Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  postsocjalizm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Współczesne procesy przemian regionalnych przemysłu Polski – próba interpretacji

100%
Domański B.
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
|
2015
|
vol. 29
|
issue 4
40-53
PL
Ogromne zmiany instytucjonalne, strukturalne i technologiczne, jakie zaszły w polskim przemyśle w okresie ostatnich 25 lat, zachęcają do refleksji nad tym, jaki wyraz znalazły one w przekształceniach przestrzennej organizacji tego sektora gospodarki. Autor podejmuje próbę wskazania podstawowych procesów przemian przestrzennych, jakie zaistniały w tym okresie w przemyśle kraju, przede wszystkim w skali regionalnej. Stanowi to punkt wyjścia do próby odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania. Po pierwsze, jakie są główne czynniki i mechanizmy obserwowanych przemian przestrzennych przemysłu, a po drugie, w jakim stopniu zmiany zachodzące w przemyśle przyczyniają się do rozwoju regionalnego i lokalnego w różnych częściach kraju. Analiza trendów pojawiających się w okresie transformacji pokazuje, że zarówno czynniki endogeniczne, jak i egzogeniczne sprzyjały wzmocnieniu potencjału produkcyjnego obszarów metropolitalnych. Wpływały na to w szczególności zasoby wykwalifikowanej kadry, dostępność komunikacyjna i korzystne położenie względem rynków zbytu. Przyczyniło się to w istotny sposób do zwiększania znaczenia w polskim przemyśle rozwiniętych regionów zachodniej części kraju – Dolnego Śląska i Wielkopolski. Względnie udana restrukturyzacja cechowała Górnośląski Okręg Przemysłowy, a częściowo również Łódzki Okręg Przemysłowy, procesy deindustrializacji dotknęły przede wszystkim stare okręgi Sudecki i Staropolski. Interesujące jest to, że rola przemysłu w obszarach poza metropolitalnych nie uległa generalnemu zmniejszeniu, rozwój postępował tu w głównej mierze w oparciu o czynniki endogeniczne. Oddziaływanie polityki państwa na rozmieszczenie działalności przemysłowej miało miejsce głównie poprzez inwestycje drogowe, a nie specjalne strefy ekonomiczne.
EN
Radical institutional, structural and technological changes which took place in Polish manufacturing and mining in the last 25 years are a good reason to discuss changes in spatial organization of this sector. The author aims at identifying the main processes of spatial change of industrial activity in the country at regional scale. This leads to two fundamental questions. First, what are the major factors and mechanisms of the identified spatial industrial change, and second, to what extent industrial changes find expression in regional and local development in various parts of the country. The analysis of trends in the transformation era show that both endogenous and exogenous factors contributed to the industrial growth of metropolitan areas. This was particularly stimulated by skilled labour, market and transport accessibility. The developed regions of Western Poland – Lower Silesia and Greater Poland (Wielkopolska) benefited most of all. A relatively successful restructuring took place in the Upper Silesian Industrial District and to some extent in the Łódż region too. Old industrial regions of the Sudety Mountains and Staropolski were significantly affected by deindustrialization processes at the same time. It is interesting, that the role of manufacturing in non-metropolitan areas has not decreased in general. Industrial development mainly rested on endogenous factors here. The impact of governmental policy on spatial changes in Polish manufacturing and mining took place primarily by means of road investment (new motorways) rather than special economic zones.
2
Content available remote

After Me/Ontopolitics: Post-Socialist Necroecologies in a Non-Philosophical Key

100%
Filipović A.
Stan Rzeczy
|
2022
|
issue 1(22) Powrót metafizyki
317-333
EN
The complex relationality between inheritance of the socialist past, the socioeconomic transitional present characterised by extractivist capitalism, and a future marked by species extinction, produces post-socialist necroecologies. On one hand, relationally devastating resource extraction produces necroecological non-becoming through its meontopolitics; on the other hand, there are mass movements calling for the cessation of that extraction and for an ontopolitics of becoming other than those causing environmental destruction. This article concerns the non-philosophical reduction of the metaphysical presuppositions of these environmental material-semiotic practices in contemporary Serbia, showing that they are grounded in ontological pairs of non-becoming and becoming. To think about the post-socialist necroecological material-semiotic condition in a non-philosophical key means thinking about it neither relationally nor non-relationally, neither through non-becoming or becoming, but unilaterally, through heno-humaneity and beyond Western metaphysics.
PL
Dziedzictwo socjalistycznej przeszłości, przejściowa socjoekonomiczna teraźniejszość charakteryzująca się ekstraktywistycznym kapitalizmem oraz przyszłość, w której zarysowuje się wyginięcie gatunku ludzkiego – złożone relacje między tymi wymiarami budują postsocjalistyczne nekroekologie. Z jednej strony relacyjnie dewastujące wydobywanie zasobów tworzy nekroekologiczne „nie-stawanie się” poprzez swoją meontopolitykę. Z drugiej zaś istnieją ruchy masowe nawołujące do zaprzestania wydobycia surowców i apelujące o ontopolitykę „stawania się” zamiast takiej, która przyczynia się do katastrofy środowiskowej. Niniejszy artykuł porusza kwestię nie-filozoficznej redukcji metafizycznych przedzałożeń stojących u podstaw środowiskowych praktyk materialno-semiotycznych we współczesnej Serbii, pokazując, że są one zakorzenione w ontologicznych parach „nie-stawania się” i „stawania się”. Myśleć o postsocjalistycznych, nekroekologicznych uwarunkowaniach materialno-semiotycznych w nie-filozoficznej perspektywie to myśleć nie tyle relacyjnie bądź nie-relacyjnie ani w kategoriach „nie-stawania się” czy „stawania się”, ile jednostronnie – wykorzystując radykalną immanencję wykraczającą poza metafizykę zachodnią.
3
Publication available in full text mode
Content available

Porządki chaosu. „Chaos” jako pojęcie i zjawisko empiryczne w Warszawie po 1989 r.

100%
Kusiak J.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2014
|
issue 1(55)
28-50
PL
Na tle przemian Warszawy po 1989 r. autorka analizuje pojęcie chaosu, odtwarzając to, co Hegel nazywa „pracą pojęcia”, a zarazem wpisując to pojęcie w teoretyczne ramy odniesienia. Tekst proponuje swoistą typologię miejskiego chaosu, wskazując na konteksty, w jakich to określenie było używane w debacie publicznej dotyczącej miasta przez ostatnich dwadzieścia lat. W ramach tak wydzielonych obszarów autorka stara się ustalić, jakie zjawiska i zależności władzy skrywały się za tym, co nazywano „chaosem”. Stawia tezę, że z empirycznego punktu widzenia miejski chaos nigdy nie jest czystą przygodnością. Jest raczej konglomeratem wielu mniejszych porządków, pomiędzy którymi panują nieprzejrzyste i niestabilne zależności władzy, sprawiające wrażenie arbitralności. Analogicznie do heglowskiej „chytrości rozumu”, autorka proponuje poję-cie „chytrości chaosu”. Kluczem do jego zrozumienia jest różnica pomiędzy słowem „chaos”, tak jak jest ono używane w debacie publicznej, a samym chaosem jako sytuacją strukturalną, opartą na zależnościach siły pomiędzy wieloma mniejszymi porządkami.
EN
The paper describes the “chaotic” transformation of Warsaw after 1989, and aims to analyze what Hegel calls “the work of the concept” of (urban) “chaos”, and to embed it in a theoretical framework. The author proposes a typology of urban chaos. The text analyzes the use of the term “chaos” in Poland and singles out particular contexts in Warsaw’s public discourse during the years of post-socialist transformation. Within these contexts, the author reconstructs the distinct social phenomena and power relations hidden beneath the superficial impression of chaos. Empirically, urban chaos is never mere randomness but rather a conglomerate of multiple pockets of order regulated by non-transparent power relations that only appear to be arbitrary. Using Hegelian language, one can argue that chaos is cunning. The key to understanding this cunning is the difference between “chaos” as a term used in public discourse and chaos as a structural condition of power relations between distinct pockets of order.
4
Publication available in full text mode
Content available

Instytucjonalne zapomnienie, społeczna pamięć. Studium przypadku tbiliskiego muzeum-drukarni

80%
Krzysztan B.
Kultura i Polityka
|
2015
|
issue 18
129-148
PL
W roku 2003 Micheil Saakaszwili zaproponował Gruzinom nowy projekt tożsamościowy oparty na rekonstrukcji pamięci we wszelkich jej postaciach. Celem było odrzucenie pozytywnej pamięci o okresie komunizmu. Z przestrzeni publicznej usunięto pomniki Lenina i Stalina, zmieniły się nazwy ulic. Odgórnie narzucone zmiany dotknęły instytucję pamięci – pojawiła się próba likwidacji muzeum Stalina w Gori, a w Tbilisi powstało Muzeum Sowieckiej Okupacji. Narzucone instytucjonalnie prze-pisanie pamięci nie w pełni obrazuje oddolny stan pamięci kulturowej i kolektywnej. Na przykładzie muzeum przy tbiliskiej ulicy Kaspi upamiętniającego nielegalną podziemną komunistyczną drukarnię działającą w latach 1903–1906, autor przedstawia narracyjne zderzenie między instytucjonalnie narzuconym politycznym zapomnieniem oraz społecznym zapotrzebowaniem. Antropologicznie badane są polityczne i dyskursywne uwarunkowania rekonstrukcji pamięci instytucjonalnej w kontekście zagadnienia tożsamości.
EN
In 2003, Micheil Saakaszwili suggested to Georgians a new identity project based on reconstructing memory in all its forms. The aim was the reject the positive memory of the communist period. The statues of Lenin and Stalin were removed from the public space, the names of the streets were changed. The governmentsteered transformation touched the institutional memory – there was an attempt at removing the Stalin museum in Gori, and in Tibilisi was created the Museum of Soviet Occupation. The rewriting of memory, institutionally enforced, does not fully reflect the grassroots state of cultural and collective memory. Taking as an example the Tibilisi museum at Kaspi street, which commemorates an illegal underground printing house of communists in the years 1903–1906, the author shows the narrative clash between the institutionally enforced political oblivion and the social need. Political and discursive conditions of reconstructing institutional memory in the context of identity concept are subject to anthropological analysis.
5
Content available remote

“Cool XXL”: Slovak millennial films in the context of postsocialist sensibility (of Slovak cinema)

80%
Dudková J.
Literatura i Kultura Popularna
|
2018
|
vol. 24
67 - 81
EN
The article stems from social representations of coolness in Slovak cinema of the beginning of the new millenium and examines how these representations blur or deform the idea of continuities and discontinuities with regard to the sensibility of postsocialist Slovak cinema. The article points out the critical response of Slovak urban lifestyle films from the beginning of the new millenium and shows the transformation of its own idea of anaesthetical coolness into “festival” dramaturgy of the cycle of Slovak social dramas appearing after 2009.
6
Publication available in full text mode
Content available

W poszukiwaniu Globalnego Wschodu: Myślenie między Północą a Południem. Tłum. Anna Piekarska

61%
Müller M., Piekarska A.
Praktyka Teoretyczna
|
2020
|
vol. 37
|
issue 3
EN
Carving up the world into Global North and Global South has become an established way of thinking about global difference since the end of the Cold War. This binary, however, erases what this paper calls the Global East – those countries and societies that occupy an interstitial position between North and South. This paper problematises the geopolitics of knowledge that has resulted in the exclusion of the Global East, not just from the Global North and South, but from notions of globality in general. It argues that we need to adopt a strategic essentialism to recover the Global East for scholarship. To that end, it traces the global relations of IKEA’s bevelled drinking glass to demonstrate the urgency of rethinking the Global East at the heart of global connections, rather than separate from them. Thinking of such a Global East as a liminal space complicates the notions of North and South towards more inclusive but also more uncertain theorising.
PL
Od zakończenia zimnej wojny dzielenie świata na Globalną Północ i Globalne Południe stało się ogólnie przyjętym sposobem myślenia o globalnej różnicy. Ta opozycja binarna wymazuje jednak istnienie tego, co nazywam Globalnym Wschodem – krajów i społeczeństw, które zajmują pozycję pośrednią, pomiędzy Północą a Południem. Niniejszy artykuł problematyzuje geopolitykę wiedzy powstałą wskutek wykluczenia Globalnego Wschodu, nie tylko z Globalnej Północy i Południa, ale z koncepcji globalności w ogóle. Argumentuje, że w celu odzyskania Globalnego Wschodu dla nauki musimy wykorzystać stanowisko strategicznego esencjalizmu. Analizuje w tym kontekście globalne powiązania kryjące się za szklankami z fazowanego szkła z IKEI, by pokazać konieczność pomyślenia Globalnego Wschodu w sercu globalnych stosunków, a nie poza nimi. Myślenie o Globalnym Wschodzie jako przestrzeni liminalnej problematyzuje pojęcia Północy i Południa na rzecz bardziej inkluzywnego, ale również mniej dookreślonego myślenia teoretycznego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.