Search results

1

O LATYNOAMERYKAŃSKIM RASIZMIE I JEGO DEMONACH

100%

Paz-Soldan J. E.

Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny

|

2010

|

vol. 18

|

issue 1(67)

34-36

PL

W połowie lat 80. studiowałem w Buenos Aires. Zostałem kibicem Boca Juniors, bo grał tam w tamtych latach mój rodak, Milton Melgar. W re-stauracjach kelnerzy patrzyli na mnie przychylnym okiem, kiedy mówiłem, że jestem Boliwijczykiem; prawie wszyscy wydawali się fanami Boca Juniors i mówili do mnie: „jaki wspaniały jest ten Melgar”.

2

Problem rasizmu w europejskich rozgrywkach piłkarskich

70%

Tartak J.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2019

|

vol. 34(34)

155-181

PL

Artykuł porusza temat rasizmu jako kluczowego zagadnienia w kontekście współczesnych wyzwań bezpieczeństwa na meczach piłki nożnej w Europie. Hipoteza główna brzmi: rasizm to zjawisko występujące w środowisku sportowym. Do przygotowania artykułu wykorzystano głównie opracowania prasowe oraz prace naukowe badaczy zajmujących się tematem rasizmu. Opracowując i interpretując materiał badawczy, zastosowano metodę porównawczą, pozwala-jącą przedstawić środowiska działające na szkodę bezpieczeństwa w sporcie. Głównym celem analizy było wykazanie kluczowej roli edukacji jako czynnika mogącego skutecznie pomóc w walce z wszelkimi przejawami dyskryminacji we współczesnym futbolu europejskim oraz uka-zanie potrzeby dbałości o kulturę bezpieczeństwa piłkarskiego. Stadiony stają się bowiem obecnie miejscem wyrażania poglądów politycznych i ideologicznych oraz miejscem ataków rasistowskich. Autor wskazał ogromną rolę masowych środków przekazu oraz podmiotów publicznych w kształtowaniu nastrojów społecznych w tym zakresie. Zwrócił też uwagę na braki w regulacjach prawnych oraz w działaniach instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeń-stwo sportowców i działaczy. Rozważania pozwoliły wysnuć wniosek, że wychowanie społe-czeństwa w duchu tolerancji i poszanowania rywalizacji sportowej musi stanowić priorytet w kwestii walki z rasizmem w sporcie, zaś dalsze badania oraz analizy problemu powinny zmie-rzać w kierunku właściwego kształcenia dzieci i młodzieży oraz wprowadzania skutecznych i wysokich sankcji dla osób i podmiotów, które łamią zasady poszanowania przeciwnika.

3

Stosunek seksualny i społeczeństwo w "Poszukiwaczach" Johna Forda

61%

Fabiś P.

Lud

|

2017

|

vol. 101

PL

Artykuł jest antropologiczną interpretacją westernu Johna Forda pod trytułem "Poszukiwacze". Film ten, jak wszystkie klasyczne westerny, może być postrzegany jako wariant mitu teoretycznego o umowie społecznej. Punktem wyjścia interpretacji jest stosunek seksualny jako kluczowy symbol amerykańskiego systemu pokrewieństwa i amerykańskiej kultury. Interpretacja kończy się stwierdzeniem, że w "Poszukiwaczach" społeczeństwo zostaje stworzone i istnieje dzięki solidarności społecznej zwanej miłością i społecznej nienawiści zwanej rasizmem.

4

Analityka biopolityki Rozważania o przeszłości i teraźniejszości spornego pojęcia

61%

Lemke T.

Praktyka Teoretyczna

|

2011

|

vol. 2

11-25

PL

Tekst jest szczegółową analizą genealogii pojęcia biopolityki od jej wczesnego stosowania przez teoretyków rasy i państwa-organizmu, przez koncepcje ekologiczne oraz technocentryczne po myśl Michela Foucaulta oraz współczesne projekty odwołujące się do prac francuskiego filozofa. Autor nie skupia się jedynie na zarysowaniu historycznego kontekstu sięgania po termin „biopolityka”, lecz interesuje go również, w jaki sposób omawiane przez niego teorie ujmują relację między życiem i polityką, prawdą naukową a normą itd. W ostatnim rozdziale nakreślone zostają także kontury analityki biopolityki orazukazane znaczenie omawianego pojęcia dla współczesnych problemów z zakresu socjologii i filozofii polityki.

5

Udane procesy kształtowania w społeczeństwie sprzeczności. Możliwości oporu i rozsądku

57%

Sünker H.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2017

|

vol. 4

|

issue 1

118-134

EN

The starting point of the analyses is the conviction that there is a connection between social relations and the possibilities of human formation. The author justifies this view by referring to the analyses of other theorists. In this context, the author raises the question of the possibility of successful growing up and formation in case of children and young people in capitalist societies, where the principle of equality of people is challenged and egoism is promoted, which constitutes the basis of market exchange. The material in which the author finds the exemplification of the relationship between the individual development of children and the conditions in which they live is a book by Harper Lee To Kill a Mockingbird. The novel is written from the perspective of a little girl and captures the experiences of two years of her life significant for her biography. The author reconstructs the conditions and processes of the formation of two siblings, indicating among other things how resistance is created as an attitude and as a potential of alternative acting to social pressure. Recalling the historical experience (racism, fascism, Stalinism), the author points out that looking for ties expressed in blind subordination to state power, the party, or the leader entails tragic consequences for humanity.

PL

Punktem wyjścia analiz jest przekonanie o związku pomiędzy stosunkami społecznymi i możliwościami kształtowania się ludzi. Autor uzasadnia ten pogląd, powołując się na analizy innych teoretyków. W tym kontekście stawia pytanie o możliwości udanego dorastania i kształtowania się dzieci i młodzieży w społeczeństwach kapitalistycznych, gdzie podważana jest zasada równości ludzi i promowany jest egoizm, który stanowi podstawę wymiany rynkowej. Materiałem, w którym autor odnajduje egzemplifikacje powiązań między indywidualnym rozwojem dzieci a warunkami, w jakich żyją, jest książka Harper Lee Zabić drozda. Powieść napisana jest z perspektywy małej dziewczynki i oddaje znaczące dla jej biografii doświadczenia z dwóch lat życia. Autor rekonstruuje warunki i procesy kształtowania się dwójki rodzeństwa, zwracając m.in. uwagę na to, jak tworzy się opór jako postawa i jako potencjał działania alternatywnego wobec nacisków społecznych. Przywołując doświadczenia historyczne (rasizmu, faszyzmu, stalinizmu), autor przypomina, że szukanie więzi wyrażające się w ślepym podporządkowaniu władzy państwa, partii albo wodza pociągało za sobą tragiczne dla ludzkości skutki.

6

Okrucieństwa wojny czy przejaw rasizmu? Przypadki znęcania się nad jeńcami z U.S. Colored Troops (USCT) na wschodnim teatrze działań wojennych wojny secesyjnej – wybrane przykłady

57%

Derengowski P.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 2

83-107

EN

It is not without reason that the Civil War is considered to be a turning point in US history. One of them was the mass participation of African Americans, who, for the first time since the War of Independence, were allowed to serve in the army (total ca.180,000). Even though many U.S. Colored Troops were not frontal units, nevertheless some of them did actively participate in military operations. As a consequence an issue of black prisoners of war occurred. Obviously, in this case, they had to be captured by Southern troops first. Unfortunately, much oftener, there were instances of mistreatment or even brutal slaughter of POWs from U.S. Colored Troops (i.e. Olustee – Feb. 20, 1864; Plymouth – April 20, 1864, etc.). Did such behavior of Confederate soldiers fit in in wide definition of war atrocities, understood as a will to take revenge at enemy’s troops, which plunder mother country, to avenge your family and friends, killed by the enemy, etc. Or it is a much deeper problem, having its conditioning in the culture of the South, whose ideological foundation was existence of so called Herrenvolk democracy, deeply rooted belief about superiority of white race over black (known also in the North), which was reflected not only in speeches of Southern, and later Confederate, politicians but also in the Constitution of the Confederate States of America.

PL

Wojna secesyjna nie bez powodu jest uważana za przełomowy konflikt w historii USA. Jednym z takich powodów jest masowy udział Afroamerykanów, którzy po raz pierwszy od czasów wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych mogli służyć w armii (łącznie ok. 180 tys.). Choć wiele oddziałów U.S. Colored Troops nie było jednostkami frontowymi, to jednak część wojsk kolorowych brała czynny udział w operacjach wojskowych. Konsekwencją tego faktu było zaistnienie kwestii czarnoskórych jeńców. Oczywiście w tym wypadku warunkiem koniecznym było wzięcie ich do niewoli przez oddziały Południa. Niestety znacznie częściej zdarzały się przypadki znęcania się czy wręcz bestialskiego mordowania jeńców z U.S. Colored Troops (np. Olustee – 20 lutego 1864 r., Plymouth – 20 kwietnia 1864 r. itp.). Czy takie zachowanie żołnierzy konfederackich mieściło się w szeroko pojętych okrucieństwach wojny, rozumianych jako chęć wzięcia odwetu na oddziałach wroga, który plądruje ojczystą ziemię, chęć pomszczenia bliskich lub przyjaciół, którzy zginęli od kul przeciwnika itd. Czy jest to problem głębszy, mający swoje uwarunkowania w kulturze Południa, którego podstawą ideową było istnienie tzw. demokracji panów (Herrenvolk democracy), głęboko zakorzenione przekonanie o wyższości rasy białej nad czarną (nieobce także na Północy), które znalazło swoje odzwierciedlenie nie tylko w przemowach polityków Południa, a później Skonfederowanych Stanów Ameryki, ale także w konstytucji tego kraju.

7

Laboratories of Circumstances and Misshapen Transhumans: Failures of Perfectibility in Two Nineteenth-Century American Dystopias

51%

Galant J.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 11: Anglica. Zeszyt specjalny

57-69

EN

The article is an analysis of two early American nineteen-century dystopias, The Man Machine, or the Pupil of Circumstances (1826) by James Kirke Paulding and A Sojourn in the City of Amalgamation in the Year of our Lord 19 (1835) by Jerome Bonaparte Holgate, focusing on the presentation of early versions of transhumans in the works. While Paulding’s novella focuses on criticism of Robert Owen’s New Lanark, a textile factory and a socialist experiment, and Holgate’s satire addresses the question of miscegenation, they both foreground the concept of the new human as a product of the respective reformers’ misguided ideologies.

PL

Artykuł przedstawia analizę dwóch amerykańskich dystopii z początku dziewiętnastego wieku, Człowiek-Maszyna, albo Uczeń Okoliczności (1826) James’a Kirke Paulding’a, oraz Miasto Amalgamacji w Roku Pańskim 19 –– (1835) Jerome’a Bonaparte Holgate’a, koncentrując się na reprezentacji wczesnych wersji transczłowieka. Podczas gdy nowela Pauldinga stanowi krytykę New Lanark Roberta Owen’a, fabryki tekstyliów będącej jednocześnie socjalistycznym eksperymentem, a satyra Holgate’a odnosi się krytycznie do kwestii krzyżowania ras, obydwa utwory wysuwają na plan pierwszy problem nowego człowieka jako produktu ideologicznego.

8

Od kości słoniowej do plastiku, czyli nienaturalna historia materialności w epoce antropocenu

51%

Szczygielska M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2021

|

vol. 113

|

issue 1

28-42

EN

A global demand for ivory has caused a decimation of two endangered species: the African elephant and the Indian elephant. At the turn of the 19th and 20th centuries, ivory was a popular material for the production of everyday objects. Appreciated for its physical properties (durability, flexibility, malleability), this valuable material obtained from elephant tusks was widely used in the production of billiard balls, piano keytops, cutlery handles, buttons, and jewellery, defining the material culture also outside the areas of elephants’ natural habitats. It was not until plastic entered mass production that ivory was replaced as a bourgeois material for daily use. This historical insight into the transition from killing elephants for ‘white gold’ to the boom of the plastic age prompts a materially oriented analysis of the Anthropocene through the prism of human–animal relationships, colonial exploitation of natural resources, and the origins of Western consumer culture. Forming multiple links between nature and culture, ivory emerges as the ultimate artefact of the Anthropocene.

9

Bob Dylan o prawach człowieka – odpowiedzialność jednostki i struktury

51%

Radomski J.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2021

|

vol. 114

|

issue 2

189-203

EN

This article focuses on human rights – a central topic in Bob Dylan’s works since the beginning of his career. Analysing a selection of texts in which this winner of the Nobel Prize for Literature refers to the situation of black Americans, the author tries to capture and define Dylan’s recurring narrative regarding the responsibility of individuals, structures and institutions, and their mutual relationships. The analysis focuses on the motif of accusation: who and what is it addressed to? In his discussion of Dylan’s narrative, the author refers to the concept of habitus proposed by Pierre Bourdieu. It is defined as a set of rules incorporated by an individual from the environment and later applied in individual attitudes and actions. Based on the analysis of Dylan’s most important works on human rights, the article shows that the American artist’s perception of the scope of individual and structural responsibility is similar to the concept described by Bourdieu, and as such belongs within a specific borderline sphere.

10

Wpływ sztucznej inteligencji na dyskryminację rasową – ujęcie prawne

51%

Mering P.

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym

|

2022

|

issue 6

8-23

EN

The purpose of the article is to present the impact of artificial intelligence on racial discrimination. The author in the first part of the article focuses on presenting the essence and significance of the problem, both racism and the development of artificial intelligence, referring to actual, often tragic events. In the second part of the article, the author points to a number of relevant legal norms that to racial discrimination based on the impact of artificial intelligence, however significantly relate. The third part of the paper refers to the analysis of several cases in which it was the action of artificial intelligence that led to the effect of racial discrimination. The author, leaning into the issue of the effect of artificial intelligence on racial discrimination, considered three hypotheses. First, the phenomenon of discrimination by artificial intelligence is a fact that can be isolated from reality and can be appropriately stigmatized using concrete examples. Second, although artificial intelligence does not have the ability to bear legal responsibility, the effect caused by its action requires a response. And thirdly, it is undoubtedly a fact that due to the advan- ced pre-legislative process, market demand, as well as the principles guiding the EU legislator, certain legal solutions of a framework nature relating to the issue in question will sooner or later become law.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wpływu sztucznej inteligencji na dyskryminację rasową. Autor w pierwszej części artykułu skupia się na przedstawieniu istoty i doniosłości problemu, zarówno rasizmu, jak i rozwoju sztucznej inteligencji, odnosząc się do faktycznych, często tragicznych w skutkach wydarzeń. W drugiej części artykułu autor wskazuje na szereg relewantnych norm prawnych, które do dyskryminacji rasowej opartej o wpływ sztucznej inteligencji się jakkolwiek w sposób istotny odnoszą. Trzecia część opracowania odnosi się do analizy kilku przypadków, w których to działanie sztucznej inteligencji doprowadziło do skutku w postaci dyskryminacji rasowej. Autor, pochylając się nad problematyką wpływu sztucznej inteligencji na dyskryminację rasową, uwzględnił trzy hipotezy. Po pierwsze, zjawisko dyskryminacji przez sztuczną inteligencję jest faktem, który da się wyodrębnić z rzeczywistości i odpowied- nio stypizować, posługując się konkretnymi przykładami. Po drugie, mimo że sztuczna inteligencja nie ma zdolności do ponoszenia prawnej odpowiedzialności, to skutek wywołany jej działaniem wymaga reakcji. Zaś po trzecie, niewątpliwie faktem jest, iż z uwagi na zaawansowany proces przedlegislacyjny, zapotrzebowanie ze strony rynku, a także zasady, którymi kieruje się unijny prawodawca, pewne rozwiązania prawne o charakterze ramowym odnoszące się do omawianej problematyki prędzej czy później nabiorą rangi obowiązują- cego prawa.

11

Initiated into Subordination. On Joyce Carol Oates’s I’ll Take You There

51%

Zawadzka A.

Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities

|

2016

|

issue 6

223–260

EN

The article proposes a sociological reading of the novel I’ll Take You There by Joyce Carol Oates. Though the book can be classified as an initiation novel, it also constitutes an accusation of the very procedure of initiation as forcing individuals to agree and adapt to unfair social mechanisms. The context of the protagonist’s struggles is provided by the social structure of the early-1960s United States, with its inherent misogyny, anti-Semitism, racism and classism. All these factors shape her destiny in accordance with the logic of social reproduction. A destiny of overwhelming power of allocation, which the heroine is trying to resist. As an academic novel, I’ll Take You There is also an insightful deconstruction of the universalism preached within the Western academic world, and especially philosophy.

PL

Niniejszy tekst jest propozycją socjologicznej lektury powieści Zabiorę cię tam Joyce Carol Oates Można tę książkę zaklasyfikować w poczet powieści inicjacyjnej, jednak już sama procedura inicjacji zostaje w niej postawiona w stan oskarżenia jako wymuszająca na jednostkach zgodę na krzywdzące mechanizmy społeczne i przystosowanie do nich Kontekstu do zmagań bohaterki powieści dostarcza społeczna struktura początku lat 60 w Stanach Zjednoczonych z wpisaną weń mizoginią, antysemityzmem, rasizmem i klasizmem Wszystkie te zmienne będą kształtować przeznaczenie bohaterki zgodne z logiką społecznej reprodukcji Przeznaczenie o przemożnej sile alokacji, której bohaterka próbuje się przeciwstawić Jako powieść akademicka, Zabiorę cię tam jest także wnikliwą dekonstrukcją uniwersalizmu oferowanego w obrębie zachodniej Akademii, a zwłaszcza filozofii.

12

Spór o obecność języka rasistowskiego w dyskursie publicznym. Sprawa oświadczenia posła Artura Górskiego

51%

Paczesny J.

Studia Socjologiczne

|

2011

|

issue 3(202)

95-111

PL

Celem tego artykułu jest próba opisu kontrowersji spowodowanych użyciem rasistowskiego języka w polskim dyskursie publicznym. Autor przyjmuje hipotezę o istnieniu powiązań między nagłaśnianiem rasistowskiej mowy nienawiści (i etykietowaniem posługujących się nią osób jako rasistów) a krytyką tak zwanej poprawności politycznej. Badanie miało charakter studium przypadku, dotyczącego intensywnego sporu medialnego wokół kontrowersyjnego oświadczenia sejmowego posła Artura Górskiego (PiS) z 5 listopada 2008 roku. Zastosowana metoda badawcza to analiza dyskursu, wykorzystująca między innymi metodologię analizy konwersacyjnej. W artykule prezentowana jest analiza fragmentu wspomnia- nego sporu, a mianowicie dyskusji w programie telewizyjnym „Warto rozmawiać”. Ponadto rozważane są warunki, w których możliwy byłby alternatywny, bardziej konstruktywny przebieg opisywanego medialnego sporu o prawomocność obecności języka rasistowskiego w dyskursie publicznym. W zakończeniu autor krótko odnosi wnioski płynące z analizy do bardziej ogólnych kwestii związanych z omawianą problematyką.

EN

This article attempts to describe controversies caused by the use of racist language in Polish public discourse. The author's main hypothesis investigates the interrelations between publicizing race hate speech (and labeling its users as racists) and criticisms of political correctness. The empirical evidence is based on a detailed case study of an intense media debate on the controversial parliamentary statement made by the Sejm deputy Artur Górski (member of Prawo i Sprawiedliwosc) on the 5th of October 2008. The research approach of discourse analysis was applied, including, inter alia, the methodology of conversation analysis. The paper presents an analysis of one instance of the aforementioned debate, i.e. the discussion in the TV talk show 'Warto rozmawiać'. Furthermore, the paper directs attention to the conditions which might enable an alternative, more productive course of media debate over racist language in public discourse. In the final part of the article, the author briefly presents the conclusions from the analysis in the context of more general issues within the discussed field.

13

Prymas Stefan Wyszyński – „antysemita”, „rasista” i „faszysta”. Historia podwójnej manipulacji tekstami z „Ateneum Kapłańskiego”

51%

Czaczkowska E. K.

Polonia Sacra

|

2019

|

vol. 23

|

issue 4(58)

5-22

PL

Informacje o rzekomym antysemityzmie, rasizmie i faszyzmie ks. Stefana Wyszyńskiego, w latach 1932–1939 redaktora naczelnego miesięcznika „Ateneum Kapłańskie”, pojawiają się co pewien czas w przestrzeni medialnej. Ostatnia fala tych informacji obiegła portale i fora internetowe w latach 2012–2014, głównie za sprawą ówczesnego polityka Janusza Palikota, który na swoim blogu napisał, że „Kardynał tysiąclecia, Wyszyński, jeszcze jako zwykły ksiądz i teolog był orędownikiem nazizmu i samego Hitlera, co znajdowało wyraz w redagowanych przez niego publikacjach”. Trzy miesiące później na forum.gazeta.pl ukazało się siedem cytatów rzekomo pochodzących z tekstów ks. Wyszyńskiego, opublikowanych w „Ateneum Kapłańskim”, a mających udowadniać tezę o jego rzekomym również antysemityzmie, rasizmie i faszyzmie. Od tego momentu informacja ta zaczęła żyć własnym życiem – powielana była na różnych forach, portalach, a także w publicznej telewizji. W listopadzie 2013 roku w programie telewizyjnym „Świat się kręci” aktor Jacek Poniedziałek oskarżył prymasa Wyszyńskiego o wypowiedzi „antysemickie” i proeugeniczne. Zastosowana manipulacja jest dwojakiego rodzaju. Cytaty (w dodatku, czasami zniekształcone) nie pochodzą z artykułów ks. Stefana Wyszyńskiego. Ich autorami byli ks. Józef Pastuszka oraz ks. Paweł Tochowicz. Lektura tekstów, w tym cytatów bez wyrywania ich z kontekstu, pokazuje, że autorzy dokonując wielorakiego rodzaju naukowych analiz rasizmu, nacjonalizmu i politycyzmu, z pozycji chrześcijańskich krytykowali poglądy Adolfa Hitlera.

EN

Pieces of information concerning the alleged anti-Semitism, racism and fascism of Rev. Stanisław Wyszyński, who held the position of editor of a monthly periodical “Ateneum Kapłańskie” in the years 1932–1939, appear every now and again in the media. The latest wave of such information swept through internet portals and forums between 2012–2014, mostly due to activity of Janusz Palikot, a politician at the time, who wrote on his blog that “Primate of the Millennium, Wyszyński, when still an ordinary priest and theologist, was a proponent of Nazism and Hitler himself, which was clear from the articles he published”. Three months later seven quotations were posted on the forum.gazeta.pl website – quotations supposedly taken from Wyszyński’s articles, published in "Ateneum Kapłańskie”, with the purpose of proving the priest’s alleged anti-Semitic, racist and Nazi views. From that moment, the information took on a life of its own and began to appear on numerous forums, portals and in public television. In November 2013 in a TV program “Świat się kręci” actor Jacek Poniedziałek accused Primate Wyszyński of anti-Semitic and pro-eugenics statements. This manipulation is of dual nature. Firstly, the quotations (which were, at times, distorted) do not come from articles by Stefan Wyszyński. They were written by Rev. Józef Pastuszka and Rev. Paweł Tochowicz. The analysis of the actual source articles (including the quotations in their proper context) shows that the authors, while conducting a multifarious scientific analysis of racism, nationalism and politicism, criticized Hitler’s views from the catholic standpoint.

14

Wpływ unormowań międzynarodowych na kształt prawnej ochrony przed dyskryminacją ze względu na rasę w Polsce

51%

Michałowska E.

Tematy z Szewskiej

|

2014

|

issue Rasa 4(14)/2014

21-32

PL

W treści artykułu skoncentrowano uwagę na regulacjach prawa międzynarodowego, stanowiących narzędzie walki z przejawami dyskryminacji rasowej i określeniu ich oddziaływania na polskie unormowania. Scharakteryzowano pierwsze zapisy antydyskryminacyjne, opisano najbardziej znaczące w omawianym zakresie normy międzynarodowoprawne, przedstawiono także definicję legalną pojęcia „dyskryminacja rasowa” oraz podniesiono kwestię wpływu wybranych działań legislacyjnych i faktycznych w sferze międzynarodowoprawnej na unormowanie tej materii w polskim ustawodawstwie. Ponadto, na podstawie analizy raportów organów monitorujących stan ochrony prawnej oraz dokonujących oceny efektywności istniejących w przedmiotowym zakresie regulacji krajowych, podjęto próbę sformułowania postulatów de lege ferenda w zakresie ochrony przed dyskryminacją ze względu na rasę w Polsce.

EN

The objective of this paper is to describe international legal regulations designed to combat symptoms of racial discrimination and to show its influence on Polish legal standards. The author depicts the background of the problem, identifies legal definition of the term racial discrimination and describes law as it stands. Significant regulations taken into account refer to general rules and limitations of international law in the field of racial discrimination and its effect on Polish legal system. Moreover, the author tries to formulate demands of law de lege ferenda on the base of the newest reports on Poland published by international monitoring and controlling commissions.

15

Śladami Hitlera? Skrajnie nacjonalistyczny populizm prawicy w Polsce

51%

Czapnik S.

Studia Krytyczne/ Critical Studies

|

2017

|

issue 5

48-62

PL

Celem artykułu jest zarysowanie podobieństwa pomiędzy propagandą nazistowską w Niemczech a współczesnym komunikowaniem politycznym prawicowych populistów w Polsce. Tekst składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy skupia się na kluczowych źródłach rasizmu, zwłaszcza globalizacji – w ujęciu Zygmunta Baumana. Drugi rozdział poświęcony jest sukcesom, jakie w Europie odnoszą prawicowi populiści od lat osiemdziesiątych XX wieku. Ostatni rozdział uwypukla bliskość – co nie znaczy tożsamość – między propagandą Trzeciej Rzeszy a komunikacją prawicowych populistów we współczesnej Polsce.

EN

The aim of this article is to outline similarities between Nazi propaganda and contemporary populist right-wing communication in Poland. Paper contains three parts. First chapter is focused on main sources of the racism – especially globalization process, described by Zygmunt Bauman. Then author analyzes successes of the populist right-wing in Europe since 1980s. Last chapter is devoted to conceptualization – comparable, but not identical, to the Third Reich – of the communication of the Polish populist right-wing.

16

Colonial heritage in multi-ethnic societies: undercover racism in twenty-first-century Peru

51%

Escobedo L., Uniwersytet Warszawski I. S. I. i. I.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

|

2013

|

vol. 2

PL

Od początku XVI w. społeczeństwo Peru zostało poddane intensywnemu wymieszaniu pod względem etnicznym i kulturowym. Proces ten obejmował łączenie i godzenie różnorodności, jednakże odsłonił także liczne antagonizmy i konflikty, szczególnie widoczne pomiędzy regionami na Wybrzeżu (zwłaszcza w Limie) a Andami. Znacząca pozycja Limy jako ośrodka politycznego i ekonomicznego w okresie kolonialnym spowodowała faworyzowanie ludzi z Wybrzeża, kosztem mieszkańców Andów, głównie autochtonów. Ta dysproporcja utrzymywała się w czasach po odzyskaniu niepodleg- łości, pomimo że w obliczu nieobecności Hiszpanów, Kreole stali się klasą rządząca. Od początku XX w. ludność z Andów upatrywała szansę poprawy warunków życia dzięki migracji do miast lub na wybrzeże. Mimo że ludność napływowa z Andów oraz ich potomkowie zaczęli z czasem partycypować w sprawowaniu władzy, zyskując przy tym równy innym obywatelom status społeczny, nadal byli przedmiotem dyskryminacji rasowej. Razem z Peruwiańczykami o innym pochodzeniu, którzy byli w historii podobnie uznawani za obywateli niższej kategorii, jak np. afro-Peruwiańczycy, postrzegano i naznaczano ich jako przynależnych do nieoficjalnej kategorii nie-białych. I chociaż odbywało się to w skomplikowanej i ukrytej formie, społeczeństwo Peru przyznawało tej grupie niższą ocenę, a biali Peruwiańczycy byli oceniani wyżej. Czerpiąc z naukowych badań społecznych nad rasizmem, przeprowadzanych od lat 80. XX w., artykuł stanowi wyjaśnienie, jak rasizm funkcjonuje obecnie wśród Peruwiańczyków jako utajona forma dyskryminacji, oraz dlaczego i w jaki sposób ludzie o wyraźnie europejskich cechach są idealizowani, podczas gdy ci o mniej europejskich cechach są dyskredytowani.

EN

Since the beginning of the 16th century, Peruvian society has undergone an intense ethnic and cultural mixing. This process has involved fusion and diversity, whereby it has revealed a variety of antagonisms and conflict, especially found between the regions of the Coast – particularly, Lima – and the Andean Mountains. The importance of Lima as a political and economic center during the Colony, favored the people of the Coast over Andean people – predominantly indigenous. This disparity persisted after Independence, given that, in the absence of Spaniards, Creoles had become the ruling class. Since the beginning of the 20th century, however, Andean people have found in migration towards urban and Coastal areas an opportunity to improve their living conditions. Yet, even if Andean migrants and their descendants continue to grow in power and status, they are still subject to racial discrimination. Together with Peruvians of other origins who have similarly accumulated disadvantages throughout history, such as afro-Peruvians, they are perceived and stigmatized as part of an unofficial category of non-whites. Though in a complex and undercover manner, Peruvian society has given this grouping poor valuation. On the contrary, white Peruvians have been highly valuated. Drawing upon social scientific research on racism since the late 1980s, the present paper aims at explaining why and how people of more predominant European features are rather idealized whereas the ones with less European features are rather denigrated, and how racism works covertly within the daily social relations among Peruvians today.

17

Echa kolonializmu – fenomen chemicznego wybielania się kobiet z tzw. Trzeciego Świata

51%

Zamęcka P.

Tematy z Szewskiej

|

2014

|

issue Rasa 4(14)/2014

50-63

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest zagadnieniuchemicznego wybielania się kobiet w państwach „Trzeciego Świata” , którego popularność w skali globu zwiększa się z każdym rokiem. Rosnące zainteresowanie produktami do wybielania/ rozjaśniania skóry ma swoje źródło w idei przewagi białej rasy nad czarną, rozpoczętej wraz z erą kolonialną i nastaniem niewolnictwa, a współcześnie utrwalanej poprzez modę i kanony piękna lansowane przez zachodni przekaz medialny i transnarodowe korporacje. W celu weryfikacji powyższej hipotezy przeanalizowana zostanie sięgająca epoki kolonialnej ideologia białej supremacji oraz struktury dominacji nad nie-białą populacją niewolników. Następnie badaniu poddany będzie związek pomiędzy kolorem/odcieniem skóry, a pozycją w hierarchii społecznej współcześnie. Ostatnia część pracy poświęcona zostanie charakterystyce zachodniego dyskursu piękna eksportowanego do krajów tzw. Południa przez amerykańskie i europejskie media oraz strategie marketingowe korporacji o tym samym rodowodzie.

EN

The present paper deals with the phenomenon of chemical whitening of the women in the “Third World”. The growing interest in products for whitening / lightening skin is rooted in the idea of superiority of the white race over the black, which started with the colonial era and slavery. Today it is perpetuated through fashion and canons of beauty promoted by Western media and transnational corporations. In order to verify the aforementioned hypothesis, the ideology of white supremacy and dominance structure of the non-white population of slaves will be examined. The author will explain the link between the color/tone of the skin and the position in the social hierarchy, that is seen today. The last part of the article is dedicated to the analysis of the characteristics of the Western discourse of beauty exported to the “Global South” by American and European media and their corporate marketing strategies.

18

Brownstones with Stories to Tell: Houses in Jonathan Lethem’s The Fortress of Solitude

51%

Kimak I.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 11: Anglica

87-94

EN

This article constitutes an analysis of the depiction of houses in Jonathan Lethem’s 2003 novel The Fortress of Solitude, universally labeled a novel of gentrification. It is my contention that despite being criticized for its alleged celebration of the process the text nevertheless paints a more nuanced picture of gentrification. It does so through the depiction of houses—t he titular brownstones of this essay—that function both as a synecdoche for a larger neighborhood or community that they are situated in and as a reflection of the dynamics of the family units that occupy them.

PL

Niniejszy artykuł stanowi analizę opisów domów w wydanej w 2003 r. powieści Jonathana Lethema Twierdza samotności. Uznana za powieść o gentryfikacji i szeroko krytykowana za rzekomą jej celebrację, powieść szkicuje dużo bardziej wyważony obraz procesów gentryfikacji. Dzieje się tak dzięki reprezentacjom domów, tytułowych brooklyńskich kamienic, które funkcjonują zarówno jako synekdocha okolicy czy społeczności, w której się znajdują, oraz jako odbicie dynamiki rodzin je zamieszkujących.

19

Rasizm w Polsce w kontekoecie problemów migracyjnych. Próba diagnozy

51%

Deutschmann M.

Studia Krytyczne/ Critical Studies

|

2017

|

issue 4

71-85

PL

Tekst dotyczy zjawiska rasizmu we współczesnej Polsce, które zgodnie z tezą autora tekstu, w ostatnich latach się nasila. W wyniku co najmniej dwóch istotnych procesów społecznych (migracje z Ukrainy oraz rozwój współpracy międzynarodowej w obszarze szkolnictwa wyższego) znacząco wzrosła liczba obcokrajowców w raczej monokulturowej do tej pory Polsce. Oprócz tego w związku z tzw. kryzysem uchodźczym oraz zamachami terrorystycznymi w Zachodniej Europie, obcokrajowcy, zwłaszcza zaś muzułmanie, stali się mocno widoczni w polskich mediach. Kontekst ich przedstawiania i bezpooerednie łączenie Islamu z terroryzmem sprawia, że rosną w Polsce nastroje ksenofobiczne i rasistowskie. Zjawisko rasizmu jest w tekście analizowane przez pryzmat tzw. piramidy nienawiści Gordona Allporta, a podstawą empiryczną są przede wszystkim teksty i komentarze zamieszczone na wybranych fanpage’ach tematycznych serwisu Facebook.

EN

The article considers the phenomenon of racism in the contemporary Poland, which as argued by the author, has recently intensified. As a result of two crucial social processes (migration from Ukraine and development of international cooperation in the field of higher education), previously monocultural Poland has witnessed a significant increase of the number of foreigners. Besides, along with with the refugee crisis and terrorist attacks in the Western Europe, foreigners (especially Muslims) have become pretty visible in the Polish media. Due to the context of their presentations in which they openly connect Islam to terrorism, xenophobic and racist moods are on the rise. Phenomenon of racism is analyzed in the text through the prism of Gordon Allport’s pyramid of hate with the texts and comments published on the selected facebook fanpages as the empirical basis.

20

Quilty a retoryka czarnego sprzeciwu i radości

51%

Kleczaj-Siara E.

Res Rhetorica

|

2022

|

vol. 9

|

issue 1

5-17

EN

Originally sewed as bed covers and home decorations in the residences of white owners, African American quilts were marked with deep cultural and political meanings once Black enslaved women got involved in producing them for their own use. Quilts became transmitters of cultural values, and thus became part of a Black female artistic tradition cultivated until now. This tradition is inexplicably linked to the rhetoric of resistance and resilience. Although quilt-making is usually defined as a slave art form, its power of political protest cannot be undermined in modern times when it is being revived in Black communities facing racial obstacles. Quilts acknowledge Black trauma while accentuating Black joy. The article analyzes a range of visual and verbal rhetorical strategies employed by artists in selected quilts made for the Minneapolis quilt project We Are The Story (https://textilecentermn.org/wearethestory/), which emerged in response to tragic deaths of many Blacks caused by the police. The article will assess the effectiveness of quilts as political tools in the continuing Black struggle.

PL

Pierwotnie tworzone jako domowe nakrycia i dekoracje w domach białych właścicieli, afroamerykańskie quilty zostały naznaczone retoryką sprzeciwu w momencie, gdy czarnoskóre kobiety zaczęły produkować patchworki na własny użytek. Wówczas quilty jako medium przekazujące wartości kulturowe stały się nieodłączną częścią tradycji artystycznej czarnoskórych kobiet. Tradycja ta jest silnie związana z retoryką sprzeciwu i wytrzymałości wobec przeciwności losu. Chociaż quilty są zwykle definiowane jako niewolnicza forma artystyczna, ich znaczenie wzrosło w ostatnich latach, kiedy Ameryka mierzy się z licznymi konfliktami rasowymi. Quilty mogą wyrażać traumę związaną z dyskryminacją rasową Afroamerykanów, jednocześnie wskazując na istotną koncepcję ‘czarnej radości’. Niniejszy artykuł analizuje werbalne i wizualne strategie retoryczne stosowane przez autorów quiltów w ramach projektu We Are The Story (https://textilecentermn.org/wearethestory/), tworzonych w odpowiedzi na liczne przypadki śmierci czarnoskórych Amerykanów z rąk policji. Artykuł podejmuje próbę oceny skuteczności zastosowania quiltów jako narzędzi politycznych w trwającym procesie walki czarnych o równe prawa. procesie walki czarnych o równe prawa.

Refine search results

O LATYNOAMERYKAŃSKIM RASIZMIE I JEGO DEMONACH

Problem rasizmu w europejskich rozgrywkach piłkarskich

Stosunek seksualny i społeczeństwo w "Poszukiwaczach" Johna Forda

Analityka biopolityki Rozważania o przeszłości i teraźniejszości spornego pojęcia

Udane procesy kształtowania w społeczeństwie sprzeczności. Możliwości oporu i rozsądku

Okrucieństwa wojny czy przejaw rasizmu? Przypadki znęcania się nad jeńcami z U.S. Colored Troops (USCT) na wschodnim teatrze działań wojennych wojny secesyjnej – wybrane przykłady

Laboratories of Circumstances and Misshapen Transhumans: Failures of Perfectibility in Two Nineteenth-Century American Dystopias

Od kości słoniowej do plastiku, czyli nienaturalna historia materialności w epoce antropocenu

Bob Dylan o prawach człowieka – odpowiedzialność jednostki i struktury

Wpływ sztucznej inteligencji na dyskryminację rasową – ujęcie prawne

Initiated into Subordination. On Joyce Carol Oates’s I’ll Take You There

Spór o obecność języka rasistowskiego w dyskursie publicznym. Sprawa oświadczenia posła Artura Górskiego

Prymas Stefan Wyszyński – „antysemita”, „rasista” i „faszysta”. Historia podwójnej manipulacji tekstami z „Ateneum Kapłańskiego”

Wpływ unormowań międzynarodowych na kształt prawnej ochrony przed dyskryminacją ze względu na rasę w Polsce

Śladami Hitlera? Skrajnie nacjonalistyczny populizm prawicy w Polsce

Colonial heritage in multi-ethnic societies: undercover racism in twenty-first-century Peru

Echa kolonializmu – fenomen chemicznego wybielania się kobiet z tzw. Trzeciego Świata

Brownstones with Stories to Tell: Houses in Jonathan Lethem’s The Fortress of Solitude

Rasizm w Polsce w kontekoecie problemów migracyjnych. Próba diagnozy

Quilty a retoryka czarnego sprzeciwu i radości