Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rana
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Rana w językach świata

100%
Molencki R.
Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość
|
2020
|
issue 1
13-28
EN
In accordance with the saussurean principle of arbitrariness of the linguistic sign the word rana has manifold senses in the languages of the world. From among numerous examples the author pays special attention to the Romance rana ‘frog’ and the Slavonic (in particular Polish) rana ‘wound’. The discussion concerns the earliest attestations of the word in Old Polish, modern phrases and collocations, cross­‍‑linguistic literary and cultural associations and homonyms.
PL
Zgodnie z saussurowską zasadą dowolności znaku językowego słowo rana ma różnorodne znaczenia w językach świata. Spośród licznych przykładów uwagę autora przykuwa przede wszystkim rana romańska, czyli ‘żaba’ oraz rana słowiańska, zwłaszcza polska. Omówione są najstarsze wystąpienia tego słowa w okresie staropolskim, współczesne kolokacje i frazeologizmy, skojarzenia literackie i kulturowe w aspekcie komparatystycznym, a takżehomonimy.
2
Publication available in full text mode
Content available

Rola pielęgniarki w zapobieganiu zakażeniom na oddziale chirurgicznym.

85%
Kuberka I.
Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia
|
2013
|
issue 3
59-64
PL
Problem zakażeń na oddziałach chirurgicznych jest nadal aktualny i stanowi duże wyzwanie dla ekspertów z różnych dziedzin medycyny, w tym również dla pielęgniarek zasadne jest wprowadzanie w oddziałach standardów i algorytmów, gdyż tylko one mogą ujednolicić sposób postępowania z pacjentami leczonymi w oddziałach chirurgicznych i doprowadzić do poprawy jakości opieki oraz ułatwić pielęgniarkom i lekarzom podejmowania czasem trudnych decyzji diagnostyczno-leczniczo-pielęgnacyjnych. W pracy przedstawiono najnowsze standardy zapobiegania zakażeniom na oddziale chirurgicznym.
EN
The problem of infection in surgical wards is still valid and represents a major challenge for experts in various fields of medicine, including nurses. It is reasonable to enter the branch standards and algorithms, as only they can harmonize the treatment of patients treated in surgical departments and lead to improved quality of care and to help nurses and doctors to make difficult decisions in diagnosis, therapy and care. surgery. This paper presents the latest standards for infection control at the surgical ward.
3
Publication available in full text mode
Content available

Człowiek – muzyka – Śląsk. Esej o ranie

71%
Kunce A.
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
|
2023
|
issue 46
11-30
EN
The article (research essay) approaches the Silesian version of the wound. The thing about Jorg is rooted in the idea of Silesian at home and Silesian varieties of anxiety, striving, and sublime looking into the infinite. The house is revealed as a significant cultural and metaphysical structure in which the wounded person trains themselves, returns home, and works through the fall. The accompanying figure of Ȭma hides the knowledge about the gravity of what is absolute, what is in the distance, which should not appropriate life and rule over man. There is something terrifyingly symbolic in Jorg’s fate when he “loses” himself with music, along with Silesia and all that is human. Throwing oneself into the embrace of art and the world, the desire to embrace “everything,” to follow that which hurts, leads to difficulties in reconciling passion and crazy talent with the restraint and precision of the home, but also with keeping a man alive. The bill paid by a man is overwhelming.
PL
Artykuł (esej badawczy) pozwala zobaczyć śląską odmianę rany. Rzecz o Jorgu zostaje zakorzeniona w idei śląskiego zadomowienia, lecz także w śląskich odmianach niepokoju, dążenia i wzniosłości spoglądającej w nieskończoność. Odsłonięty zostaje dom jako niebagatelna konstrukcja kulturowa i metafizyczna, w której poraniony człowiek ćwiczy sobą powrót do domu i przepracowuje upadek. Towarzysząca figura Ōmy kryje wiedzę o ciążeniu tego, co absolutne, co w oddali, co nie powinno zawłaszczać życia i władać człowiekiem. W losie Jorga jest coś przerażająco symbolicznego, gdy „traci się” wraz z muzyką, wraz ze Śląskiem i tym, co ludzkie. Rzucenie się w objęcia sztuki i świata, chęć objęcia „wszystkiego”, pójście za tym, co rani, prowadzi do trudności w uzgodnieniu pasji i szaleńczego talentu z powściągliwością i precyzją domu, ale też z utrzymaniem człowieka przy życiu. Rachunek zapłacony przez człowieka jest przygniatający.
4
Publication available in full text mode
Content available

„Nieziemsko piękna / we wszechświecie rana”. Figura homoseksualisty w wybranych wierszach Tadeusza Różewicza

71%
Tomala K. M.
Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość
|
2021
|
issue 1 (3)
1-21
EN
Homosexuality is not the head subject of Tadeusz Różewicz’s works, but it is worth to pay attention to the unusual model of masculinity, which he presents especially in the case of gays. The author analyses two Różewicz’s poems: Zakatrupiony and Tate Gallery Shop. In these texts high culture art is situated next to the common dirt and ‘shit of the world.’ This contrast is used to present the main characters’ corporeality as problematic and depict their sexuality as stigmatic. Unexpected references to camp aesthetics are adjacent to the turpist ugliness and physiology of death. Różewicz’s interest in the social margin, due to the ‘pop’ tricks like fragment and assembly techniques typical for the fine and visual arts, alludes to the painting and film contexts of poems, as well as to the biographies of the heroes of these texts: Piero Paolo Pasolini and Francis Bacon. It effectively directs the readers’ attention to the problems of contemporary world which are important for the poet.
PL
Tadeusz Różewicz nie poświęca homoseksualizmowi naczelnego miejsca w swojej twórczości, warto jednak zwrócić uwagę na przewijający się w niej nietypowy model męskości, a zwłaszcza na postaci gejów. Przedmiotem zainteresowania autora będą dwa teksty Różewicza: Zakatrupiony oraz Tate Gallery Shop. W wierszach tych podniosła sztuka sąsiaduje z powszednim brudem i „gównem świata”. Zarysowujący się w utworach kontrast sprowadza problem do cielesności bohaterów i ukazuje ich seksualność jako rodzaj piętna. Nawiązania do estetyki kampowej nieoczekiwanie sąsiadują tu z turpistyczną brzydotą i fizjologią śmierci. Zainteresowanie Różewicza społecznym marginesem, dzięki zastosowanym „popowym” chwytom: technikom fragmentu i montażu, właściwym sztukom plastycznym i wizualnym, nawiązuje do malarskich i filmowych kontekstów wierszy, a także biografii bohaterów tych tekstów: Piera Paola Pasoliniego i Francisa Bacona, skutecznie zwracając uwagę odbiorcy na zajmujące poetę problemy współczesnego świata.
5
Publication available in full text mode
Content available

Rana dekapitacyjna (Śląska). Między diagnozami Jana Nikodema Jaronia i Szczepana Twardocha

71%
Węgrzynek K.
Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość
|
2021
|
issue 1 (3)
1-22
EN
The author refers to the image deeply rooted in the European literature (Platon, Thomas Hobbes, Giorgio Agamben) of a social group pictured as an organism, with the head representing its leadership centre, and applies an anthropologicalanalysis to the group of the “Silesian native population” (Marian Gerlich). A metaphor of a decapitated body seems to be a proper way to describe this group’s well consolidated pursuit of distinctiveness or even its separatist tendencies. The concept emerges from a number of tragic historical experiences, such as the death of Henry II the Pious in the Battle of Legnica (1241), the execution of Andrzej Kochcicki, the leader of the Silesian protestant nobility (1634) or a mysterious death of the leader of the 3rd Silesian Uprising, Wojciech Korfanty (1939). The research revolves around the analysis of Wojsko św. Jadwigi (St. Hedwig’s Army), a “Young Poland” drama of 1920 by Jan Nikodem Jaroń, whose main characters are Prince Henry’s closest relatives and their subsequent incarnations (the most important being the final ones – those of a Silesian insurgent family members). The concept of Upper Silesia as a Decapitated Body, which, although deprived of a leader, wants to live its separate life, or picturing this group as a monstrum (a dragon in Szczepan Twardoch’s novel Drach) can be treated as a reflection of the region’s autonomous tendencies. Such a vision of Silesia, autonomous or at least clearly distinctive from the rest of Poland – by cultural memory (Jan Assmann) if nothing else – emerges also from the results of the research conducted by modern sociologists (Marian Gerlich, Maria Szmeja).
PL
Autor, odwołując się do utrwalonego w literaturze europejskiej (Platon, Thomas Hobbes, Giorgio Agamben) wyobrażenia grupy społecznej jako organizmu, w którym głowa symbolizuje ośrodek przywódczy, poddajeantropologicznej analizie grupę „śląskiej ludności rodzimej” (Marian Gerlich). Mocno utrwalone w jej obrębie tendencje odrębnościowe, czy wręcz separatystyczne, dają się opisać poprzez metaforę ciała pozbawionego głowy. To wyobrażenie wyrasta z tragicznych doświadczeń historycznych: śmierci księcia Henryka Pobożnego w czasie bitwy pod Legnicą (1241), egzekucji dokonanej na przywódcy śląskiej szlachty protestanckiej – Andrzeju Kochcickim (1634) i tajemniczej śmierci dyktatora III powstania śląskiego Wojciech Korfantego(1939). Osią rozważań jest analiza fragmentów młodopolskiego dramatu Jana Nikodema Jaronia Wojsko św. Jadwigi (1920), którego bohaterami są najbliżsi krewni księcia Henryka oraz ich późniejsze wcielenia (najważniejsze z nich to ostatnie – członków rodziny biorącej udział w powstaniu śląskim). WyobrażenieGórnego Śląska jako Zdekapitowanego Ciała, które, mimo iż pozbawione przywódcy, chce żyć osobno lub wyobrażenie tej samej grupy jako monstrum (smok w powieści Szczepana Twardocha zatytułowanej Drach) można traktować jako odzwierciedlenie tendencji autonomicznych w tym regionie. Taka wizja Śląska – jeśli nie autonomicznego, to przynajmniej się od reszty Polski różniącego, chociażby pamięcią kulturową (Jan Assmannn) – wyłania się także z rezultatów badań współczesnych socjologów (Marian Gerlich, Maria Szmeja).
6
Publication available in full text mode
Content available

Skrzynie i kukła psa w Gepardzie Giuseppe Tomasiego di Lampedusy. O życiu pośród resztek słów i rzeczy

57%
Gielata I.
Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość
|
2020
|
issue 2
1-17
EN
This article is an attempt to interpret the final scene of The Leopard by Giuseppe Tomasi di Lampedusa (in which Concetta buries the remains of a decomposing stuffed dog) and to present an analysis of the motif of hope chests. Tracing Freudian anachronisms in the novel’s narration, the author proves that Concetta’s never-opened hope chests are a sign of her “mummified” memories of erotic unfulfillment. The decayed dowry kept in the chests is an image of “memory traces” (Freud) which harm the unmarried woman, turning her life into a “hell of memories.”
PL
Artykuł stawia pytanie o znaczenie finałowej sceny Geparda Giuseppe Tomasiego di Lampedusy (grzebania przez Concettę szczątków psiej kukły) i w całości przedstawia analizę motywu skrzyń posagowych. Tropiąc Freudowskie anachronizmy w narracji powieści, autor dowodzi, że nieotwarte nigdy skrzynie są dla Concetty znakiem „zmumifikowanej” pamięci o erotycznym niespełnieniu. Zbutwiała w zamkniętych skrzyniach wyprawa posagowa stanowi zatem obraz „resztek wspomnieniowych” (Freud), które przez lata raniły niezamężną kobietę, zamieniając całe jej życie w „piekło wspomnień”.
7
Publication available in full text mode
Content available

Cięcie - ćwiczenia z metafizyki ciała

57%
Gromek K.
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
|
2023
|
issue 46
61-80
EN
The article analyses two cases dealing with the issue of the body, its autonomy and fragility. The first case concerns the decision made by Bettina Goring - whose grandfather was Hermann Goring's brother. The woman decided to undergo tubal ligation so that her family's lineage would die out. The second, better-known case is the story of violence in Abu Ghraib prison in 2003, where American soldiers tortured Iraqi prisoners and captured everything in photographs. Both events explain the importance of the potentiality in the body and its economy and prove that the limits of bodily plasticity - both physical and semantic - are shifted further than commonly believed.
PL
Artykuł jest analizą dwóch epizodów dotyczących kwestii ciała, jego autonomii i kruchości. Pierwszy dotyczy decyzji Bettiny Goring - której dziadek był bratem Hermanna Goringa. Kobieta postanowiła poddać się zabiegowi podwiązania jajowodów, by ród jej rodziny wymarł. Drugi epizod, bardziej znany, to historia przemocy w więzieniu Abu Ghraib w 2003 roku, gdzie amerykańscy wywiadowcy torturowali więźniów irackich i wszystko utrwalili w formie fotografii.  Oba zdarzenia wyjaśniają znaczenie potencjalności zawartej w ciele i jego ekonomii oraz udowadniają, że granice cielesnej plastyczności - zarówno fizycznej jak i znaczeniowej - są przesunięte dalej niż powszechnie uważano.
8
Publication available in full text mode
Content available

Rana jako otwarcie na świat. O kategorii ranliwości w poezji Małgorzaty Lebdy

57%
Zając N.
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
|
2023
|
issue 46
207-228
EN
This article explores Małgorzata Lebda’s poetry (Sprawy ziemi, Mer de Glace) with a focus on representations of the body and physicality. The experience of illness, death, and woundedness, all stigmatized in the poems, becomes a starting point for analysis and interpretation. The paper also addresses three major aspects of these poems: the child’s initiation into the world through acquiring the wound, the carnal human-animal communion, and grief after the death of one’s mother. Sensitivity to woundedness becomes the foundation of care in Lebda’s poetry.
PL
Artykuł stanowi próbę lektury poezji Małgorzaty Lebdy ("Sprawy ziemi", "Mer de Glace") skoncentrowanej na obrazach ciała i cielesności. Stematyzowane w wierszach doświadczenie choroby, śmierci i naznaczenia raną stanie się punktem wyjścia do działań analityczno-interpretacyjnych. Artykuł skupi się na trzech ważnych w tej poezji tematach: dziecięcej inicjacji w świat poprzez ranę, cielesnej wspólnocie ludzko-zwierzęcej oraz żałobie po śmierci matki. Ukazane zostanie także, że wyczulenie na ranliwość staje się u Lebdy fundamentem troski.
9
Publication available in full text mode
Content available

Fizyczne i społeczno-kulturowe rany bohaterek współczesnej fantastyki młodzieżowej w świetle feminizmu korporalnego

57%
Kostecka W.
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
|
2023
|
issue 46
113-130
EN
The subject of the article is the wounded body of heroines of young adult fantasy, understood as a socio-cultural construction and an element of female identity. By referring to the key assumptions of corporeal feminism (represented, for example, by Elizabeth Grosz, Ewa Hyży, and Monika Świerkosz), I analyze three novel series: The Mirror Visitor by Christelle Dabos, Shadow and Bone by Leigh Bardugo, and The Jewel by Amy Ewing. I examine how the heroines’ bodies determine their place in the social hierarchy, how the heroines experience the world through their bodies, and whether they own their bodies in a cultural, social, and political sense. I point to the importance of tormenting the protagonists’ bodies as an obligatory way to female emancipation.
PL
Przedmiotem artykułu jest zranione ciało bohaterek fantastyki młodzieżowej rozumiane jako konstrukt społeczno-kulturowy i element kobiecej tożsamości. Odnosząc się do kluczowych założeń feminizmu korporalnego (w ujęciu m.in. Elizabeth Grosz, Ewy Hyży i Moniki Świerkosz), autorka analizuje trzy cykle powieściowe: Lustrzannę Christelle Dabos, Cień i kość Leigh Bardugo oraz Klejnot Amy Ewing. Bada, w jakiej mierze ciało bohaterek determinuje ich miejsce w społecznej hierarchii, w jaki sposób doświadczają one świata poprzez ciało oraz czy posiadają swoje ciała w sensie kulturowym, społecznym i politycznym. Wskazuje na wagę męki ciał protagonistek jako obligatoryjnej drogi do kobiecej emancypacji.
10
Publication available in full text mode
Content available

La trafittura di Gv 19, 34 in sant’Agostino

57%
Settembrini M.
Vox Patrum
|
2001
|
vol. 40
293-303
EN
BRAK
11
Publication available in full text mode
Content available

Drzewo kobiet. Matrylinearność w „Nieczułości” Martyny Bundy

57%
Ładoń M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
|
2020
|
vol. 8
201-214
EN
The article concerns Martyna Bunda’s novel Nieczułość [The Obduracy]. The author of the text examines the relationship between the mother and her three daughters. She is  interested in the reconstruction of the family tree, which strengthens only the female branches, invalidatingthe male parts. In the dedication to the book, Martyna Bunda revealed how important the female universe is for her, but recognised dynamically and relationally. This way of perceiving relationships between mother and daughter as well as the category of daughterhood and sisterhood in recent years is the subject of many interesting analyses within feminist philosophy, literature and social sciences. The author of this article focuses also on the category oftrauma and wound as factors of changing the relationships between the female figures in the novel.
PL
Artykuł dotyczy powieści Martyny Bundy Nieczułość. Autorka tekstu bada relacje między matką, seniorką rodu, a jej trzema córkami. Interesuje ją ukazana w powieści rekonstrukcja drzewa genealogicznego, która wzmacnia jedynie kobiece gałęzie, unieważniając części męskie. Martyna Bunda już w otwierającej książkę dedykacji zdradziła, jak ważne jest dla niej kobiece uniwersum, ale postrzegane niezwykle dynamicznie, relacyjnie. Taki sposób postrzegania związków między matką a córką oraz kategorii córectwa i siotrzeństwa w ostatnich latach jest  przedmiotem wielu ciekawych analiz w obrębie filozofii feministycznej, literaturoznawstwa i nauk społecznych. Autorka artykułu skupia swoją uwagę także na kategoriach traumy i rany jako czynnikach w szczególny sposób modelujących relacje między bohaterkami powieści.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.