Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  przestrzeń kulturowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Współczesne procesy globalizacji charakteryzuje niespotykana w historii ludzkości skala przemieszczania się ludzi oraz treści kultury symbolicznej. Zjawiska te poprzez różnorodne formy deterytorializacji, mobilności i wykorzystania procesów wirtualizacji stworzyły nowy rodzaj przestrzeni cywilizacyjnej i kulturowej (Stalder, 2012). Celem niniejszego artykułu jest wskazanie jej cech, których diagnoza, a następnie próba analizy i zrozumienia przełamać musi ograniczenia konceptualne nauk społecznych oraz nauk o kulturze związane z tradycyjnym sposobem jej postrzegania. Artykuł zmierza do wskazania na potrzebę wypracowania zintegrowanej, transgresyjnej i wieloaspektowej teorii przestrzeni. Powinna ona połączyć analizę rzeczywistości realnej, wirtualnej oraz swoiście nowej, hybrydalnej. Metodologią analiz są badania porównawcze odmiennego sposobu istnienia przestrzeni fizycznej oraz symbolicznej odwołujące się do antropologii i socjologii kulturowej. Zbudowana w ten sposób zintegrowana teoria wskazuje na jej nowe możliwości kulturotwórcze i interakcyjne, ale także na nieznane procesy redukcji aksjologicznej, a więc wszystkiego, co daje uczestniczącym w niej ludziom poczucie jej sensu oraz wolę budowania ważnych w niej treści. Taki sposób interpretacji współczesnej przestrzeni mobilności łączy w sobie trzy wymiary analizy, ontologiczną, semiotyczną i aksjologiczną nawiązując do silnie obecnego i wzorotwórczego w tradycji jagiellońskiej teleologicznego komponentu mobilności. Nadawał on wszelkiej wędrówce specyficznie ludzki, pełen nadziei, projektujący ją cel. Artykuł ukazać chce heurystyczną wartość tak konstruowanej teorii w analizie zintegrowanego i transgresyjnego charakteru przestrzeni współczesnych wędrówek.
PL
Ze względu na wyjątkowe walory krajobrazu północnej części Jury Krakowsko- Częstochowskiej, słuszne wydaje się podjęcie działań mających na celu ochronę charakteru lokalnej zabudowy,mającej znaczący wpływ na tworzenie klimatu tego miejsca. Gmina Olsztyn (koło Częstochowy) swój charakter urbanistycznoarchitektoniczny zawdzięcza uwarunkowaniom topograficznym i historycznym jurajskiego pasma. Kamień występujący powszechnie w naturalnym krajobrazie oraz w zabudowie na tym terenie nadał jurajskim miejscowościom specyficzny klimat miejsca, czyniąc je unikalnymi w skali kraju. Wypracowana przez pokolenia konsekwencja w kształtowaniu formy odpowiada za spójny charakter tradycyjnych struktur osiedleńczych. Autor stara się przedstawić istotne elementy architektury regionalnej występującej na terenie gminy Olsztyn.
EN
Due to the exceptional values of the northern landscape of the Cracow- Czestochowa Upland, it seems appropriate to take measures to protect the character of local architecture that has a significant impact on the character of the place. The municipality of Olsztyn (near Czestochowa) owes its urbanarchitectural character owing to the topographical and historical conditions of the Polish Jura range. The stone, commonly found in the natural landscape and in its architecture, has given the local towns an individual atmosphere of the place, making them unique in the country. The generational consequence of shaping the form is responsible for the coherent character of traditional settlement structures. The author tries to present important elements of regional architecture present in the municipality of Olsztyn.
EN
Palimpsest might be used for naming both the land (Warmia and Masuria) and the time period (after the Second World War). It was then that the land was once again “redesigned” with new symbols, names, new architecture with no sign of previous Prussian details and new traditions, connected strongly only to Polish history. After the Germans fled or were deported, new habitants of the region were trying to adapt places of the alien culture to their needs: evangelic churches were transformed into catholic ones, German monuments were destroyed, road signs in German were replaced with ones in Polish, Warmia and Masuria natives were harassed for speaking German language. This article is about destructions of war, government issued orders to de-Germanize the land, quarrels over city designs, adapting monuments to social needs and making use of German palaces and castles.
PL
Palimpsest to przenośnia adekwatna zarówno do przestrzeni, tj. Warmii i Mazur, jak i do okresu – po drugiej wojnie światowej. Wtedy nastąpiło ponowne „zapisywanie” tego terytorium nowymi znakami, symbolami, nazwami, nową architekturą, pozbawioną elementów pruskich, nowymi tradycjami odwołującymi się wyłącznie do polskich fragmentów historii. Po ucieczce, a następnie wysiedleniu Niemców, nowi osadnicy próbowali oswoić obce im kulturowo przestrzenie: zajmowali ewangelickie świątynie, przeznaczając je na miejsca kultu katolickiego, burzyli niemieckie pomniki, zmieniali drogowskazy z niemieckimi nazwami, szykanowali mówiących po niemiecku Warmiaków i Mazurów. W artykule zostanie poruszona kwestia zniszczeń wojennych, rządowych nakazów likwidacji pozostałości niemieckich, sporów o układ architektoniczny miast, adaptowania zabytków na budynki dostosowane do potrzeb społecznych, oswajania zabytków kościelnych, zagospodarowywania poniemieckich pałaców i dworów.
EN
This paper explores and discusses the experimental, critical and self-reflexive changes in the fields of cultural spaces research such as cultural studies, cultural geography and urban studies. It seeks to contribute to current debates on space in the context of epistemological crisis in cultural studies and contemporary urban theory. The key thesis are: 1) Science explores and performs cultural spaces; 2) Cultural studies develop spatial turn, topographical turn and geographical turn; 3) Spatial turn activates trick questions in trans-field research; 4) Urbanisation is a planetary practice of culturalisation. Based on a review of epistemological search on urban space, this article considers how researches have attempted to situate knowledge by suggesting different concepts of space and of the urban. It is note that these concepts often struggle to provide meaningful estimates of important factors of urbanisation. This implies that whilst the study of cultural space remains difficult, epistemologies and methodologies of cultural urban studies can be infiltrate by set at variannce disciplines.
PL
Przedmiotem artykułu są zmiany zachodzące w badaniach nad przestrzeniami kulturowymi wywołane kryzysem teoriopoznawczym w obszarze badań nad kulturą i przebiegające równolegle z dyskusjami dotyczącymi nowych teorii miejskich. W artykule postawiono cztery tezy: 1) nauka poznaje i performuje przestrzenie; 2) studia kulturowe rozwijają zwrot przestrzenny, zwrot topograficzny i zwrot geograficzny; 3) zwrot przestrzenny uaktywnia pułapki w badaniach transdziedzinowych; 4) urbanizacja jest planetarną praktyką kulturalizacji przestrzeni. Wychodząc z założenia, że przestrzeń stanowi nie tylko przedmiot poznania, lecz także konstrukt badań naukowych (zwroty: przestrzenny, geograficzny, topograficzny i ekologiczny), poszukuje się odpowiedzi na pytanie, jakie miejsce zajmują czynniki i przestrzenie kulturowe w nowych epistemologiach miejskości.
6
72%
EN
In the process of shaping the geography as a science there appeared two research trends. One of them is reflected in ongoing scientific specialization and isolation of new disciplines, while the other is characterized by making attempts to synthesize the results achieved by the specialized disciplines. Against this background, this paper is trying to find a frame to synthesize the phenomena through the relations between the natural, socio-economic and cultural elements of geographical space. More and more precise study of the processes of the geographical space is necessary to understand and make rational decisions concerning the transformation of spatial systems.
PL
Bizantyńskie i post-bizantyńskie dziedzictwo kulturowe wysp i półwyspów greckich stanowi wciąż dla większości Europejczyków swoistą białą kartę. W obszarze studiów naukowych tylko nielicznych uczonych spoza Grecji znajdują się artefakty, jak również to, co mogłoby zostać zaliczone do tzw. niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Celem badań było poznanie hierotopii dziedzictwa kulturowego (religijnego) Kefalonii. Interesowała mnie odpowiedź na pytanie, czy na wyspie znajdują się przestrzenie hierofaniczne i hierotopiczne, nasycone w wyobrażeniach mieszkańców wyspy specjalną mocą i wynikającą z nich specjalną kreacją. Poszukiwałam wierzeń dotyczących powstawania tych miejsc, niezwykłych wydarzeń czy też świętych postaci z nimi związanych oraz organizacji przestrzeni w miejscach kultu religijnego Kefalończyków.W artykule wykorzystane zostały wyniki badań naukowych prowadzonych z wykorzystaniem technik jakościowych stosowanych w podejściu emicznym (swobodny wywiad, jawna i niejawna obserwacja uczestnicząca, dokumentacja fotograficzna oraz analiza materiałów wizualnych). Badaniaopierały się również na historycznych i etnograficznych źródłach zastanych oraz na materiałach dostępnych w Internecie. Pokazały one, że w wyobraźni religijnej Kefalończyków ważną rolę odgrywają wyspiarski charakter regionu i obecność żywiołów: morze otaczające ląd i trzęsienia ziemi cyklicznie nawiedzające wyspę. To specyficzne warunki naturalne dały początek lokalnym legendom i hierotypicznym kreacjom miejscom kultu religijnego. Miały też wpływ na wykreowanie panteonu świętych postaci czuwających nad wyspą, których obecność podkreślana jest poprzez specyficzną hiereotopię miejsc kultu religijnego.
EN
The Byzantine and post-Byzantine cultural heritage of Greek islands and peninsulas is still a blank slate for most Europeans. Only a few scholars from outside Greece focus their scientific studies on artefacts and anything which could be considered as so-called intangible cultural heritage of the humanity. The objective of the study was to investigate the hierotopy of the religious heritage of Cephalonia. I was interested in whether the island has hierotopic spaces, saturated with special power and the resulting special creation in the islanders’ minds. I searched for the beliefs about the origins of these places, extraordinary events, or the related sacred figures and organizations of spaces in the places used by Cephalonians for religious worship.The article uses qualitative methods of scientific research applied from the emic perspectives (free interviews, explicit and implicit participatory observation, photographic documentation and analysis of visual material). The research also focused on the secondary (historic and ethnographic) sources as well as on resources available on the Internet.The study has shown that an important role in Cephalonians’ religious imagination is played by the insular nature of the region and the elements: the sea surrounding the land and the earthquakes which cyclically strike the island. These specific natural conditions have given birth to local legends and hierotopic creations of places of religious worship. They have formed the pantheon of the holy figures, whose presence is emphasized by the specific hierotopy of the places of religious worship built on the island.
PL
W prezentowanym artykule podjęto zagadnienia dotyczące relacji pomiędzy zamkniętą przestrzenią muzeum a otwartą przestrzenią publiczną w kontekście promocji sztuki i dziedzictwa kulturowego. Muzeum traktowane jest w nim jako „skrzynia ze skarbem”, a przestrzeń publiczna jako okazja do wyeksponowania skarbu „poza skrzynią”. Autorzy skupili uwagę na sposobach rozszerzenia oddziaływania muzeum do przestrzeni publicznej i zatarcia granic między obiektem muzealnym a jego otoczeniem. Artykuł ma na celu przedstawienie badania empirycznego opartego na podejściu fizjonomicznym, które może okazać się użytecznym narzędziem promocji kultury i sztuki w miejscu kultury określonym przez autorów jako specyficzny typ przestrzeni publicznej. Wyniki badań przedstawiono na podstawie wybranego studium przypadku, czyli strategii rozszerzenia funkcji muzealnych o przestrzeń publiczną, realizowanych w ramach planowanej interwencji miejskiej.
EN
This article presents issues inherent in relations between enclosed space of a museum and open public space in view of promotion of art and cultural heritage. A museum is herein perceived as a "treasure box", whereas public space as a venue, where the treasure can be displayed "outside of the box". The article also focuses on methods that might expand museum functions to public space and might erase the borderlines between a museum facility and its surroundings. The research intended to present an empirical study based on an physiognomic approach. It may prove a useful tool in promoting culture and art in a cultural venue defined by the authors as a specific type of public space. The research results have been presented on the basis of a selected case study, i.e., strategies of expansion of museum functions to include therein public space, implemented within the framework of a planned urban intervention.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.