Search results

1

„Ipsa quodammode ecclesia primum baptizatur”. Hugona ze Świętego Wiktora spojrzenie na rzeczywistość sakramentu poświęcenia kościoła: piąta część drugiej księgi jego „De sacramentis christianae fidei”

100%

Libowski Ł.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2023

|

vol. 61

|

issue 1

183-220

PL

Studium niniejsze poświęcam niedługiemu wyjątkowi z drugiej księgi ważnego, obszernego, a niedostępnego póki co po polsku dzieła „De sacramentis christianae fidei” Hugona ze Świętego Wiktora, mianowicie części pt. O poświęceniu kościoła – w oryginale: „De dedicatione Ecclesiae”. Zasadniczy cel tejże pracy jest więc następujący: dostarczyć przekładu odnośnego tekstu. Aby jednak czytelnik rodzimy cieszyć się mógł pogłębioną lekturą przedkładanego tłumaczenia, opatruję je, po pierwsze, kilkudziesięcioma komentarzami różnego rodzaju oraz, po wtóre, garścią najniezbędniejszych, zwięzłych informacji wstępnych.

2

Monastic Profession According to the 12th-Century Pontifical Of Płock and its Sources in 10th-Century Romano-Germanic Pontifical

72%

Pałęcki W.

Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne (Liturgical and Homiletic Annals)

|

2013

|

vol. 4(60)

151-172

EN

The rite of religious profession in the tradition of the Latin Church has changed through ages, developing rich liturgical forms that served to highlight the importance of the act of initiation of new members into the monastic community. One of the oldest testimonies of this rite in the Latin Church is the Rule of St. Benedict, which predicts that the vows be made in the oratorium. Since the Middle Ages, it has been assumed that the vows be accompanied by a Holy Mass celebrated by the abbot. Since the 10th century, the rite of monastic profession became more regular, thanks to the pontificals, which contained the relevant guidelines for the ceremony. The oldest pattern was the Romano-German Pontifical from St. Alban’s Abbey in Mainz. In a parallel way, one of the oldest liturgical book used as a pattern in the territories of the historical Polish state is the 12th-century Pontifical of Płock. Detailed research of this book, conducted by Rev. Antoni Podleś, revealed that it constitutes is a specific variety of the older Romano-German Pontifical. The rite of monastic profession presented in the 12th-century Pontifical of Płock can count among the oldest celebrations of the initiation into monastic life. Two rites are included in the book. The historical relation to the 10th-century Pontifical is specially exhibited by the latter of the rites—also present in the Romano-German version. The former celebration in the Pontifical of Pock is richer in gestures and symbols. The liturgical texts emphasise the fact that monastic profession is treated as second baptism. As for the outcomes of the vows, it was also stated that they effect absolution in the same way as baptism does. In the theological outlook, the profession was presented as a sacrifice of one’s life to God. The decision to enter monastic life was motivated by the person's desire for perfection. During the celebration, the abbot recited the texts through which he reminded the candidates of the features and virtues which each votary should display throughout his monastic life. The rite of monastic profession presented in the Pontifical of Płock allows insight into the rich Medieval liturgy and theology of monastic life, while the historical approach to the issue enables better comprehension of contemporary monastic tradition preserved in the Church throughout ages.

PL

Obrzęd profesji zakonnej w tradycji Kościoła zachodniego zmieniał się w ciągu wieków, przyjmując bogate formy liturgiczne, które miały na celu uwypuklić znaczenie wprowadzenia nowych członków do wspólnoty mniszej. Na Zachodzie jednym z najstarszych świadectw tego obrzędu jest Reguła św. Benedykta, która przewiduje złożenie profesji w oratorium. Od średniowiecza przewidywano, aby z racji składanej profesji opat celebrował Mszę Świętą. Od X w. do ujednolicenia praktyki składanej profesji przyczyniły się pontyfikały, w których zamieszczano odpowiedni obrzęd. Najstarszym wzorcem stał się Pontyfikał rzymsko-germański z klasztoru św. Albana w Moguncji. Podobnie na terenie Polski do jednych z najstarszych zachowanych w całości ksiąg liturgicznych należy Pontyfikał płocki z XII w. Szczegółowe badania tej księgi, przeprowadzone przez ks. Antoniego Podlesia, wykazały, że księga ta jest odmianą Pontyfikału rzymsko-germańskiego. Obrzęd profesji mniszej zamieszczony w Pontyfikale płockim z XII w. można zaliczyć do najstarszych celebracji związanych z rozpoczęciem życia zakonnego. Występują w nim dwa obrzędy profesji mniszej. Na proweniencję z X w. wskazuje zamieszczony w tym pontyfikale drugi obrzęd, który występuje również w Pontyfikale rzymsko-germańskim. Celebracja oznaczona jako pierwsza w Pontyfikale płockim jest bogatsza w gesty i symbolikę. W tekstach liturgicznych zaakcentowano, że profesja mnisza traktowana jest jako drugi chrzest. W skutkach profesji zaznaczano też, że gładzi ona grzechy podobnie jak chrzest. Profesja mnisza w teologicznym ujęciu przedstawiona została jako ofiara złożona ze swego życia. U podstaw motywacji podjęcia życia zakonnego znajdowało się pragnienie dążenia do doskonałości. W czasie celebracji profesji mniszej opat recytował teksty, w których przypominał kandydatom cechy i cnoty, jakimi powinien odznaczać się przyszły mnich w życiu zakonnym. Obrzęd profesji mniszej znajdujący się w Pontyfikale płockim pozwala poznać bogatą średniowieczną liturgię i teologię życia zakonnego, a historyczne ujęcie tego zagadnienia pozwala pełniej zrozumieć współczesną tradycję zakonną praktykowaną przez wieki w Kościele.

3

12thCentury Pontificale Plocense as a Source for the Study of Gregorian Monody

72%

Wiśniewski P.

Roczniki Teologiczne

|

2018

|

vol. 65

|

issue 13: Muzykologia

69-80

EN

As a liturgical and music book, the pontifical reflects the temporal transformations and so allows us to become acquainted with the register of episcopal functions connected with celebrating the sacraments and sacramentals. The object of the study is a detailed list of strictly musical content of the 12thcentury Pontificale Plocense (Płock Pontifical). The musical layer of this code was revealed through the gleaning of texts accompanied with a melody (over 200 text pieces with added melodies). Sometimes these are single words, incipits, psalm differentiation, and sometimes the musical notation covers the entire liturgical content of the work. Dominated by the cheironomic record of the melody, the manuscript seems to confirm its foreign origin. This notation is especially consistent in the case of the Preface melody. Therefore, it could be argued that the cheironomic record of Pontificale Plocense was imported from a foreign centre.

PL

Pontyfikał, jako księga liturgiczno-muzyczna, stanowi odbicie przeobrażeń czasowych pozwalających zorientować się w rejestrze funkcji biskupich przy sprawowaniu sakramentów i sakramentaliów. Przedmiotem podjętego studium badawczego jest szczegółowy wykaz zawartości stricte muzycznej w Pontificale Plocense z XII w. Wyzyskanie tekstów zaopatrzonych w melodię (ogółem ponad 200 fragmentów tekstu z nadpisaną melodią) odsłania muzyczną warstwę tego kodeksu. Czasami są to pojedyncze słowa, zaznaczone incipity, dyferencje psalmowe, a bywa że notacja muzyczna obejmuje całą treść liturgiczną utworu. Rękopis, zdominowany przez zapis cheironomiczny melodii, wydaje się potwierdzać jego obce pochodzenie. Szczególnie konsekwentnie notacja ta stosowana jest w przypadku melodii prefacji. Można zaryzykować w związku z tym hipotezę, iż cheironomiczny zapis Pontyfikału Płockiego zaimportowano z jakiegoś ośrodka zagranicznego.

4

Liturgia chrzcielna księcia Mieszka I. Próba źródłowej rekonstrukcji

58%

Litawa K.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2016

|

vol. 22

|

issue 47

105-120

PL

Ze względu na brak źródeł spisanych, zaświadczających przebieg liturgii chrztu świętego i pozostałych sakramentów inicjacji chrześcijańskiej pierwszego władcy Polski Mieszka I, można wysnuć hipotezę, że szafarz sakramentów korzystał z obrzędu zawartego w Pontyfikale rzymsko-germańskim, zredagowanym w Moguncji w połowie X w. Niewątpliwie z punktu widzenia historyczno-liturgicznego pontyfikał ten miał ogromny wpływ na kształtowanie się w kolejnych wiekach ksiąg liturgicznych, w tym również ksiąg powstających w Polsce. Hipoteza postawiona w artykule przybliża zatem, odległy w czasie, historyczny moment, który wydobył polskich „praojców” z pogańskiego świata, wszczepiając ich w Mistyczne Ciało Chrystusa i w wielowiekową tradycję Kościoła, a tym samym otworzył ich na kulturę ówczesnej Europy, która żyła wartościami chrześcijańskimi.

EN

Due to the lack of written sources testifying the liturgy of baptism and of the other sacraments of Christian initiation of the first sovereign of Poland, Mieszko I, one can formulate a hypothesis, that the celebrant used the rites from the Romano-German Pontifical, edited in Mainz in the early 10th century. Unquestionable, from the historical-liturgical point of view this Pontifical had a large impact for the edition of the liturgical books in the following centuries, including the liturgical books in Poland. The hypothesis formulated in this study brings closer a distant historical moment, which took out the polish forefathers from the pagan world instilling them to the Mystical Body of Christ and to the centuries-old tradition of the Church, and opening them – at the same time – to the European, i.e. Christian culture.

5

Pojednanie publicznych pokutników w liturgii rzymskiej

37%

Lijka K.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2012

|

vol. 65

|

issue 1

EN

In the 4ᵗʰcentury, when a time of freedom of Christian religion came, liturgical rites began to develop rapidly and this also applied to the liturgy of penance. At the time for heavy publicly known sins one needed to do public penance. On Ash Wednesday, one would be admitted within the group of penitents, and then on Maundy Thursday reconciliation took place. The first rites of such a celebration, comprised in Sacramentarium gelasianum from the 7ᵗʰ century, in later periods would become even more elaborate in the medieval pontificals. The Roman pontifical of 1596 took over the rites from the Pontifical of Durandus. The liturgy of public penitents lasted in certain places up to the 18ᵗʰ century. It was solemnly performed and presided over by a bishop, in the presence of the clergy, liturgical service and the faithful. In the rite published after the Second Vatican Council there is no mention of either public penitents or of the accompanying reconciliation rites.

PL

W IV wieku, kiedy nastał czas wolności dla religii chrześcijańskiej, liturgiczne obrzędy zaczęły podlegać szybkiemu rozwojowi – dotyczyło to również liturgii pokuty. W tym okresie za ciężkie grzechy znane publicznie trzeba było odprawić pokutę publiczną. Do grona pokutników włączano w Środę Popielcową, a pojednanie odbywało się w Wielki Czwartek. Pierwsze obrzędy takiej celebracji, zawarte w Sacramentarium gelasianum z VII wieku, w późniejszym okresie będą jeszcze bardziej rozwinięte w średniowiecznych pontyfikałach. Pontyfikał rzymski z 1596 roku przejął obrzędy z Pontyfikału Duranda. Liturgia pojednania publicznych pokutników przetrwała w niektórych miejscach do XVIII wieku. Sprawowano ją uroczyście pod przewodnictwem biskupa, w obecności duchowieństwa, służby liturgicznej i wiernych. W rytuale wydanym po Soborze Watykańskim II nie ma już mowy o publicznych pokutnikach ani o obrzędach, które towarzyszyły ich pojednaniu.

Refine search results

2 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

1 Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne (Liturgical and Homiletic Annals)

1 Roczniki Teologiczne

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Libowski Ł.

1 Lijka K.

1 Litawa K.

1 Pałęcki W.

1 Wiśniewski P.

1 2023

1 2018

1 2016

1 2013

1 2012

„Ipsa quodammode ecclesia primum baptizatur”. Hugona ze Świętego Wiktora spojrzenie na rzeczywistość sakramentu poświęcenia kościoła: piąta część drugiej księgi jego „De sacramentis christianae fidei”

Monastic Profession According to the 12th-Century Pontifical Of Płock and its Sources in 10th-Century Romano-Germanic Pontifical

12thCentury Pontificale Plocense as a Source for the Study of Gregorian Monody

Liturgia chrzcielna księcia Mieszka I. Próba źródłowej rekonstrukcji

Pojednanie publicznych pokutników w liturgii rzymskiej