Search results

1

Instytucja przysięgi prezydenta w polskim porządku prawnym

100%

Maroń G.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 2 (10)

159-192

PL

Przysięga Prezydenta to uroczyste oświadczenie składane wobec Zgromadzenia Narodowego, w którym głowa państwa przyrzeka dochować wierności postanowieniom Konstytucji, strzec niezłomnie godności Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli mieć zawsze za najwyższy nakaz. Przysięgę złożyli wszyscy prezydenci Polski, od Gabriela Narutowicza w 1922 r. do Bronisława Komorowskiego w 2010 r. Na przestrzeni 90 lat zmieniała się rota przysięgi oraz jej forma. W dwudziestoleciu międzywojennym prezydencka przysięga miała charakter religijny, co było artykułowane słowami „Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu w Trójcy Świętej Jedynemu”. Po drugiej wojnie światowej, w latach 1947-1952, przysięga częściowo utraciła swój sakralny wymiar, chociaż jej rotę wciąż kończyła obligatoryjna religijna inwokacja. Obecnie, a dokładnie od 1992 r. świecka przysięga może być opcjonalnie zwieńczona zdaniem „Tak mi dopomóż Bóg”. Prezydencka przysięga jest szczególnym rodzajem instytucji prawnej, w której krzyżują się wpływy różnych systemów normatywnych. W instytucji tej prawo łączy się z moralnością, religią i zwyczajem. Prawna doniosłość prezydenckiej przysięgi przejawia się przede wszystkim w tym, że zaprzysiężenie jest koniecznym warunkiem do objęcia urzędu głowy państwa. Naruszenie przysięgi może być natomiast jedną z – bo raczej nie jedyną – podstawą pociągnięcia Prezydenta do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunał Stanu. Zaprzysiężenie jest najważniejszym elementem prezydenckiej inauguracji. Oficjalny harmonogram pierwszego dnia kadencji głowy państwa obejmuje ponadto przejęcie zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi oraz przekazanie insygniów dwóch najwyższych rangą polskich orderów (Order Orła Białego i Order Odrodzenia Polski). Charakter prywatny posiada z kolei udział Prezydenta w tym dniu w uroczystej mszy świętej w warszawskiej archikatedrze. Charakterystyka instytucji prezydenckiej przysięgi wymaga wzięcia pod uwagę obok litery prawa także jej praktyki. Analiza materiału normatywnego musi iść w parze z empirycznym studium przypadków.

EN

The President’s oath of office is a solemn declaration taken in the presence of the National Assembly by which a new head of state swears to be faithful to the provisions of the Constitution; to steadfastly safeguard the dignity of the Nation, the independence and security of the State, and also that the good of the Homeland and the prosperity of its citizens shall forever remain his supreme obligation. The oath of office has been taken by all Presidents of the Republic of Poland, from Gabriel Narutowicz in 1922 to Bronisław Komorowski in 2010. Over the span of 90 years the words and the form of the oath of office were subject to changes. In the interwar period, the President’s oath of office was religious in nature and was articulated in following words „I swear to Almighty God, One in the Holy Trinity”. After World War II, i.e. between 1947 and 1952, the President’s oath of office partially lost its sacral dimension, although it was still ended with obligatory Invocatio Dei. Nowadays, namely from 1992, secular oath of office may also be optionally taken with the additional sentence „So help me, God”. President’s oath of office is an example of a specific type of legal institution that originated from interaction between different normative systems. This institution combines law with morality, religion and custom. Legal relevancy of the President’s oath of office reveals itself in the fact that swearing-in is a condition which President has to fulfill to take over the office. Whereas infringement of the oath of office can be one of the grounds, rather than the only ground, for Presidential impeachment before The Tribunal of State. Swearing-in is a crucial element of Presidential inauguration. Official schedule of the first day of the Presidential term also contains taking control of the Armed Forces and receiving insignia of the two highest polish orders (The Order of the White Eagle and The Order of Polonia Restituta). The President also participates in the Eucharist held in the Archcathedral in Warsaw, which is rather a private ceremony. Characteristic of the given institution requires not only the analysis of the law but also its practice. Analysis of statues and other normative acts should be accompanied by empirical case study.

2

Nauka Gracjana o świadkach

61%

Burczak K.

Studia Prawnicze KUL

|

2022

|

issue 1

91-110

EN

The research subject of this paper focuses on Gratian’s Decretum in respect of witnesses institution in both criminal and civil cases. The aim of the conducted analyses of Gratian’s legal texts and his dicta was to confirm the hypothesis on the institution of witnesses. The Decretum includes both texts of canon law and Roman Law since canon law has used complementarily principles of Roman Law in several aspects of procedural law, including the rules on witnesses. In the process of analysis of the legal texts several research methods were used: historical and legal, along with a dogmatic and legal method. As the result the hypothesis was confirmed that the institution of witnesses in both canon law and in the norms of Roman Law present in Gratian’s Decretum generally sets the same requirements for witnesses in both systems, except for the elements that differentiate canon law procedure. In addition, canon law proceedings never allowed the evidence to be introduced by trial by ordeal: neither ordeal by hot water nor by hot iron. Gratian in the Decretum has included the achievements of Roman and canonical jurisprudence up to the 12th century. His teachings on witnesses reflect the concern of the Roman and church judiciary to observe a lawful trial procedure, find the truth about the incident and issue a fair verdict. His views on witnesses, apart from obvious outdated standards, are still valid today.

PL

Przedmiotem badań przedstawionych w artykule jest Dekret Gracjana w aspekcie instytucji świadka w procesach zarówno cywilnych, jak i karnych. Celem przeprowadzonych analiz tekstów prawnych oraz dicta Gracjana było uzyskanie potwierdzenia dla przyjętej hipotezy badawczej dotyczącej instytucji świadka. W Dekrecie obecne są teksty prawne zarówno prawa kanonicznego, jak i rzymskiego. Prawo kanoniczne posiłkowało się prawem rzymskim w zakresie wielu instytucji procesowych, również instytucji świadka. Metody badawcze, którymi posłużono się w analizie tekstów prawnych, to metoda historycznoprawna oraz dogmatycznoprawna. W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzono przyjętą hipotezę badawczą, że instytucja świadka zarówno w prawie kanonicznym, jak i w normach prawa rzymskiego obecnych w Dekrecie cechuje się zasadniczo takimi samymi wymogami stawianymi świadkom, z zachowaniem elementów różnicujących, specyficznych dla procesu kanonicznego. W procesach kanonicznych nigdy nie wolno było dołączać do przysięgi próby wrzątku lub rozpalonego żelaza. Gracjan zawarł w Dekrecie dorobek jurysprudencji rzymskiej i kanonicznej do XII w. W jego nauce o świadkach odzwierciedla się troska sądownictwa rzymskiego i kościelnego o zachowanie zgodnej z prawem procedury procesowej, dotarcie do prawdy o zdarzeniu i wydanie sprawiedliwego wyroku. Jego nauka o świadkach, poza oczywistymi przestarzałymi normami, pozostaje aktualna do dziś.

3

“Oath of Death” in Practice of Municipal Court of Krzemieniec in the 18th Century

51%

Mikołajczyk M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

EN

Before Poland was partitioned, there had been different laws for each group of society. Gentry, townspeople and peasants had their own laws. In the gentry law (land law) there was a rule that the accused could not be sentenced to death if the private accuser with several other people did not swear that the accused deserves death penalty. The practice of such a swearing existed until 1768. Current researches indicated the lack of such a rule in a municipal law. However, in the city of Krzemieniec in Wołyń the practice was different. Local municipal court required the oath of a claimant in most criminal cases. It is possible to suppose that it was an example of imitating the land law by the municipal law. We do not know if it was an only example of such a practice or whether there were similar situations in other cities of eastern Republic of Poland. This problem requires further researches.

PL

W Polsce do czasów rozbiorów panowała stanowość prawa. Odrębnym prawem posługiwała się między innymi szlachta, mieszczanie, chłopi. W prawie szlacheckim (ziemskim) istniał zwyczaj, zgodnie z którym oskarżony nie mógł zostać skazany na karę śmierci, o ile wcześniej prywatny oskarżyciel wraz z kilkoma innymi osobami nie złożył przysięgi, iż podsądny na taką karę zasłużył. Składanie takiej przysięgi przetrwało aż do 1768 r. Dotychczasowe badania wskazywały na brak takiego zwyczaju w prawie miejskim. Okazuje się jednak, że w leżącym na Wołyniu Krzemieńcu w połowie XVIII w. tamtejszy sąd miejski w większości spraw karnych uzależniał skazanie oskarżonego na śmierć albo wykonanie skazującego na tę karę wyroku od przysięgi strony powodowej. Należy przypuszczać, że naśladowano w tym wypadku rozwiązania przyjęte w prawie ziemskim (szlacheckim). Nie wiadomo jednak, czy mamy do czynienia z wyjątkowym przypadkiem czy też podobnie postępowano w innych miastach na Kresach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Zagadnienie to wymaga dalszych badań.

4

Przysięga w śledztwie allewiacyjnym w Królestwie Polskim w świetle akt powiatowych wieluńskich, zamojskich i łukowskich do 1866 r.

51%

Machut-Kowalczyk J.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2017

|

issue 20

183-203

EN

An oath in the investigation of alleviation played an important evidence role. It was to confirm the accuracy of testimony and the value of damage, which the aggrieved parties had suffered. An oath was taken before the litigious department in the magistrate’s court. The aggrieved parties and witnesses had to make an oath on their previous testimonies, made during administrative investigation. The contents of the oath had claimed the value of the damage. The court drew up a written record from the oath and sent the documents to a district commissar (district governor). After the files had been completed, the district official sent them all to the administrative court, which was obliged to continue the proceedings. The alleviation was impossible without the oath.

PL

Przysięga w śledztwie allewiacyjnymi odgrywała ważną rolę dowodową. Miała potwierdzać rzetelność zeznań, a tym samym – wysokość doznanych przez poszkodowanych strat. Jej wykonanie następowało przed wydziałem spornym sądu pokoju. Poszkodowani i świadkowie składali przysięgę na złożone wcześniej w śledztwie administracyjnym zeznania. Rota przysięgi uwzględniała wysokość doznanych szkód. Sąd sporządzał protokół jej odebrania i odsyłał akta komisarzowi obwodowemu (naczelnikowi powiatu). Po skompletowaniu akt urzędnik obwodowy (powiatowy) przesyłał całość akt do dalszego postępowania sądowi administracyjnemu. Brak przysięgi uniemożliwiał przyznanie allewiacji.

5

Iusiurandum de veritate dicenda w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa

41%

Bartczak A.

Annales Canonici

|

2015

|

vol. 11

63-77

EN

The process of nullity of marriage is to discover the truth about marriage. An oath to tell the truth is inherent in the process of marriage. An oath is the invocation of the divine Name as witness to the truth. It cannot be taken except in truth, judgment and justice (can. 1199 § 1 CIC). In the process of nullity of a marriage, the judge is to administer an oath to the parties to tell the truth or at least to con rm the truth of what they have said unless a grave cause suggests otherwise. The judge is to administer an oath to the witness. An oath to tell the truth is to strengthen the testimony of the parties and witnesses.

PL

Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa to poszukiwanie prawdy o małżeństwie. W fazę dowodzenia wpisuje się pojęcie przysięgi co do mówienia prawdy podczas przesłuchań. Przysięga jest wezwaniem imienia Bożego na świadka prawdy. Zgodnie z Kodeksem z 1983 roku winny ją złożyć strony oraz świadkowie zeznający w sprawie. Przysięga wzmacnia moc dowodową ich zeznań. Taka przysięga ma charakter religijny i jako taka nie jest obligatoryjna. Niemniej prawodawca wymaga, aby osoba odmawiająca złożenia przysięgi w takiej formie zobowiązała się mówić prawdę. W ten sposób widać, że prawda jest entelechią tego procesu.

6

„Nie będziesz brał imienia Pana Boga twego nadaremno”. Aktualność Dekalogu

41%

Łużyński W.

Studia Gdańskie

|

2018

|

issue 42

119-131

PL

Imię Jahwe „Jestem, który Jestem” wyraża istotę Boga. W sensie biblijnym oznacza Boga, który „jest” ze swoim ludem. W sensie filozoficznym oznacza pełnię istnienia. W Starym Testamencie imię to zostało objawione Mojżeszowi. W Nowym Testamencie objawieniem imienia Bożego jest Jezus – Jehosua: Jahwe jest zbawieniem. Jezus używa formuły objawieniowej „Ja jestem”, identyfikując się ze swoim Ojcem i wskazując na swoje mesjańskie posłannictwo. Objawieniem imienia Bożego jest Modlitwa Pańska, w której Bóg jest określony jako Ojciec, wiąże się również z nim jedno z wezwań modlitwy będące prośbą o uświęcenie imienia Bożego. Przykazanie nakazuje szacunek dla imienia Bożego i całej rzeczywistości sakralnej. Zabrania ono używania go do błahych spraw, a tym bardziej do składania kłamliwych przysiąg lub wypowiadania przekleństw. Imię Boże powinno być wzywane z najwyższym szacunkiem, w czasie modlitwy z rozwagą i sprawiedliwością.

EN

The name “I am who I am” expresses the essence of God. In a biblical sense, it signifies God who is with His people. In a philosophical sense, it denotes the fullness of existence. In the Old Testament the name is revealed to Moses, whereas in the New Testament, the revelation of the name of God is Jesus – Yeshua: “Yahweh is salvation”. Jesus uses the revelational formula “I am” identifying with His Father and indicating His messianic mission. God’s name is revealed in The Lord’s Prayer, in which God is described as the Father, and in which also one of the supplications is a request for the name of God to be revered. The second commandment commands respect for God’s name and for the whole sacred reality. It forbids using the name in vain, in particular by taking a false oath or by swearing. The name of God should be called on with the highest respect in prayer, with prudence and justice.

Refine search results

1 Annales Canonici

1 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 Studia Gdańskie

1 Studia Iuridica Lublinensia

1 Studia Prawnicze KUL

1 Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

1 Bartczak A.

1 Burczak K.

1 Machut-Kowalczyk J.

1 Maroń G.

1 Mikołajczyk M.

1 Łużyński W.

1 2022

1 2018

1 2017

1 2016