Search results

1

"Tygodnik Warszawski” (1945–1948) na tle polskiej prasy katolickiej pierwszych lat po II wojnie światowej

100%

Kristanova E.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2008

|

vol. 17

247-255

EN

At the beginning author presents situations of Catholic press in Poland after 1945. “Tygodnik Warszawski” published between 1945–1948 and was an important organ of Katolickie Towarzystwo Wydawnicze “Rodzina Polska”. The weekly was in group of Catholic social periodicals for educated people and opposing to new communism ideology in Poland after 1945. That is why “Tygodnik Warszawski” was closed and its editorial staff was under arrested in 1948. In the main part of article Kristanova gives general characteristic of the weekly, its programme and writes about people who were in editorial staff. There were Zygmunt Kaczyński, Jerzy Braun, Zygmunt Choromański, Edward Grzechnik, Zygmunt Wądołowski, Marian Grzegorczyk and Józef Kwasiborski. “Tygodnik Warszawski” published religious, social and cultural problems.

2

Zadania pracy katolickiej w publicystyce ks. Stefana Wyszyńskiego

100%

Laskowska M.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2010

|

vol. 19

145-157

EN

Cardinal Stefan Wyszyński, in his teachings, referred to many aspects of human life. In sociopastoral issues, which have been discussed in his journals, were also incorporated the topics connected to mass media. Such issues seemed to be familiar to the cardinal, since he was highly interested in media. As a young priest he was the editor of „Ateneum Kapłańskie”, „Słowo Kujawskie”, „Ład Boży”, „Kronika Diecezji Włocławskiej”. He also had his influence as journalist in many other newspapers. In some of his speeches and articles, especially those from 1942–1946 ones, he appeared to be also a media theorist – he discussed the issues of journalists’ as well as the problems of the catholic journalism. These observations can be described as timeless, so it is worth coming back to them. It is possible that they will become very helpful for the modern journalism.

3

Problem polskiej polityki zagranicznej wobec państw wschodnich w początkach lat dziewięćdziesiątych XX wieku na łamach prasy katolickiej

88%

Pankowska vel Jankowska A.

Historia i Polityka

|

2010

|

issue 4(11)

53-69

EN

In view of the crucial events, which had taken place in East Central Europę in the early nineties of the twentieth century, many comments relatingto Polish eastern policy occurred in the catholic press. Most attention was paid to relations that have been built up between Poland and its nearest neighbors behind eastern border. Facing the political transformations in the Soviet Union after 1989, Polish diplomacy announced a double strategy towards the East. It was a strategy of maintaining parallel relations with Moscow and the former Soviet republics. Cautious policy towards the East was being judged in the Catholic press in a positive way. Voices of criticism appeared only after disintegration of the Soviet Union. The critics accused Polish diplomacy of paying more attention to western policy than to eastern affairs. The case of breakingthe dependence from greatestneighbor in the east, withdrawal of the soviet army from Poland, dependency on Moscow’s policy towards entering the NATO, were the most commented issues in relations with Russia. The main problems stressed in the relations with new neighbors in the east were: the recognition of independence of Ukrainę and Belarus, the question of the national minorities, the historical events which made itdifficultto establish friendly relations. In the catholic press there were also visible the comments of a role of the catholic and orthodox churches in the relations between Poland and the east, as well as the situation of the catholic church in the eastern republics.

4

Zarządzanie zasobami ludzkimi w redakcjach prasy katolickiej na przykładzie tygodnika „Niedziela”

75%

Łuczak M.

Zarządzanie Zasobami Ludzkimi

|

2016

|

issue 5(112) "Zarządzanie w organizacjach funkcjonujących na rynku multimediów"

69-77

PL

Redakcja tygodnika jest miejscem pracy zatrudnionych w niej osób. Okoliczność ta zobowiązuje wszystkich (pracodawców i pracobiorców) do wypełnienia obowiązków wynikających z umowy. Postulat zarządzania zasobami ludzkimi formułuje określone modele, właściwe dla całej branży. Dodatkowo zaś w przypadku prasy katolickiej będziemy mieli do czynienia z szeregiem innych uwarunkowań, właściwych jedynie dla tej branży.

EN

The editorial offices of a weekly are a place of work for people employed there. This fact obliges all—employers and employees—to perform their obligations as stemming from their contracts. The postulate behind human resource management formulates defined models that are true of the entire industry. Moreover, in the case of Catholic press, there are several other conditions unique to the Catholic press industry.

5

[Recenzja]: Bogumiła Warząchowska: Książka, prasa i biblioteka w działalności Kościoła katolickiego w województwie śląskim (1922-1939), Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, s. 316; faks. [...]

75%

Bajor A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2013

|

vol. 99

335-339

EN

Full title: [Recenzja]: Bogumiła Warząchowska: Książka, prasa i biblioteka w działalności Kościoła katolickiego w województwie śląskim (1922-1939), Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, s. 316; faks. – (Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 72). – ISBN 978-83-7030-887-2

PL

Pełny tytuł: [Recenzja]: Bogumiła Warząchowska: Książka, prasa i biblioteka w działalności Kościoła katolickiego w województwie śląskim (1922-1939), Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, s. 316; faks. – (Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 72). – ISBN 978-83-7030-887-2

6

Media katolickie w kształtowaniu tożsamości Szczecina i Pomorza Zachodniego

63%

Łuszczek K.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2015

|

issue 1

71-88

PL

Szczecin i Pomorze Zachodnie po II wojnie światowej znalazły się w zupełnie nowej sytuacji za sprawą zmian zarówno w granicach, jak i składzie narodowościowym, wywołanych przez wojnę. Nowi mieszkańcy tego regionu musieli na nowo określić swoją tożsamość. Co najmniej od kilkudziesięciu lat uczestniczą w jej budowaniu media katolickie. W sposób całkowicie naturalny dotyczy to tożsamości religijnej. Jest to pierwsze zadanie mediów katolickich, ale możemy tam znaleźć także wiele materiałów dotyczących historii i kultury regionu. Szczególną rolę odgrywa tutaj prasa katolicka. Wiele wniósł w budowanie tożsamości historycznej i kulturowej regionu dwutygodnik katolicki „Kościół nad Odrą i Bałtykiem”. Mniejszą rolę w dziele kształtowania tożsamości na poziomie historycznym i kulturowym odgrywają media elektroniczne, ale wynika to często ze specyfiki ich pracy. Zarówno prasa katolicka, jak i katolickie media elektroniczne stanowią pewien komplementarny układ, który ma wpływ na kształtowanie tożsamości mieszkańców Szczecina i regionu.

EN

After the Second World War, Szczecin and Western Pomerania have found themselves in a completely new situation owing to war-induced changes in both boundaries and ethnic composition. New inhabitants of this region had to determine their identity anew. At least for a few decades, Catholic media have been involved in its development. In a completely natural way, this refers to religious identity. This is the first task of Catholic media but we can also find there many materials referring to the history and culture of the region. A special role is played here by Catholic press. A Catholic fortnightly magazine “Kościół nad Odrą i Bałtykiem” has contributed a lot to the development of historic and cultural identity of the region. Electronic media contribute less to the work of identity shaping at the historical and cultural level but this often results from the specific character of their work. Both Catholic press and Catholic electronic media constitute a certain complementary system which is influential in the shaping of identity of the inhabitants of Szczecin and the region.

7

Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk wobec „Tygodnika Powszechnego” na przełomie lat 50. i 60. ub. wieku

63%

Kamińska K.

Studia Medioznawcze

|

2013

|

issue 4 (55)

95-111

PL

Przedmiotem artykułu są przykłady prewencyjnych ingerencji cenzorskich dokonywanych przez Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w „Tygodniku Powszechnym” na przestrzeni lat 1957–1961. Opracowanie jest próbą uzyskania odpowiedzi na pytania: w jakim stopniu Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (dalej: WUKPPiW) w Krakowie ingerował w treść „Tygodnika Powszechnego”?; w jaki sposób redakcja „Tygodnika Powszechnego” próbowała uzyskać większy zakres autonomii wobec WUKPPiW?; jak układały się relacje między WUKPPiW a tygodnikiem w latach 1957–1961? Podstawowym materiałem źródłowym artykułu są sprawozdania z kontroli prewencyjnych znajdujące się w zespole Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji iWidowisk (dalej: GUKPPiW) przechowywane w Archiwum Akt Nowych (dalej: AAN).

EN

The subject of the article are examples of preventive censorship interference by the Regional Office for Control of Press, Publications and Public Performances in „Tygodnik Powszechny” between 1957–1961. The study attempts to answer the following questions: to what degree did the Regional Office for Control of Press, Publications and Public Performances (later: WUKPPiW) in Kraków interfere with the content of „Tygodnik Powszechny”?; in what way did the editorial office try to obtain greater freedom from WUKPPiW?; how did the relations between WUKPPiW and the weekly look like between 1957–1961? The basic source material of the article are reports from preventive controls, available in the Main Office for Control of Press, Publications and Public Performances (later: GUKPPiW) stored in the Archive of Modern Records (later: AAN).

8

Prasa katolicka w Królestwie Polskim w latach 1905-1914 wobec idei nowoczesnej oświaty i obywatelstwa

63%

Bołdyrew A., Bednarz-Grzybek R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 118

19-44

EN

The Catholic press in the Kingdom of Poland at the beginning of the 20th century covered the situation of the Church in the changing social reality and discussed and critically commented on Western concepts of modernisation. Publicists searched for ways of shaping modern society and the defining the role of the Church in this process that suited domestic conditions. The discourse on modernity addressed issues of education and citizenship, among others. Magazines addressed mainly to the clergy and published over a longer period of time were used as representative subjects in the study, including Przegląd Katolicki, Ateneum Kapłańskie, Wiadomości Pasterskie, Kronika Diecezji Kujawsko- Kaliskiej, Kronika Diecezji Sandomierskiej, Przegląd Diecezjalny w Kielcach and Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie. They promoted contemporary knowledge about the ways in which the Church supports school and extracurricular education, and pointed out the symbiotic relationship between the education of the younger generations and the consolidation of religious values, the shaping of civic attitudes and concern for the ethical dimension of the social community. The article adopts a research strategy based on the social conception of the history of education. Methods of historical and pedagogical research and of press discourse analysis were applied. The formal and editorial issues of the periodicals are briefly discussed, focussing primarily on educational and civic issues as they appeared in the Catholic social press after 1905 and on the problems of extracurricular education.

PL

W prasie katolickiej w Królestwie Polskim przełomu XIX i XX wieku dyskutowano o sytuacji Kościoła w zmieniających się realiach społecznych, omawiano i krytycznie komentowano zachodnie koncepcje modernizacyjne. Publicyści poszukiwali odpowiadających rodzimym warunkom sposobów kształtowania nowoczesnego społeczeństwa i określania roli Kościoła w tym procesie. Dyskurs o nowoczesności dotyczył m.in. zagadnień oświaty i obywatelstwa. W niniejszym artykule reprezentatywnym przedmiotem badań uczyniono czasopisma adresowane głównie do duchowieństwa i wydawane przez dłuższy okres: „Przegląd Katolicki”, „Ateneum Kapłańskie”, „Wiadomości Pasterskie”, „Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej”, „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, „Przegląd Diecezjalny w Kielcach”, „Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie”. Propagowano w nich nowoczesną wiedzę o sposobach wspierania przez Kościół oświaty szkolnej i pozaszkolnej, wskazywano symbiotyczne związki edukacji młodego pokolenia z utrwalaniem wartości religijnych, kształtowaniem postaw obywatelskich i dbałością o etyczny wymiar wspólnoty społecznej. W artykule przyjęto strategię badawczą opartą na tzw. społecznej koncepcji historii wychowania. Zastosowano metody badań historyczno-pedagogicznych oraz metody analizy dyskursu prasowego. Krótko omówiono kwestie formalno-wydawnicze czasopism, skupiając się przede wszystkim na zagadnieniach oświatowo-wychowawczych i obywatelskich, ukazywanych w katolickiej prasie społecznej po 1905 roku oraz problemach edukacji pozaszkolnej.

9

Troska o małżeństwo i rodzinę w wypowiedziach polityków w prasie katolickiej w latach 2005-2014

63%

Maciaszek P.

Studia nad Rodziną

|

2015

|

vol. 36

175-192

EN

In the Catholic press we can find politicians’ words about family and marriage. This is the way to fulfill the following tasks: a) the Church has to assess the politics and politicians in their moral aspect, and cannot accept the evil, while approving of the good sides of the politicians’ work promotes the good; b) the Catholic press should help to shape the society according to the Catholic values; c) in the politicians’ work it is crucial to remember that his job is to serve the country and the people. The article presents the politicians’ words related to the following aspects of the marriage and family life: the need to defend the real concept of the marriage between a man and a woman; same-sex marriages seen as a contradiction to the natural law; the gender ideology treated as a threat to the constitutional norms of forming a marriage; the need for every Christian to engage in the defense of marriage and family; objection against abortion and euthanasia; the poverty-related threats to the family; the need to introduce the pro-family policy; the religious upbringing and the religious education at schools. The conclusion leads to the truth that in politics it is necessary to assess the situation first and then to present it openly to society. Hiding the truth is the first step to neglecting the real tasks of the Church. If the politics and the media lack the Christian voice, then the only thing that is left for the viewers and listeners is the voice of those who do not care about the Catholic values and Christ’s commandments.

PL

Na stronach katolickiej prasy publikowane są wypowiedzi polityków na temat małżeństwa i rodziny. W ten sposób realizowane są następujące zadania: a) Kościół musi oceniać politykę i polityków od strony moralnej: nie może zachowywać milczenia wobec zła, a kiedy chwali dobre strony pracy polityków, promuje dobro; b) prasa katolicka w swej funkcji służebnej powinna pomagać w kształtowaniu życia społecznego według wartości chrześcijańskich; c) w pracy polityka najważniejsza jest nieustanna pamięć o tym, że jego zadaniem jest służba ludziom i państwu. W artykule przedstawione zostały – opublikowane w prasie katolickiej – wypowiedzi polityków dotyczące następujących aspektów życia małżeńskiego i rodzinnego: obrona prawdziwego wizerunku małżeństwa, jaki tworzą mężczyzna i kobieta, sprzeczność jednopłciowych związków z prawem naturalnym, ideologia gender zagrożeniem dla konstytucyjnych norm tworzenia wspólnoty małżeńskiej, konieczność angażowania się każdego z chrześcijan w obronę małżeństwa i rodziny, sprzeciw względem praktyki aborcji i wydawaniu pozwoleń na eutanazję, o niektórych niebezpieczeństwach grożących współczesnej rodzinie wynikających z niedostatku materialnego, o potrzebie wprowadzenia i realizowania polityki prorodzinnej, o religijnych wychowaniu dzieci i nauczaniu religii w szkołach. Konkluzją tekstu jest prawda, że w polityce zawsze najpierw trzeba ocenić sytuację i otwarcie przedstawić ją społeczeństwu, bo ukrywanie prawdy to pierwszy krok do rezygnacji z wykonania koniecznych zadań. Kiedy w polityce (i przekazie medialnym) zabraknie głosu chrześcijan, wtedy jedynymi treściami docierającymi do społeczeństwa będą takie, których autorzy nie liczą się z nauką Chrystusa i odrzucają Jego przykazania.

10

Ks. Józef Gawlina organizatorem Katolickiej Agencji Prasowej

63%

Wiśniewska J. M.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 4: Historia Kościoła

141-178

EN

In the interwar period, representatives of the hierarchy of the Church in Poland had been pushing for creation of a central institution to management the Catholic information. This task will have to be implemented by the Catholic News Agency (KAP) under the auspices of the Press Commission of the Conference of the Polish Episcopate, which began its activity in April 1927. The first director of KAP was appointed priest Joseph Gawlina. He became the actual builder of its structures. Silesian priest, enjoyed the confidence of the Primate August Hlond and experienced in editorial work, took areconnaissance trip through Europe to would be able to cope with new demands. In this way, he established the necessary contacts and became acquainted with basic principles of working the news agencies in the West. Established institution had to face the serious challenges like counteracting anti-polish propaganda and influence on international and national public opinion, concerning the activities of the Church and the episcopate in Poland.

XX

W okresie międzywojennym, przedstawiciele hierarchii Kościoła w Polsce zabiegali o stworzenie centralnej instytucji, zarządzającej katolicką informacją. Zadanie takie spełniać miała − działająca pod auspicjami Komisji Prasowej Konferencji Episkopatu Polski − Katolicka Agencja Prasowa, która swoją działalność rozpoczęła w kwietniu 1927 r. Na pierwszego dyrektora KAP powołano ks. Józefa Gawlinę, który stał się faktycznym budowniczym jej struktur. Śląski kapłan, cieszący się zaufaniem prymasa A. Hlonda oraz doświadczony w pracy redakcyjnej, celem sprostania nowym zadaniom odbył podróż rekonesansową po Europie. W ten sposób nawiązał konieczne kontakty oraz zapoznał się z podstawowymi zasadami pracy agencji informacyjnych na Zachodzie. Przed rodzącą się instytucją stanęły poważne wyzwania: przeciwdziałanie antypolskiej propagandzie oraz wpływ na opinię międzynarodową i krajową dotyczącą działalności Kościoła i episkopatu w Polsce.

11

Evangelization and Formation of Readers of the Niedziela Catholic Weekly in Its Local Edition: Niedziela. Kościół nad Odrą i Bałtykiem (2016–2020)

63%

Maciaszek P.

Perspektywy Kultury

|

2023

|

vol. 41

|

issue 2/1

289-306

PL

Tekst należy do publikacji będących wynikiem realizacji projektu badawczego zatytułowanego „Znaczenie pism parafialnych dla ewangelizacyjnej i formacyjnej działalności Kościoła szczecińsko-kamieńskiego (2016–2020)”. Zrealizowany został przez członków Katedry Ewangelizacji Medialnej Instytutu Dziennikarstwa w ramach podstawowej działalności statutowej Wydziału Filozoficznego Akademii Ignatianum w Krakowie. Wskazując potrzebę realizacji tych badań, warto zaznaczyć, że już kilka lat temu w Archiwum Archidiecezjalnym w Szczecinie zaplanowano duszpasterskie badania na temat: „Biblioteki i prasa parafialna w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej”, które nie zostały zrealizowane. Celem niniejszego opracowania jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy przez lekturę katolickiego tygodnika dokonuje się ewangelizacja i formacja odbiorców przekazywanych w nim treści. Prezentacja przykładowych treści edycji szczecińsko-kamieńskiej tygodnika „Niedziela” z lat 2016–2020 przekonuje do pozytywnej odpowiedzi: dzięki poznawaniu przekazywanych myśli i faktów wierni wskazanej archidiecezji mogli bardziej świadomie i z większym zaangażowaniem włączać się w obowiązujące ich działa ewangelizacji i formacji. Pierwszą część opracowania stanowi wytłumaczenie, na czym polegają zarówno obowiązujące katolików działania ewangelizacyjne i formacyjne, jak i konieczność wykorzystywania środków społecznego komunikowania do przeprowadzania tych działań. W drugiej części opisane zostały treści, którymi wypełnionych było osiem stron cotygodniowego przekazu kierowanego do Kościoła nad Odrą i Bałtykiem. Przekaz ten zawierał nauczanie biskupa diecezjalnego, opisy sposobów liturgicznego angażowania się wiernych, relacje z działalności o zasięgu archidiecezjalnym i parafialnym, społeczne nauczanie kard. Augusta Hlonda i kard. Stefana Wyszyńskiego. W trzeciej części artykułu zestawione zostały elementy tworzące działanie ewangelizacyjne i formacyjne z treściami kierowanymi do katolików na łamach rozprowadzanego w parafiach tygodnikach. W ten sposób pokazano, że każdy z czytelników mógł nie tylko dostrzec dokonujący się w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej proces ewangelizacji i formacji, lecz także zaangażować się w niego.

EN

The text is a result of a research project titled “The significance of parish-distributed press for the evangelization and formation activities of the Szczecin-Kamień Church (2016–2020).” The project was realized by members of the Department of Media Evangelism of the Institute of Journalism as part of the basic statutory activity of the Faculty of Philosophy of the Jesuit University Ignatianum in Cracow. Indicating the need for this research, it is worth noting that already several years ago, the Archdiocesan Archives in Szczecin planned a pastoral study on the topic of “Libraries and parish press in the Szczecin‑Kamień Archdiocese,” which was not implemented. The purpose of this study is to find an answer to the question of whether evangelization and formation of the Niedziela Catholic weekly readers is carried out through the message. The presentation of the 2016–2020 editions of the Szczecin-Kamień Niedziela delivers a positive answer: yes, by learning the thoughts and facts provided, the faithful of the archdiocese were able to engage more consciously and with greater commitment in the works of evangelization and formation that applied to them. The first part of the study is an explanation of what evangelization and formation activities that are mandatory for Catholics consist of and the necessity of using the means of social communication to carry out these activities. The second part describes content filling the eight pages of the weekly message addressed to the Roman Catholic Church on the Oder and Baltic were filled. The message included the teaching of the diocesan bishop, descriptions of the ways in which the faithful engage liturgically, accounts of archdiocesan and parish activities, in addition to the social teaching of August Cardinal Hlond and Stefan Cardinal Wyszyński. The third part of the article juxtaposes elements that make up evangelization and formation activities with content directed to Catholics in the weekly paper distributed in parishes. In this way, it was shown that each reader could not only witness the process of evangelization and formation taking place in the Szczecin-Kamień Archdiocese, but also get involved in it.

12

Nowy Dzwonek (1892–1897): A magazine for the country people published by Father Marceli Dziurzyński

51%

Gruca A.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2020

|

issue 2

13

Przejawy pornografii według prasy katolickiej w II Rzeczypospolitej

51%

Beczek P.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2020

|

vol. 133

227-257

EN

Over the years, the understanding of the term pornography has changed significantly. We find out about this by analyzing the Polish inter-war Catholic press. The definitions of the phenomenon under discussion depart from contemporary cultural norms. Catholic journalism in the Second Republic of Poland developed various concepts of terminology. A frequently adopted definition was that proposed by Czesław Lechicki, who identified pornography with everything that “caused a sexual impulse”. These rigorous criteria greatly broadened the semantic scope of the analyzed concept. The editors distinguished many forms of pornography media such as: postcards with photos of naked women, literature, films, theatrical plays, newspapers, advertisements, songs and even playful jokes. Such materials included novels by Stefan Żeromski or Hanka Ordonówna’s songs. The phenomenon of pornography was often identified with the so-called shamelessness, which took the form of immodest female fashion and modern dances (tango, one-step, shimmy, charleston or foxtrot), which were considered inappropriate.

PL

Na przestrzeni lat rozumienie pojęcia pornografia uległo istotnym zmianom. Przekonujemy się o tym, analizując polską międzywojenną prasę katolicką. Występujące tam definicje omawianego zjawiska odbiegają od współczesnych norm kulturowych. Publicystyka katolicka w II Rzeczypospolitej wypracowała różne koncepcje terminologiczne. Często przyjmowanym stanowiskiem była propozycja Czesława Lechickiego, który identyfikował pornografię ze wszystkim, co „wywoływało impuls płciowy”. Owe rygorystyczne kryteria mocno poszerzyły zakres semantyczny analizowanego pojęcia. Redaktorzy wyróżniali w związku z tym wiele form-nośników pornografii, takich jak: pocztówki ze zdjęciami nagich kobiet, literatura, filmy, sztuki teatralne, prasa, reklamy, piosenki, a nawet swawolne dowcipy. Do inkryminowanych materiałów zaliczano powieści Stefana Żeromskiego czy utwory Hanki Ordonówny. Zjawisko pornografii często zestawiano też z tzw. bezwstydem, który przybierał postać nieskromnej mody żeńskiej oraz nowoczesnych tańców (tango, one-step, shimmy, charleston czy fokstrot), uchodzących za niestosowne.

14

„Czytelnia Niedzielna” (1856–1864) – wiodące pismo Aleksandry z Pogodinów Pietrowej

51%

Chwastyk-Kowalczyk J., Krasińska I.

Res Historica

|

2023

|

issue 56

225-258

EN

The periodical „Czytelnia Niedzielna” was published in Warsaw in the years 1856–1864. Its initiator, publisher, and editor was a Russian woman, but a „Pole by convictions and language”, Aleksandra Petrov née Pogodin (1815–1883). Petrov was the daughter of a tsarist general and the wife of a high-ranking official of the tsarist administration, but she was remembered as a true friend of the Polish nation oppressed by the invaders, among whom she spent most of her life. She worked generously on many levels: charity, educational, political, publishing, editorial and journalistic. Until now, her editorial, publishing, and journalistic activities were ignored, although apart from „Czytelnia Niedzielna” she was involved in the creation of the underground „Strażnica” – an organ of the „Red party”, and „Wiadomości z Pola Bitwy” – the periodical of the National Government during the January Uprising. „Czytelnia Niedzielna” was a periodical with a catholic and folk profile, and Petrov initiated it following the idea of spreading education among peasants and the petty bourgeoisie.

PL

Czasopismo „Czytelnia Niedzielna” ukazywało się w Warszawie w latach 1856–1864. Jego inicjatorką, wydawczynią i redaktorką była Rosjanka, ale „Polka z przekonań i języka”, Aleksandra z Pogodinów Pietrowa (1815–1883). Pietrowa była córką carskiego generała i żoną wysokiego rangą urzędnika carskiej administracji, ale została zapamiętana jako prawdziwa przyjaciółka uciemiężonego przez zaborców narodu polskiego, wśród którego spędziła większą część życia. Ofiarnie pracowała na wielu płaszczyznach: charytatywnej, oświatowej, politycznej, wydawniczej, redakcyjnej i publicystycznej. Do tej pory pomijana była zwłaszcza jej działalność redakcyjno-wydawnicza i publicystyczna, choć obok „Czytelni Niedzielnej” zaangażowana była w tworzenie konspiracyjnej „Strażnicy” – organu stronnictwa „czerwonych” i „Wiadomości z Pola Bitwy” – periodyku Rządu Narodowego podczas powstania styczniowego. „Czytelnia Niedzielna” była periodykiem o profilu katolickim i ludowym, a Pietrowa zainicjowała go, kierując się ideą szerzenia oświaty wśród chłopów i drobnomieszczaństwa.

15

„Sztuczki” – współpraca Ireny Gombrowicz z wydawnictwem „Ostoja”. Analiza dokumentów zgromadzonych w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu

51%

Gąsowska A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2023

|

vol. 120

197-220

EN

The article describes the cooperation of Irena Gombrowicz with the Ostoja publishing house in Poznań. An analysis of the materials collected in the Archdiocese Archives in Poznań allowed me to establish one of the pseudonyms of the author of the theatre play. At her request, the published texts were signed with the abbreviation made of the first letters of the first and last name – Irgo. In 1933-1935, five works were published in the series “Biblioteka Wieczornicowa” and the series “Theatre for Women’s Youth”: First Prize, I serve, From the past to the future, Gifts of friendship and Friend. The author shows the value of the community in them. He commends commitment and dedication. The theatre plays are made to order; they are tailored to the modest possibilities of youth theatres. The author’s style is characterized by a kind of discreet irony directed at opponents, non-believers and naive and straightforward girls. Gombrowiczówna, much earlier than Witold, makes writing a way to earn money. He writes in accordance with his conscience, shaped by the religious milieu of Cecylia Plater-Zyberkówna. The archival research findings allow us to take a broader look at the Gombrowicz family, to describe the environment in which Witold Gombrowicz’s literary taste was also shaped, and to find analogies between his infantile rebellion and Irena’s didacticism.

PL

W artykule opisuję współpracę Ireny Gombrowicz z poznańskim wydawnictwem „Ostoja”. Analiza materiałów zgromadzonych w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu pozwoliła mi ustalić jeden z pseudonimów autorki „sztuczek”. Na jej prośbę opublikowane teksty podpisano skrótem utworzonym z pierwszych liter imienia i nazwiska – Irgo. W latach 1933-1935 w seriach Biblioteka Wieczornicowa oraz Teatr dla Młodzieży Żeńskiej ukazało się pięć utworów: Pierwsza nagroda, Służyć chcę, Od przeszłości do przyszłości, Dary przyjaźni i Przyjaciółka. Autorka ukazuje w nich wartość wspólnoty. Pochwala zaangażowanie i poświęcenie. Sztuki powstają na zamówienie, są dopasowane do skromnych możliwości młodzieżowych teatrów. Styl autorki charakteryzuje rodzaj dyskretnej ironii, skierowanej w stronę przeciwników, osób niewierzących oraz naiwnych i prostolinijnych dziewcząt. Gombrowiczówna znacznie wcześniej niż Witold czyni z pisania sposób na zarabianie pieniędzy. Pisze w zgodzie ze swoim sumieniem, ukształtowanym przez religijne środowisko z kręgu Cecylii Plater-Zyberkówny. Prowadzone przeze mnie badania archiwalne i zebrane w ich toku informacje pozwalają szerzej spojrzeć na rodzinę Gombrowiczów, opisać środowisko, w którym kształtował się także gust literacki Witolda Gombrowicza, znaleźć analogie pomiędzy jego infantylnym buntem a dydaktyzmem Ireny.

16

Sobór Watykański II w piśmiennictwie łotewskim

38%

Tolstovs I.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

vol. 63

|

issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia

111-124

EN

The report briefly examines the historical situation of the period extending from the 13th century, when Christian missionaries arrived in Latvia and a planned evangelization of the population was organized, up to 1962, when the Second Vatican Council started. As the territory of Latvia was under the rule of different powers and different religious views dominated during different historical periods, there were periods when the ruling power favoured evangelization, but there were also such periods when this process was completely paralysed. The territory of Latvia was under the Soviet occupation regime also when the Second Vatican Council started, thus the progress of Second Vatican Council, as well as realization of ideas and thoughts expressed in the documents of the Council were either hindered or impossible in the Church in Latvia. Notwithstanding the difficulties, Latvia was represented by prelate Julians Vaivods in the fourth and fifth session of the Second Vatican Council. During the Council, J. Vaivods was also consecrated as the only bishop in the territory of Latvia. It should be stressed that there were bishops only in Latvia and Lithuania throughout the whole USSR, and bishop J. Vaivods was responsible for pastoral care of Catholic believers of all the USSR, except Lithuania. Research of articles on the Second Vatican Council published in the soviet press allows to conclude that soviet ideologists sympathized with the openness of the Church to the world and social ideas, because, in their opinion, in such a way the Church tried to modernize religion and develop as if its own Christian socialism. After regaining independence in 1991, the Church in Latvia gradually started to develop; more significant publications about the Council tackling the most necessary issues appeared in the press. However, taking into consideration the previous situation of the Church in Latvia, the work is still being continued. Documents of the Second Vatican Council have not yet been published in Latvian, thus they are not easily available for believers and it hinders them to become aware of the spirit of the Council and implement it in life.

PL

W pierwszej części artykułu została krótko przedstawiona sytuacja historyczna od XIII w., kiedy to na terytorium Łotwy przybyli chrześcijańscy misjonarze, aż do 1962 r., kiedy to rozpoczął się Sobór Watykański II. Pozostałe dwie części artykułu stanowi prasowy przekaz od Soboru Watykańskiego II w czasach imperium radzieckiego oraz w niepodległej Łotwie. Kiedy rozpoczął się Sobór Watykański II, terytorium Łotwy znajdowało się pod okupacją radziecką. Z tego powodu przebieg soboru, a także idee zawarte w jego dokumentach, które powinny być wprowadzane także w życie Kościoła na Łotwie, pozostawały albo w ogóle nieznane, albo dostęp do nich był utrudniony. Jednak – pomimo trudności – w czwartej i piątej sesji soborowej brał udział ks. Julians Vaivods, który w owym czasie został też konsekrowany na jedynego biskupa na terytorium Łotwy. Analizując radziecką prasę z tego czasu, należy stwierdzić, że dla komunistycznych ideologów interesującą wydała się otwartość ówczesnego Kościoła na świat i prezentowana przez niego myśl społeczna. Według nich Kościół próbował w ten sposób modernizować się i rozwijać swój chrześcijański socjalizm. Po odzyskaniu niepodległości w 1991 r. Kościół na Łotwie stopniowo zaczął rozwijać się. Pojawiły się istotne publikacje dotyczące soboru, które dotykały najistotniejszych zagadnień. Praca w tej dziedzinie nadal jest na Łotwie kontynuowana. Dokumenty Soboru Watykańskiego II w języku łotewskim jeszcze oczekują na pełne wydanie, co stanowi trudność dla wiernych w zapoznaniu się z tymi tekstami i w pełnym zrozumieniu ducha soborowego, a także we wprowadzeniu ich w życie.

Refine search results

"Tygodnik Warszawski” (1945–1948) na tle polskiej prasy katolickiej pierwszych lat po II wojnie światowej

Zadania pracy katolickiej w publicystyce ks. Stefana Wyszyńskiego

Problem polskiej polityki zagranicznej wobec państw wschodnich w początkach lat dziewięćdziesiątych XX wieku na łamach prasy katolickiej

Zarządzanie zasobami ludzkimi w redakcjach prasy katolickiej na przykładzie tygodnika „Niedziela”

[Recenzja]: Bogumiła Warząchowska: Książka, prasa i biblioteka w działalności Kościoła katolickiego w województwie śląskim (1922-1939), Księgarnia św. Jacka, Katowice 2012, s. 316; faks. [...]

Media katolickie w kształtowaniu tożsamości Szczecina i Pomorza Zachodniego

Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk wobec „Tygodnika Powszechnego” na przełomie lat 50. i 60. ub. wieku

Prasa katolicka w Królestwie Polskim w latach 1905-1914 wobec idei nowoczesnej oświaty i obywatelstwa

Troska o małżeństwo i rodzinę w wypowiedziach polityków w prasie katolickiej w latach 2005-2014

Ks. Józef Gawlina organizatorem Katolickiej Agencji Prasowej

Evangelization and Formation of Readers of the Niedziela Catholic Weekly in Its Local Edition: Niedziela. Kościół nad Odrą i Bałtykiem (2016–2020)

Nowy Dzwonek (1892–1897): A magazine for the country people published by Father Marceli Dziurzyński

Przejawy pornografii według prasy katolickiej w II Rzeczypospolitej

„Czytelnia Niedzielna” (1856–1864) – wiodące pismo Aleksandry z Pogodinów Pietrowej

„Sztuczki” – współpraca Ireny Gombrowicz z wydawnictwem „Ostoja”. Analiza dokumentów zgromadzonych w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu

Sobór Watykański II w piśmiennictwie łotewskim