Search results

1

„Nie wierz nikomu po trzydziestce”, czyli rzecz o buncie powojennego pokolenia

100%

Białokur M.

Wieki Stare i Nowe

|

2018

|

vol. 13

|

issue 18

290-301

PL

Przedmiotem recenzji jest monografia, która w 2017 roku ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Opolskiego. Książka "Wydarzenia Marca 1968 roku w pamięci i edukacji historycznej" to naukowy projekt badawczy, którego koncepcję opracowały wspólnie prof. Małgorzata Świder i dr Anna Gołębiowska z InstytutuHistorii Uniwersytetu Opolskiego. Publikacja stanowi pokłosie trójstronnego projektu realizowanego od 2015 r. przez trzy ośrodki uniwersyteckie: Uniwersytet Pedagogiczny w Heidelbergu, Uniwersytet Palackiego w Ołomuńcu i Uniwersytet Opolski przy wsparciu finansowym DAAD - Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej.

2

Jakiej tradycji Polacy potrzebują? Rekonstrukcje, celebracje, protestacje, zadymy

88%

Dąbrowska D.

Załącznik Kulturoznawczy

|

2015

|

issue 2

146-162

PL

Artykuł podejmuje problematykę współczesnego rozumienia tradycji kulturowej oraz sposobów jej kultywowania po przełomie 1989 roku. Odwołując się do książki Jerzego Jedlickiego Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują, przyjęto dwie podstawowe tezy. Po pierwsze, w kulturze polskiej ścierają się dwie tendencje – zachowawcza i modernizacyjna, obecne w niej od dawna, ale skrystalizowane głównie w wieku XIX. Po drugie, podstawowym kręgiem tradycji, do którego odwołuje się polska współczesność pozostaje tradycja romantyczna odpowiednio przekształcana i dostosowywana do realiów współczesnej Polski. Przejawia się ona zarówno w oficjalnych obchodach narodowych rocznic, jak i w scenariuszach społecznych protestów oraz we wszelkiego rodzaju historycznych rekonstrukcjach. Wykorzystuje się przy tych okazjach romantyczne kody kulturowe, symbolikę, gesty i rytuały. Tendencje modernizacyjne w kulturze polskiej dochodzą do głosu szczególnie po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, ale ich propagowanie napotyka często na różne formy społecznego oporu, uważane są bowiem za zagrożenie dla polskiej tożsamości, której podstawę postrzega się jako ufundowaną na wartościach patriotycznych i religijnych.

3

Białoruś wobec pandemii COVID-19. Praktyka i realia

63%

Fedorowicz K.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2021

|

issue 4

101-112

EN

The article’s aim is to present the approaches of the authorities of the Republic of Belarus toward the COVID-19 pandemic. The main research hypothesis is that Belarus decided to consciously ignore the emerging epidemiological threat from the beginning of the pandemic by adopting a strategy of appeasing the society and downplaying the global danger. Based on the data analysis, it has been proved that most Belarusians during the COVID-19 pandemic completely lost their trust in the state and its authorities, which in their opinion turned out to be unable to protect their citizens against the negative (health, economic) effects of the pandemic.

PL

Celem artykułu jest przedstawione podejścia władz Republiki Białoruś wobec pandemii COVID-19. Główna hipoteza badawcza przyjęta przez autora głosi, iż Białoruś od początku pandemii zdecydowała się na świadome ignorowanie pojawiającego się zagrożenia epidemiologicznego, przyjmując strategię uspokajania społeczeństwa i bagatelizowania globalnego niebezpieczeństwa. Na podstawie analizy danych dowiedziono, iż większość Białorusinów podczas pandemii COVID-19 całkowicie utraciło zaufanie do państwa i jego organów, które ich zdaniem okazały się niezdolne do podjęcia ochrony swoich obywateli przed negatywnymi skutkami (zdrowotnymi, ekonomicznymi) pandemii.

4

Kim jest Annuszka? Strategie dyskursywne tekstów na transparentach w czasie protestów po wyroku Trybunału Konstytucyjnego w 2020 roku

63%

Nijakowski L. M.

Dyskurs & Dialog

|

2021

|

vol. III

|

issue 1 (7)

95-109

EN

This paper presents an analysis of the banners and placards used by protesters following the ruling of the Constitutional Tribunal on the legality of abortion. Multimodal discourse analysis methods, derived from social semiotics and virtual ethnography, were used in the research process. The author focuses on the discursive strategies employed by the protesters. The paper analyses the protesters’ internal code. It was found that the messages used were strongly intertextual and innovative while being both ludic and phatic. The paper also discusses the use of profanity which, the author claims, was part of a deliberate strategy. The style of the political messages, however, contributed to a part of the audience being alienated due to their inability to comprehend the macro propositions of the messages.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wniosków z analizy tekstów na transparentach (i innych nośnikach) niesionych w czasie protestów, które wybuchły po wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie dopuszczalności aborcji. W badaniach wykorzystano techniki i metody multimodalnej analizy dyskursu, wyrastającej z semiotyki społecznej oraz wirtualnej etnografii. Autor skupił się na strategiach dyskursywnych, które stosowali protestujący. W tekście przeanalizowany został własny kod demonstrantów. Wykazano, że przekazy te są silnie intertekstualne i innowacyjne, spełniały także funkcję ludyczną i fatyczną. W artykule omówiono także funkcję wulgaryzmów, których stosowanie jest według autora celową strategią. Charakter przekazów politycznych sprawiał jednak, że pewna grupa odbiorców była wykluczona z tej komunikacji politycznej, nie mogąc zrozumieć makrosądu transparentu.

5

Ma fī gheru ‒ nie ma nikogo innego.

63%

Sawicka Z.

Kultura i Polityka

|

2012

|

issue 11

71-85

PL

Praca przedstawia wydarzenia w Syrii, które miały swój początek w marcu 2011 roku i były następstwem Arabskiej Wiosny w Tunezji i Egipcie. Kiedy kolejne rewolucje ogarniały poszczególne kraje arabskie, wydawało się, że dni syryjskiego reżimu są policzone. Jednak, ku zaskoczeniu obserwatorów, gdy fala protestów przechodziła przez Kair, Tunis, Algier czy Trypolis, Damaszek wciąż pozostawał spokojny. Autorka pokazuje, dlaczego reżim syryjski, mimo pozornych podobieństw do swego egipskiego czy tunezyjskiego odpowiednika, wciąż utrzymuje się przy władzy. Wskazuje na istotne składniki w strukturze samego systemu, pozycję Syrii w regionie, jak również na otoczenie międzynarodowe, które sprawiają, że budowane przez 40 lat imperium Asadów ma szansę przetrwać.

EN

The paper presents the events in Syria, which began in March 2011 and was the consequence of the Arab Spring in Tunisia and Egypt. When the next revolution swept over various Arab countries, it seemed that the days of the Syrian regime are numbered. However, to the surprise of observers, the wave of protests passed Cairo, Tunis, Algiers and Tripoli, but Damascus still remained calm. The author shows why the Syrian regime, in spite of the apparent similarities with the Egypt and Tunisia, still remain in power. Points to the important components in the structure of the system itself, the position of Syria in the region, as well as the international environment, which makes that 40 years old empire of Asad has a chance to survive.

6

Niezniszczalna siła stereotypu. Obraz związków zawodowych w mediach na przykładzie relacji z demonstracji 22 września 2018 roku

63%

Zioło-Pużuk K.

Prakseologia

|

2019

|

vol. 161

187-208

PL

Artykuł przedstawia analizę 24 publikacji oraz 310 komentarzy, jakie pojawiły się pod analizowanymi tekstami, dotyczącymi demonstracji OPZZ i ZNP z dnia 22 września 2018 roku w Warszawie. Teksty i komentarze pokazują, jak media kształtują obraz związków i jakie elementy tego obrazu spotykają się z największym odzewem pośród czytelników. Analiza wykazała, iż obraz związków zawodowych ukształtowany w latach 80. i 90. pozostaje niezmienny. Zmiana zaszła jednak w definiowaniu przez odbiorców mediów konfliktu, w którym udział biorą związki: w latach dziewięćdziesiątych stroną było państwo, które chciało się zmieniać, reformować, związki zaś prezentowały postawę antyreformatorką, dziś jest to niezrzeszony pracownik, który musi, w odróżnieniu od związkowców, ciężko pracować. Odbiorcy mediów nawet po konfrontacji z niepolitycznymi postulatami związków nie zmieniają swoich przekonań na ich temat. Wnioski dotyczą sposobu, w jaki związki zawodowe mogłyby przedstawiać swoje postulaty, aby starać się przełamać negatywne stereotypy i docierać z pozytywnym przekazem do odbiorów.

EN

This paper presents an analysis of 24 articles and 310 comments under the analyzed articles relating to the OPZZ and ZNP trade union protests of September, 22, 2018 in Warsaw. This analysis presents how and to what extent media contribute to the trade union’s image and which elements of this image resonate with the public. The image of the unions, with its origins in the 1980s and 1990s, is still strongly present in the official and personal discourse. The union’s image consists of convictions that the unions are politically motivated, act for their own good and gain, union members do not work as hard as the rest of the workers, they belong to the „undeserving rich” class and benefit from the social unrest. The significant change occurred in defining the conflict in which unions take part. Previously it was a state-union conflict, where the state was willing to implement progressive reforms and unions were opposing changes. Currently it is non-union employees-unions, where unions are seen as representatives of the undeserving rich. People when confronted with neutral message concerning the unions tend to ignore it and use their previous convictions about the unions, hence the union’s negative image has been embedded in their world view and they look for information which confirms their convictions. Conclusions attempts to answer the question how the unions can modify their positive message to appeal successfully to the public.

7

Rola zjednoczenia opozycyjnego „Ludowa Rada Ukrainy” w Euromajdanie

63%

Hurska-Kowalczyk L.

Historia i Polityka

|

2023

|

issue 43 (50)

39-53

EN

The aim of the article is to analyze the role of the union of people’s deputies “People’s Council of Ukraine” in Euromaidan. The article presents the periodization of Euromaidan according to the criterion of protest participants’ attitude towards the authorities. The context for the establishment of the “People’s Council of Ukraine” was defined. Actions taken by the “People’s Council of Ukraine” during Euromaidan were also discussed. In order to implement the research objective, the following methods were used: historical, systemic, and case study.

PL

Celem artykułu jest przeanalizowanie roli zjednoczenia deputowanych ludowych „Ludowa Rada Ukrainy” w Euromajdanie. W artykule została przedstawiona periodyzacja Euromajdanu według kryterium ustosunkowania uczestników protestów do władz oraz kontekst utworzenia zjednoczenia „Ludowa Rada Ukrainy”. Zostały również omówione działania podjęte przez „Ludową Radę Ukrainy” podczas Euromajdanu. W celu realizacji zamierzenia badawczego zastosowano metody: historyczną, systemową i case study.

8

Udział kobiet w protestach przeciwko juncie wojskowej w Mjanmie w 2021 roku

63%

Lipińska K.

International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

49-61

EN

The article aims to present the events related to the coup d’état in Myanmar in 2021 and the role of women participating in the protests against this coup. The Burmese state has been struggling with many problems since its independence from the colonial rule. One of them is the continued activity of the military junta in the country’s politics. The junta ruled the country continuously from 1962 to 2011, when a democratic party took power and a civilian leader was appointed. However, the time of democracy did not last long, because on February 1, 2021, the junta staged a coup d’état and took power again. This met with discontent among the citizens, who began organizing pro-democracy protests and resisting the regime. One of the leading groups of protesters were women. They accounted for more than half of the protesters and were often the leaders of protest marches. Their high activity in protests results not only from the desire to overthrow the junta, but also from the need to fight for equality rights in a patriarchal country.

PL

Artykuł ma na celu przybliżenie wydarzeń związanych z zamachem stanu w Mjanmie w 2021 roku oraz ukazanie roli kobiet uczestniczących w protestach przeciwko temu przewrotowi. Państwo birmańskie od momentu wyzwolenia się spod jarzma władzy kolonialnej i uzyskania niepodległości boryka się z wieloma problemami. Jednym z nich jest ciągła aktywność junty wojskowej w polityce kraju. Junta rządziła państwem nieprzerwanie od roku 1962 do 2011, kiedy to władzę przejęła partia demokratyczna i ustanowiono cywilnego przywódcę. Czas demokracji nie potrwał jednak długo, ponieważ 1 lutego 2021 roku junta dokonała zamachu stanu i ponownie przejęła władzę. Spotkało się to z niezadowoleniem obywateli, zaczęli organizować prodemokratyczne protesty i stawiać opór reżimowi. Jedną z czołowych grup były kobiety. Stanowiły ponad połowę protestujących i często były liderkami marszów protestacyjnych. Ich wysoka aktywność w protestach wynikała nie tylko z chęci obalenia junty, ale także z potrzeby walki o prawa równościowe w patriarchalnym społeczeństwie.

9

Stanowisko rządu polskiego wobec protestu środowiska nauczycielskiego dotyczącego zmian w systemie oświaty w Polsce w 2019 roku

51%

Ceholnik-Szafran E.

Acta Politica Polonica

|

2019

|

vol. 48

|

issue 2

5-17

EN

In the article there is presented the position of Law and Justice government and of the opposition parties against teachers’ community protest including teacher trade unions and regarding imple- menting of changes in education system in Poland in 2019. Than main demand was the increase of basic teachers’ remuneration. Apart from that, teachers expected more financial support for education from the country budget, changes in teachers’ professional assessment criteria and in promotion system as well as the resignation of National Education Ministry Ms Anna Zalewska. The protesting teachers were represented by three trade unions. That were Polish Teachers’ Union (ZNP), Independent Self-Governing Labour Union ‘Solidarność’ – Country Section of Education and Upbringing (KSOiW NSZZ Solidarność) and Free Trade Union ‘Solidarność-Oświata’ (WZZ Solidarność-Oświata) a memeber organisation of Trade Unions’ Forum. The president of ZNP is Sławomir Broniarz, Ryszard Proksa is the chairman of KSOiW NSZZ Solidarność and WZZ ‘Solidarność-Oświata’ is represented by Sławomir Wittkowicz. The aim of this article is to present the decisions of Mateusz Morawicki’s government and the position of parliamentary opposition against the protest action in education system public institutions in 2019. There are presented the reasons, the course and the consequences of teachers’ strike for children and parents as well as for the educational employees not being teachers. In the article the following research methods have been used: decisional, institutionary-legal, comparison, statistical, content analysis. It was an attempt to answer research questions re- garding reasons and consequences of teacher trade unions’ protests in the case of changes in educational system in Poland in 2017 and governmental decisions as well as parliamentary opposition stance against the demands of teachers’ trade unions.

PL

W artykule przedstawiono stanowisko rządu Prawa i Sprawiedliwości oraz partii opozycyjnych wobec protestu środowiska nauczycielskiego w tym nauczycielskich związków zawodowych dotyczącego wprowadzonych zmian w systemie oświaty w Polsce w 2019 roku. Głównym postulatem protestujących była podwyżka wynagrodzeń zasadniczych nauczycieli. Ponadto środowisko nauczycielskie domagało się większych nakładów finansowych na oświatę z budżetu państwa, zmian w ocenie pracy i awansie nauczycieli oraz dymisji minister edukacji narodowej Anny Zalewskiej. Protestujących nauczycieli reprezentowały trzy związki zawodowe. Był to Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” (KSOiW NSZZ Solidarność) oraz Wolny Związek Zawodowy „Solidarność-Oświata” (WZZ Solidarność-Oświata) będący organizacją członkowską Forum Związków Zawodowych. Funkcję prezesa ZNP pełni Sławomir Broniarz. Z kolei stanowisko przewodniczącego KSOiW NSZZ Solidarność zajmuje Ryszard Proksa, a WZZ Solidarność-Oświata – Sławomir Wittkowicz. Celem artykułu jest ukazanie decyzji rządu Mateusza Morawieckiego i stanowiska opozycji parlamentarnej wobec akcji strajkowej w publicznych placówkach systemu oświaty w 2019 roku. Zaprezentowano przyczyny, przebieg i konsekwencje strajku nauczycieli – zarówno dla uczniów, jak też rodziców i pracowników oświaty niebędących nauczycielami. W artykule wykorzystano następujące metody badawcze: decyzyjną, instytucjonalno-prawną, porównawczą, statystyczną oraz analizy treści. Starano się do odpowiedzieć na pytania badawcze dotyczące przyczyn i skutków protestu nauczycielskich związków zawodowych w sprawie zmian w systemie oświaty w Polsce po 2017 roku oraz decyzji rządu i stano- wiska opozycji parlamentarnej wobec żądań nauczycielskich związków zawodowych.

10

Arabska Wiosna w tureckiej codziennej prasie anglojęzycznej

51%

Kaczorowski K.

Studia Medioznawcze

|

2014

|

issue 1 (56)

83-97

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wyników analizy treści tureckiej codziennej prasy anglojęzycznej pod kątem ukazywania protestów na Bliskim Wschodzie nazywanych Arabską Wiosną. Dwieście dwadzieścia pięć artykułów pochodzących z dzienników „Hürriyet Daily News” i „Today’s Zaman” w okresie styczeń–czerwiec 2011 przeanalizowano pod kątem agenda setting i framingu oraz jakościowo, bazując na schemacie George'a Gerbnera. Pierwsza część pracy jest poświęcona krótkiej charakterystyce tureckiego rynku prasowego, następnie opisano metodologię badań. Przedstawienie wyników badań zostało podzielone na dwie części – ilościową analizę zawartości oraz pogłębioną jakościową analizę treści.

EN

The aim of the article is to present the results of content analysis of depiction of middle-eastern protests often called Arab Spring in Turkish daily newspapers published in English. Using agenda setting and framing analysis supplemented by George Gerbner's Message System Analysis scheme, 225 articles from published from January to June 2011 in “Hürriyet Daily News” and “Today’s Zaman” were analyzed. The article begins with short presentation of Turkish press market, after which there is a description of methodology used in the research. Results of the analysis were divided into two parts devoted to quantitive and qualitative analysis.

11

Przyczyny, przebieg oraz implikacje konfliktu w Jemenie

51%

Krzewińska B.

Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM

|

2019

|

issue 19-20

235-255

EN

The article analyzes the causes, course and consequences of the conflict in Yemen since 2015. Among the factors that led to the outbreak of the war were indicated, among others to interference in internal affairs of this country of Turkey and Great Britain, which led to its division into the northern and southern parts. It was also underlined that the Yemen united in 1990 is destabilized by the activities of terrorist organizations and the growing conflict between representatives of the Houthi movement and the Sunni authorities. In addition, it was noted that the important dimension of the Yemen war is competition between Iran and Saudi Arabia, which aspire to the role of hegemon in the Middle East region. The article also contains a description of the implications of the Yemeni conflict, or the humanitarian and economic crisis.

PL

W artykule przeprowadzono analizę przyczyn, przebiegu oraz skutków toczącego się od 2015 r. konfliktu w Jemenie. Wśród czynników, które doprowadziły do wybuchu wojny wskazano m.in. na ingerencję w sprawy wewnętrzne tego państwa Turcji i Wielkiej Brytanii, co doprowadziło do jego podziału na część północną oraz południową. Podkreślono również, że zjednoczony w 1990 r. Jemen jest destabilizowany przez działalność organizacji terrorystycznych oraz narastający konflikt między przedstawicielami ruchu Huti oraz sunnickimi władzami. Ponadto zaznaczono, iż ważnym wymiarem wojny w Jemenie jest rywalizacja Iranu i Arabii Saudyjskiej, które pretendują do roli hegemona w regionie bliskowschodnim. Artykuł zawiera także charakterystykę implikacji jemeńskiego konfliktu, czyli kryzysu humanitarnego oraz ekonomicznego.

12

Pisarz i protest. Szkic do dysydenckiego portretu Borisa Akunina

51%

Gołąbek B.

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

vol. 31

1-21

RU

Настоящая статья отсылает к публичной биографии последних лет одного из самых читаемых современных российских писателей - Бориса Акунина. В рамках своей политической деятельности писатель действовал под своим настоящим именем, активно поддерживая антипутинское движение вовремя протестов 2011–2012 года. Его жизненный опыт и политическиесобытия последних десяти лет принесли значительное разочарование и привели к судьбе эмигранта. Кстати, м обилизованный обстоятельствами Акунин основал новый литературный проект под названием «История Российского государства», который должен стать его оригинальной попыткой ответить на вечные русские вопросы.

EN

This article refers to the public biography of the recent years in the life of Boris Akunin, one of the most widely read among contemporary Russian writers. As part of his political activity, Akunin, or Grigori Chkhartishvili, acted under his own name and actively supported the anti-Putin movement during the 2011–2012 protests. The experience gained there and the political events of the last 10 years have left him disappointed and resulted in him becoming an expat. However, mobilized by the circumstances, Akunin launched a new literary project called История Российского Государвства (History of the Russian State), which is conceived as his original attempt to answer some of the perennial questions about Russia.

PL

Niniejszy tekst odwołuje się do publicznej biografii ostatnich lat jednego z najpoczytniejszych współczesnych rosyjskich pisarzy - Borysa Akunina. W ramach działalności politycznej Grigorij Czchartiszwili występował pod własnym nazwiskiem, aktywnie wspierając ruch antyputinowski podczas protestów 2011-2012 roku. Zdobyte w tej działalności doświadczenie oraz wydarzenia polityczne ostatnich dziesięciu lat przyniosły mu spore rozczarowanie i zaowocowały losem ekspata. Przy okazji jednak, zmobilizowany przez okoliczności, Akunin otworzył nowy projekt literacki pod tytułem История Российского Государвства (Historia państwa rosyjskiego), który ma być jego autorską próbą odpowiedzi na odwieczne pytania o Rosję.

13

Why Women Became the Enemy of Democracy in Poland? The Illiberal Regime’s Response to the Women’ Rights Movement

51%

Rezmer-Płotka K.

Przegląd Politologiczny

|

2022

|

issue 3

95-103

PL

Po transformacji ustrojowej w Polsce aborcja została po raz pierwszy uregulowana ustawą z dnia 7 stycznia 1993 r. o ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Od tego czasu podejmowane są próby zmiany dotychczasowego rozporządzenia. Jednak dopiero w 2016 r. doszło do ogólnopolskich protestów przeciwko zmianom w przepisach dotyczących aborcji, a następnie w 2020 r., kiedy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ograniczyło możliwość przerywania ciąży w Polsce. Protesty te można rozpatrywać w kontekście procesu wdrażania rządów demokracji opancerzonej, czyli przejmowania cech niedemokratycznych reżimów przez istniejące demokracje pod przykrywką samozachowania reżimu. Celem artykułu jest zidentyfikowanie i wyjaśnienie stosunku władz do kobiet jako wroga demokracji na poziomie instytucjonalnym podczas obu fal protestów. Z badania wynika, że w badanym okresie specyficzne dla demokracji opancerzonej ograniczenia w obszarze zgromadzeń i stowarzyszeń, wypowiedzi i prasy oraz ograniczenia wolności wyznania zostały wprowadzone w celu ograniczenia aktywności protestujących postrzeganych jako wrogowie systemu demokratycznego.

EN

After the political transformation in Poland, abortion was first regulated by the Law of 7 January 1993, Protection of the Human Fetus and Conditions Permitting Pregnancy Termination. Since then, attempts have been made to change the existing regulation. However, it was in 2016 that there were nationwide protests against changes to abortion provisions, and then in 2020, when the constitutional court ruling limited the possibility of termination of pregnancy in Poland. These protests can be seen in the context of the process of neo-militant democracy rule implementation, that is, the taking over the characteristics of non-democratic regimes by existing democracies under the cover of the regime self-preservation. The aim of this article is to identify and explain the government’s attitude towards women as an enemy of democracy at the institutional level during the two waves of protests. The study shows that during the period considered, restrictions specific to neo-militant democracies in the area of assembly and association, speech and press and restrictions on religious freedom were imposed in order to limit the activity of protesters viewed as enemies of the democratic system.

14

W wirze historii – człowiek na tle wydarzeń przełomowych. Obraz protestów w 2020 r. we współczesnej literaturze białoruskiej na przykładzie wybranych opowiadań z tomu „Ператрус у музэі” Alhierda Bacharewicza

51%

Drozd-Urbańska K. A.

Studia Białorutenistyczne

|

2023

|

vol. 17

225-239

EN

The article is devoted to the protests after the falsified presidential elections in Belarus in 2020 on the example of a collection of stories by Alhierd Bakharevich “A Police Search in the Museum”. Particular attention is paid to the creation of heroes, as well as the entanglement of the individual in history. The characters are divided into two groups: ordinary people who, despite their fear, decided to participate in demonstrations, and people struggling with the hardships of everyday existence, who, despite their lack of political involvement, become the subject of interest of representatives of the authoritarian power. The collection of stories, published in 2023, introduces a new direction in contemporary Belarusian prose related to protests. The analyzed work has not yet been the subject of in-depth reflection in literary studies. A traditional comparative analysis was used, where the decisive criterion was the positioning in relation to the role of executioner – victim. The aim of the article is to point out that the heroes of social protests were ordinary people who were pushed into action by their disagreement over the open violation of freedom of choice and the inability to decide on their fate, or the brutality of the representatives of the authorities. In the stories, there are characters expressing both individual and collective experience. The created characters and their adventures are therefore a literary record of events related to the post-election protests and everyday existence. The analysis proved that in the image of the protests, special attention was paid to a man and the role of history in his life. The characters created are ordinary people, representatives of various professions and social classes. These are not individuals whose character traits would make them stand out from society. These are average people who are unable to accept the actions of the authorities any longer. The past is largely absent, as it is only marginally remembered. Such an approach allows us to emphasize the role of ongoing events and indicates that they determine a person’s life.

BE

У дадзеным артыкуле абмяркоўваецца вобраз пратэстаў пасля сфальсіфікаваных прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ў 2020 г. на прыкладзе зборніка апавяданняў Альгерда Бахарэвіча Ператрус у музэі. Апавяданьні. Асаблівая ўвага надаецца стварэнню вобразаў герояў, а таксама дэтэрмінацыі асобы гісторыяй. Героі падзяляюцца на дзве групы: звычайныя людзi, якія, нягледзячы на страх, вырашылі выйсці на дэманстрацыі, і тыя, хто жывуць клопатамі паўсядзённага жыццця, але, нягледзячы на сваю палітычную незаангажаванасць, становяцца аб’ектам цікавасці прадстаўнікоў аўтарытарнай улады. Зборнік апавяданняў, які выйшаў у 2023 годзе, уводзіць у сучасную беларускую прозу новую тэму, звязаную з пратэстамі. Згаданы твор яшчэ не стаў прадметам глыбокага літаратуразнаўчага разгляду. У артыкуле выкарыстаоўваўся традыцыйны параўнальны аналіз, дзе вырашальным крытэрыем было пазіцыянаванне ў адносінах да ролі ката-ахвяры. Мэта артыкула - адзначыць, што героямі сацыяльных пратэстаў былі звычайныя людзі, якіх падштурхнула да дзеяння нязгода з адкрытым парушэннем свабоды выбару і вырашэннем іхняга лёсу, альбо жорсткасць прадстаўнікоў ўлады. У апавяданнях мы знаходзім персанажаў, якія выказваюць як індывідуальны, так і калектыўны вопыт. Такім чынам, створаныя героі, іхнія перыпетыі - гэта літаратурны запіс падзей, звязаных з паслявыбарчымі пратэстамі і паўсядзённым жыццём. Аналіз паказаў, што ў вобразе пратэстаў асаблівая ўвага нададзена чалавеку і ролі гісторыі ў ягоным жыцці. Створаныя персанажы - звычайныя людзі, прадстаўнікі розных прафесій і сацыяльных класаў. Гэта не тыя асобы, рысы характару якіх вылучалі б іх з грамадства. Гэта звычайныя людзі, якія не могуць далей трываць дзеянняў ўлады. У асноўным героі пазбаўлены мінулага, якoe згадваецца толькі маргінальна. Гэта падкрэслівае ролю падзей, якія адбываюцца, і сведчыць пра тое, што яны вызначаюць жыццё чалавека.

PL

Artykuł został poświęcony protestom po sfałszowanych wyborach prezydenckich na Białorusi w 2020 r. na przykładzie zbioru opowiadań Alhierda Bacharewicza Ператрус у музэі. W centrum badań znajdują się kreacje bohaterów, a także uwikłanie jednostki w historię. Bohaterowie dzielą się na dwie grupy: zwykłych ludzi, którzy mimo odczuwanego strachu zdecydowali się uczestniczyć w demonstracjach oraz ludzi zmagających się z trudem codziennej egzystencji,którzy pomimo braku zaangażowania politycznego stają się przedmiotem zainteresowania przedstawicieli autorytarnej władzy. Wydany w 2023 r. zbiór opowiadań wprowadza do współczesnejprozy białoruskiej nowy kierunek związany z protestami. Analizowany utwór nie był dotąd przedmiotem pogłębionej refleksji literaturoznawczej. Autor artykułu operuje tradycyjną analizą porównawczą, w której nadrzędnym kryterium było pozycjonowanie względem roli katofiara. Celem artykułu jest weryfikacja hipotezy, że bohaterami społecznych protestów byli zwykli ludzie, których do działania pchnęła niezgoda na jawne pogwałcenie wolności wyboru i brak możliwości decydowania o swym losie lub bestialstwo przedstawicieli władzy. W opowiadaniach odnajdujemy bohaterów wyrażających doświadczenie zarówno jednostkowe, jak i zbiorowe. Wykreowane postacie i ich perypetie są zatem literackim zapisem wydarzeń związanych z powyborczymi protestami, jak i codzienną egzystencją. Przeprowadzona analiza dowiodła, że w obrazie protestów szczególną uwagę poświęcono człowiekowi i roli historii w jego życiu. Wykreowani bohaterowie to zwykli ludzie, przedstawiciele różnych zawodów i warstw społecznych. Nie są to jednostki, których cechy charakteru wyróżniałyby na tle społeczeństwa. To przeciętne osoby nie potrafiące dalej akceptować działań władzy. W większości pozbawione przeszłości, ta bowiem wspominana jest marginalnie. Takie ujęcie pozwala uwypuklić rolę odbywających się wydarzeńi wskazuje, że to one determinują życie człowieka.

15

Folkloryzm w oporze społecznym: studium przypadku Białorusi 2020–2021

51%

Marmysh T.

Studia Białorutenistyczne

|

2022

|

vol. 16

67-84

EN

The article presents an analysis of selected examples of the use of traditions in Belarusian protests of 2020–2021 caused by the presidential election in August 2020. The arrangement of protest messages with elements of folklore and folk culture is a part of the phenomenon of folklorism. Folklorism based on the deliberate use of the content and forms of folklore extracted from the natural environment or folklore documentation and placed in current life situations. Traditional, deeply symbolic content, rooted in the people’s world picture in order to show civic resistance was relocated to the urban ground and actualized according to the current socio-political situation. The use of traditional rituals was changed into the form of performative actions, demonstrating the protest based on traditional symbols. The return to tradition contributed to the unity of protesters. It was affected on the construction of ethno-cultural identity of the protest based on elements of Belarusian folk culture. These elements of the tradition were meant to symbolically resolve national tasks important for the protest.

BE

У артыкуле прадстаўлены аналіз асобных прыкладаў выкарыстання традыцый у беларускіх пратэстах 2020–2021 гг., выкліканых прэзідэнцкімі выбарамі ў жніўні 2020 г. Пратэстнае выказванне з дапамогай элементаў фальклору і народнай культуры з’яўляецца часткай феномена фалькларызму, які заключаецца ў наўмысным выкарыстанні ў актуальных жыццёвых абставінах зместу і форм фальклору, запазычаных з натуральнага для іх асяроддзя або з фальклорнай дакументацыі. Традыцыйны, глыбока сімвалічны змест, укаранёны ў вобразе свету народа, з мэтай выяўлення грамадскага супраціўлення быў перанесены на гарадскую глебу і адаптаваны ў адпаведнасці з сучаснай грамадска-палітычнай сітуацыяй. Выкарыстанне традыцыйных рытуалаў мела форму перфарматыўных дзеянняў, дэманструючых пратэст праз традыцыйную сімволіку. Зварот да традыцыі спрыяў згуртаванню пратэстоўцаў і пабудове канструяванню этнакультурнай ідэнтычнасці пратэсту, заснаванай на элементах беларускай народнай культуры, якія павінны былі сімвалічна вырашаць агульнацыянальныя задачы, важныя для пратэсту.

PL

Artykuł przedstawia analizę wybranych przykładów użycia tradycji w białoruskich protestach 2020–2021 r., spowodowanych wyborami prezydenckimi w sierpniu 2020 r. Aranżowanie przekazów protestowych w oparciu o elementy folkloru i kultury ludowej mieści się w ramach zjawiska folkloryzmu, polegającego na celowym wykorzystywaniu w sytuacjach bieżącego życia treści i form folkloru, pochodzących z środowiska naturalnego lub z folklorystycznej dokumentacji. W białoruskich protestach treści tradycyjne, głęboko symboliczne, zakorzenione w ludowym obrazie świata w celu ukazania protestu społecznego zostały przeniesione na grunt miejski i zaktualizowane według obecnej sytuacji społeczno-politycznej. Wykorzystywanie tradycyjnych praktyk obrzędowych przybrało formę akcji performatywnych, demonstrujących opór przez tradycyjną symbolikę. Odwoływanie się do kultury ludowej przyczyniło się do jednoczenia uczestników protestu oraz do konstruowania tożsamości etnokulturowej protestu w oparciu o elementy bialoruskiej kultury ludowej, które miały symbolicznie uporać się z ogólnonarodowymi zadaniami, ważnymi dla protestu.

16

The fate of the Belarusian literary language over half a century

38%

McMillin A.

Acta Albaruthenica

|

2023

|

issue 23

63-72

PL

Artykuł ma na celu zarysowanie rozwoju białoruskiego języka literackiego od jego genezy przed okresem Wielkiego Księstwa Litewskiego, poprzez jego odrodzenie w XIX w., rozkwit w latach 1905–1916 oraz latach 20. XX w., a także bezpośrednio po upadku Związku Radzieckiego. Większość tej pracy dotyczy różnych prób rosyjskich przywódców (a z czasem Łukaszenki) poniżenia i asymilacji języka oraz pracy poetów, którzy stanowczo przeciwstawiają się temu procesowi. Stwierdzono, że białoruscy pisarze używając języka, pomagają utrzymać przy życiu ten element świadomości narodowej, łącznie z tymi poetami, którzy poprzez słowotwórstwo i eksperymenty starają się przyspieszyć dalszy rozwój języka białoruskiego.

BE

Мэта гэтага артыкула – акрэсліць шляхі развіцця беларускай літаратурнай мовы ад яе пачаткаў да перыяду Вялікага Княства Літоўскага, у эпоху адраджэння ў ХІХ ст., падчас яе росквіту ў перыяд з 1905 па 1916 г. і ў 1920-я гг., а таксама адразу пасля распаду СССР. Большая частка гэтай працы прысвячаецца розным спробам расейскіх лідэраў (а таксама і А. Лукашэнкі) прынізіць і асіміляваць мову, а таксама працы паэтаў, якія рашуча супраціўляюцца гэтаму працэсу. У артыкуле сцвярджаецца, што праз выкарыстанне мовы ўсе яны дапамагаюць падтрымліваць гэты элемент нацыянальнай свядомасці, у тым ліку і тыя, хто словатворчасцю і эксперыментамі імкнецца паспрыяць далейшаму развіццю мовы.

EN

This article aims to outline the development of the Belarusian literary language from its beginnings before the period of the Grand Duchy of Lithuania, through its rebirth in the 19th century, and its flourishing in the period from 1905 to 1916, and in the 1920s, as well as immediately after the collapse of the Soviet Union. Most of this work concerns the various attempts of Russian leaders (and in time Lukašenka) to demean and assimilate the language, and the poets who vigorously resist this process. It asserts that by using the language they all help to keep this element of national consciousness alive, including those who with word-creation and experiment seek to advance the language’s further progress.

Refine search results

„Nie wierz nikomu po trzydziestce”, czyli rzecz o buncie powojennego pokolenia

Jakiej tradycji Polacy potrzebują? Rekonstrukcje, celebracje, protestacje, zadymy

Białoruś wobec pandemii COVID-19. Praktyka i realia

Kim jest Annuszka? Strategie dyskursywne tekstów na transparentach w czasie protestów po wyroku Trybunału Konstytucyjnego w 2020 roku

Ma fī gheru ‒ nie ma nikogo innego.

Niezniszczalna siła stereotypu. Obraz związków zawodowych w mediach na przykładzie relacji z demonstracji 22 września 2018 roku

Rola zjednoczenia opozycyjnego „Ludowa Rada Ukrainy” w Euromajdanie

Udział kobiet w protestach przeciwko juncie wojskowej w Mjanmie w 2021 roku

Stanowisko rządu polskiego wobec protestu środowiska nauczycielskiego dotyczącego zmian w systemie oświaty w Polsce w 2019 roku

Arabska Wiosna w tureckiej codziennej prasie anglojęzycznej

Przyczyny, przebieg oraz implikacje konfliktu w Jemenie

Pisarz i protest. Szkic do dysydenckiego portretu Borisa Akunina

Why Women Became the Enemy of Democracy in Poland? The Illiberal Regime’s Response to the Women’ Rights Movement

W wirze historii – człowiek na tle wydarzeń przełomowych. Obraz protestów w 2020 r. we współczesnej literaturze białoruskiej na przykładzie wybranych opowiadań z tomu „Ператрус у музэі” Alhierda Bacharewicza

Folkloryzm w oporze społecznym: studium przypadku Białorusi 2020–2021

The fate of the Belarusian literary language over half a century