Search results

1

„Bramy uniwersytetu otwarte dla klas pracujących!” Powojenna przebudowa imaginarium społecznego i projekt uniwersytetu socjalistycznego

100%

Zysiak A.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2016

|

issue 1(47)

53-86

EN

Mobilization is a key for any modernization attempt. It was true also for rebuilding of Poland after 1945 and designing a new socialist university. Taking as a starting point the social revolution argument, interpreting the WWII and postwar time as a period of profound change of Polish society, I assume that this change brought a deep reconstruction of social imaginary and creation of educational desires among working classes. A conceptual horizon undergone irreversible shift. A common understating, personal expectations, ideal types as well as knowledge about our relation towards the world and other social groups went trough a profound revisions in a result of both the war and the postwar reconstruction. What was a role of universities in this new constellation of meanings? What duties and privileges were assigned to professors, students, working classes in daily press? The article offers an analysis of postwar media not as a propaganda tool, but a medium which reconstructed meanings. Educational desires evoked, horizons of expectations widened for those who never before could imagine enrolling to university.

PL

Każdy zryw modernizacyjny musi zakładać mobilizację do jego realizacji. Tak też było podczas odbudowy kraju po 1945 r. i budowaniu nowego socjalistycznego uniwersytetu. Przyjmując tezę o rewolucji społecznej, mającej miejsce w Polsce po 1939 r., zakładałam, że zmiana ta miała przynieść konsekwencje w przebudowie imaginarium społecznego oraz wykreowania pragnień edukacyjnych wśród klas pracujących. Horyzont pojęciowy uległ nieodwracalnej zmianie. Wspólne rozumienie spraw, zestaw horyzontów oczekiwań, typów idealnych i wiedza o naszej relacji do świata i innych grup uległy daleko idącym przekształceniom, tak w wyniku wojny, jak i powojennej odbudowy. Jaką rolę w nowej konstelacji pojęć odgrywały uniwersytety? Jakie obowiązki i przywileje przypisywano w prasie codziennej profesorom, studentom, ale także klasom pracującym i ogółowi społeczeństwa? Artykuł przedstawia analizę powojennej prasy codziennej nie jako narzędzie propagandy, ale język rekonstrukcji znaczeń. Rozbudzano pragnienia edukacyjne i poszerzano horyzont oczekiwań tych, dla których wcześniej edukacja, szczególnie na wyższym poziomie, była niewyobrażalna.

2

Przedwojnie i powojnie – podzielony świat w wizji modernizacji powojennej prasy codziennej (Łódź 1945–1948)

89%

Zysiak A.

Przegląd Socjologiczny

|

2018

|

vol. LXVII (67)

|

issue 4

37-57

PL

Pierwsze lata powojenne to moment konstruowania świata na nowo. Moment umożliwiający redefinicję – nadanie znaczenia starym słowom. Przyglądając się wydawanej w Łodzi powojennej prasie codziennej, można stwierdzić, że jedną z zauważalnych cech dyskursu jest jego organizacja wokół dwóch przeciwstawnych kategorii: tego, co było przed wojną – czyli „Polski przedwrześniowej”, oraz chwili obecnej i projektowanej przyszłości, czyli tego, co nastąpiło po II wojnie światowej. Na przykładzie czterech dzienników publikowanych w latach 1945–1949 śledzę binaryzującą logikę kształtującego się dyskursu socjalistycznego. Rekonstruuję, jak definiowany był powojenny świat, w tym rola robotniczego miasta w odradzającej się Polsce. Jaki punkt odniesienia dla modernizacyjnych wizji przywoływała prasa? Jakie były płaszczyzny nadchodzącej zmiany? Czy warto było wrócić do poprzedniej rzeczywistości społecznej II Rzeczpospolitej lub odtworzyć jej elementy? W poniższej analizie proponuję także spojrzeć na powojenną prasę w nieco innym niż zazwyczaj świetle. Po pierwsze, dystansuję się wobec ujmowania powojennego języka prasy jako nowomowy. Po drugie, podkreślam nie tyle znaczenie politycznej mobilizacji przypisywanej powojennej prasie, ile politycznego wyciszenia i budowy jak najszerszej koalicji dla rekonstrukcji kraju pod przewodnictwem nowego rządu. Z tej perspektywy binaryzująca logika dyskursu staje się uniwersalną charakterystyką języka próbującego narzucić swoją hegemoniczną wizję świata, a jej celem jest nie tyle aktywizacja, ile inkluzja.

EN

The first years after WWII were a time to create the world anew. I t was a moment of redefinition and settling on a new meaning for old words. My examination of postwar press reveals its organisation around two opposite categories: the prewar and the postwar reality. A nalysing four dailies published in the Polish industrial centre of Łódź between 1945 and 1949, I trace a binary logic of discourse. I reconstruct how meanings were settled anew as was the role of the industrial city in postwar Poland. W hat was a reference point for the modernisation visions described by the press? W here were the described social changes taking place? W as there any reason to reconstruct elements of the prewar period? T his paper also examines the postwar press from a slightly different angle than is usually done. Firstly, it opposes the newspeak perspective. Secondly, it underlines not the political mobilisation but rather the cooling-down of political emotions and the coalition-building for the country’s reconstruction. From this perspective, the binary logic of discourse is just a universal feature of any hegemonic language and it aims at inclusion, not mobilisation.

3

Letters to the JDC as Autobiographical Sources of Jewish Holocaust Survivors

71%

Śliwa J.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2020

|

vol. 14

|

issue 1

35-46

EN

After the Holocaust, Jewish survivors in Poland relied on external help, including that of the American Jewish Joint Distribution Committee (the Joint, JDC). They wrote letters to JDC both to request and to thank the American-based Jewish organization for i.a. food, clothes, medicine, and assistance with emigration from Poland. Many of those letters also contain autobiographical information about the authors, themselves Holocaust survivors and their families. The descriptions of wartime experiences and survival strategies as well as of immediate postwar life (1945–1949) entail details and snippets of historical and genealogical value. Therefore, the letters examined in this article offer both individual histories and a collective portrait of the Jewish population in postwar Poland. The epistolary material also captures JDC’s activities and their importance for reviving and sustaining Jewish life after the Holocaust.

PL

Żydzi, którzy ocaleli z Zagłady, polegali na pomocy spoza Polski, w tym od Amerykańsko-Żydowskiego Wspólnego Komitetu Rozdzielczego, znanego w Polsce jako Joint. Pisali do niego listy zarówno, by prosić o wsparcie, jak i w podziękowaniu dla tej mieszczącej się w Stanach Zjednoczonych organizacji żydowskiej za produkty żywnościowe, ubrania, leki oraz za pomoc w opuszczeniu Polski. Wiele z tych listów zawiera również dane autobiograficzne o ocalałych z Zagłady i ich rodzinach. Opisy ich wojennych przeżyć i strategii przetrwania, a także powojennego życia w latach 1945–1949 zawierają szczegóły o wartości historycznej i genealogicznej. Dlatego też korespondencja, która jest głównym źródłem tego artykułu, ukazuje osobiste historie ludzi, jak też zbiorczy portret ludności żydowskiej w powojennej Polsce. Ten materiał korespondencyjny pokazuje również zakres działalności Jointu oraz jak ważne były te starania dla odbudowy i utrzymania życia żydowskiego po Zagładzie.

Refine search results

1 Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

1 Nauka i Szkolnictwo Wyższe

1 Przegląd Socjologiczny

2 Zysiak A.

1 Śliwa J.

1 2020

1 2018

1 2016

„Bramy uniwersytetu otwarte dla klas pracujących!” Powojenna przebudowa imaginarium społecznego i projekt uniwersytetu socjalistycznego

Przedwojnie i powojnie – podzielony świat w wizji modernizacji powojennej prasy codziennej (Łódź 1945–1948)

Letters to the JDC as Autobiographical Sources of Jewish Holocaust Survivors