Search results

1

Filozoficzne konsekwencje przyjęcia paradygmatu ewolucyjnego w badaniach nad umysłem

100%

Stępnik A.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

vol. 48

|

issue 1

105-127

EN

The aim of the article is to consider the philosophical consequences of the evolutionary paradigm in mind examination and to examine some methodological problems connected with evolutionary explanations. The article consists of four parts. The theory of evolution and contemporary controversies related to it are outlined in the first part. The second concerns the evolutionary paradigm applied to mind examination, especially from the methodological perspective. The third is entirely dedicated to an analysis of the philosophical consequences of the evolutionary paradigm, and the last is a summary. The result is the recognition of the evolutionary paradigm as an interesting perspective, which doesn’t demand far-reaching ontological assumptions, which allows for the rejection of some views concerning the mind-body problem. But the evolutionary paradigm cannot be the only universal paradigm, and some of the evolutionary explanations are nothing more than hypotheses or speculations.

PL

Celem artykułu jest rozważenie filozoficznych konsekwencji, jakie niesie za sobą przyjęcie paradygmatu ewolucyjnego w badaniach nad umysłem, a także zbadanie metodologicznych trudności związanych z generowaniem wyjaśnień ewolucyjnych. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej zarysowana zostaje teoria ewolucji i współczesne kontrowersje wokół niej, w szczególności wokół jej statusu. W drugiej omawia się paradygmat ewolucyjny w badaniach nad umysłem, a także pewne aspekty metodologiczne z nim związane. Trzecia poświęcona jest analizie filozoficznych konsekwencji przyjęcia paradygmatu ewolucyjnego, a czwarta stanowi próbę oceny jego głównych wad i zalet, z odniesieniem do przyszłości badań nad umysłem i dociekań z zakresu filozofii umysłu. Rezultatem jest stwierdzenie, że paradygmat ewolucyjny stanowi interesującą perspektywę badawczą, nie nakładającą zbytnich zobowiązań ontologicznych i pozwalającą na odrzucenie niektórych stanowisk odnoszących się do problemu psychofizycznego. Jednakże ze względu na trudności metodologiczne nie może być to paradygmat jedyny i uniwersalny, a do wielu wyjaśnień ewolucyjnych należy podchodzić z odpowiednią rezerwą.

2

Relacja między duszą a ciałem w ujęciu Mieczysława A. Krąpca

100%

Pedryc A.

Studia Philosophiae Christianae

|

2011

|

vol. 47

|

issue 2

175-193

EN

The problem of the relationship between soul and body is one of the most often discussed questions in philosophy. If we take into account contemporary philosophical anthropology, Krąpiec's conception, inspired by Aristotle and Aquinas' thought, is quite unique. Krąpiec says that man is a psycho-physical unity. The starting point of his considerations is human fact given in experience. We know, from our experience, that we perform various acts, the sum of which does not add up to the "I". All the “my” acts are performed by the independently existing subject "I". On the basis of analysis of the structure of higher mental acts, like thinking and wanting, we can say that the reason that justifies them is the spiritual factor, known in philosophical tradition as the soul. Krąpiec does not accept the soul as a principle at his point of departure; rather it is the reason making our experience non-contradictory. After proving the existence of the soul, we determine its relation to the body. The soul and the body are in full unity, substantial and essential. Man is a single being, but a complex one. Unity is possible because a man has one single existence. The soul, possessing its own act of existence, shares it with the body. Krąpiec, wanting to know the essence of man, remarks that the body is an important factor, because it is a necessary reason for the existence of the soul and it determines, at least to some extent, all human activities. Man is a psycho-physical being and each of his activities is both bodily and spiritual in some aspect. We experience the unity of soul and body, on the one hand, but on the other, we perform activities that require the acceptance of soul and body as the principles constituting the human being.

PL

Problem relacji między duszą a ciałem jest jednym z zagadnień najczęściej dyskutowanych w filozofii. Prezentowana koncepcja Krąpca, inspirowana myślą Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu, jest dosyć oryginalna na tle współczesnej antropologii filozoficznej. Krąpiec stwierdza, że człowiek jest psychofizyczną jednością. Punktem wyjścia w rozważaniach jest fakt ludzki dany w doświadczeniu. Na podstawie doświadczenia wiemy, że spełniamy różnorodne akty, których suma nie stanowi „ja”. Wszelkie akty „moje” są wykonywane przez samodzielnie istniejący podmiot – „ja”. Na podstawie analizy struktury wyższych aktów psychicznych, takich jak myślenie i chcenie można stwierdzić, że racją dla nich jest czynnik duchowy, który w tradycji filozoficznej nazywany jest duszą. A więc Krąpiec nie przyjmuje duszy jako zasady w punkcie wyjścia, ale jest ona racją uniesprzeczniającą nasze doświadczenie. Po wykazaniu istnienia duszy określamy jej relację z ciałem. Dusza i ciało są w pełnym zjednoczeniu, które jest jednością substancjalną, istotową. Człowiek to jeden byt, ale złożony. Jedność jest możliwa, ponieważ człowiek ma jedno istnienie. Dusza posiadająca własny akt istnienia udziela go ciału. Krąpiec chcąc poznać istotę człowieka zauważa, że ważnym czynnikiem jest ciało, które jest racją konieczną dla zaistnienia duszy oraz jest współczynnikiem wszelkiego ludzkiego działania. Człowiek to byt psychofizyczny i każda jego czynność w jakimś aspekcie nosi znamiona cielesności i duchowości. Z jednej strony doświadczamy jedności istnienia, ale z drugiej wykonujemy czynności, które domagają się przyjęcia duszy i ciała jako zasad konstytuujących człowieka.

3

"Homo non est intellectus". Aquinas about relation between soul and intellect

80%

Zembrzuski M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2017

|

vol. 53

|

issue 4

75-101

EN

This paper discusses Thomas Aquinas’ stance on the relation between intellect and human soul, where the former is a power and the latter its principle. Due to the fact that Aquinas understands soul as the form of a body, rather than its mover, the problem of how to separate and characterize intellective powers arises. For it is accidental intellectuality that enables cognitive and volitional acts, which are independent of body in their essence. To explain his own position, Aquinas employs the so-called “impediment argument” for the spirituality of the human intellect. He also employs the whole/part distinction when discussing the relation between intellect and soul as whole/part categories. As a result, his account can avoid Averroistic flaws without having to identify intellect with the soul or the whole human being (as argued by Albert the Great). M. Gogacz’s thesis that the intellectual accident of the soul is identical with the possible intellect seems to solve the problem of the accidental and potential character of this particular human power.

Refine search results

3 Studia Philosophiae Christianae

1 Pedryc A.

1 Stępnik A.

1 Zembrzuski M.

1 2017

1 2012

1 2011

Filozoficzne konsekwencje przyjęcia paradygmatu ewolucyjnego w badaniach nad umysłem

Relacja między duszą a ciałem w ujęciu Mieczysława A. Krąpca

"Homo non est intellectus". Aquinas about relation between soul and intellect