Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  przeznaczenie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

O (dez)iluzji oraz drogach i bezdrożach przeznaczenia w "Ofierze królewny" Jana Lemańskiego

100%
Ratuszna H.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2016
|
vol. 33
|
issue 3
197-206
EN
The article analyses the phenomenon of identity crisis in a “modern man” (“at the threshold of modernity”). Lemański employs a fairy-tale convention, the result, however, is an anti-fairy-tale (to use Anna Czabanowska – Wróbel’s term). Irony, laughter or grotesque elements suggest that the literary intention of the author of Bajki was an interesting commentary on reality (critics, including Zenon Przesmycki, pointed the renaissance of fairy tales found in modernist literature). Lemański’s work is characterised by a somewhat careless approach to the form, which becomes the principle describing the world represented. The theme of destiny, the topos of wandering as well as initiation themes match the fairy-tale convention, albeit processed in an interesting way.
2
Publication available in full text mode
Content available

Wobec fatalizmu Losu (Stanisław Wyspiański „Klątwa” – John Millington Synge „Jeźdźcy do morza”). Szkic

86%
Olszewska M. J.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2016
|
vol. 33
|
issue 3
255-278
EN
The article presents an analysis of two literary works – Klątwa [Curse] by Stanisław Wyspiański (1869–1907) and the Riders to the Sea by John Millington Synge (1871–1909), examined in the context of elements characteristic of ancient tragedy the present in their structure. As a result, although both plays are set in the countryside, they go beyond the naturalistic convention and are more reminiscent of tragic miniatures. They employ the poetics of maximum condensation. Both Klątwa and Riders to the Sea are a modern reading of ancient tragedy, consistently recognised by the authors to be the highest form of playwriting. Wyspiański’s and Synge’s characters are struggling with the real world, with the difficulties of everyday life, but also with the world transcendent to their consciousness, which turns out to be incomprehensible and terrifying at the same time, where forces of Fate rule, to which man is vulnerable. Synge’s heroine surrenders to fate, while the character in Klątwa stands up for herself and fight. Each of them defends her human dignity in her own way.
3
Publication available in full text mode
Content available

Wobec fatalizmu Losu (Stanisław Wyspiański „Klątwa” – John Millington Synge „Jeźdźcy do morza”). Szkic

81%
Olszewska M. J., Uniwersytet Warszawski I. L. P., mj.olszewska@uw.edu.pl
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2016
|
vol. 33
|
issue 3
EN
The article presents an analysis of two literary works – Klątwa [Curse] by Stanisław Wyspiański (1869–1907) and the Riders to the Sea by John Millington Synge (1871–1909), examined in the context of elements characteristic of ancient tragedy the present in their structure. As a result, although both plays are set in the countryside, they go beyond the naturalistic convention and are more reminiscent of tragic miniatures. They employ the poetics of maximum condensation. Both Klątwa and Riders to the Sea are a modern reading of ancient tragedy, consistently recognised by the authors to be the highest form of playwriting. Wyspiański’s and Synge’s characters are struggling with the real world, with the difficulties of everyday life, but also with the world transcendent to their consciousness, which turns out to be incomprehensible and terrifying at the same time, where forces of Fate rule, to which man is vulnerable. Synge’s heroine surrenders to fate, while the character in Klątwa stands up for herself and fight. Each of them defends her human dignity in her own way.
4
Publication available in full text mode
Content available

O (dez)iluzji oraz drogach i bezdrożach przeznaczenia w "Ofierze królewny" Jana Lemańskiego

81%
Ratuszna H., Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu W. F., marzenaw@uni.lodz.pl
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2016
|
vol. 33
|
issue 3
EN
The article analyses the phenomenon of identity crisis in a “modern man” (“at the threshold of modernity”). Lemański employs a fairy-tale convention, the result, however, is an anti-fairy-tale (to use Anna Czabanowska – Wróbel’s term). Irony, laughter or grotesque elements suggest that the literary intention of the author of Bajki was an interesting commentary on reality (critics, including Zenon Przesmycki, pointed the renaissance of fairy tales found in modernist literature). Lemański’s work is characterised by a somewhat careless approach to the form, which becomes the principle describing the world represented. The theme of destiny, the topos of wandering as well as initiation themes match the fairy-tale convention, albeit processed in an interesting way.
5
Publication available in full text mode
Content available

W ZDETERMINOWANYM ŚWIECIE. O STOICKIEJ SILE RZĄDZĄCEJ KOSMOSEM

81%
Wiśniewski H.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2016
|
vol. 59
|
issue 2
47-60
EN
Is human life is determinated? On this question I try to answer through the analysis of the Stoic philosophy. The Stoics believed that whole world, including God, is material substance, and every thing has a particle of God. The cosmos is the result of the action of God and exists from one fire to the next. God is the active principle which is understood as Providence (pro,noia) and Fate (ei`marme,nh), and He takes care of the world and directs from the inside. However, there is a difference between Providence and Fate. Divine providence is a power – God extends the providence to the whole world, but fate is a chain of causes.
PL
Czy życie ludzi jest zdeterminowane? Na to pytanie próbuję dać odpowiedź poprzez analizę filozofii stoickiej. Stoicy wierzyli, że cały świat jest tą samą materialną substancją, w tym również Bóg. Kosmos jest wynikiem działania Boga będącego aktywną zasadą, rozumianą jako Opatrzność czy Przeznaczenie. Bóg-Logos troszczy się o cały świat i kieruje nim od wewnątrz. Istnieją jednak różnice pomiędzy rozumieniem przeznaczenia będącego pewnym łańcuchem przyczyn następujących po sobie, a opatrznością, która jest boską mądrością czuwającą nad światem. Wszelkie pozostałe różnice ukazują filozofię stoików jako przemyślany i spójny system logiczno-wierzeniowy.
6
Publication available in full text mode
Content available

Opatrzność i przeznaczenie. Teologiczna refleksja nad rzeczywistością przeznaczenia

81%
Kijas Z. J.
Studia Elbląskie
|
2019
|
vol. 20
201-214
EN
God accompanies man from the beginning, from the moment of birth, and leads him faithfully to the meeting with Himself. God did not leave man without a purpose, he did not make him wander in the desert of the world, but He showed him a clear goal (and this is Destiny), that is, salvation, fellowship with Himself. On the one hand, the incarnation of Jesus Christ is the highest expression of God’s Providence, and on the other, the best ‘commentary’ to understand what Destiny is and to what God calls us. Through His life, words and deeds, and above all through His suffering, death and resurrection, Jesus teaches that everyone’s destiny is eternal happiness in communion with God. This vocation is not a secret known only to God, but through the work of Jesus Christ He made it clear to everyone and calls everyone to Himself. But God not only calls (from above) to fellowship with Himself,but He sent his Son to men to go with them, help them overcome difficulties and the darkness of suffering and death, and finally lead them to salvation. Therefore Destiny is no longer thesecret of God, but rather the ‘secret’ of man; for it depends on man, on his freedom, whether he will open himself to God and accept His grace and receive salvation, or – on the contrary– he will reject the grace and remove himself freely from God’s presence.
PL
Miłość Boga towarzyszy człowiekowi od początku, od chwili narodzenia i prowadzi go wiernie na spotkanie z Sobą. Bóg nie pozostawił człowiek bez celu, nie kazał mu błądzić po pustyni świata, lecz wskazał mu jasny cel (i to jest przeznaczenie), czyli zbawienie, wspólnotę z Sobą. Wcielenie Jezusa Chrystusa jest, z jednej strony najwyższym wyrazem Bożej Opatrzności, z drugiej zaś najlepszym „komentarzem” do zrozumienia, czym jest przeznaczenie, do czego Bóg powołuje człowieka. Przez swoje życie, słowa i czyny, a nade wszystko poprzez swoje cierpienie, śmierć i zmartwychwstanie, Jezus uczy bowiem, że przeznaczeniem każdego człowieka jest wieczne szczęście we wspólnocie z Bogiem. Powołanie to nie jest tajemnicą znaną wyłącznie Bogu, ale przez dzieło Jezusa Chrystusa dał ją poznać wszystkim i wszystkich wzywa do Siebie. Lecz Bóg nie tylko powołuje człowieka do wspólnoty z Sobą, ale posłał do niego swojego Syna, aby szedł razem z nim, pomagał mu przezwyciężać trudności, zwyciężyć ciemności cierpienia i śmierci, i doprowadził do zbawienia. A zatem przeznaczenie nie jest już dłużej tajemnicą Boga, ile raczej „tajemnicą” człowieka; zależy bowiem od człowieka, od jego wolności, czy otworzy się na Boga i przyjmie Jego łaskę i otrzyma zbawienie, czy przeciwnie – odrzuci ją i oddali się dobrowolnie od Boga.
7
Publication available in full text mode
Content available

Sobór w Konstancji wobec Jana Husa i Hieronima z Pragi

81%
Medwid W.
Polonia Sacra
|
2016
|
vol. 20
|
issue 1(42)
157-182
PL
Celem artykułu jest przedstawienie rozwiązania problemu Jana Husa i Hieronima z Pragi przez Sobór w Konstancji. Kwestie obu czeskich teologów pojawiają się trzy razy w dokumentach soborowych. Jana Husa niepokoiło pozostawiające wiele do życzenia życie duchowieństwa, a szczególnie ich zepsucie i chciwość. Mówił także o zepsuciu obyczajów. Był bardzo krytyczny wobec papiestwa i potępiał handel odpustami. Postrzegał Kościół jako Mistyczne Ciało, którego Głową jest Jezus. Nie do przyjęcia była dla niego kara ekskomuniki. Oskarżono go o głoszenie herezji. Jego błędne tezy poruszały tematykę predestynacji, posługi papieża, ekskomuniki i czynów ludzkich. Sobór uznał go za heretyka i osądził. Z kolei Hieronim z Pragi był zaangażowany w powstający ruch narodowy w Czechach i głosił publicznie poglądy Jana Wiklifa. Był zdeklarowanym zwolennikiem Husa. Sobór oskarżył go o przestępstwo błędów i herezji dotyczących religii chrześcijańskiej. Hieronim z Pragi najpierw uznał racje Kościoła katolickiego, ale później zmienił zdanie i odwołał swoje zeznania, zgodę i oświadczenie. Ojcowie z Konstancji ogłosili go heretykiem i ekskomunikowali go.
EN
The purpose of this article is to present the solution to the problem of Jan Hus and Jerome of Prague by the Council of Constance. The issues of both Czech theologians appear three times in the conciliar documents. Jan Hus bother leaving much to be desired lifestyle of the clergy, and at the same time their lust and greed. He spoke about the corruption of manners. In particular, he was critical of the papacy and denounced the trade in indulgences. The church was perceived him as a mystical body whose head is Jesus, the faithful and represent chosen by God righteous. It is not acceptable for him was the punishment of excommunication. He was accused of preaching of the many errors and heresies, and his erroneous thesis raised the questions of predestination, the ministry of the Pope, excommunication and the deeds of men. The Council judged him and found as a heretic. In turn, Jerome of Prague was involved in the emerging national movement in the Czech Republic and proclaimed publicly the views of J. Wycliffe, and he was an outspoken supporter of Hus. Council accused him of the crime of error and heresy regarding the Christian religion. First, he made a real explanation of recognizing the Catholic Church, but later he changed his mind and recanted his confession, consent and statement. Fathers of Constance declared him a heretic and excommunicated him.
8
Publication available in full text mode
Content available

Wkład chrześcijaństwa w formowanie idei wolności w kulturze europejskiej na tle wybranych poglądów starożytnych i nowożytnych

81%
Chaberek M.
Logos i Ethos
|
2018
|
vol. 48
|
issue 2
EN
This article presents the development of the idea of freedom in Western Culture. The substantial motif of the whole text concerns positive influence of Christianity on the evolution of the idea of freedom within European thought. There are four general shifts in understanding freedom in Christianity: (1) the denial of fatal destiny, (2) the overcoming of slavery, (3) the restoration of equality between man and woman, (4) the development of adequate anthropology, based on new understanding of God and religion. European culture came to the deepest understanding of freedom thanks to the inspirations coming from the Christian revelation. The formulation of the liberal concepts – even if they opposed the Christian position – was possible thanks to Christianity.
PL
Artykuł omawia rozwój pojęcia wolności w kulturze zachodniej. Istotnym motywem jest uwzględnienie pozytywnego wpływu chrześcijaństwa na rozwój idei wolności w obrębie myśli europejskiej. Chrześcijaństwo umożliwia (1) odrzucenie wszechobecnego fatum, (2) przezwyciężenie niewolnictwa, (3) przywrócenie równości kobiety i mężczyzny, (4) zbudowanie bardziej adekwatnej antropologii w oparciu o nowe rozumienie Boga i religii. Kultura europejska doszła do najpełniejszego rozumienia wolności dzięki inspiracjom płynącym z objawienia chrześcijańskiego, a sformułowanie liberalnych koncepcji wolności – nawet gdy stawały w opozycji do ujęcia chrześcijańskiego – było możliwe tylko dzięki pojęciom odkrytym za sprawą chrześcijaństwa.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.