Search results

1

Zawartość i katalog rubrycel diecezji krakowskiej z lat 1735-1811 znajdujących się w księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie

100%

Szczepaniak J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 115

471-502

EN

The Archives of the Metropolitan Curia in Krakow hold a significant collection of the Krakow diocese’s liturgical calendars. From the first half of the 18th century, only three copies have survived (1735, 1738, and 1745). Beginning with 1750, the collection is almost complete. Only 9 volumes are missing, from the years: 1753, 1754, 1755, 1756, 1775, 1779, 1781, 1784, 1789, and 8 from the beginning of the 19th century: 1802–1804, 1806, 1808–1810, 1839. Due to the widespread use of the calendar by priests, the following items were added to the directories: information on services and practices peculiar to the diocese, orders of the clergy and secular authorities (especially regarding changes in liturgical and fasting regulations). Until the last decades of the 19th century, there were no rules for editing the appendices to the directories. Some volumes include numerous detailed liturgical regulations, as well as messages, ordinances and short letters to the clergy that have not been published anywhere else. Others do not contain even the new and important regulations and orders for the priests. These appendices are a valuable resource for historians, albeit rarely used due to a small number of preserved copies and the lack of description of the contents, which necessitates a lengthy query. The publication of the catalogue of the Krakow directories is intended to provide help in finding information that may prove useful for a historian.

PL

W zasobach Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie znajduje się znaczny zbiór kalendarzy liturgicznych diecezji krakowskiej. Z pierwszej połowy XVIII wieku zachowały się tylko trzy egzemplarze (1735, 1738 i 1745). Od 1750 r. zbiór jest prawie kompletny. Brakuje tylko dziewięciu roczników z lat: 1753-1756, 1775, 1779, 1781, 1784, 1789 oraz ośmiu z początku XIX wieku: 1802-1804, 1806, 1808-1810, 1839. Ze względu na powszechność korzystania z kalendarza przez księży zaczęto dołączać do rubryceli: informacje o nabożeństwach i praktykach obowiązujących w całej diecezji, zarządzenia władz duchownych i świeckich (szczególnie dotyczące zmian przepisów liturgicznych i postnych). Do ostatnich dekad XIX wieku nie wypracowano reguł redagowania dodatków do rubrycel. W jednych tomach można znaleźć wiele szczegółowych przepisów liturgicznych, nigdzie niepublikowanych poza nimi komunikatów, rozporządzeń i krótkich listów do duchowieństwa. W innych nie umieszczono nawet nowych i ważnych dla księży przepisów i zarządzeń. Te dodatki są cennym, aczkolwiek rzadko wykorzystywanym źródłem dla historyków, ze względu niewielką liczbę zachowanych egzemplarzy oraz brak opisu zawartości, które zmuszają do długotrwałej kwerendy. Publikowany katalog krakowskich rubrycel ma być pomocą w szybkim odszukaniu przydatnych historykowi informacji.

2

Oktawa liturgiczna. Rys historyczny i obowiązujące unormowania

100%

Dullak K.

Studia Paradyskie

|

2022

|

issue 32

57-74

EN

Celebrating and participating in the liturgy is an expression of the faith of the people of God. The liturgy forms the community of the Church. The hierarchical Church seeks to make its experience as fruitful as possible for all the baptised who make up the priestly people of God. The established liturgical norms, including calendars, have changed over the centuries. Thus, the accents emphasising the importance of individual religious events in translating into liturgical celebrations changed. The established law was also influenced by the sense of faith of the people of tGod, it manifested itself in the customs and traditions expressed in folk rituals. An example of the overlapping of the Church’s liturgical regulations and bottom-up initiatives rooted in popular piety is, among others, the tradition of the octave of the Solemnity of the Most Holy Body and Blood of Christ (Corpus Christi) cultivated in Poland. The twentieth century is the time of liturgical reform activities undertaken by the Pastors of the Universal Church. Many signs accumulated in the liturgy, which were not properly read by the participants of the services, were reduced. The principle of simplifying the liturgy and reducing the rituals to the level of legibility of its meaning was adopted. The liturgical octaves have a very strong message in them: strengthening in the intensity and duration of experiencing the content of the solemnities. It is often repeated that consecutive octave days are like celebrating the solemnity itself for the following eight days. While this claim can be implied for the Octave of Passover (Easter), it is difficult to relate to the Octave of Christmas. Although currently only two octaves are left in the liturgical calendar, they differ in many respects. The question arises: is this a good solution for the faithful of the Catholic Church? Should we not return to other octaves, e.g. the Solemnity of Pentecost? Do the current tables of priority of liturgical days require redrafting? Many doubts arise, followed by questions concerning liturgical regulations. This study was aimed at showing the development and present shape of liturgical octaves. This project was done based on bringing closer the decisions of the popes and the bodies acting on their behalf (congregations) over the centuries. The final chord presents the current regulations and highlights the source of their formation.

PL

Sprawowanie i uczestniczenie w liturgii jest wyrazem wiary ludu Bożego. Liturgia tworzy wspólnotę Kościoła. Kościół hierarchiczny troszczy się o to, by przeżywanie liturgii było jak najbardziej owocne dla wszystkich ochrzczonych, stanowiących kapłański lud Boży. Normy liturgiczne, w tym kalendarze, zmieniały się na przestrzeni wieków. Tym samym zmieniały się akcenty podkreślające wagę poszczególnych wydarzeń religijnych w przełożeniu na obchody liturgiczne. Na ustanawiane prawo nakładał się również zmysł wiary ludu Bożego, który przejawiał się w zwyczajach i tradycji mającej wyraz w obrzędowości ludowej. Przykładem nakładania się przepisów liturgicznych Kościoła i oddolnych inicjatyw zakorzenionych w pobożności ludowej jest m.in. pielęgnowana w Polsce tradycja oktawy uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. XX w. to czas podejmowanych przez Pasterzy Kościoła powszechnego działań reformujących liturgię. Wiele znaków nagromadzonych w niej, które nie były przez uczestników nabożeństw należycie odczytywane, zostały zredukowane. Przyjęto zasadę upraszczania liturgii i redukowania obrzędowości do poziomu czytelności jej znaczenia. Oktawy liturgiczne mają w sobie bardzo mocne przesłanie - wzmocnienie w intensywności i czasie przeżywania treści zawartych w uroczystościach. Często powtarza się, że oktawa to jakby świętowanie samej uroczystości przez następujących osiem dni. O ile to twierdzenie można implikować w przypadku oktawy Paschy, to trudno odnieść je do oktawy Bożego Narodzenia. Mimo że aktualnie w kalendarzu liturgicznym pozostawiono jedynie dwie oktawy, różnią się one od siebie pod bardzo wieloma względami. Pojawiają się pytania: czy to jest dobre rozwiązanie dla wiernych Kościoła katolickiego? Czy nie należałoby wrócić do innych oktaw, np. uroczystości Zesłania Ducha Świętego? Czy aktualnie obowiązujące tabele pierwszeństwa dni liturgicznych nie wymagają przeredagowania? Rodzi się wiele wątpliwości, a za nimi pytań dotyczących unormowań liturgicznych. Niniejsze opracowanie miało za zadanie ukazać rozwój i obecny kształt oktaw liturgicznych. Dokonano tego, przybliżając decyzje papieży i organów działających w ich imieniu (kongregacji) na przestrzeni wieków. W końcowym akordzie przedstawiono aktualne unormowania i naświetlono źródło ich ukształtowania.

3

Msza święta trydencka

100%

Mieczkowski J.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2008

|

vol. 61

|

issue 3

PL

After the Council of Trent the Holy Mass in the Catholic Church was celebrated in the uniform way. These are the most important features of this liturgy: emphasis on following all liturgical rules (instruction of the Missal) related to the place of holding the mass, garment, time, prayers, gestures, and the form of celebrating the holy Mass. The use of Latin was seen as the guarantee of the unity of Church and the purity of faith; one eucharistic prayer – the canon; saying some prayers quietly; directing the prayer to the east; singing the Gregorian chant; the perception of Eucharist as the Sacrifice of Christ; excluding the believers from the active participation in the Mass.

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Studia Paradyskie

1 Dullak K.

1 Mieczkowski J.

1 Szczepaniak J.

1 2022

1 2021

1 2008

Zawartość i katalog rubrycel diecezji krakowskiej z lat 1735-1811 znajdujących się w księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie

Oktawa liturgiczna. Rys historyczny i obowiązujące unormowania

Msza święta trydencka