Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  poziom rozwoju społeczno-gospodarczego
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Celem artykułu jest ukazanie przestrzennego zróżnicowania miast średniej wielkości w Polsce pod względem sytuacji społeczno-gospodarczej. Badanie opiera się na różnorodnych miernikach społecznych i ekonomicznych. Wynikiem przeprowadzonej analizy jest ranking miast średnich według syntetycznego wskaźnika opisującego ich poziom rozwoju społeczno-gospodarczego.
EN
The purpose of this article is to show the spatial differentiation medium-sized cities in Poland in terms of socio-economic situation. The study is based on a variety of measures of social and economic conditions. The result of the analysis is to rank cities according to the synthetic medium index describing the level of socio-economic development.
EN
More than half of the world’s population lives in cities. Also, in Poland, urbanisation processes are still progressing. Moreover, the impact of an urban zone itself does not end with administrative boundaries. There are a number of functional connections between a given urban centre and its surroundings. Thus, functional urban areas begin to play a more important role in development policy. In particular, this aspect has gained importance in the face of the introduction, in 2014, of new territorial instruments of the EU cohesion policy, such as Integrated Territorial Investments (ITI). The introduction of ITI was associated with formalising the operation of functional urban areas in Poland (FUA), mainly in the area of voivodeship centres. After a few years of their functioning, it is worth taking a closer look at their diversity. The aim of the study is, therefore, to determine the differentiation in the level of development of functional areas of voivodeship capital cities in Poland and their classification. The research was carried out with the use of the TOPSIS method on the basis of available, selected data from the Central Statistical Office. As a result of the research, FUAs were assigned to various classes of the level of socio-economic development and ranked in terms of the value of the synthetic indicator of socio-economic development that was constructed under the TOPSIS method. As a result of the study, it was found that, in general, studied units are characterised by rather small differentiation in the level of development; however, there are quite large discrepancies in the level of the synthetic indicator of socio-economic development between FUAs with the highest and the lowest value of this indicator.
PL
W miastach żyje ponad połowa ludzkości. Również w Polsce procesy urbanizacyjne wciąż postępują. Ponadto samo oddziaływanie strefy miejskiej nie kończy się wraz z granicami administracyjnymi. Występuje szereg powiązań funkcjonalnych między danym ośrodkiem miejskim a jego otoczeniem. Zatem miejskie obszary funkcjonalne zaczynają odgrywać bardziej istotną rolę w polityce rozwoju. W szczególności aspekt ten nabrał znaczenia w obliczu wprowadzenia od 2014 roku nowych instrumentów terytorialnych polityki spójności UE, jak zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT). Z wprowadzeniem ZIT wiązały się sformalizowanie działania miejskich obszarów funkcjonalnych w Polsce, głównie w zakresie ośrodków wojewódzkich. Po kilku latach ich funkcjonowania można przyjrzeć się poziomowi zróżnicowania ich rozwoju. Celem badania jest zatem określenie zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów funkcjonalnych miast wojewódzkich Polski oraz ich klasyfikacja. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem metody TOPSIS na podstawie dostępnych, wybranych danych GUS. W wyniku badań przyporządkowano MOF OW do różnych klas poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego oraz dokonano ich uszeregowania pod względem wartości syntetycznego wskaźnika rozwoju społeczno-gospodarczego. W wyniku badania stwierdzono, że ogólnie badane jednostki charakteryzują się raczej małym zróżnicowaniem poziomu rozwoju, występują jednak duże rozbieżności w poziomie syntetycznego miernika rozwoju społeczno-gospodarczego pomiędzy MOF OW o najwyższej i najniższej jego wartości.
PL
Celem opracowania jest określenie kierunków i skali zmian w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego regionów NUTS 3 w EŚW, jakie zaszły w latach 1999–2011. Wykorzystano do tego metodę analizy danych statystycznych (PKB per capita, realny wzrost PKB). Uzyskane wyniki wskazują, że w latach 1999–2011 we wszystkich krajach EŚW powiększyły się międzyregionalne dysproporcje w poziomie rozwoju, głównie za sprawą dynamicznego rozwoju regionów stołecznych i uprzemysłowionych. W tym okresie, mimo pewnych perturbacji spowodowanych światowym kryzysem gospodarczym, które zaburzyły procesy rozwojowe w tym regionie świata w latach 2008–2011, zdecydowana większość regionów charakteryzowała się wzrostem, niekiedy bardzo znaczącym, realnego PKB per capita. W EŚW istnieją jednak również regiony, w których realny PKB per capita w 2011 r. był mniejszy niż w 1999 r., co może świadczyć o pogorszeniu się ich poziomu rozwoju, a co za tym idzie, poziomu życia ich mieszkańców. Wśród priorytetów polityki spójności realizowanej w krajach EŚW powinno więc znaleźć się nie tylko zmniejszanie skali przestrzennych zróżnicowań w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego, ale także poprawa poziomu życia w regionach, zwłaszcza najsłabiej rozwiniętych.
EN
The aim of this paper is to identify the direction and the scale of changes in the level of socio-economic development of NUTS 3 regions in CEE in the years 1999-2011. This was examined on the basis of analyses of statistical data (GDP per capita, real GDP growth). The results indicate that in the years 1999-2011 in all CEE countries interregional disparities in the level of socio-economic development increased, mainly due to the dynamic development of metropolitan regions and industrialized areas. During this period, despite some turbulences caused by the global economic crisis, which disturbed the processes of development in CEE in 2008-2011, the vast majority of regions characterized by an increase of, sometimes very significant, real GDP per capita. In CEE, however, there are also regions where real GDP per capita in 2011 was less than in 1999, which may indicate a deterioration of their level of development, and thus, the standard of living of their inhabitants. Among the priorities of the cohesion policy implemented in the CEE countries should, therefore, be found not only reducing the spatial disparities in socio-economic development, but also improving the standard of living in the regions, in particular the least developed
EN
An analysis was made of a set of 89 small towns of wielkopolska voivodeship in terms of their levels of socio-economic development. Five categories were examined: (1) population, (2) economy, (3) social infrastructure, (4) physical infrastructure and housing, and (5) human and social capital. The final stage of the analysis involved a classification of the small towns into five classes: of a very high, high, average, low, and very low level of socio-economic development in terms of the input variables considered
PL
W opracowaniu dokonano analizy zróżnicowania zbioru 89 małych miast województwa wielkopolskiego ze względu na poziom rozwoju społeczno -gospodarczego. Badanie prowadzi sie w układzie pięciu kategorii: 1. ludność, 2. gospodarka, 3. infrastruktura społeczna, 4. infrastruktura techniczna i mieszkalnictwo, 5. kapitał ludzki i społeczny. Końcowym etapem analizy jest klasyfikacja małych miast prowadząca do wydzielenia pięciu klas miast: o bardzo wysokim, wysokim, przeciętnym, niskim i bardzo niskim poziomie rozwoju społeczno -gospodarczego w zakresie analizowanych cech wyjściowych.
EN
Quantitative methods find a great application in analysis processes, diagnoses and economic prognoses by means of description and estimation of forming economic variables in time and space as well as expectations regarding direction and character of changes of these variables are becoming more precise. In the article the Level of socio-economic development of Polish provinces has been analysed. The sequence of individual provinces has been established considering a stated general criterium represented by the suggested variables in the research and cluster analysis has been carried out to isolate subgroups of similar provinces.
PL
Metody ilościowe znajdują szerokie zastosowanie w procesach analiz, diagnoz i prognoz gospodarczych a przy ich użyciu opis i ocena kształtowania się zmiennych ekonomicznych w czasie lub przestrzeni, jak również przewidywania dotyczące kierunku i charakteru zmian tych zmiennych stają się bardziej precyzyjne. Celem artykułu jest statystyczna analiza poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski. Ustalono kolejność poszczególnych województw z uwagi na przyjęte kryterium ogólne reprezentowane przez proponowane w badaniu zmienne oraz przeprowadzono analizę skupień celem wyodrębnienia podgrup podobnych województw.
PL
Celem pracy jest rozpoznanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów ziemskich województwa wielkopolskiego. Do jego określenia wykorzystano cechę syntetyczną, która jest funkcją cech prostych – wyznaczników cząstkowych poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego. W procedurze tworzenia cechy syntetycznej zastosowano do mierzenia odległości od wzorca i antywzorca rozwoju uogólnioną miarę odległości GDM (Walesiak 1993, 2011), a do agregacji cech metodę TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to an Ideal Solution) (Hwang, Yoon 1981, Wysocki 2010). Miara Walesiaka (Walesiak 1993) pozwala na obliczanie odległości pomiędzy cechami opisywanymi na różnych typach skal tj. porządkowych, przedziałowych i ilorazowych. Natomiast metoda TOPSIS jest metodą wzorcową służącą do agregacji cech. Zaproponowane podejście pozwoliło dokonać oceny poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów opisywanych przez cechy proste, zarówno metryczne, jak i porządkowe. W procesie oceny poziomu społeczno-gospodarczego powiatów województwa wielkopolskiego wykorzystano dane statystyczne z ankiety przeprowadzonej w starostwach powiatowych w województwie wielkopolskim nt. Stanu i możliwości rozwojowych powiatów województwa wielkopolskiego (2000) oraz Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego za rok 2010.
EN
The paper aims to evaluate the level of socioeconomic development of powiats (i.e. second level administrative units) in Wielkopolska province. With this purpose in mind a synthetic feature was utilized that aggregates simple features: partial indicators of socioeconomic development. The procedure of designing this feature used the generalized distance measure GDM to compute the distance from the ideal and anti-ideal points (Walesiak 1993, 2011), and TOPSIS method to aggregate the features (Hwang, Yoon 1981, Wysocki 2010). The measure of Walesiak (1993) facilitates calculating distances between features described on different scale types: ordinal, interval, or ratio, while TOPSIS is the standard method for aggregation of features. Proposed approach allows evaluating the level of socioeconomic development of powiats when expressed through simple features, both metric and ordinal. The evaluation process made use of the data gathered from the survey conducted in the powiat offices of the Wielkopolska province: “The present state and development potential of the powiats of Wielkopolska” (2000) and from the Local Data Bank of the Central Statistical Office report of 2010.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.