Search results

1

Współpraca Reichswehry i Armii Czerwonej przed 1933 rokiem – fakty a mity polskiej historiografii

100%

Fudalej K.

Dzieje Najnowsze

|

2017

|

vol. 49

|

issue 1

PL

Współpraca Niemiec przed dojściem Adolfa Hitlera do władzy ze Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich, a zwłaszcza jej aspekt wojskowy, wciąż wzbudza szczególne zainteresowanie polskich historyków. Niestety, w swoich pracach bazują oni niemal wyłącznie na zachowanych dokumentach polskiego Oddziału II Sztabu Generalnego (Głównego) oraz publikacjach w języku polskim i angielskim, nie wykorzystując dostępnych niemieckich i rosyjskich materiałów archiwalnych ani nawet wydanych zbiorów źródeł. Prowadzi to do powtarzania i utrwalania pewnych mitów dotyczących współdziałania Reichswehry i Armii Czerwonej.Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie różnych pokutujących wciąż błędów, w oparciu o materiały zgromadzone podczas kwerend w archiwach niemieckich, uzupełnione informacjami z publikacji niemieckoi anglojęzycznych oraz trzech pozycji zawierających dokumenty z archiwów rosyjskich. Cooperation between the Reichswehr and Red Army before 1933 – facts and myths in Polish historiographyA cooperation of Germany with the Soviet Union in the period before Adolph Hitler came to power, and especially its military aspect, still enjoys keen interest of Polish historians. Unfortunately, they base their study almost solely on the preserved documents of the Second Department of Polish General Staff and publications in Polish and English, without using accessible German and Russian archival materials or even published source material. This resulted in some myths on cooperation between the Reichswehr and Red Army being restated and preserved.The purpose of the present study is to rectify various persisting errors of the Polish literature on the subject on the basis of materials collected in German archives, complemented by the information from Germanand Russian-language publications and three publications of documents from Russian archives.

2

Z dziejów produkcji o charakterze militarnym w Hucie „Ludwików” w Kielcach 1919–1939.

100%

Główka J.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2013

|

vol. 14

77-85

PL

In the interwar period "Ludwików" Steelworks was the biggest metalworking facility in Kielce that, apart from civil articles, also produced goods for the army, such as filed kitchens, combat helmets made of niickel-molybdenum steel, canteens and pots, gas stoves, model 34 calvary war sabres, protective shields for cannons as well as grenade shells and blasting caps. Until 1928 "Ludwików" belonged to the Germany-owned "Poój" Steelworks concern. Insolvency of the concern, and later on its plcement under judical supervision caused that in 1934 the State Treasury decided tobuy 52% of the actions of "Pokój" Steelworks by the agency of the National economy Bank. thus, "Ludwików" also got under conrtol of the goverment. In the 1930s, actionswere undertaken to increase the armaments production.

3

Problemy gospodarcze Polski w okresie wojny z bolszewikami – zarys problematyki

58%

Podolska-Meducka A.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2019

|

issue 6(984)

25-42

PL

Cel: Celem artykułu jest wyodrębnienie głównych problemów gospodarczych, które generowało militarne zaangażowanie państwa polskiego, szczególnie w konflikt z bolszewicką Rosją. Metodyka badań: Analizie poddano materiał źródłowy, przede wszystkim regulacje prawne, zestawienia statystyczne oraz literaturę przedwojenną i powojenną. Wyniki badań: Sfinansowanie wojny oraz zapewnienie wojsku niezbędnego zaopatrzenia było dla państwa ogromnym wysiłkiem. Odczuli go wszyscy obywatele. Szczególnie trudna sytuacja panowała na wsi, która dostarczała rekrutów oraz żywiła wojsko i ludność cywilną. Wojna spowodowała, że kraj znalazł się wkrótce w gronie państw hiperinflacyjnych. Wnioski: Wojna to ogromne obciążenie dla finansów państwa. Przyczynia się do wzrostu interwencjonizmu państwowego i wprowadzania różnych obowiązków względem państwa, którym podlegają obywatele. Wkład w rozwój dyscypliny: Analiza głównych problemów gospodarki polskiej w okresie wojny z bolszewikami może posłużyć jako materiał porównawczy przy badaniu podobnych zagadnień w innych krajach.

EN

Objective: The article identifies the main economic problems Poland faced as a result of its military involvement in the 1919–1921 Polish-Soviet War. Research Design & Methods: Source material including legal regulations, statistical data and pre- and post-war literature were analysed. Findings: Financing military operations replete with supplies took a tremendous effort, and the consequent hardship was shouldered by all of Poland’s citizens. The situation weighed particularly heavily on rural populations, which were compelled to provide recruits and food for the army and civilians alike. The war ultimately ushered in a period of hyperinflation. Implications / Recommendations: War places a huge burden on state finances. It contributes to a greater state interventionism and imposes various obligations on the citizens. Contribution: The analysis of main problems of Polish economy during the Polish-Soviet War may be used for comparative purposes when studying similar issues in other countries.

4

Zmiany w strukturze gospodarczej Niemiec hitlerowskich w latach 30. XX w.

58%

Klimiuk Z.

Społeczeństwo i Polityka

|

2022

|

issue 1(70)

57-86

EN

The article analyzes the changes in the institutional and functional structure of the economy that took place in Nazi Germany in the 1930s. strengthening the role of the state in economic life without, however, dismantling the foundations of the capitalist economy, including private property. The role of the market as a regulator of economic processes has been significantly reduced, but not eliminated. Hitler was given a power of attorney to completely rebuild the economy of Germany, which was in the nature of a managed economy, that is, in practice, the state applied interventionism, including centralism, planning and state control. As part of fascist corporatism, the production of individual goods was rationed and the operation of the market was limited. In October 1936, the Nazi state extended interventionism to all areas of the economy by proclaiming the Second Four-Year Plan and by appointing a new “Price Commissioner” whose task was no longer to control prices, but to set them together with the law of “using all necessary means to secure fair prices”. The main goal of the Second Four-Year Plan was to equip the German armed forces with weapons and to prepare Germany economically to wage war. Two more sub-periods are distinguished in the preparation of the German economy for the war following the announcement of the Second Four-Year Plan. The first one lasted until 1938, and the main goal of the economy was self-sufficiency, but without changing production profiles. The second period began in 1938, when the German economy entered the stage of direct war preparations. Production for war needs was then given absolute priority.

PL

Autor artykułu analizuje zmiany w strukturze instytucjonalnej oraz funkcjonalnej gospodarki, jakie nastąpiły w Niemczech hitlerowskich w latach 30. XX w. Ich celem było m.in. wzmocnienie roli państwa w życiu gospodarczym bez demontowania podstaw gospodarki kapitalistycznej, w tym własności prywatnej. Rola rynku jako regulatora procesów gospodarczych została znacznie ograniczona, ale nie zlikwidowana. Hitler otrzymał pełnomocnictwo do całkowitej przebudowy gospodarki Niemiec, która miała charakter kierowanej, czyli w praktyce państwo stosowało szeroki interwencjonizm obejmujący centralizm, planowanie i kontrolę państwową. W ramach faszystowskiego korporacjonizmu reglamentowano produkcję poszczególnych towarów oraz ograniczono działanie rynku. W październiku 1936 r. państwo hitlerowskie rozciągnęło interwencjonizm na wszystkie dziedziny gospodarki przez proklamowanie II Planu Czteroletniego oraz mianowanie nowego Komisarza do spraw Cen, którego zadaniem była już nie kontrola cen lecz ich wyznaczanie połączone z prawem „użycia wszystkich potrzebnych środków dla zabezpieczenia sprawiedliwych cen”. Głównym celem II Planu Czteroletniego było wyposażenie niemieckich sił zbrojnych w broń oraz przygotowanie Niemiec pod względem gospodarczym do prowadzenia wojny. W przygotowaniach gospodarki niemieckiej do wojny po ogłoszeniu II Planu Czteroletniego wyróżnia się jeszcze dwa podokresy. Pierwszy trwał do 1938 r., a głównym celem gospodarki było dążenie do samowystarczalności, jednak bez zmiany profilów produkcyjnych. Drugi okres rozpoczął się w 1938 r., kiedy gospodarka niemiecka weszła w stadium bezpośrednich przygotowań wojennych. Bezwzględny priorytet uzyskała wtedy produkcja na potrzeby wojenne.

5

Economic Mobilization in Germany prior to and during World War II

58%

Klimiuk Z.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2007

|

vol. 35

|

issue 3

133-175

EN

Konsekwencją strategii Blitzkriegu i jej początkowych sukcesów był brak nastawionego na określone cele centralnego planowania produkcji krajowej, który był cechą charakterystyczną pierwszych 6 lat rządów Hitlera. Stan ten utrzymał się w czasie wojny. Długotrwały system regulowania cen przez rząd i reglamentacji rozszerzono na większą ilość towarów, ale pod innymi aspektami system gospodarki wojennej niewiele odróżniał się od totalitarnej „gospodarki pokojowej”. Planowanie, jak i wykonanie założeń nie nadążało za wymogami zakrojonej na wielką skalę wojny napastniczej, jaką prowadzono. Strategia wojenna Hitlera wymagała dokładanego planowania produkcji i zamówień na podstawie priorytetów obejmujących całą gospodarkę i wykorzystujących tak nagłaśniane niemieckie talenty organizacyjne. W praktyce nie powstała lista priorytetów ani agencja planowania posiadająca odpowiednio szeroki zakres uprawnień. W zamian wiele ośrodków („Bedarfstrager”) rywalizowało ze sobą o wykorzystanie surowców oraz mocy wytwórczych. Jak się okazało, Wehrmacht i zaopatrujące go działy przemysłu były tak przekonane o swych priorytetach, że problemy podaży wydawało się, że są rozwiązywane w sposób automatyczny. Reprezentanci Wehrmachtu wręczali zamówienia pracującym na rzecz armii wykonawcom, którzy z kolei żądali – i szybko otrzymywali – stal, ropę, węgiel, chemikalia itd. (zwykle w ilościach przekraczających zapotrzebowanie). Tym samym wiele surowców tracono na produkcję niepotrzebnych towarów, a następnie brakowało ich na bardziej istotne cele. Niedostatek i obfitość współistniały ze sobą. Błędem byłoby wnioskować z pomyłek i niedociągnięć planowania, że porażkę Niemiec w drugiej wojnie światowej można wyjaśnić szeregiem niewykorzystanych możliwości. Ani planowanie produkcji, ani mobilizacja na czas wszystkich potencjalnych rezerw nie uratowałyby Niemiec przed ostateczną katastrofą. Cokolwiek zrobiłyby Niemcy, wojnę wygrałaby strona dysponująca większymi zdolnościami produkcji samolotów, czołgów, okrętów wojennych. Tym samym od początku działań wojennych Niemcy nie miały szans powodzenia. Nie było tajemnicą, że Wielka Brytania, Rosja i USA mogły razem wyprodukować trzykrotnie więcej dowolnych artykułów militarnych niż Państwa Osi. Tylko niewiarygodny brak ekonomicznego zdrowego rozsądku i zasługująca na karę arogancja mogły skłonić przywódców Trzeciej Rzeszy do wiary w możliwość zwycięstwa w tej agresywnej wojnie.

6

Metody i źródła finansowania wydatków wojennych w Japonii w latach 1937-1945

58%

Klimiuk Z.

Roczniki Ekonomii i Zarządzania

|

2010

|

vol. 2(38)

9-64

EN

The article presents the sources of financing war expenses in Japan in the years 1937-1945. It also offers an analysis of selected elements of the economic system of the country. In the late 1920s and early 1930s, under the pressure of the military circles, Japan’s economy underwent a major overhaul whereby the liberal model was abandoned and a heavily statecontrolled model was adopted. These solutions were in use for several decades in the Japanese economy after the War, leading to Japan becoming a second largest economy in the world.

Refine search results

1 Dzieje Najnowsze

1 Res Gestae. Czasopismo Historyczne

1 Roczniki Ekonomii i Zarządzania

1 Roczniki Nauk Społecznych

1 Społeczeństwo i Polityka

1 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

3 Klimiuk Z.

1 Fudalej K.

1 Główka J.

1 Podolska-Meducka A.

1 2022

1 2020

1 2019

1 2017

1 2013

1 2010

Współpraca Reichswehry i Armii Czerwonej przed 1933 rokiem – fakty a mity polskiej historiografii

Z dziejów produkcji o charakterze militarnym w Hucie „Ludwików” w Kielcach 1919–1939.

Problemy gospodarcze Polski w okresie wojny z bolszewikami – zarys problematyki

Zmiany w strukturze gospodarczej Niemiec hitlerowskich w latach 30. XX w.

Economic Mobilization in Germany prior to and during World War II

Metody i źródła finansowania wydatków wojennych w Japonii w latach 1937-1945