Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  racja stanu
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Władza i racja stanu w czasach Renesansu włoskiego i hiszpańskiego

100%
Buchner W.
Horyzonty Polityki
|
2020
|
vol. 11
|
issue 35
89-103
EN
RESEARCH OBJECTIVE: The goal of this article is to present a specific character of the Renaissance political thinking in Italy and its influence on the Spanish political thought at XVIth century. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article presents two – in the opinion of author – principal components of the Renaissance politi‑ cal thought in Italy: the ideas of the reason of State and the balance of powers. It reveals theirs influence on the minds of the Florentine humanists of Quattrocento and Cinquecento, and analyses also theirs effect on the Spanish Habsburgs aspiration to the hegemony. The method applied is the history of ideas. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of the two parts: the first is dedicated to the political thought of the Italian Renaissance, the second one – to the an analysis of its impact on the political strategies of Spain at the time of its hegemony in Europe as the main power, which defended the catholic reason of State. RESEARCH RESULTS: The principal result of analyses is to take notice of the substantial Renaissance concept of the reason of State, which was taking shape in Italy at the epoch before the Council of Trent, and which was focused mainly on the politics limited to the political strategies of the Appenine Peninsula States. In the second part appears a thesis that there were attempts to implant this concept to the Iberic Peninsula, but – owing to the new geopolitical situation and after Italian wars and revival of Thomism – this concept could not be either understood or applicable. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The intention of the article is to show an important moment of the epoch of the late Renaissance, when – owing to the change of geopolitical situation in Europe and to the evangelization of the New World – the Italian ideas of reason of State and of balance of powers have to make room for reasons resulting from the necessity of defending the catholic world against the Protestantism.
PL
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest prezentacja specyfiki myśli politycznej Renesansu w Italii i jej oddziaływania na myśl polityczną w Hiszpanii XVI stulecia. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł prezentuje dwie zasadnicze zdaniem autora komponenty myśli politycznej Renesansu włoskiego: idee racji stanu oraz równowagi sił. Ukazuje ich oddziaływanie na umysły zwłaszcza florenckich humanistów Quattrocento i Cinquecento, a także analizuje wpływ na dążenia do hegemonii hiszpańskich Habsburgów. Metodą w nim zastosowaną jest historia idei. PROCES WYWODU: Artykuł składa się z dwóch części – pierwsza poświęcona jest myśli politycznej Renesansu włoskiego, druga – analizie jej wpływu na strategie polityczne przyjęte w Hiszpanii w okresie jej hegemonii w Europie jako głównej potęgi broniącej katolickiej racji stanu. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zasadniczą konkluzją płynącą z analizy jest zwrócenie uwagi na istotny dla Renesansu koncept racji stanu, który krystalizuje się w Italii w epoce przedtrydenckiej, ogniskując się głównie na polityce ograniczonej do strategii politycznych państw Półwyspu Apenińskiego. W części drugiej pojawia się teza o próbach przeszczepienia tego konceptu na Półwysep Iberyjski, gdzie jednak – w obliczu nowej sytuacji geopolitycznej po wojnach włoskich oraz odrodzenia się tomizmu – nie znajduje on ani zrozumienia, ani zastosowania. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W zamyśle artykułu leży podkreślenie ważnego momentu epoki późnego Renesansu, w którym – wskutek zmiany sytuacji geopolitycznej w Europie i ewangelizacji Nowego Świata – włoskie idee racji stanu oraz równowagi sił muszą ustąpić miejsca racjom wynikającym z konieczności obrony świata katolickiego przed protestantyzmem.
2
Publication available in full text mode
Content available

Dobro wspólne w Konstytucji III RP

89%
Słup P.
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
|
2017
|
issue 7
213-229
PL
Art. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. deklaruje, że Rzeczpospolita Polska stanowi dobro wspólne wszystkich obywateli. Pojęcie dobra wspólnego sięga swoimi korzeniami idei republikańskiej oraz myśli chrześcijańskiej. Co więcej, można wyróżnić dwie różne tradycje myślenia o dobru wspólnym: klasyczną, skupiającą się na dobru wspólnym rozumianym jako warunkach niezbędnych obywatelom do rozwoju oraz etatystyczną, która koncentruje się na interesie państwowym i racji stanu. Te dwie tradycje myślenia o dobru wspólnym mają także swoje normatywne odzwierciedlenie w polskim konstytucjonalizmie. Już w Konstytucji 3 Maja widać pewne nawiązania do klasycznego pojmowania dobra wspólnego. Natomiast tradycja racji stanu wpłynęła przede wszystkim na kształt Konstytucji kwietniowej. Tradycja ta została jednak świadomie porzucona przez ustrojodawcę w Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. na rzecz powrotu do koncepcji klasycznej. Mimo to, konstytucyjna zasada dobra wspólnego nie zawsze jest rozumiana w orzecznictwie w sposób spójny z zamysłem ustrojodawcy. Zrozumienie różnych tradycji ideowych stojących za pojęciem dobra wspólnego wydaje się być istotne dla właściwej praktyki stosowania i stanowienia prawa.
EN
The first article of the Polish Constitution of April 2, 1997, declares that the Republic of Poland is common good to all its citizens. The term - common good is built on two pillars: republicanism and Christian social thought. What is more, two different traditions of thought concerning the common good could be distinguished: the classical one which focuses on the conditions that are necessary for the development of citizens, and the statist one which focuses on the state, its prosperity and the interest of it. Those two traditions have their normative resemblance also in the Polish constitutionalism. Some influence of the first tradition can be noticed in the Constitution of May 3, 1791. The second tradition of the common good is primarily embodied in the April Constitution of Poland, but remains rather abandoned in the current one in favor of the classical view. Nevertheless, the constitutional principle of common good is not always perceived coherently with the will of the constitutional legislator. The understanding of different traditions of thoughts that formulated the category of common weal remains crucial for the practice of law, as well as for the proper legislation.
3
Publication available in full text mode
Content available

Racja stanu Polski w cyberprzestrzeni i cyberbezpieczeństwie

89%
Lewandowski P.
De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności
|
2022
|
issue 1(8)
125-142
PL
Artykuł ma za zadanie rozpocząć dyskusję nad problemem polskiej racji stanu w cyberprzestrzeni. Dlatego założeniem pracy jest odniesienie się do dokumentów strategicznych i wypracowanie na ich podstawie warunków brzegowych dla weryfikacji pojęcia racji stanu w cyberprzestrzeni. Praca dostarcza dwa elementy naukowe. Pierwszym z nich jest propozycja pomiaru na wysokim szczeblu ogólności racji stanu w cyberprzestrzeni przy użyciu narzędzi wywodzących się z realizmu i konstruktywizmu. Drugi to weryfikacja możliwości aplikacji owego narzędzia w stosunku do dokumentów o znaczeniu strategicznym oraz określenie jakościowej racji stanu na zaproponowanym modelu badawczym. Tekst otwiera metodyczne rozważania nad budowa narzędzi do badania racji stanu Polski w obszarze cyberprzestrzeni. Artykuł wskazuje na sekurytyzację jako główny czynnik rozpatrywania racji stanu w cyberprzestrzeni w Polsce połączony z właściwością działań defensywnych.
EN
The aim of the article is to start a discussion on the problem of the Polish reason of state in cyberspace. Therefore the assumption of the work is to refer to strategic documents and to work out on their basis the boundary conditions for the verification of the notion of the reason of state in cyberspace. The work provides two scientific elements. The first one is a proposal to measure at a high level of generality the reason of state in cyberspace using tools derived from realism and constructivism. The second is the verification of the applicability of this tool to documents of strategic importance and the determination of a qualitative reason of state on the proposed research model. The text opens with a methodical consideration of the construction of tools for researching Poland’s reason of state in the area of cyberspace. The article points to securitization as the main factor for considering Poland’s reason of state in cyberspace combined with the property of defensive actions.
4
Publication available in full text mode
Content available

„Upojenie wolnością” i społeczne oraz gospodarcze uwarunkowania odbudowy państwa polskiego w czasie rządów Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego 1918–1922

89%
Gaul J.
Dzieje Najnowsze
|
2019
|
vol. 51
|
issue 1
EN
Po odzyskaniu wolności po 123 latach niewoli Polacy byli „upojeni wolnością”, jak powiedział Józef Piłsudski. W cieniu tej euforii zachodziły na ziemiach polskich ważne procesy społeczne i gospodarcze oraz występowały istotne zagrożenia zewnętrzne i wewnętrzne, które warunkowały odbudowę państwa polskiego w czasie rządów Tymczasowego Naczelnika Państwa (11 XI 1918 – 26 I 1919) oraz Naczelnika Państwa (26 I 1919 – XII 1922). After regaining their freedom after 123 years of subjection, Polish people were “inebriated with freedom”, as Józef Piłsudski said. It was in the shadow of this euphoria that important social and economic processes occurred, together with grave internal and external threats that conditioned the restoration of the Polish state under the Provisional Chief of State (11 November 1918 – 26 January 1919), and the Chief of State (26 January 1919 – December 1922).
5
Publication available in full text mode
Content available

Józef Piłsudski a polska racja stanu (grudzień 1922 – maj 1926)

71%
Gaul J.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2020
|
vol. 27
109-146
PL
Program polityczny marszałka Piłsudskiego od grudnia 1922 do maja 1926 r. kształtowały wymogi polskiej racji stanu – bezpieczeństwo suwerennej Rzeczypospolitej i jej interesy moralne. Do arsenału środków zabezpieczających wojskową rację stanu należały: apolityczne wojsko, niezależny wódz naczelny, zwierzchnictwo prezydenta nad armią, troska o honor służby wojskowej. Polityczna racja stanu wymagała budowy silnego państwa, przedkładania jego dobra ponad partykularne interesy grup społecznych, religijnych czy narodowych, eliminacji zagrożeń wynikających z wadliwych stosunków politycznych i ustrojowych utrwalonych na mocy konstytucji marcowej 1921 r. oraz z dominacji kłamstwa w życiu politycznym. Cywilizacyjna racja stanu wymagała utrzymania europejskości kraju we współpracy z zachodnimi mocarstwami. Racja stanu we wszystkich trzech wymiarach wymagała respektowania imponderabiliów, takich jak prawda, honor, sprawiedliwość, tolerancja. Według Piłsudskiego warunkiem rozwiązania węzła gordyjskiego polityki polskiej było „silne państwo”, które po maju 1926 r. zapewniało mu nieograniczone wpływy. Oznaczało to zakwestionowanie jednego z kanonów polskiej racji stanu: unikania rozwiązań sprzecznych z zasadami i wartościami zachodnimi.
EN
Marshal Piłsudski’s political programme from December 1922 to May 1926 was shaped by the requirements of Polish raison d’État – the security of the sovereign Republic and its moral interests. The array of measures to protect the military raison d’État included: an apolitical army, an independent commander in chief, the President’s authority over the army, and concern for the honour of military service. The political raison d’État required building a strong state, putting its welfare above the particular interests of social, religious or national groups, eliminating threats resulting from deficient political and systemic relations established by the March 1921 Constitution, and from prevalence of deception in political life. Civilizational raison d’État required the maintenance of the country’s European character in cooperation with the western powers. The raison d’État in all three dimensions required the respect of imponderables such as truth, honour, justice and tolerance. According to Piłsudski, the condition for the release of the Gordian knot of Polish policy was a ‘strong state’, which after May 1926 gave him unlimited powers. This meant challenging one of the canons of Polish raison d’État: avoiding solutions contradictory to Western principles and values.
6

Foreign policy in Spanish literature – an introduction to research

71%
Mizerska-Wrotkowska M.
Przegląd Europejski
|
2017
|
issue 2(44)
24-36
EN
The aim of this article is to present a section of Spanish research on the theory of foreign policy of the state against the background of European, American and Latin American arrangements. The publications of Luis V. Pérez Gil and Rafael Calderch Cervery were the basis of the analysis. This article is an introduction to further research. Research problems have been tackled in order to answer the following questions: 1) How do Spanish teachers define foreign policy, and which theorists of international relations do they relate to? 2) What are the phases and goals of foreign policy? 3) How do Spanish scientists define the national interest and which theoretical researchers of international relations do they refer to? The article uses methods of analysing and criticising sources.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie wycinka hiszpańskich badań na temat teorii polityki zagranicznej państwa na tle europejskich, amerykańskich i latynoamerykańskich ustaleń. Źródłem analizy były przede wszystkim publikacje Luisa V. Pérez Gila oraz Rafaela Calducha Cervery. Artykuł ten jest wstępem do dalszych badań. Podjęto problemy badawcze zmierzające do odpowiedzi na następujące pytania: 1) Jak hiszpańscy szkolarze definiują politykę zagraniczną i na których badaczy teorii stosunków międzynarodowych się powołują? 2) Jakie fazy i cele polityki zagranicznej wyróżniają? 3) Jak hiszpańscy naukowcy definiują interes narodowy i na których badaczy teorii stosunków międzynarodowych się powołują? Przy pisaniu artykułu wykorzystano metody analizy i krytyki źródeł.
7
Publication available in full text mode
Content available

Józef Piłsudski a polska racja stanu (grudzień 1922 – maj 1926)

71%
Gaul J.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2020
|
vol. 27
109-146
EN
Marshal Piłsudski’s political programme from December 1922 to May 1926 was shaped by the requirements of Polish raison d’État – the security of the sovereign Republic and its moral interests. The array of measures to protect the military raison d’État included: an apolitical army, an independent commander in chief, the President’s authority over the army, and concern for the honour of military service. The political raison d’État required building a strong state, putting its welfare above the particular interests of social, religious or national groups, eliminating threats resulting from deficient political and systemic relations established by the March 1921 Constitution, and from prevalence of deception in political life. Civilizational raison d’État required the maintenance of the country’s European character in cooperation with the western powers. The raison d’État in all three dimensions required the respect of imponderables such as truth, honour, justice and tolerance. According to Piłsudski, the condition for the release of the Gordian knot of Polish policy was a ‘strong state’, which after May 1926 gave him unlimited powers. This meant challenging one of the canons of Polish raison d’État: avoiding solutions contradictory to Western principles and values.
PL
Program polityczny marszałka Piłsudskiego od grudnia 1922 do maja 1926 r. kształtowały wymogi polskiej racji stanu – bezpieczeństwo suwerennej Rzeczypospolitej i jej interesy moralne. Do arsenału środków zabezpieczających wojskową rację stanu należały: apolityczne wojsko, niezależny wódz naczelny, zwierzchnictwo prezydenta nad armią, troska o honor służby wojskowej. Polityczna racja stanu wymagała budowy silnego państwa, przedkładania jego dobra ponad partykularne interesy grup społecznych, religijnych czy narodowych, eliminacji zagrożeń wynikających z wadliwych stosunków politycznych i ustrojowych utrwalonych na mocy konstytucji marcowej 1921 r. oraz z dominacji kłamstwa w życiu politycznym. Cywilizacyjna racja stanu wymagała utrzymania europejskości kraju we współpracy z zachodnimi mocarstwami. Racja stanu we wszystkich trzech wymiarach wymagała respektowania imponderabiliów, takich jak prawda, honor, sprawiedliwość, tolerancja. Według Piłsudskiego warunkiem rozwiązania węzła gordyjskiego polityki polskiej było „silne państwo”, które po maju 1926 r. zapewniało mu nieograniczone wpływy. Oznaczało to zakwestionowanie jednego z kanonów polskiej racji stanu: unikania rozwiązań sprzecznych z zasadami i wartościami zachodnimi.
8
Publication available in full text mode
Content available

The dilemmas of the Eastern Policy of the Republic of Poland. From dynamic equilibrium to imbalance

63%
Janowski K. B.
Przegląd Politologiczny
|
2014
|
issue 3
119-134
PL
O ile poddać analizie sposób układania przez Polskę stosunków z sąsiadami w regionie, nasuwa się wniosek, iż pozostaje on pod presją syndromów, z którymi zdołały sobie poradzić – bądź odrzucić – kraje Europy. Nadal tedy pozostaje znalezienie się (ugruntowanie) w strefie bezpieczeństwa gwarantowanego integracją z Zachodem, ale równocześnie racjonalne i pragmatyczne ułożenie poprawnych (niekonfliktowych) stosunków ze Wschodem – Rosją, Ukrainą, Białorusią, krajami nadbałtyckimi, osobliwie Litwą. Oznacza to zdolność do racjonalnego i realnego pojmowania interesów narodowych, tj. racji stanu w konkretnych warunkach geopolitycznych – konkurencji, uzyskiwania przewagi bądź zawierania sojuszy czy kompromisów, dokonywania długofalowych wyborów.
EN
In analysing the mode in which Poland settled its relations with Russia, the conclusion comes to mind that Poland remains under the spell of the syndromes which were either disposed of, or dealt with by other European nations. The challenge to solidify Poland’s position within the safety zone that is vouched by the West, while establishing pragmatic, rational and conflict free relationships with the East – Russia, Ukraine, Belarus and the Baltic countries, and particularly Latvia, remains. Thus, the ability to comprehend Polish national interests, or raison d’état, is required, taking into account realistic and rational arguments and the limits of the existing geopolitical situation where competition plays a substantial part. Poland should also take a long-term view securing its competitive advantages, entering into alliances and making compromises.
9
Publication available in full text mode
Content available

O życiu, umysłach i materii - dokąd sięga biopolityka biopolityka?

45%
Falkowski M.
Praktyka Teoretyczna
|
2011
|
vol. 2
87-94
EN
Qe primary aim of this paper is to analysethe limits of biopolitics (both in the strict, spatial-material sense and from the historical point of view).Qe discussion will focus only on the conditions ofgiving an answear to the title question and on theconcept of biopolitics.Qe way Foucault writes history is itself enough tounderstand the genesis and status of biopolitics.Foucault’s method – here reconstructed on the basis ofhis lectures from the seventies – consists of a progressiveexposure of posisitive forces hidden behind everyphenomenon. Every object, every historical event isconstituted in a constellation of forces that function asits genetic elements. Qese powers themselves are bornearlier, usually separately, in abstraction. If they are totake shape, to be realised, they must become related.At the same time, their prior abstractness becomesvisible only from the perspective of their *nal form.A similar view on history one can *nd in Marx’swritings: the historiography always consists of searchingfor genetic elements, powers that constitute a givenphenomenon.Foucault writes the history of realisation diUerently.Qe realisation for him is a principle of transformation.Qe becoming of a concrete is also the becoming ofbiopolitics.
PL
Pierwotne zadanie polegało na tym, by zbadać, dokąd sięga biopolityka (zarówno w ścisłym sensie przestrzenno-materialnym, jak i historycznym). Rozważania dotycząjedynie warunków rozwiązania tytułowej kwestii. Skupiają się na analizie pojęcia „biopolityki”. Już sam sposób uprawiania i pisania przez Foucaulta historii pozwala zrozumieć genezę i status biopolityki. Metoda Foucaulta – rekonstruowana na podstawie wykładów z lat siedemdziesiątych – polega na postępującym odsłanianiu pozytywnych sił kryjących się w każdym zjawisku. Każda rzecz, zdarzenie historyczne konstytuuje się na gruncie pewnej konstelacji sił, będących dlań elementami genetycznymi. Same te siły rodzą się już wcześniej, zwykle osobno, w abstrakcji – potrzeba ich powiązania, aby mogłysię skonkretyzować. Zarazem jednak ta ich uprzednia abstrakcyjność staje się widoczna jedynie z perspektywy formy końcowej. W podobny sposób traktował dzieje Marks: historiogra*a to zawsze poszukiwanie elementów genetycznych, sił współtworzących dany fenomen. Foucault uprawia i przedstawia historię konkretyzacji. Konkretyzacja jest u niego zasadą transformacji. Stawanie się konkretu to zarazem stawanie się biopolityki.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.