Search results

1

Krytyka władzy autorytarnej w Polsce 1926-1939 na łamach pism Stanisława Strońskiego

100%

Piotrowski J.

Horyzonty Polityki

|

2020

|

vol. 11

|

issue 35

11-27

EN

RESEARCH OBJECTIVE: Analysis of the writings by Stanisław Stroński critical about authoritarian government in Poland under Piłsudski’s rule. Indicating its strong and weak points on the basis of specific examples. Confrontation of the authoritarian government criticism with the available literature. Critical evaluation of publicist accusations. RESEARCH PROBLEM AND METHODS: What elements of authoritarian government criticism did Stroński emphasize? Which of them are of temporary (limited to the current era), and which of universal character? Comparison of publicist arguments of both sides of political debate. Confrontation of the formed accusations with relevant literature and available historical sources. Formulating conclusions based on critical analysis of the sources. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Analysis of internal and ex‑ ternal policy of the contemporary government based on monographic works, autobiographies, diaries of politicians mentioned by the Author; and historical sources e.g.: Protokoły posiedzeń Rady Ministrów, Dzienniki czynności prezydenta etc. Specification and evaluation of critical remarks validity (confirmation or rejection) – according to the source criticism art. RESEARCH RESULTS: The areas of authoritarian government criticism include those referring to particular historical era (e.g. seizing power by coup d’état ) and some presumably universal elements indicating quasi authoritarian governing model. CONCLUSIONS, RECOMMENDATIONS AND INNOVATIONS: The principal recommendation is pointing at Stanisław Stroński writings – the significant historical source, rarely used by political scientists in scientific discourse.

PL

CEL NAUKOWY: Analiza pism Stanisława Strońskiego zawierających krytykę władzy autorytarnej w Polsce przedwrześniowej. Wskazanie silnych i słabych stron tej krytyki na podstawie konkretnych przykładów. Konfrontacja krytyki władzy autorytarnej z dostępną literaturą na ten temat. Krytyczna ocena stawianych zarzutów natury stricte publicystycznej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Jakie elementy krytyki władzy autorytarnej Stroński uznawał za najważniejsze? Które z nich mają charakter doraźny (charakterystyczny jedynie dla opisywanej epoki), a które ewentualnie możemy uznać na uniwersalne/ponadczasowe? Zestawienie argumentów publicystycznych z obu stron politycznego sporu, konfrontacja sformułowanych zarzutów z literaturą przedmiotu oraz dostępnymi źródłami historycznymi, wnioskowanie na podstawie krytycznej analizy wykorzystanych materiałów. PROCES WYWODU: W tekście dokonuję zestawienia ostrej krytyki publicystycznej z obiektywną literaturą przedmiotu w postaci licznych opracowań naukowych, wspomnień i dzienników wymienionych przez autora osób, wreszcie także źródeł historycznych jak: Protokoły posiedzeń Rady Ministrów, Dzienniki czynności prezydenta itp. Poprzez krytyczną analizę sformułowanych zarzutów w różnych obszarach życia publicznego staramy się doprecyzować i ocenić zasadność sformułowanych uwag krytycznych, potwierdzić je lub odrzucić – zgodnie ze sztuką krytyki źródeł, zarówno w odniesieniu do ówczesnej sytuacji wewnętrznej państwa polskiego, jak i jego polityki zagranicznej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wśród obszarów krytyki władzy autorytarnej możemy z całą pewnością wskazać dziedziny charakterystyczne dla określonej epoki historycznej (np. przejęcia władzy drogą zbrojnego zamachu stanu), jak również dostrzegamy pewne elementy, które mogą mieć charakter ponadczasowy, a wskazują niekiedy na autorytarny model sprawowania władzy. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zasadniczą rekomendacją jest zwrócenie uwagi na istotne źródło historyczne, jakim są pisma Stanisława Strońskiego, dotąd rzadko wykorzystywane w dyskusjach naukowych toczonych przez politologów.

2

Fronda. Rozłam w Stowarzyszeniu PAX w 1955 roku. (Geneza – przebieg – konsekwencje)

89%

Sikorski T.

Dzieje Najnowsze

|

2018

|

vol. 50

|

issue 1

PL

Artykuł stanowi próbę wielopłaszczyznowego ukazania podłoża wewnątrzśrodowiskowego konfliktu w Stowarzyszeniu PAX, który w 1955 r. doprowadził do poważnego w skutkach rozłamu. W pierwszej części tekstu skoncentrowano uwagę na genezie grupy, która opuści PAX. W drugiej części artykułu dokonano analizy procesu wewnętrznej dekompozycji Stowarzyszenia PAX, który doprowadził do opuszczenia jego szeregów przez tzw. frondę. Omówiono zarówno podstawowe źródła konfliktu, jak też przebieg wewnętrznego sporu, z uwzględnieniem optyki dwóch stron konfliktu. The article is an attempt at multi-faceted presentation of the underlying causes of the internal conflict within the PAX Association, which in 1955 led to a split with serious consequences. The first part focuses on the origins of the group which would leave PAX. The second part is and analysis of the process of internal decomposition of the PAX Association, which led the so-called Fronde to leave its ranks. The text discusses both the basic causes of the conflict, and its internal course, seen from the both sides.

3

Publicystyka Heleny Lemańskiej – przypadek Polskiej Kroniki Filmowej w latach 1949–1967

89%

Jędrzejski Ł.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2022

|

issue 1(12)

123-144

EN

The Polish Film Chronicle in the times of mass information falling in the years after the end of World War II gave the opportunity to formulate a message addressed to specific groups of recipients. Its reception was one of the components of the life of social groups and individual recipients who could become addicted to watching the message formulated by the aforementioned medium. The chronicle, which was part of the mass media system, had a direct impact on its recipients in the processes of socialization of education and self-education. PKF became and remains an interesting source of knowledge about the functioning of the People’s Republic of Poland. It is also an extremely valuable film document reflecting the style of the political discourse of the time, moreover, it is a historical document that allows to reproduce the features of the then styles of political press journalism.

PL

Polska Kronika Filmowa w czasach umasowienia informacji przypadających na lata po zakończeniu II wojny światowej dawała możliwość formułowania przekazu skierowanego do konkretnych grup odbiorców. Jej recepcja należała do części składowych życia grup społecznych i odbiorców indywidualnych, którzy mogli uzależnić się od oglądania przekazu formułowanego przez wspomniane medium. Kronika będąca elementem systemu mediów masowych miała bezpośredni wpływ na jej odbiorców w procesach socjalizacji edukowania i samoedukowania. PKF stała się i pozostaje nadal interesującym źródłem wiedzy o funkcjonowaniu PRL. Stanowi również niezwykle cenny dokument filmowy odwzorowujący styl ówczesnego dyskursu politycznego, ponadto jest dokumentem historycznym pozwalającym odwzorować cechy ówczesnych stylów prasowej publicystyki politycznej.

4

Tradycja rękopiśmienna „Rokoszu gliniańskiego” w XVII–XVIII w.

89%

Matwijów M.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2017

|

vol. 55

PL

Handwritten tradition of the Gliniany Rebellion, the seventeenth–eighteenth centuriesThe Rokosz gliniański (The rebellion of Gliniany) is one of the most popular political texts of the noble Commonwealth of the seventeenth and eighteenth centuries, as is evidenced by the number of 189 copies I have established, including 177 that have still been preserved. The text describes a ﬁctitious rebellion of the nobles that allegedly took place in 1379 near Gliniany, where the nobility was supposed to punish with death several or a dozen or so senators who had acted against the interests of Poland and the Polish nobility. Popularity of this text was caused by its ideological message, justifying the legal basis of the noble “Golden Freedom” and suggesting to the nobility the way to solve conﬂicts with the king and senators supporting him. Neither the actual circumstances of its composition nor its authorship are known. Since the eighteenth century on, it has been assumed in the literature on the subject that the text was written during the so-called Zebrzydowski’s Rebellion of 1606–1608. An analysis of political writings circulating at that time reveals that the myth of the old rebellion of Gliniany was very popular in the period, but no copy has been found that could be dated to the early seventeenth century without reservations. The oldest preserved copies of the Rokosz gliniański could be dated to the 1630s and 1640s at the earliest. An analysis of the occurrence of this text in various collections of public life material from the seventeenth and eighteenth century (manuscripts of the miscellanea and silva rerum types) made it possible to present trends in its popularisation – the apogee of its popularity was in the time of King August II (1697–1733), and its twilight – in the ﬁnal years of the Commonwealth (1772–1795). An analysis of its textual variations revealed also a dominant importance of the text circulation in handwritten copies. And although under the Saxon kings (1707–1763) the Rokosz gliniański was printed four times, from among ca. 65 analysed eighteenth-century copies only ﬁve were made from the printed version. Despite the handwritten copying, the text of the Rokosz gliniański preserved its integrity for 150 years, with changes introduced only to its style and proper names.

5

The image of the “Russian hacker” and cyberphobia of the “digital environment”

71%

Sidorov V. A.

Przegląd Politologiczny

|

2020

|

issue 4

107-114

PL

„Środowisko cyfrowe” postrzegane jest jako nowa sytuacja w świadomości politycznej społeczeństwa, a także źródło ksenofobii w polityce. W kontekście niepewności politycznej na świecie dziennikarstwo staje się narzędziem szerzenia cyberfobii – nowego rodzaju społecznego strachu. Cyberfobia rozumiana jest jako naturalna reakcja świadomości społecznej na nasilenie się nowych rodzajów przestępstw przeciwko jednostce i społeczeństwu z wykorzystaniem technologii „cyfrowych.” Nowa rzeczywistość informacyjna z góry określiła cyberzagrożenia, które pojawiły się w mediach, prowadzące do najgroźniejszej fobii społecznej. To na przykład łączy się z ideą „rosyjskiego hakera” i jego personifikacją jako świata Zła.

EN

The “digital environment” is perceived as a new situation in the political consciousness of the society, as well as a source of xenophobia in politics. In the context of political uncertainty in the world, journalism is becoming a vehicle for spreading cyberphobia – a new type of social fear. Cyberphobia is understood as a natural reaction of public consciousness to the intensification of new types of crimes against the individual and society with the use of “digital” technologies. The new informational reality has predetermined cyberthreats that appeared in the media leading to the most dangerous social phobia. This, for instance, has been combined with the idea of the “Russian hacker” and his personification as the world Evil.

6

Tradycja Reformacji w polskim piśmiennictwie politycznym z 2 połowy XVI i pierwszej połowy XVII wieku

71%

Augustyniak U. A.

Rocznik Teologiczny

|

2018

|

vol. 03

221-258

PL

Tekst ma charakter źródłoznawczy. Jego podstawą źródłową jest szlachecka publicystyka polityczna. Celem było sprawdzenie, jak postrzegano genezę, skutki oraz najbardziej charakterystyczne cechy Reformacji w okresie od pierwszego bezkrólewia do połowy XVII w., ze szczególnym uwzględnieniem apogeum działań kontrreformacyjnych za panowania Zygmunta III Wazy. Autorka podjęła próbę odpowiedzi na kilka podstawowych pytań: 1. Czy i w jakim zakresie sięgano do tradycji reformacji jako ruchu religijnego. 2. Jak głęboko sięgała pamięć historyczna i wiedza o luterańskich początkach Reformacji ludzi, którzy w większości związani byli z reformacją kalwińską. 3. Jakie cechy i skutki reformacji uznawano za najważniejsze dla losów protestantyzmu w Rzeczypospolitej. 4. Jak wykorzystywano odwołania do tradycji reformacji w dyskursie politycznym. 5. Czy przedmiotem zainteresowania publicystów szlacheckich była tylko reformacja polska, czy także dzieje reformacji i protestantyzmu w innych krajach europejskich.

EN

The text is of a research nature. Its source basis is political writing and its aim is to check how the genesis, consequences and most characteristic features of the Reformation were perceived in the period from the first interregnum to the Bar Confederation, with particular emphasis on the apogee of Counter-Reformation activities under the reign of Sigismund III Vasa. Th e author has attempted to answer some key questions: 1. Whether and to what extent the Reformation tradition was referred to as a religious movement. 2. How deeply the historical memory and knowledge of the Lutheran beginnings of the Reformation reached those people who were mostly associated with the Calvinist Reformation. 3. What features and consequences of the Reformation were considered the most important for the fate of Protestantism in the Commonwealth. 4. How references to the Reformation tradition were used in political discourse. 5. Whether it was only the Polish Reformation, or also the history of the Reformation and Protestantism in other European countries, that was the subject of interest to journalists of the nobility.

7

Ewolucja ideowo-polityczna Stowarzyszenia PAX w okresie pierwszych miesięcy „karnawału Solidarności” (sierpień–grudzień 1980)

63%

Sikorski T.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2017

|

vol. 54

99-136

EN

This paper presents political and ideological evolution of PAX Association in the early months of the so-called “Carnival of Solidarność [Solidarity]” (August–December 1980). It concentrates on basic assumptions of ideology and program of progressive Catholics’ movement under continuous leadership of Bolesław Piasecki until the end of World War II and on their modifications after his death. It also focuses on the concept of “socialism of the whole nation”, promoted by the Association, self-government, democratization, widening of the so-called “government base”, and development of common ground for national consensus (from the National Agreement Movement to the Great Coalition). It analyses relationships between PAX Association, independent trade unions (NSZZ “Solidarność”) and government apparatus. According to PAX’s program, “Solidarność” was not just a typical trade union, but a social, nation-wide movement for reclaiming of civil laws. Therefore it was supposed to participate in decision making at government level as an independent being, this creating a new “vertical axis” of state structures. During the period of “Carnival of Solidarność” many PAX members joined independent trade unions. The Association contributed significantly to establishment of trade union structures.

PL

W prezentowanym artykule omówiona została ewolucja ideowo-polityczna Stowarzyszenia PAX w pierwszych miesiącach tzw. „festiwalu Solidarności” (sierpień–grudzień 1980). Przedstawiono podstawowe założenia ideologii i programu ruchu katolików postępowych w okresie, gdy kierował nim nieprzerwanie do zakończenia II wojny światowej Bolesław Piasecki, i ich rewizję po jego śmierci. Skoncentrowano się zwłaszcza na lansowanych przez stowarzyszenie koncepcjach „socjalizmu całego narodu”, samorządności, demokratyzacji, poszerzenia „bazy rządzenia”, wypracowania płaszczyzn do porozumienia narodowego (od Ruchu Porozumienia Narodowego do Wielkiej Koalicji). Analizie poddano również relacje pomiędzy PAX a niezależnymi związkami zawodowymi (NSZZ „Solidarność) oraz aparatem partyjno-rządowym. W programie PAX „Solidarność” nie była typowym związkiem zawodowym, ale społecznym (ogólnonarodowym) ruchem rewindykacji praw obywatelskich, dlatego przewidywano, że powinien on uczestniczyć jako podmiot w podejmowaniu decyzji państwowych, tworząc nową „oś pionową” struktur państwowych. W okresie „festiwali Solidarności” z niezależnymi związkami zawodowymi związało się wielu członków PAX. Stowarzyszenie włączyło się czynnie w pomoc przy zakładaniu struktur związkowych.

Refine search results

1 Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

1 Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

1 Dzieje Najnowsze

1 Horyzonty Polityki

1 Przegląd Politologiczny

1 Rocznik Teologiczny

1 Studia Źródłoznawcze. Commentationes

2 Sikorski T.

1 Augustyniak U. A.

1 Jędrzejski Ł.

1 Matwijów M.

1 Piotrowski J.

1 Sidorov V. A.

1 2022

2 2020

2 2018