Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rebellion of Zebrzydowski
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Wraz z pierwszymi XIX-wiecznymi literackimi wizjami J.U. Niemcewicza zaczęła odżywać narracja o M. Zebrzydowskim jako pełnym pychy magnacie, który kierując się prywatnymi ambicjami przyczynił się do klęski Polski. Do głosu doszli wówczas także przeciwnicy takiego sposobu przedstawiania Zebrzydowskiego. W rezultacie wzrosło zainteresowanie Mikołajem Zebrzydowskim jako osobą nie do końca poznaną, której postawę zaczęto na nowo interpretować, czasem czytając jej bunt przez pryzmat współczesnych sobie wydarzeń. Mimo dużego zainteresowania Zebrzydowskim w drugiej połowie XIX wieku, nie znaleziono odpowiedzi na nurtujące wszystkich pytanie dotyczące oceny postawy Mikołaja Zebrzydowskiego. W związku z 400. rocznicą śmierci Mikołaja Zebrzydowskiego autor przeanalizował sposoby przedstawiania go, począwszy od tych, które powstały za lat jego życia po XIX wieczne, poszukując odpowiedzi na temat przyczyny występowania dwóch tak skrajnych sposobów przedstawiania magnata z Zebrzydowic. Autor połączył wyobrażenia plastyczne z literackimi, ponieważ informacje w nich zawarte wzajemnie się uzupełniają, umożliwiając m.in. na ustalenie fizjonomii Zebrzydowskiego.
EN
Together with first 19th century literary visions by J.U. Niemcewicz, there appeared an image of M. Zebrzydowski as a proud magnate who, driven by private interest, contributed to Poland’s downfall. Opponents of such portrayals of Zebrzydowski also took the opportunity to voice their opinions in that period. As a result, interest in Mikołaj Zebrzydowski as a partly mysterious figure grew, and his attitude was re-interpreted, sometimes looking at his rebellion from the perspective of contemporary events. In spite of the keen interest in Zebrzydowski in the second half of the 19th century, no answer was found to the commonly asked question of his attitude. In connection with the 400th anniversary of Mikołaj Zebrzydowski’s death, the author analyzed the portrayals of Zebrzydowski, starting with those created during his life to the 19th-century works, in an attempt to determine the reason for the extreme ways in which the magnate of Zebrzydowice was portrayed. Visual images are juxtaposed with literary descriptions, since information contained in these sources is complimentary (e.g. we may ascertain Zebrzydowski’s appearance).
EN
This article introduces selected printed materials, which came into being from October 1606 to June 1608, during the second phase of the rebellion of Zebrzydowski (i.e. from the Janowiec compromise to the first royal resolution which declared amnesty). Most of the writings from the time of rebellion are collected and published by Jan Czubek in his three-volume work. It contains documents of handwritten poems and propaganda leaflets which were to win new supporters.For the article, 22 printed materials from the third volume the above of this collection were selected. It seems that the authors of most of them were the dissidents. The target of some, was their own party indicating a certain ideological breakdown occurring after the Janowiec compromise. This article does not concentrate on explaining political rebellion issues, because it was considered that in order to do this, the official documentation must be used.
PL
W tekście omówiono wybrane druki ulotne powstałe od października 1606 r. do czerwca 1608 r., w trakcie drugiej fazy rokoszu Zebrzydowskiego, tj. od ugody zawartej pod Janowcem do pierwszego uniwersału królewskiego ogłaszającego amnestię. Większość pism z czasów wspomnianego wystąpienia szlacheckiego zebrał i wydał Jan Czubek w trzytomowej edycji źródłowej. Zawiera ona utwory o charakterze literackim oraz broszury propagandowe mające na celu pozyskanie nowych stronników.Na potrzeby artykułu wybrano 22 druki z trzeciego tomu zbioru. Zdaje się, że autorami większości z nich byli opozycjoniści. Niektóre wymierzone były w ich własne stronnictwo, co wskazuje na pewne rozbicie ideologiczne zaistniałe po październikowej ugodzie. W pracy nie skupiano się na wyjaśnieniu politycznych zagadnień rokoszu, ponieważ uznano, że w tym celu należałoby skorzystać z dokumentacji wychodzącej z kancelarii królewskiej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.