Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  racjonalny prawodawca
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Racjonalny prawodawca w świetle potrzeby przeciwdziałania korupcji w administracji publicznej przy pomocy norm prawa administracyjnego o charakterze prewencyjnym

100%
Kozłowska M.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2020
|
vol. 120
|
issue Tom 1
459 - 471
PL
Idea racjonalnego prawodawcy polega na założeniu, że możliwe jest mądre, roztropne i sprawiedliwe stanowienie prawa. Racjonalny prawodawca wyznacza cele możliwe do osiągnięcia przy pomocy prawa oraz używa adekwatnych środków prowadzących do ich osiągnięcia. Korupcja w administracji publicznej jest postrzegana jako jej patologia i utożsamiana z intencjonalnym łamaniem prawa, a także zachowaniami ocenianymi negatywnie z moralnego punktu widzenia, polegającymi na instrumentalnym posłużeniu się prawem przez wykorzystanie jego luk czy niedoskonałości. Racjonalny prawodawca, dostrzegając potrzebę przeciwdziałania korupcji w administracji publicznej, tworzy mechanizmy antykorupcyjne, wykorzystując do tego normy prawa administracyjnego o charakterze prewencyjnym. Do narzędzi przeciwdziałania korupcji w administracji publicznej można zaliczyć: ograniczenie w prowadzeniu działalności gospodarczej, obowiązek składania oświadczeń majątkowych, konkursowość naboru na stanowiska oraz zakaz podległości służbowej między osobami bliskimi.
EN
The idea of a rational legislator is based on the assumption that it is possible to make wise, prudent, and fair law. The rational legislator sets goals that can be achieved by law and uses adequate means to reach them. Corruption in public administration is regarded as its pathology. It is equated with intentional violation of the law, but also with negatively assessing behaviour from a moral point of view, consisting in the instrumental use of law by using its loopholes or imperfections. The rational legislator, recognising the need to counteract corruption in public administration, creates anti-corruption mechanisms using the norms of preventive administrative law. Anti-corruption tools in public administration include limitation of business activity, compulsory submission of property statements, competition by recruitment for public positions and prohibition of subordination between relatives.
2
Content available remote

Samorząd terytorialny w perspektywie sterowania przez racjonalnego prawodawcę

100%
Kusiak-Winter R.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2020
|
vol. 120
|
issue Tom 1
473 - 483
PL
Założenie racjonalnego prawodawcy to nieodłączny element argumentacyjny klasycznej dogmatyki prawniczej i prima facie nie przystaje do koncepcji sterowania, która została wypracowana na gruncie szeroko pojętych nauk administracyjnych i która zajmuje się celowym i zamierzonym kształtowaniem rzeczywistości społecznej. Jednak zwłaszcza w odniesieniu do samorządu terytorialnego, jako podmiotu samodzielnego, działającego w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, rozpatrywanie tej instytucji ze szczególnym uwzględnieniem ambiwalencji podmiotu sterowanego i jednocześnie sterującego otwiera interesującą perspektywę badawczą.
EN
The concept of the rational lawmaker is an inherent part of classic legal dogmatics and, at first glance, does not suit the concept of governance that has been developed in the area of broadly-understood administrative studies and deals with the deliberate and intentional formation of social realities. However, viewing this institution as a controlled and simultaneously controlling entity opens up an interesting research perspective, especially with respect to territorial self-government, as an independent entity operating in its own name and at its own risk.
3
Content available remote

Racjonalny prawodawca wobec zmienności uwarunkowań technicznych. Ustanowienie oraz odesłanie do norm technicznych

84%
Błażewski M.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2020
|
vol. 120
|
issue Tom 1
35 - 42
PL
Koncepcję racjonalnego prawodawcy można odnieść do stanowienia przepisów prawnych inkorporujących normy techniczne lub odsyłających do norm technicznych. Są to dwa narzędzia służące uwzględnieniu postępu technicznego. Przepisy prawa inkorporują normy techniczne, gdy technika jest relatywnie stabilna. Przepisy prawa odsyłają do norm technicznych, gdy rozwój technologii jest znaczny, czego skutkiem jest potrzeba zapewnienia elastyczności tych norm.
EN
The concept of a rational legislator is related to the process of legislation of legal provisions, which incorporate technical standards or refer to technical standards. There are differences between these standards. Legal provisions incorporate technical standards when the technique is relatively stable. Legal provisions refer to technical standards when the development of technology is significant, and the technical standards shall be flexible.
4
Content available remote

Zasady prawidłowej legislacji w kontekście aktów prawa wewnętrznego

84%
Mielczarek-Mikołajów J.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2020
|
vol. 120
|
issue Tom 1
217 - 225
PL
Z reguły racjonalnego prawodawcy wynika tworzenie racjonalnego prawa zarówno powszechnie, jak i wewnętrznie obowiązującego. Tego wymogu nie spełnia akt, który narusza zasady określone w Konstytucji i tym samym nie odpowiada zasadzie demokratycznego państwa prawa i zasady prawidłowej legislacji. Autorka w niniejszym artykule rozważy orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, sądów administracyjnych i powszechnych w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy praktyka wydawania aktów wewnętrznych wskazuje na zachowanie opisanych zasad konstytucyjnych.
EN
The rule of a rational legislator results in the creation of rational law, both universally and internally binding. The above requirement isn’t met by an act which violates the principles set out in the Constitution and thus does not comply with the principle of a democratic state of law and the principle of correct legislation. The author of the article will examine the jurisprudence of the Constitutional Tribunal, administrative and common courts in order to answer the question whether the practice of issuing internal acts indicates the application of the above-described constitutional principles.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kształtowanie się systemu sądowej kontroli orzeczeń dyscyplinarnych w stosunkach służbowych

84%
Kuczyński T.
Roczniki Administracji i Prawa
|
2021
|
vol. specjalny I
|
issue XXI
599-609
EN
Initially, disciplinary liability was not subject to judicial control. The shaping of the judicial control of disciplinary decisions was a long-standing process which was finally established with the entry into force of the constitutional principle right of access to court. A systemic analysis of the provisions in question indicates that the system and functioning of this institution are not based on clear and rational assumptions that meet the postulated criteria of a satisfactory (decent) regulation. Existing provisions often regulate institutional, material and procedural aspects of this control in a different way. This approach to the control system puts the litigant parties (especially the accused) in unjustifiably different procedural situations resulting from different rules of procedure in force in common courts of law and administrative courts.
PL
Początkowo odpowiedzialność dyscyplinarna nie podlegała kontroli sądowej. Kształtowanie się systemu sądowej kontroli orzeczeń dyscyplinarnych było długotrwałym procesem, który został ostatecznie ustalony wraz z wejściem w życie konstytucyjnej zasady prawa go sądu. Systemowa analiza przedmiotowych przepisów wskazuje, że ustrój oraz funkcjonowanie tej instytucji nie opierają się na jasnych i racjonalnych założeniach spełniających postulowane kryteria zadowalającej (przyzwoitej) regulacji. Istniejące przepisy często w odmienny sposób regulują aspekty instytucjonalne, materialne i procesowe tej kontroli. Takie ujęcie systemu kontroli stawia strony (zwłaszcza obwinionych) w różnych, często niesprawiedliwie nierównych sytuacjach procesowych wynikających z odmiennych zasad postępowania obowiązujących w sądach powszechnych i sądach administracyjnych.
6
Publication available in full text mode
Content available

Hierarchisation of Values in Acts of Law Application

84%
Kordela M.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2023
|
vol. 32
|
issue 4
71-79
PL
Tworząc system prawny, racjonalny prawodawca formułuje nie tylko normy prawne, lecz także obowiązujące wartości prawne. Czyni to bezpośrednio (np. poprzez zasady prawa) lub pośrednio (gdy interpretator tekstu prawnego przypisuje działaniu nakazanemu wartość dodatnią, a działaniu zabronionemu – wartość ujemną). Specyfika wartości, a w szczególności ich kolizyjny charakter, powoduje, że jeśli ustawodawca sam nie rozwiąże oczekiwanego konfliktu, musi to zrobić sąd. Powinien to czynić zgodnie ze wzorcem stosowania wartości; wzorcem, który można zrekonstruować analogicznie do wzorca stosowania norm prawnych.
EN
When creating a legal system, a rational lawmaker formulates not only legal norms, but also binding legal values. The lawmaker does so either directly (e.g. through the principles of law) or indirectly (when the interpreter of a legal text assigns a positive value to a prescribed action and a negative value to a prohibited action). The specificity of the values, in particular their collision nature, means that if the lawmaker itself does not resolve the expected conflict, the court must do so. The lawmaker should do this in accordance with the pattern of applying values; a pattern that can be reconstructed analogously to the pattern of applying legal norms.
7
Content available remote

Racjonalny prawodawca — ratunek dla solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy

67%
Zagrobelny K.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2020
|
vol. 120
|
issue Tom 2
549 - 558
PL
Remedium na problemy płatnicze podwykonawców, którzy nie otrzymywali wynagrodzenia za wykonane przez siebie roboty budowlane, miało być wprowadzenie do kodeksu cywilnego solidarnej odpowiedzialności inwestora. Wyrażając zgodę na zawarcie umowy podwykonawczej, miał on odpowiadać solidarnie z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy. Sposób, w jaki został zredagowany przepis art. 6471 k.c., nie pozwalał osiągnąć celów założonych przez prawodawcę, dlatego konieczne stało się odwołanie do paradygmatu racjonalnego prawodawcy. Tylko dzięki temu zabiegowi przepis ten uzyskał akceptowalną, niesprzeczną wewnętrznie treść.
EN
The implementation of joint and several liability of the investor to the Polish Civil Code (CC) was to be a remedy for payment problems of subcontractors that had not received their remuneration for construction works that they had conducted. By agreeing to conclude a subcontracting agreement, the investor was to jointly and severally be liable with the contractor for paying the remuneration of the subcontractor. The manner of drawing up Article 6471 of the CC did not allow for achieving the goals assumed by the employer, thus it was necessary to refer to the paradigm of a reasonable employer. Only then was that provision able to gain an acceptable and internally consistent content.
8
Content available remote

Założenie racjonalnego prawodawcy w polskiej debacie teoretycznoprawnej. Punkt wyjścia i jego krytyka

67%
Bator A.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2020
|
vol. 120
|
issue Tom 1
21 - 34
PL
Koncepcja racjonalnego prawodawcy uznawana jest za jedno z największych osiągnięć polskiej doktryny prawniczej, a założenie racjonalności autora tekstu prawnego — za specyficzną cechę polskiej kultury prawnej. Koncepcja ta bywa jednak również krytykowana za scjentyzm i formalizm, na którym opiera swoją argumentację, a współcześnie dodatkowo za zacieranie granic władzy między polityczną legislatywą (realny prawodawca) a niezależną, apolityczną judykaturą (sędzia korzystający z założenia racjonalnego prawodawcy). Dodatkowego politycznego impetu tej dyskusji nadają obecnie polskie spory wokół reformy sądownictwa. W niniejszym tekście przywołuję historyczną dyskusję naukową, którą wywołało ukazanie się w 1973 roku pracy poznańskiego prawnika, filozofa i metodologa nauki L. Nowaka pod tytułem "Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa". W tezach tej pracy oraz w krytyce, jaką ówcześnie wywołała, dostrzegam przesłanki argumentacji — ukrytej za językiem teoretycznoprawnej debaty — która jest obecna również w aktualnych polskich sporach politycznych o kształt sądownictwa. Uprawdopodabnia to pogląd, że spory o niezawisłość sędziów i niezależność sądownictwa są sporami sięgającymi centrum polskiej kultury prawnej, jej specyfiki wyrażanej przez założenie racjonalności prawodawcy.
EN
The concept of the rational legislator is considered one of the greatest achievements of Polish legal doctrine, and the assumption of rationality of the author of a legal text — as a specific feature of Polish legal culture. However, this concept is sometimes criticised for scientism and formalism, on which it bases its argumentation, and today — additionally — for blurring the boundaries of power between the political legislature (real legislator) and independent, apolitical judiciary (judge using the assumption of rational legislator). An additional political impetus for this discussion is currently being given by Polish disputes over judicial reform. In this text, I recall a historical discussion in jurisprudence that was provoked in 1973 by the work of a Poznań lawyer, philosopher and methodologist of science Leszek Nowak entitled “Legal Interpretation. Study of the methodology of jurisprudence.” In the theses of this work and the criticism it provoked at the time, I can see reasons for the argument — hidden behind the language of jurisprudential debate — which is also present in current Polish political disputes about the shape of the judiciary. This justifies the view that disputes over the independence of judges and the judiciary are disputes reaching the centre of Polish legal culture, its specificity expressed by the assumption of the legislator’s rationality.
9
Content available remote

Wprowadzenie nowego typu spółki kapitałowej (prostej spółki akcyjnej) do kodeksu spółek handlowych a założenie racjonalnego prawodawcy

67%
Wiórek P. M.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2020
|
vol. 120
|
issue Tom 2
527 - 536
PL
Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy wprowadzając nowy typ spółki kapitałowej w postaci prostej spółki akcyjnej, ustawodawca polski postąpił zgodnie z założeniami racjonalnego prawodawcy. Przeprowadzona analiza prowadzi — niestety — do wniosku, że tak się nie stało. Zamiast dokonać punktowej regulacji rozwiązującej rzeczywiste potrzeby środowiska startupowego w postaci chociażby specustawy, została powołana do życia nowa forma spółki kapitałowej, która z uwagi nie tylko na obszerność jej regulacji, lecz przede wszystkim na jej treść, rozsadza w istocie system polskiego prawa spółek, niosąc z sobą wiele ryzyk dla stabilności tego systemu. Dlatego należy postulować, aby de lege ferenda ustawodawca uchylił przepisy ją regulujące.
EN
The purpose of the article is to answer the question whether, when introducing a new type of capital company in the form of a simple joint stock company, the Polish legislator has acted in accordance with the assumptions of a rational legislator. Unfortunately, the analysis carried out in the study leads to the conclusion that this did not happen. Instead of introducing punctual regulations solving the real needs of the startup environment in the form of, for example, a special law, a new form of capital company was created, which, not only because of the extensiveness of its regulation, but above all because of its content, actually breaks the Polish company law system, bringing many risks to the stability of this system. Therefore, it should be postulated that, de lege ferenda, the legislator repeal the provisions governing it.
10
Publication available in full text mode
Content available

Zasada racjonalnego prawodawcy a systemowa regulacja niektórych instytucji prawa pracy

67%
Kuczyński T.
Roczniki Administracji i Prawa
|
2021
|
vol. specjalny II
|
issue XXI
95-106
EN
A systemic review of selected legal institutions of employees’ disciplinary liability leads to the conclusion that the regulation of disciplinary law is not based on rational and logical assumptions. Concerns are raised as to the existence of many statutes that regulate, separately for individual employee groups and, as a rule, differently, functionally identical substantive and procedural institutions of disciplinary liability. Such differences are not explained, by the different times at which individual statutes were enacted and the subject matter differences related to the exercise of particular professions. As for the legislator, a review of the relevant provisions of law indicates that the said regulations do not, in many situations, satisfy the principle of terminological consistency or the requirement of systemic coherence. This applies in particular to norms that, due to their faulty treatment of linguistic issues relating to the rational creation of law, do not meet the requirement of the said adequacy.
PL
Systemowy przegląd niektórych instytucji prawnych odpowiedzialności dyscyplinarnej pracowników prowadzi do wniosku, że regulacja prawa dyscyplinarnego nie opiera się na racjonalnych i logicznych założeniach. Wątpliwości budzi istnienie wielu ustaw normujących oddzielnie dla poszczególnych grup pracowniczych i z reguły w odmienny sposób funkcjonalnie tożsame materialne i procesowe instytucje odpowiedzialności dyscyplinarnej. Odmienności tych nie tłumaczy różny czas uchwalania poszczególnych ustaw i przedmiotowe odrębności związane z wykonywaniem poszczególnych zawodów. Co do prawodawcy, analiza odpowiednich przepisów prawnych wskazuje, że w wielu sytuacjach nie zachowują one zasady spójności terminologicznej lub spójności systemowej. Odnosi się to zwłaszcza do norm, które ze względu na wadliwe traktowanie kwestii językowych związanych z zasadą racjonalnego tworzenia prawa nie spełniają wymogu przedmiotowej adekwatności.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.