Search results

1

How to Make a World

100%

Hasker W.

Roczniki Filozoficzne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 3

35-53

EN

This paper investigates two modalities in which a complex task can be accomplished, here termed meticulous control and purposeful randomness. The paper considers which of these better describes the divine creation of the universe, as we know that creation through science. The paper also considers the bearing of this question on views about divine providence, including Łukasiewicz’s “open probabilistic theism.”

PL

Jak stworzyć świat W tym eseju analizuję dwie modalności, dzięki którym można zrealizować złożona zadanie – nazywam je szczegółową kontrolą i celową przypadkowością. Rozważam, która z nich lepiej opisuje stworzenie przez Boga wszechświata, w świetle tego, co wiemy o stworzeniu na podstawie nauki. Badam również związek między tym zagadnieniem a poglądami na temat boskiej Opatrzności, w tym „otwartego teizmu probabilistycznego”, który proponuje Łukasiewicz.

2

Wariacja i reguły gry w Stopniach na Parnas

81%

Dionísio J.

Forum Poetyki

|

2020

|

issue 21

EN

The article, inspired by Daniel Ferrer’s view of genetic variation as a process built of many interconnections, rather than a series of free operations subordinated to other operations, presents literary genesis as a game of variation. The rules of the game can only be tentatively discern by identifying its components from text and document. In the article, I devote special attention to the analysis of variations in absentia, i.e. a situation in which, although only one version of the text is written, it can be compared with a version that is closer to the reader (or more expected). Variation in absentia is essential for analyzing both textual and material aspects of the writing process (e.g. page layout changes, pen changes, replacing writing aids). In this article, I follow this kind of variation from the sketches of Os Degraus do Parnaso (The Steps to Parnas), a collection of essays by the versatile writer and analytical philosopher M.S. Lourenço (1936–2009). Accurate interpretation of textual and material constants and variables, in terms of spelling and the use of writing tools, leads to the conclusion that cases in the text (elements that, according to W.W. Greg, affect only formal presentation) are not always accidental in literary genesis.

PL

Artykuł, zainspirowany poglądami Daniela Ferrera na genetyczną wariację jako proces zbudowany z wielu powiązań, a nie serię wolnych operacji podporządkowanych innym operacjom, przedstawia literacką genezę jako grę wariacji. Reguły gry można jedynie wstępnie rozpoznać po zidentyfikowaniu jej składników wynikających z tekstu i dokumentu. W artykule szczególną uwagę poświęcam analizie wariacji in absentia, czyli sytuacji, w której choć zapisana jest tylko jedna wersja tekstu, można zestawić ją z wersją, która będzie bliższa czytelnikowi (bądź bardziej oczekiwana). Wariacja in absentia jest istotna dla analizy zarówno tekstowych, jak i materialnych aspektów procesu pisania (np. zmiany układu na stronie, zmiany długopisu, zastąpienia pomocy pisarskich). W artykule śledzę ten rodzaj wariacji na podstawie szkiców Os Degraus do Parnaso (Stopnie na Parnas), kolekcji esejów wszechstronnego pisarza i analitycznego filozofa M.S. Lourenço (1936–2009). Dokładna interpretacja tekstowych oraz materialnych stałych i zmiennych, w zakresie pisowni i użycia narzędzi pisania, prowadzi do wniosku, że przypadki w tekście (elementy, które według W.W. Grega wpływają jedynie na formalną prezentację) nie są zawsze przypadkowe w genezie literackiej.

3

Próba analizy typologii racji Thomasa Nagela z uwzględnieniem kategorii archetypu

81%

Wojtanowska W.

Logos i Ethos

|

2018

|

vol. 48

|

issue 2

EN

The article is an attempt to look at Thomas Nagel’s proposed typology of reasons for action in the light of the theory of archetypes, carried out in order to investigate whether the category of archetype can contribute to a better understanding of particular types of reasons. The article uses the results of research on the meaning of archetypes in philosophy carried out by Alina Motycka, and takes into account the critical remarks against the legitimacy of using the archetype which were put forward by Stanisław Lem. References to the observations of the above philosophers allowed for a balanced position on this issue, which recognizes the usefulness of archetypes to a deeper understanding of human nature but at the same time emphasizes that their normative potential is limited, not only due to their randomness, but also because there is no algorithm which would allow to draw direct conclusions about norms and values on the basis of existing archetypes.

PL

Artykuł jest próbą spojrzenia na zaproponowaną przez Thomasa Nagela typologię racji do działania w świetle teorii archetypów, w celu wstępnego zbadania, czy kategoria archetypu może przyczynić się do lepszego rozumienia poszczególnych typów racji. W artykule wykorzystane zostały badania nad znaczeniem archetypów w filozofii przeprowadzone przez Alinę Motycką oraz uwagi krytyczne, które przeciwko zasadności posługiwania się kategorią archetypu wysunął Stanisław Lem. Odniesienia do spostrzeżeń powyższych filozofów pozwoliły na zajęcie wyważonego stanowiska. Z jednej strony uwidacznia się przydatność archetypów do pogłębionego rozumienia natury i kondycji człowieka, a z drugiej strony, nie można zaprzeczyć, że ich potencjał normatywny jest ograniczony, nie tylko ze względu na wpisaną w nie przypadkowość, ale również dlatego, że nie istnieje algorytm, który by w sposób jednoznaczny pozwalał na wysuwanie twierdzeń dotyczących norm i wartości w oparciu o istniejące archetypy.

Refine search results

1 Forum Poetyki

1 Logos i Ethos

1 Roczniki Filozoficzne

1 Dionísio J.

1 Hasker W.

1 Wojtanowska W.

2 2020

1 2018

How to Make a World

Wariacja i reguły gry w Stopniach na Parnas

Próba analizy typologii racji Thomasa Nagela z uwzględnieniem kategorii archetypu