatura oraz prasa. Na tej podstawie poczyniono oryginalne, nieznane dotychczas ustalenia dotyczące Sądu Specjalnego w Częstochowie.

2

Z działalności niemieckiego Sądu Specjalnego w Radomiu (1939–1945)

100%

Graczyk K.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2023

|

vol. 75

|

issue 2

147-181

EN

The article concerns the activity of the Special Court in Radom (German: Sondergericht Radom) between 1939 and 1945, i.e. one of German special courts, which functioned on the territories of the General Government. Andrzej Wrzyszcz published an article on this topic years ago. Taking up this topic once again is justified by the fact that new sources were obtained, which makes it possible to extend and supplement the previous findings. The sources pertain to all the most significant areas of the special court's activity, such as the person of the first chairman and the circumstances surrounding the court’s establishment, the profiles of its judges, the preserved judicial decisions as well as the number of people sentenced to death. The paper also presents selected judgments which were passed in the special court, among others, for helping Jews, leaving the ghetto without authorization, or a German official abusing the Polish population.

PL

Artykuł dotyczy działalności Sądu Specjalnego w Radomiu (Sondergericht Radom) w latach 1939–1945, czyli jednego z niemieckich sądów specjalnych funkcjonujących na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Przed laty pisał o tym Andrzej Wrzyszcz. Ponowne podjęcie tego tematu jest uzasadnione dotarciem do nowych źródeł, które pozwalają na rozszerzenie i uzupełnienie dotychczasowych ustaleń. Dotyczą one najważniejszych obszarów działalności sądu specjalnego, takich jak osoba pierwszego prezesa i okoliczności powołania sądu, sylwetki sędziów, zachowane orzecznictwo oraz liczba osób skazanych na karę śmierci. W artykule przedstawiono również wybrane wyroki sądu specjalnego, m.in. za pomoc Żydom, samowolne opuszczenie getta czy znęcanie się niemieckiego urzędnika nad ludnością polską.

3

Niemiecka zbrodnia w Hucie Mińskiej. Historia Kazimierza Przekory zamordowanego w lipcu 1943 roku za ukrywanie Żydów

80%

Cedro W.

Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

|

2023

|

vol. 1

|

issue 19

33-49

EN

Kazimierz Przekora served in the 7th Lublin Ulan Regiment. When Germans attacked Poland in 1939, he fought against the German army in the defensive war. He had fought in the war until the disbanding of his Regiment. He returned to Huta Mińska thereafter and stayed in the village. The German occupation was exceptionally brutal. The Nazis decided to exterminate all Jewish population. Kazimierz Przekora opposed the extermination of the Jews. He hosted three Jewish men in 1943. They escaped the ghetto in Mińsk and stayed in his house. Przekora provided the escapees with food and shelter. The Nazi Gendarmes from Mińsk Mazowiecki rounded up the Jews hiding in Przekora’s house on July 2, 1943. The Gendarmes were led by Gutberlet and they surrounded three villages: Cielechowizna, Gliniak, and Huta Mińska. The Germans ordered all local men to come to the schoolyard in Gliniak. Kazimierz Przekora complied with the order. While he was staying at the school with the rest of men, the Nazi soldiers were searching his house. They found the Jewish men and brutally killed them. Due to the fact that Przekora was hiding Jews, he was killed by Gutberlet. This murder was intendent to intimidate the local community against helping Jews.

PL

Kazimierz Przekora służył w 7 Pułku Ułanów Lubelskich. Gdy Niemcy zaatakowali Polskę w 1939 roku, walczył w wojnie obronnej do momentu rozwiązania jego oddziału. Następnie powrócił na wieś i zamieszkał w Hucie Mińskiej. Okupacja niemiecka była wyjątkowo brutalna. Naziści skazali ludność żydowską na zagładę. Kazimierz Przekora nie pozostał bierny w tej sytuacji. W 1943 roku przyjął do swojego domu trzech mężczyzn, uciekinierów z mińskiego getta. Zapewnił im kryjówkę oraz pożywienie. 2 lipca 1943 roku doszło do obławy. Żandarmi z Mińska Mazowieckiego, na których czele stał Friedrich Gutberlet, otoczyli trzy wsie: Cielechowiznę, Gliniak i Hutę Mińską. Niemcy nakazali, aby miejscowi mężczyźni stawili się na szkolnym placu w Gliniaku. Kazimierz Przekora wykonał polecenie, a w tym czasie żołnierze przeszukali jego dom. Ukrywający się w nim Żydzi zostali bestialsko zamordowani. Podobny los spotkał Przekorę, którego zastrzelił Gutberlet. Morderstwo miało zastraszyć lokalną społeczność i zniechęcić ją do udzielania pomocy Żydom.

Refine search results

2 Czasopismo Prawno-Historyczne

1 Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

2 Graczyk K.

1 Cedro W.

2 2023

1 2022

Pierwszy Sondergericht na ziemiach polskich. Z działalności Sądu Specjalnego w Częstochowie (Sondergericht Tschenstochau) (1939-1945)

Z działalności niemieckiego Sądu Specjalnego w Radomiu (1939–1945)

Niemiecka zbrodnia w Hucie Mińskiej. Historia Kazimierza Przekory zamordowanego w lipcu 1943 roku za ukrywanie Żydów