Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  powiat makowski
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Powiat makowski utworzony przez władze carskie w 1867 r. obejmował północną część dotychczasowego powiatu pułtuskiego i niewielką część powiatu przasnyskiego. Źródeł słabości rozwoju gospodarczego powiatu makowskiego w II połowie XIX wieku należy szukać w czynnikach natury społecznoekonomicznej. Głównym źródłem utrzymania ludności powiatu makowskiego było rolnictwo, które w tym okresie było, niestety, mało wydajne. W celu poprawy tej sytuacji rolnicy zwiększali obszar zasiewów. Nie bez znaczenia było tu też uwłaszczenie chłopów i zniesienie pańszczyzny. Likwidacja serwitutów, wprowadzenie nowych maszyn rolniczych oraz zmiana sposobu uprawy ziemi częściowo poprawiła też sytuację w rolnictwie. W II połowie XIX wieku w powiecie makowskim słabo rozwijał się także przemysł. Do większych zakładów przemysłowych należały: garbarnie, olejarnie, młyny, tartaki, cegielnie i wiatraki. W okresie międzywojennym rozwój przemysłu i handlu wspierał Sejmik Powiatowy, który przeznaczał w swoim budżecie odpowiednie kwoty na ten cel.
EN
Maków County was established by the Tsarist authorities in 1867 and it covered the area of the northern part of the previous Pułtusk County and a small part of Przasnysz County. The sources of weakness in the economic development of Maków County in the second half of the 19th century should be looked for in socio-economic factors. The main source of income for the population of Maków County was agriculture, which was, unfortunately, less than efficient at that time. In order to improve the situation, farmers expanded the area of sowing. Also, the manumission and the abolition of serfdom were not without significance. The liquidation of easements, the introduction of new agricultural machines and the change in the way of cultivating land partially improved the situation in agriculture. In the second half of the 19th century, industry also developed poorly in Maków County. Some of the largest industrial plants were: tanneries, oil mills, mills, sawmills, brickyards and windmills. During the inter-war period, the development of the industry and trade was supported by the County Council, which allocated in its budget appropriate sums for that purpose.
EN
This text is devoted to the fate of Henryk Wyszomirski (1921–2014), who came from Krasnosielec, a volunteer in the September 1939 campaign, then a soldier of the Home Army and finally, after the entry of the Red Army in January 1945, the functionary of the Department of Security in 1945–1947. He actively fought against his former colleagues from the anti-German underground, who in the new political reality opposed the Soviet domination over Poland and took up arms against the communists. By coincidence, Wyszomirski and the two victims of his spying activities lived in Sopot from the end of the 1950s. The article presents the scale of crimes committed by the security apparatus after 1945 in the Maków District, as well as attempts to cover them up. Additionally, it indicates where the bodies of local UB victims may be found. Wyszomirski was never held fully accountable for the crimes committed during his service in the communist security apparatus, except for his sentencing to 5 years’ imprisonment in 1947, for raping a detainee and appropriating cash. He died in Sopot in 2014 and was interred in the municipal cemetery there, as does the body of one of his victims. Henryk Wyszomirski was presented in the film Historia Roja, directed by Jerzy Zalewski, which deals with Mieczysław Dziemieszkiewicz’s ‘Roj’ (1925–1951) fight against the communists in northern Mazovia.
PL
Niniejszy tekst poświęcony jest losom pochodzącego z Krasnosielca Henryka Wyszomirskiego (1921–2014), ochotnika w wojnie obronnej we wrześniu 1939 r., następnie żołnierza Armii Krajowej i w końcu – po wkroczeniu Armii Czerwonej w styczniu 1945 r. – funkcjonariusza Urzędu Bezpieczeństwa w latach 1945–1947. Zwalczał on czynnie swych byłych kolegów, którzy w nowej rzeczywistości politycznej sprzeciwiali się dominacji sowieckiej nad Polską i podjęli walkę z komunistami. Przypadek sprawił, że zarówno Wyszomirski, jak dwie ofiary jego ubeckiej działalności mieszkali od końca lat pięćdziesiątych w Sopocie. W artykule zaprezentowano skalę zbrodni popełnionych przez aparat bezpieczeństwa po 1945 r. na terenie powiatu makowskiego, jak też próby ich tuszowania. Dodatkowo wskazano, gdzie znajdować się mogą ciała ofiar lokalnego UB. Wyszomirski nigdy nie poniósł pełnej odpowiedzialności za czyny popełnione podczas służby w komunistycznej bezpiece, wyjąwszy skazanie w 1947 r. na karę pięciu lat pozbawienia wolności za gwałt na zatrzymanej i przywłaszczenie gotówki. Zmarł w Sopocie w 2014 r. i spoczywa na jednym z sopockich cmentarzy, podobnie jak jedna z jego ofiar. Postać Wyszomirskiego została zaprezentowana w filmie Jerzego Zalewskiego Historia Roja, traktującym o walce, którą z komunistami na północnym Mazowszu prowadził Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój” (1925–1951).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.