Search results

1

Czy lektura czyni nas lepszymi ludźmi? Dyskusja o Weselu Wyspiańskiego i Na ustach grzechu Samozwaniec w krakowskim Dyskusyjnym Klubie Czytelniczym

100%

Stoch M.

Perspektywy Kultury

|

2020

|

vol. 29

|

issue 2

151-162

EN

This article is a study of readers’ discussions about Stanisław Wypiański’s The Wedding and Na ustach grzechu by Magdalena Samozwaniec. The author analyzes the reception of literature in contemporary reading groups. She is interested in how the text affects readers, which she researched through participatory observation, by analyzing the discussion, interpretation of the text and negotiating meanings in the group, based on verbally expressed affective (emotional) responses and applied criteria of aesthetic text evaluation. The author asks a question about the methodology of studying reading groups.

PL

Przedstawione studium dyskusji o Weselu Wyspiańskiego i Na ustach grzechu Samozwaniec jest przykładem analizy recepcji literatury we współczesnych grupach czytelniczych. Autorkę interesuje sposób oddziałania tekstu na czytelników i czytelniczki, co bada na drodze obserwacji uczestniczącej, poprzez analizę przebiegu dyskusji, sposobu interpretacji tekstu i negocjowania sensów w grupie, na podstawie wyrażonych werbalnie reakcji afektywnych (emocjonalnych) i stosowanych kryteriów estetycznej oceny tekstu. Autorka zadaje pytanie o metodologię badania grup czytelniczych.

2

Saga „Zmierzch”, Internet i zmiana kulturowa. Uwagi z zakresu socjologii recepcji literackiej

71%

Gnieciak M.

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

|

2022

|

vol. 13

1-16

EN

In her article, Monika Gnieciak analyses the impact of the publication of the Twilight saga on the functioning of contemporary literary life. The controversial popularity of the saga, both among its fans and anti-fans, combined with the development of social networking sites at the time of its publication, resulted in a cultural change which caused the mechanisms of literary communication to undergo a permanent transformation. At the same time, the mass readership of Stephenie Meyer’s fiction brought about a change in the status of the young adult genre, which from a marginal literary product has developed into one of the most vibrant segments of the current publishing market.

PL

W proponowanym artykule analizie poddany zostaje wpływ publikacji cyklu Zmierzch na funkcjonowanie współczesnego życia literackiego. Wywołująca kontrowersje ogromna popularność sagi, zarówno wśród jej fanów, jak i antyfanów, w połączeniu z następującym ówcześnie rozwojem portali społecznościowych, zaowocowała zmianą kulturową, w wyniku której mechanizmy komunikacji literackiej uległy trwałej transformacji. Równoczesnym efektem masowej poczytności książek Stephenie Meyer była zmiana statusu literatury kierowanej do młodych czytelniczek, która z oferty marginalnej stała się jednym z najbardziej obecnie rozwijanych segmentów rynku wydawniczego.

3

Адольф Черный и белорусская литература

71%

Черны М.

Białorutenistyka Białostocka

|

2014

|

vol. 6

RU

Марцел Черны - Прага

PL

Adolf Czerny (1864–1952) jest pierwszym tłumaczem białoruskiego utworu literackiego – wiersza Jakuba Kołasa (1882–1956) „Kraju rodzinny sercu miły” – na język czeski. Głównym celem pracy tłumacza było przybliżenie czeskiemu odbiorcy współczesnej literatury białoruskiej, w tym utworów Jakuba Kołasa i Janka Kupały. W artykule omówiono metodę tłumaczeniową Czernego, jego zainteresowanie literaturą białoruską w szerszym kontekście slawistycznej działalności autora.

EN

The author analyses translations of Belarusian literature and texts on Belarusian issues prepared by the Czech journalist, poet, slavist and interpreter Adolf Černý (1864–1952). Although we can call him a pioneer in the Belarusian studies in Czech Republic, his name is associated rather with his work for the magazine “Slovanský přehled” (“Slavonic Review”, founded in 1898) and with his translation activities and the Sorabian studies. He knew Belarus from his own experience (he visited it in 1889 and 1897). He published articles about Belarus in the magazines “Svĕtozor”, “Čas” and “Slovanský přehled”. He was the first to translate into the Czech language a poetry of the Belarusian classics Jakub Kolas and particularly Janka Kupala. The study focuses on Černy’s translation method and directs its interest at the Belarusian studies in the broader aspect of the author’s activities related to the Slavonic studies.

4

Obraz literatury polskiej XIX wieku w pismach Stanisława Szczepanowskiego

71%

Jazownik M.

Język. Religia. Tożsamość

|

2016

|

issue 1(13)

85-100

EN

The article presents the views of Stanislaw Szczepanowski (1845-1900) – a politician, an economist and a publicist – on the Polish XIXth century literature. Szczepanowski was an opponent of aestheticism and of cosmopolitan art. He treated literature instrumentally, seeing in it primarily a tool serving the realization of national goals. He especially valued Romantic Literature, for – in his belief – it guaranteed the continuity of culture and propounded the national ideal which integrated and activated the Polish nation. The foundation of this ideal is implementation of Christian ethical values into the political, social and economic life.

5

Barbary Frischmuth (nie)obecność w Polsce. Twórczość pisarki i jej odczytywanie na niemieckojęzycznym i polskim rynku książki

61%

ŁAWNIKOWSKA-KOPER J.

Transfer. Reception studies

|

2017

|

vol. 2

213-234

EN

Both the occasion of Barbara Frischmuth's seventy-fifth birthday and that of her reading in Poland have inspired an examination of the cofounder of the Grazer group's presence and reception in the Germanspeaking world with that of her presence and reception in Poland. While literature by Frischmuth is enormously popular in the Germanspeaking world and her position on the Austrian cultural scene is of the first rank, there is scarce knowledge, popularity or regard for either her works or her in Poland. Only a couple of short texts and just two out of more than twenty novels have been translated into Polish. Polish academic interest seems to be limited to centers in Wrocław and Częstochowa. Since Barbara Frischmuth questions gender relations and interculturalism, her works deserve both greater attention and a more active publishing policy in Poland.

DE

Die Untersuchung der Präsenz und der Aufnahme der Werke von Barbara Frischmuth, einer der MitbegründerInnen der Grazer Gruppe, im deutschsprachigen Raum und in Polen wurde durch den 75. Geburtstag der Autorin und ihre Lesereise in Polen angeregt. Angesichts der enormen Frequenz der Literatur von und über Frischmuth im deutschen Sprachraum und ihrem Rang in der Kulturszene Österreichs, ist die Kenntnis und Popularität ihrer Werke in Polen verhältnismäßig bescheiden. Es wurden nur zwei von insgesamt über 20 Romanen und zwei kurze Prosatexte ins Polnische übersetzt. Das Interesse seitens der polnischen Leser beschränkt sich auf wenige akademische Zentren (Wrocław, Częstochowa). Da Barbara Frischmuth in ihrem Schaffen Fragen der Geschlechterbeziehungen und der heute besonders aktuellen Interkulturalität aufnimmt, verdient ihr Schaffen mehr Aufmerksamkeit und eine aktive Verlagspolitik.

PL

Impulsem dla zbadania obecności i recepcji utworów Barbary Frischmuth, jednej ze współzałożycieli Grazer Gruppe, w krajach niemieckiego obszaru językowego i w Polsce, był jubileusz 75. urodzin pisarki i jej wizyta autorska w Polsce. Z perspektywy ogromnej frekwencji twórczości Frischmuth i ilości literatury przedmiotowej na temat jej dzieł w krajach niemieckojęzycznych oraz znaczenia pisarki dla współczesnej kultury austriackiej znajomość jej utworów w Polsce jest stosunkowo skromna. Przetłumaczono zaledwie dwie z ponad 20 powieści, ponadto dwa krótkie teksty prozą. Zainteresowanie ze strony polskich badaczy ogranicza się do kilku centrów akademickich (Wrocław, Poznań, Opole, Częstochowa). Ze względu na aktualność i wagę poruszanej przez Frischmuth problematyki (relacje płci i interkulturowość) jej twórczość zasługuje na większe zainteresowanie i aktywniejszą politykę wydawniczą w Polsce.

6

„Walka z lekturą zakazaną”. Bibliologiczne spojrzenie na dyskusje wokół książki „zakazanej” i jej wpływu na dzieci i młodzież w końcu XIX w. i na pocz. XX w.

57%

Nieć G., Wrona G.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2013

|

vol. 6

|

issue 2(11)

135-152

PL

Rozwijającej się w dwudziestoleciu międzywojennym polskiej nauce o książce, badaniom czytelniczym towarzyszyła refleksja nad wpływem literatury na wychowanie i postawy młodzieży. Bibliolodzy, literaturoznawcy, socjolodzy i teolodzy, a także publicyści i moraliści zabierali głos w tej sprawie, krytykowali repertuar wydawniczy, system edukacji, rodzinę za zaniedbania. Domagano się większej kontroli, nawet cenzury, sporządzano listy szkodliwych tytułów; proponowano alternatywne, zalecane. Dyskusja ta odbywała się na tle politycznych sporów i zachodzących przemian obyczajowych. Za każdym razem pojawiały się konkretne nazwiska i tytuły, przynależne wszystkim funkcjonującym wówczas obiegom literackim. Obok dzieł klasyki polskiej i obcej stawiano powieści brukowe, podrzędne kryminały i romanse – dokonywano nieraz przemyślanych manipulacji, ferowano kategoryczne i uproszczone sądy, w efekcie których do wybitnych pisarzy i poetów na dziesięciolecia przylgnęły etykiety pornografów, gorszycieli i demoralizatorów. W naszym wystąpieniu pragniemy uporządkować pojawiającą się terminologię, nie zawsze spójną i konsekwentną, oraz dokonać przeglądu repertuaru „książek zakazanych” w pracach naukowych i publicystyce polskiej lat 1918–1939 – zaproponować ich typologię, uwzględniającą z jednej strony ich miejsce w kulturze literackiej, z drugiej zaś rodzaj i stopień „szkodliwości”. Teksty te nie zostały wszak „zakazane” w sensie prawnym, a ową szkodliwość należy rozumieć w innym znaczeniu. Mamy tu bowiem do czynienia – przede wszystkim – z autocenzurą stosowaną przez nauczycieli, bibliotekarzy i księży, kierujących się określonym systemem wartości. Wiele wystąpień było incydentalnych, odnoszących się do jednego bądź kilkunastu tytułów; bywały też obszerniejsze i rozbudowane przewodniki po „podejrzanych” obszarach piśmiennictwa, wokół których rozgorzała dyskusja. Książki poddawano ocenie pod kątem obyczajowym, religijnym i politycznym. Przejawy tego rodzaju cenzury były i są akceptowane przez niektóre elity i, bywa, sporą część społeczeństwa. Dyskusje i spory, zdawać by się mogło, przynależne do dawno minionych epok powracają, nieraz ze zdwojoną siłą.

EN

Polish librarian studies and readership studies, which were developing in the interwar period, were accompanied by the reflection upon the influence of literature on the upbringing and attitudes of young people. Bibliologists, literature experts, sociologists and theologists, as well as publicists and moral authorities were adding their voices to the discussion, criticising the publishing assortment, education system, and the families for neglect. They were demanding a stronger control or even censorship, preparing lists of harmful titles and suggesting alternative, recommended ones. This discussion was taking place in the background of political disputes and social transformations. Every time real names and titles would be mentioned, belonging to all literary genres of that period. Besides the Polish and foreign literary classics there were mediocre crime and romance novels – often the choice was a subject of premeditated manipulation and a harsh and simplified judgement, in effect of which talented writers and poets of all literary periods were branded as pornographers, depravers and scandalisers. The authors would like to organise the terminology used, which is present, but not always consistent and consequent, and review the list of ”forbidden books” in the scientific works and Polish journalism of the end of the 19th century and the period 1918–1939; to suggest a typology which would take into account a book’s place in the literary culture as well as the type and level of its ”harmlessness”. These texts were not, after all, ”forbidden” in the legal sense and the harmlessness should be understood differently. We are dealing here mainly with the self-censorship of the teachers, librarians and priests, acting in accordance with a definite set of values. Many speeches were incidental, referring to a single or about a dozen titles; others were broader and detailed guides to the ”suspicious” spheres of literature, regarding which the dispute was brought up. The books were judged regarding their social, religious and political context. Examples of this type of censorship have been accepted by some elites and sometimes also a big part of the society. Discussions and arguments which would seem to belong to the past, return and are often twice as strong as before.

7

„Niewygodna dla władzy” twórczość poetycka Antoniego Goreckiego

50%

Kowal J.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2014

|

vol. 7

|

issue 1(12)

9-30

PL

Twórczość literacka Antoniego Goreckiego sprowadza się w zasadniczej mierze do tzw. literatury okolicznościowej. Poeta wielokrotnie, przy użyciu pióra, komentował aktualne wydarzenia polityczne i społeczne. Ze szczególnym upodobaniem pisywał bajki polityczne, które przysporzyły mu największej popularności. Gatunek ten, poprzez częste wykorzystywanie tzw. języka ezopowego, stwarzał możliwość przemycania niewygodnych dla caratu treści. Nie zawsze jednak udawało się poecie uniknąć konfliktu z cenzurą, w wyniku czego znalazł się nawet w więzieniu. Co znamienne, twórczość Goreckiego była cenzurowana nawet po jego śmierci, na co przykłady odnajdujemy w lipskich wydaniach zbiorowych Pism z roku 1877 i 1886.

EN

Literary work of Antoni Gorecki essentially resembles so-called occasional literature. The poet repeatedly made comments about the current political and social events by the use of a pen. He wrote political fables which were his real predilection and brought him the most popularity. This genre, by the frequent use of the so-called Aesopian language, created the opportunity to smuggle content inconvenient for the tsarism. Not always, however, did the poet manage to avoid a conflict with the censorship. As a result, he was even imprisoned. Significantly, Gorecki’s work was censored even after his death, as the examples can be found in the Writings of Leipzig collected editions of 1877 and 1886.

Refine search results

2 Toruńskie Studia Bibliologiczne

1 Białorutenistyka Białostocka

1 Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

1 Język. Religia. Tożsamość

1 Perspektywy Kultury

1 Transfer. Reception studies

1 Gnieciak M.

1 Jazownik M.

1 Kowal J.

1 Nieć G.

1 Stoch M.

1 Wrona G.

1 ŁAWNIKOWSKA-KOPER J.

1 Черны М.

1 2022

1 2020

1 2017

1 2016

2 2014